19 اسفند - 10 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟

 

 

 

 

  صبح بخیر: امروز 19 اسفند برابر با 10 مارس تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

241 پیش از میلاد - روم با پیروزی در جنگ دریایی بر كارتاژ ابرقدرت شد

روم در جنگ دریایی دهم مارس سال 241 پیش از میلاد نیروی دریایی كارتاژ ( قرطاجُنّه ــ شمال آفریقا ) را شكست داد و از آن پس نزدیك به هزار سال آقای مدیترانه بود. این نبرد كه به جنگ « ائوگوسا ( جزیره ای در مدیترانه ) » معروف شده است روم را به صورت یك ابر قدرت در آورد.ایران ابر قدرت دیگر جهان وقت بود.
   
انگیزه جنگ، دست اندازی كارتاژ Carthage به جزایر جنوبی ایتالیا از جمله سیسیل (سیچیلیا) بود. دولت روم در آغاز كار از دادن اعلان جنگ به كارتاژ كه برتری دریایی داشت هراس داشت.
  
 بزرگان روم چاره كار را بر وضع مالیات تازه و دعوت از كشتی سازان فنیقی و یونانی برای ساختن كشتی جنگی برای آن دولت دیدند و طولی نكشید كه دویست كشتی نظامی از نوع كاملا تازه كه هر پاروی آنها را پنج مرد به حركت در می آوردند آماده شد.

   
 جراثقالهای این كشتی ها می توانست سنگهای بزرگ و گوی شعله ور (آغشته به روغن) را به سوی كشتی های دشمن پرتاب كند و آنهارا به آتش بكشد.
   
در سینه این كشتی های تازه ساخت همانند كشتی های تانك بر کنونی (تانك لاندینگ) تخته های كشویی بلندی نصب می شد كه سربازان پیاده و سوار بتوانند سریعا در ساحل دشمن پیاده شوند و تعرض خودرا آغاز كنند. این تخته های متحرک (پلهای تخته ای) هنگام دریانوردی بر دو بدنه كشتی بسته می شد و پس از نزدیك شدن به ساحل به قسمت سینه كشتی انتقال می یافت كه در عین حال از اصابت تیر به سربازان تا توقف كشتی در آبهای كم عمق جلوگیری كند.
  
 باید دانست كه بیشتر مردم كارتاژ را مهاجران قدیمی فنیقی (سوریه و لبنان امروز) تشكیل می دادند.

418 - امپراتوری روم یهودیان را از داشتن مشاغل دولتی محروم كرد.

758 - كشتار 600 ایرانی راوندیه در بغداد

بسیاری از مورخان، روز كشتار راوندیه در بغداد را «دهم مارس» درسال 758 میلادی (141 قمری) نوشته اند. عده مقتولان 600 تن ذكر شده است. این گروه ایرانی در باطن برای گرفتن انتقام خون ابومسلم خراسانی از منصور ـ خلیفه عباسی، از ایران به بغداد كه هنوز كاملا ساخته نشده بود رفته بودند. آنان پس از ورود به بغداد خودرا جان نثار خلیفه وانمود و درخواست ملاقات با وی را کرده بودند. راوندیه پیش از ورود به اقامتگاه خلیفه، شمشیر ها را در زیر لباس پنهان كرده بودند. درجریان ملاقات و هنگام حمله، به خلیفه آسیب نرسید ولی همه این جماعت به دست عمّال او كشته شدند.
    
بسیاری از مورخان، راوندیه را اهل «تناسخ» نوشته اند.

    
ابومسلم كه به حكومت امویان پایان داده و عباسیان را روی كار آورده بود بسال 754 میلادی به تصمیم منصور خلیفه عباسی كشته شد. پس از رسیدن این خبر به ایران، هواداران او به صورت گروههای جدا ازهم بپاخاستند كه یكی از آنان «سندباد» نیشابوری بود. منصور که همانند اشکانیان و ساسانیان می خواست که مرکز حکومت (خلافت) در کنار دجله و در بین النهرین باشد برای این منظور بغدادرا كه یك روستا و درختستانی در شش فرسنگی (36 کیلومتری) شمال تیسفون پایتخت اشکانیان و ساسانیان بود انتخاب و از سال 755 میلادی كار ساختن آن را آغاز كرده بود. وی مقداری از مصالح ساختمانی مورد نیاز را از تخریب ابنیه تیسفون كه حدود هشت قرن پایتخت ایران بود به دست آورده و به بغداد منتقل کرده بود. وی نام پارسی بغدادرا [که مفهوم«هدیه خدا» دارد] تغییر نداد. در پارسی باستان «بغ» خدا و «داد» از مصدر دادن و هدیه کردن است.

1255 - الکساندر گراهام بل اولین مکالمه تلفنی را با گفتن جمله «آقای واتسن بیایید اینجا، میخواهم شما را ببینم» با موفقیت انجام‌داد.

1862 - انتشار «دلار كاغذی»

دهم مارس 1862 به تصمیم دولت فدرال آمریكا برای نخستین بار در این كشور دلار كاغذی رایج شد. در آن زمان آمریكا دارای دو دولت بود كه با هم در جنگ و ستیز بودند. دلارهای كاغذی كه به صورت اسكناسهای 5، 10، 20، 50، 100، 500 و 1000 دلاری انتشار یافته بود در ایالات شمالی (فدراسیون آمریكا) در اختیار مردم قرارگرفت و چون جنگ داخلی در جریان و حالت فوق العاده برقرار بود؛ مخالفت زیادی در برابر این اقدام دولت كه برای تامین هزینه جنگ نیاز به پول فراوان داشت و طلای كافی موجود نبود ابراز نشد. ایالات جنوبی (كنفدراسیون آمریكا) هم برای خود به انتشار دلار كاغذی دست زدند كه از 50 دلاری شروع می شد. دلار كاغذی پس از جنگ داخلی امریكا كه در 1965 پایان یافت اعتبار خود را از دست نداد و ادامه یافت كه با پایه محاسبات مالی قرار گرفتن آن پس از جنگ جهانی دوم، عامل قدرت آمریكا شده است. دولت آمریكا بعدا (42 سال پیش) طلا را از پشتوانه دلار حذف كرد و دست آن برای چاپ و انتشار دلار ـ به هر میزان ـ باز شد.


1896 - شكست سپاهیان ایتالیایی از قوای حبشه در نبرد آدوا

سپاهیان ایتالیایى كه به قصد تصرف حبشه، اتیوپی كنونی، به این سرزمین حمله كرده بودند، در دهم مارس 1896م در ناحیه‏ای به نام آدوا شكست خوردند. هدف قوای ایتالیا از این نبرد، تسخیر حبشه و برقراری ارتباط میان دو مستعمره دیگر ایتالیا در شمال شرقی افریقا، یعنی اریتره و سومالی بود. در این جنگ، علی‏رغم تجهیزات مدرن جنگی ارتش ایتالیا، قوای حبشه، پیروزی را نصیب خود كردند و نیروهای ایتالیایی با تحمل خسارات جانی و مالی بسیار، مجبور به عقب‏نشینی شدند.


1922 - ماهاتما گاندی به جرم بر هم زدن امنیت در هند دستگیر و به ۶ سال زندان محکوم‌شد، ولی پس از دو سال برای انجام جراحی آپاندیسیت آزادشد

1952 - وقوع كودتای "باتیستا" در كوبا و آغاز دیكتاتوری او در این كشور

فولخنْسیوْ باتیستا، دیكتاتور پیشین كوبا در سال 1901م به دنیا آمد. وی در 32 سالگی حزبی از طبقات متوسط كوبا را تشكیل داد و در سال 1933م در مقام رهبری حزب خود توانست به نوعی حكومت را در اختیار بگیرد و به طور غیرمستقیم قدرت را در دست داشته باشد. در نهایت، وی در سال 1940م به طور رسمی ریاست جمهوری كوبا را برعهده گرفت و به مدت 4 سال در این سمت قرار داشت. گرچه پس از آن قدرت و مسئولیت ظاهری در اختیار دیگران بود. اما باتیستا نفوذ و تسلط خود را در كشور حفظ كرد تا اینكه در نهایت، پس از مدتی در دهم مارس 1952م با انجام كودتایى موفق شد قدرت را به طور مطلق در دست بگیرد و حكومت دیكتاتوری خود راتا 7 سال دیگر ادامه دهد. دوره دوم حكومت باتیستا از یك طرف با مبارزات گروه‏ها و احزاب گوناگون انقلابی همراه بود و از سوی دیگر با حمایت‏های مالی و نظامی امریكا از رژیم حاكم بر كوبا ادامه یافت. در این سال‏ها، باتیستا همچنان در مقابل مردم مقاومت می‏نمود. از این رو تلاش انقلابیون در سال 1958م به اوج خود رسید. در این سال حملات باتیستا علیه مبارزان با هواپیما، تانك و بمب‏های آتش‏زا توام بود. امریكا نیز قوایی را برای كمك به دولت رو به زوال كوبا فرستاد و پلیس مخفی باتیستا نیز بر شدت عمل خود افزود. با اوج‏گیری مبارزات چریكی در كوبا سرانجام باتیستا مجبور شد در اول ژانویه 1959م از كشور خارج شود و قدرت را به مردم بسپارد.


1352 - عده زیادی از جوانان ایرانی مقیم لندن در برابر سفارت ایران در لندن دست به تظاهرات زدند. این گروه پلاکارتهایی با خود داشتند که حاکی از این بود که نیروهای نظامی ایران باید از خلیج فارس دور بماند و تهاجم ایران به خلیج فارس باید متوقف شود. در این روز همچنین عده ای به سفارت ایران در هلند رفته دست به تظاهراتی زدند.

زادروزها

     796 - اُلغ بیگ فرمانروای دانشمند تیموریان و منجم ایرانی


    1606 - پیر كورنی نویسنده و ادیب معروف فرانسوی
    ۱۷۴۸ - جان پلی‌فیر، فیزیک‌دان و ریاضی‌دان اسکاتلندی


مرگ‌ها

    ۱۳۶۰ - تاج‌الملوک آیرُملو معروف به «ملکه مادر» دومین همسر رضاشاه پهلوی.
    ۱۷۶۰ - کریستف گراپنر، آهنگساز آلمانی


    1985 - كُنْسْتانْتین چرنینْكو رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق
    1392 - درگذشت پروین میکده ، بازیگر پیشکسوت تلویزیون و سینما


*****
منابع:

-پایگاه نوشیروان کیهانی زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون