هشتگ هایی که غوغا کردند!

مجله همشهری جوان - محمدرضا جعفری: شاید گروه آی تی بازی که در جولای 2007 برای اولین بار کلماتشان را هشتگ کردند، هیچ وقت فکر این را هم نمی کردند که این کارشان انقلاب در عرصه فعالیت های مجازی به را بیندازد و هشتگ عرصه قدرت نمایی رسانه ای شود. این روزها هشتگ کاملا جایش را بین مجازی بازها باز کرده و دیگر تنها یک علامت ساده نیست  که زمان شارژ تلفن همراه با عنوان مربع ازش یاد کنیم. دیگر دیدن دوجفت خط موازی که یکدیگر را قطع می کنند، کنار هرعکس و متنی در سوشال نتورک ها امری طبیعی است.

حتی با تقریب خوبی می توان گفت که هتشگ به یکی از آپشن های اساسی و تاثیرگذار برای دیده شدن میان میلیون ها پست و توییت و کامنت بدل شده است. اگر منشن و تگ کردن برای مخاطب محدود به کار می رفت با استفاده از هشتگ می توان جهانی شد و مردم سراسر دنیا را با خود همراه کرد؛ این مساله هم جذاب است هم ترسناک، جذابیتش به خاطر دیده شدن و خطرناکی اش هم به همین دلیل است؛ یعنی ممکن است؛ یک صبح بیدار شوی و بفهمی به خاطر یک اتفاق/ حرف/ عکس،  میلیون ها آدم با یک هشتگ مشترک برایت فرش قرمز پهن کنند یا خیلی ساده ترور شخصی ات کنند. در سالی که گذشت، امواج هشتگی زیادی به راه افتاد که به بررسی مهم ترین آن ها می پردازیم.

#محمد_کیست #I Love Muhammad

پس از حمله تروریستی به «شارلی ابدو» و توهین مجدد این نشریه به پیامبر اسلام، هشتگ «محمد کیست» ابتدا در توییتر راه اندازی شد. حدود یک ماه قبل بود که این هشتگ با تصاویر موهن از محمد (ص) روی جلد شارلی ابدو چاپ و با تیراژ میلیونی منتشر شد. این اقدام شارلی ابدو، در پی حمله دو فرد مسلح به دفتر این نشریه انجام گرفت. این دو نفر که مشخص شد عضو گروه القاعده هستند، با کشتن چند تن از کارمندان این نشریه انگشت اتهام را به سمت مسلمانان نشانه رفتند.


مسلمانان سراسر دنیا هم نسبت به این اقدام بی تفاوت نبودند و با ایجاد موج گسترده ای در حمایت از پیامبر اسلام در فضای مجازی، این اقدام را محکوم کرده و تلاش کردند تصویر درستی از پیامبر اسلام به جهانیان نشان دهند. هشتگ های مشابهی با نام های «من عاشق محمد هستم»، p.» I Love Mohammad  I heat terrorism. I condemn insulting the holy prophets. «B. U. H برای شناساندن چهره واقعی پیامبر نور و رحمت در فضای مجازی منتشر شدند که بازتاب های زیادی از سراسر جهان داشتند.

- من عاشق محمد (ص) رسول مهربانی و رافت هستم و پیرو آن حضرت نسبت به هر کس، هر ارگان و هر نهادی که علیه پیامبر گرامی اسلام (ص) مطلب موهونی بیان کند انزجار و نفرت خود را اعلام می دارم.

- کاربری اندونزیایی: حضرت محمد (ص) در بدترین شرایطی که در عربستان حضور داشته همیشه گفت و گو را به جنگ ترجیح می داده و برای ارتقای سطح فکری مردم تلاش می کرده است.

- کاربری لبنانی: تا به حال در کجا مسلمانان به حضرت مسیح توهین کرده اند؟ این تفکرات که می خواهند از طریق توهین و کشیدن کاریکاتور، پیامبر اسلام را مسخره کنند، هیچ ارتباطی به آزادی بیان و اعتقادات ندارد. باید به همدیگر احترام بگذاریم.

- کاربری مراکشی: حضرت محمد (ص) پیامبر صلح است، چه کسی می تواند او را به عنوان چهره خشن و خشمگین در دنیا معرفی کند که از ترور حمایت می کند.

#Iraniansareourbrothers

«ایرانیان برادران ما هستند.» اهمیت این هشتگ، وقتی معلوم شد که هواداران سلفی های عربستانی و معارضان سوری، تصمیم گرفتند یک موج رسانه ای غلبه ایرانی ها به راه بیندازند. آنها سعی کردند با ساختن هشتگ #Iranourenemy و تبلیغاتی سنگین، نگاه ها را به سمت خود متوجه کنند. اتفاقی که بلافاصله با واکنش بسیاری از اعراب مواجه شد. آنها هشتگی ساختند تا ثابت کنند دشمنی با ایرانی ها، فقط مربوط به سلفی های عربستانی و تروریست های مخالف دولت سوریه است که بارها کینه و دشمنی شان با ایران را نشان داده بودند.

نشان به آن نشان که حجم زیادی از توییت ها به بهانه کمک ایران به سوریه و حمایت از مردم سوریه منتشر شد. برخی دیگر هم مسائل نژادی و مذهبی را دستمایه توییت های خود کردند و با انتشار عکس اجساد کودکان سوری، ایران را مقصر بروز این اتفاقات می دانستند. حالا اگر اتفاقات خبری این چند روز را کنار هم بگذاریم، می شود یک بخش دیگر این پازل ضدایرانی را تکمیل کرد. سازندگان این کمپین با سوءاستفاده از برانگیختگی افکار عمومی به واسطه آتش زدن خلبان اردنی می خواستند بخشی از نفرت عمومی را از داعش به سمت ایران تغییر دهند. اتفاقی که البته خیلی زود و با پاتک مناسب خود اعراب دوستدار ایران ناکام ماند.

#سربازان_ایرانی_را_آزاد_کنید

#FreeIranianSoldior

پارسال همین موقع بود که اولین موج هشتگ ایرانیان به گوش دنیا رسید. این هشتگ که ترجمه فارس آن با فعلی امری و دستور طور منتر شد، جزو اولین هشتگ هایی بود که روی دیوار ارانیان در صفحه های اجتماعی نقش بست. کاربرد این هشتگ در حمایت از پنج سرباز ایرانی ربوده شده توسط گروهک تروریستی جیش العدل در منطقه جنوب شرقی ایران بود. با اینکه این اتفاق در سکوت خبری رسانه های رسمی شکل گرفت. ولی اعضای شبکه های اجتماعی در کمترین زمان هشتگ «FreeIranianSoldior» را به صدر برچسب های توییتر و فیس بوک رساندند تا مظلومیت این سربازان به گوش جهان برسد.


عده ای با امضای الکترونیکی چند زبانه از دبیر کل سازمان ملل متحد، رئیس جمهور پاکستان و رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ درخواست آزادی این سربازان را مطرح کردند. عده ای نذر یک روز روزه به راه انداختند و دیگران هم سعی داشتند با گفتن جملاتی همچون «حتی در شطرنج هم کسی زدن سربازان را افتخار نمی داند.» وجدان اعضای گروهک تروریستی را قلقلک بدهند. کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی آنقدر این هشتگ را منتشر کردند که خارجی ها هم از وجود این موج مطلع شدند و چندین شخصیت هنری و ورزشی اروپایی با انتشار این هشتگ خواستار آزادی مرزبانان ایرانی شدند.

#Freegaza

این هشتگ هم از آن دست موج هایی بود که به سرعت رده اول بیشترین پست مرتبط در فضای مجازی را مال خود کرد. طبق آمار غیررسمی 525 میلیون مورد ثبت، تبادل و بازنشر پیام یا دیدگاه برای محکومکردن حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه صورت گرفته است. جالب است بدانید که این عدد فقط مربوط به کاربران انگلیسی زبان فضای مجازی است. نکته جالب اینکه این آمار فقط مربوط به شبکه اجتماعی توییتر است. اهمیت این موج حمایتی، زمانی مشخص می شود که به نظر می رسد، آنچه سبب شد رژی صهیونیستی پس از 19 روز از آغاز حملات و کشتن بیش از 800 فلسطینی- که بیش از 70 درصد آنان کودکان و زنان بودند- آتش بس را بپذیرد. فرار از فشار افکار عمومی جهان است؛ چرا که هدف خود از این حملات را حذف توان نظامی مقاومت اعلام کرده بود در حالی که تنها مردم را قتل عام می کرد و شلیک راکت ها نیز همچنان تا تل آویو ادامه داشت.


#Letter4u

دوم بهمن اتفاق ویژه ای در عرصه هشتگ نگاری رخ داد. این بار مقام معظم رهبری راسا پا به میدان گذاشتند و در واکنش به اسلام ستیزی های اخیر نامه ای سرگشاده خطاب به جوانان غربی نوشتند تا اسلام را بی واسطه و به دور از سمپاشی دولتمردانشان بشناسند. در بخشی از این نامه این طور آمده است. «من اصراری ندارم شما خوانش من یا خوانش هرکس دیگری از اسلام را بپذیرید. من تنها می خواهم بگویم اجازه ندهید این واقعیت پویا و اثرگذار در دنیای امروز، با اغراض و اهداف آلوده به شما شناسانده شود.»


این نامه به چهار زبان مختلف دروبگاه ایشان منتشر شد و سپس با هشتگ اختصاصی #Letter4u در شبکه های اجتماعی منتشر شد که به شدت مورد توجه رسانه ها و علی الخصوص جوانان اروپایی و آمریکایی قرار گرفت. بلافاصله پس از انتشار این نامه، بسیاری از کاربران ایرانی و غیرایرانی شبکه های مختلف اجتماعی، متن کامل یا بخش هایی از این پیام مهم را به اشتراک گذاشته و درباره آن به بحث و تبادل نظر پرداختند.

برخی کاربران ایرانی، این پیام را یادآور نامه تاریخی امام خمینی (ره) به گوباچف درباره فروپاشی نظام کمونیستی شوروی دانسته و از آن به عنوان «نقطه عطف» روابط غرب با اسلام یاد کرده اند. تعداد زیادی از متفکران غربی هم واکنش مثبتی به این نامه نشان دادند. جک استرو، وزیر امور خارجه پیشین دولت انگلیس گفت: «این نامه بااهمیت، فوق العاده و با توجه به شرایط کنونی به موقع بود.»

#JS_Terror

به تازگی فراخوانی در شبکه های اجتماعی برای نشان دادن جرائم و جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی آغازه شده است که این فعالیت در نوع خود بی نظیر است. این فراخوان که جزو آخرین موج های اینترنتی است، در واکنش به حمایت بسیاری از کشورهای غربی از توطئه صهیونیستی «تشکیل کشور یهودی» راه اندازی شده است و هدف از این فعالیت ضدصهیونیستی تبیین حملات رژیم صهیونیستی به مساجد و کلیساها، تخریب قبرستان های مسلمانان و نابود کردن و سوزاندن مزارع و منازل فلسطینی هاست.


مسؤولان این فعالیت ضدصهیونیستی با انتشار تصاویر گوناگون، جرائم و جنایات رژیم صهیونیستی خصوصا حمله خشونت آمیز و مسلحانه شهرک نشینان صهیونیست به فلسطینی ها و غصب اراضی آنها را روشن تر بیان می کنند. آنان با ایجاد این هشتگ (#JS_Terror) خواستار توقف اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی شده اند. هدف مدافعان حقوق ملت فلسطین از به کار بردن هشتگ JS ایجاد تشابه بین این هشتگ و اصطلاح JS است. زیرا JS اسم اختصاری گروهگ تروریستی داعش است.

#«همراه_تو_خواهم_بود»

#illridewithyou

بعد از جنایات گروه های تروریستی در سیدنی، باز هم این مسلمانان بودند که با ایجاد موج حمایتی در شبکه های مجازی به حمایت از برادران هم کیش خود پرداختند. «همراه تو خواهم بود» هشتگ جدید آن روزها برای اعلام انزجار از این عمل تروریستی بود که ریچل جیکوبز آن را در قالب یک پست حمایتی به مخاطبانش شناساند. پس از آن بود که موج گسترده ای در حمایت از مسلمانان استرالیا تشکیل شد. این هشتگ به سرعت گسترش پیدا کرد و هدفش اعلام حمایت از پانصد هزار مسلمان مقیم استرالیا بود.


تب جنگ های هشتگی در ایران هم هرچندوقت یکبار داغ می شود

نمونه های وطنی

#Richkidsoftehran#Poorkidsoftehran

جولان دادن بچه پولدارهای تهران و به تبع آن، سایر شهرهای کشور، موج عجیب رسانه ای در دنیا به راه انداخت و نگاه خیلی ها را نسبت به ایران تغییر داد. ماجرا از یک صفحه اینستاگرام با تعدادی عکس محدود شروع شد. ولی عکس ها آن قدر لاکچری و از فضای جامعه دور بودند که صدای خیلی ها در آمد. اولین انگی که به آنها چسبید آقازادگی بود و بحث خیلی زود به «از کجا آوردی» کشیده شد. فضای انتقاد به قدری باز شد که هرکس هر نقدی به جامعه داشت، خودش را در کامنت دانی بچه پولدارها خالی می کرد.

هشتگ Richkidsoftehran حسابی سروصدا به پا کرد و پیج اینستاگرام شان مرز صدهزار فالوئر را رد کرد. ادمین ریچ کیدز او تهران در معرفی چرایی راه اندازی این پیج نوشته است: «ایران همیشه در رسانه های خبری به صورت منفی به تصویر کشیده می شود و ما از این موضوع خوشحال نیستیم. ما تنها سعی در نمایش آنچه غرب دوست ندارد در شبکه های خود نشان دهد داریم.» همین اتفاق باعث شد تعداد زیادی از رسانه های معتبر دنیا به پوشش تغییر لایف استایل جوانان ایرانی بپردازند. ما هم از غافله عقب نماندیم و در یک مصاحبه جنجالی با یکی از بچه پولدارها فهمیدیم که می شود در همین تهران ماهی 40 میلیون تومان پول توجیبی گرفت و آب هم از آب تکان نخورد.


از طرفی دیگر برخی کاربران اینستاگرام برای مقابله با فخرفروشی بچه پولدارها صفحه ای جدید به نام بچه فقیرهای تهران به راه انداختند تا دردهای مردم پایتخت هم دیده شود. ادمین این اکانت اعلام کرده است که به دنبال افزایش آگاهی در مورد بچه محروم های تهران است. اکانت بچه های فقیر پایتخت، عکس های بچه پولدارها را با حداقل امکانات بازسازی می کند تا عمق فاجعه و اختلاف طبقاتی بیشتر معلوم شود.

هنوز تب این اخبار نخوابیده بود که عکس های بچه پولدارهای تبریز، مشهد و اهواز هم به شدت دست به دست شد و صفت نوکیسه ها و تازه به دوران رسیده ها بود که زیر عکس ها روانه می شد. کار به جایی رسید که صفحه اینستاگرام بچه پولدارهای تهران فیلتر شد و بعد از مدتی عکس ها پاک شدند تا دوباره آرامش به شهر برگردد.

#خوزستانی ها_نمی توانند_نفس_بکشند

ریزگردها باز هم نفس مردم خونگرم استان جنوبی کشور را گرفته تا ماه های پایانی سال همه مردم و مسوولان به فکر یاری رساندن به اهواز و سایر شهرهای استان بیفتند. آنهایی هم که در منطقه حاضرند، عکس هایی با هشتگ های #اهواز، #Kuzestan Can’t Breathe و #گرد و خاک، حال هوای غبارآلودم و خاک نشسته بر زندگیشان را منتشر می کنند تا باقی مردم به تلخی اتفاق پی ببرند. کامنت هایی مثل «خوزستان در حال دفن شدن است»، «اینجا برای نفس کشیدن هوا کم است» بین عکس ها زیاد به چشم می خورد، حتی محسن چاووشی هم با جمله ای حزن انگیز با هم استانی هایش ابراز همدردی کرده است؛ «روی ماهت را پوشاند و نفسم را گرفت، شهر من گلوله نیست اینکه در سرت آوار می شود، خاک است که در آغوشش خفته ای.»