غذا خوردن اتیکت دارد!

 صبح بخیر: هر کاری در زندگی اتیکت خاص خود را دارد. غذاخوردن نیز از این امر مستثنی نیست. اتیکت یا همان آداب در واقع مجموعه‌ای از ضوابط رفتاری است که در یک جامعه، طبقه یا گروه انتظار انجام آن‌ها وجود دارد. اتیکت ارتباط مستقیم با فرهنگ دارد به طوری که شاید آداب یک فرهنگ برای فرهنگ دیگر بسیار عجیب جلوه کند.


آداب غذاخوردن اما در بیشتر کشورها تشابهات بسیاری با هم دارد. به طور مثال، در آمریکا از مهمان انتظار می‌رود به نشانه تشکر، تمام غذایی که به او داده می‌شود را تمام کند. این رسم را در بسیاری از فرهنگ های داخلی کشور خودمان نیز می بینیم.

بدون شک غذا خوردن حتی در یک میهمانی ساده، معیار بسیار مهمی برای قضاوت در رابطه با شخصیت فردی و اجتماعی یک انسان است. آیا تا بحال از غذا خوردن فردی، در مورد او را قضاوت کرده‌اید؟ مخصوصاً وقتی بار اول بیرون می‌روید!

روانشناسان از نحوۀ غذا خوردن یک فرد به زوایای شخصیت وی پی می‌برند و آن را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهند. پس بهتر است هر فرد در هر جایگاه و مقامی،  آداب صحیح غذا خوردن را بداند و آن را رعایت کند.

برخی از آداب صرف غذا در رستوران، چیدمان میز و حتی آداب غذا خوردن در جمع را در ادامه برایتان گردآوری کرده ایم.

آداب غذا خوردن در رستوران

•    در زمان ورود به رستوران ابتدا میزبان برای راهنمایی وارد رستوران می‌شود. میزبان باید درب رستوران را برای میهمان باز نگه دارد.

•    در رستوران‌های خاص، راهنمایی انتخاب صندلی با میزبان است. اگر میهمان فرد مهمی باشد باید وی سمت راست خانم میزبان و همسرش سمت راست میزبان  آقا نشانده شود.

•    بهتر است آقا و خانم میزبان (دعوت‌کنندگان ضیافت) در دو انتهای میز غذا خوری و یا در وسط میز روبروی یکدیگر بنشینند.

•    به طور کلی باید نحوه نشستن مهمانان طوری ترتیب داده شود که هیچ دو مرد و دو زنی کنار یکدیگر قرار نگیرند.


•    زوج متأهل باید روبروی یکدیگر و زوج نامزد کنار یکدیگر بنشینند.

•    بهتر است گروه‌های سنی در کنار یکدیگر بنشینند به طوری که بزرگترها در رأس میز و جوان‌ترها سمت دیگر حضور یابند.

•    اگر تعداد میهمانان کم است، میزبان باید دستور غذا را از میهمانان گرفته به پیشخدمت انتقال دهد و سپس مخلفات بیشتری سفارش دهد.

•    غذا باید در جهت خلاف عقربه‌های ساعت و از سمت چپ افراد سرو شده و ظروف غذا از سمت راست میهمانان جمع آوری شود.

•    دستمال سفره، هنگام آغاز صرف غذا باید روی زانو قرار داده شود و تا انتهای صرف غذا باید همان‌جا باقی بماند.  از دستمال سفره باید تنها برای تمیز کردن مختصر  دهان استفاده کرد نه صورت یا پیشانی

•    اگر خواستید صندلی خود را برای مدت کوتاهی ترک نمایید باید دستمال سفره را روی صندلی خود قرار دهید تا دیگران و پیشخدمت متوجه بازگشت شما شوند.  هنگام پایان یافتن صرف غذا باید دستمال سفره را به طور مرتب روی میز و سمت راست بشقاب خود قرار دهید. (آن را تا یا مچاله نکنید)

•    پیش از آنکه میزبان شروع به صرف غذا نکرده و یا اجازه صرف غذا را نداده نباید شروع به غذا خوردن نمایید.

•    در حین صرف غذا نباید میز غذا را ترک کنید مگر در موارد اضطراری مانند رفتن به دستشویی و یا داشتن حالت تهوع، در این هنگام عذرخواهی کنید و میز را ترک نمایید.

•    اگر از روی میز چیزی خواستید که دست‌تان به آن نمی‌رسید سعی نکنید خودتان آن را بردارید بلکه از فردی که به آن نزدیک است بخواهید که آن را به شما بدهد.

•    هنگامی که غذا خوردنتان پایان یافت هیچ گاه بشقاب‌تان را به سمت جلو هل ندهید، این عمل خلاف آداب تشریفات است.

•    برای بریدن و خرد کردن غذا، چنگال را با دست چپ و کارد را با دست راست گرفته و سپس با چنگال آن چیزی را که می‌خواهید ببرید محکم نگاه داشته و آن را با کارد ببرید، سپس چنگال را به دست راست منتقل کرده و میل کنید.

•    بر روی صندلی راست و مستقیم بنشینید، هیچ‌گاه به جلو و یا عقب خم نشوید.

•    در هنگام صرف غذا مشغول محاوره‌های دلنشین و مطبوع باشید و از موضوعات بحث انگیز پرهیز کنید.

•    اگر تکه‌هایی از غذا میان دندان‌هایتان گیر کرد با عذرخواهی میز را ترک کرده به دستشویی بروید و آن را خارج کنید.


•    آرام و با حوصله غذا بخورید، غذا خوردن شتاب‌زده بی‌حرمتی به میزبان می‌باشد.

•    لقمه های کوچک برداشته و با دهان بسته غذای خود را بجوید. با دهان باز غذا را نجوید و یا با دهان پر صحبت نکنید.

•    هیچ‌گاه پیش از چشیدن غذا به آن ادویه اضافه نکنید. این عمل بی‌احترامی به میزبان و آشپز است.

•    هرگز سر میز سیگار نکشید.

•    هنگامی که از غذا خوردن فارغ شدید، دست‌تان را روی زانو و یا میز (مچ دست روی لبه میز) قرار دهید.  هنگام صرف غذا آرنج خود را روی میز قرار ندهید.

•    هنگامی که در رستوران مهمان هستید، هیچ‌گاه باقیماندۀ غذایتان را به خانه نبرید.

•    زمانی که میهمان هستید برای سفارش غذا سعی کنید از گرانترین غذا به خاطر رعایت صرفه‌جویی برای میزبان و از ارزانترین غذا برای رعایت احترام خود استفاده نکنید.

•    در رستوران بهتر است غذایی سفارش دهید که صرف آن با کارد و چنگال مقدور باشد. غذاهایی که باید با دست خورده شوند را به موقعیت‌های غیر رسمی اختصاص دهید.

•    برای پر کردن قاشق سوپ خوری آن را به سمت بالای بشقاب حرکت دهید.- اگر سوپ داغ بود برای خنک کردن به آن ندمید بلکه صبر کنید تا خودش خنک گردد.

•    چای را نیز برای خنک شدن در نعلبکی نریزید.

•    توجه داشته باشید که قاشق سوپ خوری گرد و قاشق غذاخوری بیضی شکل است.

•    هنگام صرف سوپ، پهلوی قاشق‌تان را به دهان برده و از پهلوی قاشق سوپ را اندک اندک بنوشید (هورت نکشید.)

•    سعی کنید قاشق یا چنگال به دندان‌های‌تان نخورد و صدا ندهد.

•    هنگام سفارش غذا در رستوران، اگر از نوع و محتویات غذای مورد نظر آگاهی نداشتید  از پیشخدمت کمک بخواهید.

•    برای خارج کردن استخوان و یا غضروف غذا از دهان، از قاشق و یا چنگال کمک بگیرید (نه با دست) و آن را گوشه بشقاب خود قرار دهید.

•    غذاهایی را که شما مجاز هستید با دست بخورید عبارتند از: تکه نان، بلال، گوشت دنده ها، صدف و خرچنگ خوراکی، مرغ سوخاری، ساندویچ، میوه‌های کوچک، شیرینی، سیب زمینی سرخ کرده، چیپس و پیتزا

•    اگر نمی‌دانستید چگونه باید غذایی را میل کنید بهتر است به دیگران نگاه کنید.  - کارد، چنگال و قاشقی را که استفاده کرده‌اید مجدداً روی میز قرار ندهید بلکه آنها را روی بشقاب بگذارید.

•    هنگام صرف غذا خم نشوید و صورت خود را به سمت غذا نبرید بلکه غذا را توسط قاشق و چنگال به سمت دهان خود ببرید.

•    اگر قاشق و یا کارد و چنگال شما به زمین افتاد آن را بردارید به پیشخدمت بدهید و تمیز آن را درخواست کنید.

•    هرگاه چیزی را سهواً روی لباس میهمان دیگری ریختید با خونسردی از وی عذر خواهی کرده و بگذارید خود فرد و یا پیشخدمت آن را تمیز کند خودتان اقدام به تمیز کردن لباس فرد نکنید.

•    اگر میهمانی از شما درخواست نمک و یا فلفل نمود، هر دو را به وی بدهید حتی اگر میهمان تنها یکی از این دو را درخواست کرده باشد.


•    پیش از نوشیدن مایعات، لب‌های خود را با دستمال پاک کنید تا جای لک چربی روی لیوان شما نمایان نگردد.

•    هنگام نوشیدن آب یا مایعات دیگر سعی کنید لب بالای خود را داخل مایع نگه دارید، این عمل باعث می شود هوای اضافی همراه مایع داخل گلو نشده که صدا دهد.

•    از واژه های «متشکرم» و «لطفاً» در سر میز غذا بسیار استفاده کنید.

•    اگر حشره، تار مو و یا هر چیز دیگری را در غذای خود یافتید آن را اعلام نکنید بلکه مخفیانه آن را از غذایتان خارج کنید و یا آهسته به پیشخدمت نشان داده و دستور تعویض غذا دهید.

•    همیشه در انتهای صرف غذا، از میزبان و یا آشپز تشکر کرده و از غذا تعریف کنید، حتی اگر غذا زیاد هم خوشایند نبود باز تشکر کنید.  لازم نیست دروغ بگوئید، بلکه می توانید مثلاً از سس غذا تعریف کنید.

•    هنگام صرف غذا خود را نخارانید و بینی خود را تمیز نکنید. هرگاه خواستید عطسه و یا سرفه کنید حتماً جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیرید.

•    سعی کنید رومیزی را تا انتهای صرف غذا تمیز نگاه دارید.- هنگامی که صرف غذایتان پایان یافت، کارد و چنگال خود را به صورت موازی در سمت راست روی بشقاب قرار دهید. اگر خواستید میز را برای مدت کوتاهی ترک کنید و یا غذای شما نیمه تمام بود، باید کارد و چنگال را به صورت ضربدری روی بشقاب قرار دهید تا دیگران و پیشخدمت مطلع گردند که شما باز خواهید گشت.

•    فراموش نکنید در رستوران و به طور کلی فضاهای سربسته نباید کلاه و دستکش بپوشید.

•    در پایان، ابتدا از میزبان تشکر نموده سپس اجازه رفتن بگیرید. در موقع خروج همهمه نکنید، بلکه با متانت و آهسته رستوران را ترک کنید.  جابجایی صندلی ها و اشیاء دیگر را به عهده پیشخدمت ها بگذارید.

---

آداب چیدن میز  و خوردن غذا

قانون «از خارج به داخل» چیدن میز کمک می کند تا به درستی بتوانید جای درست قاشق، چنگال، چاقو و ... را انتخاب کنید. باید توجه داشته باشید چه غذایی سرو می کنید و چه نوع سرویسی مورد نیاز است. برای وعده های مختلف باید سرویس روی میز را تغییر داد. به طور مثال، سرویسی که برای شام می چینید همانی نیست که برای دسر باید روی میز باشند. به این نکات توجه داشته باشید.

آداب خوردن غذا

استایل اروپایی

•    چنگال را در دست چپ خود بگیرید به طوری که دندانه های چنگال روبه پایین باشد.


•    چاقو را در دست راست بگیرید، آن را حدود 5 تا 10 سانتی متر بالا بشقاب نگهدارید. انگشت اشاره خود را در بالای تیغه چاقو قرار دهید.


•    با چنگال غذا را به دهان خود بگذارید. اگر غذایی که میل می کنید، چاقو نیاز ندارد آن را از روی میز برندارید.

استایل آمریکایی

•    چاقو را همچون مداد در دست بگیرید. به طوری که دسته چنگال بین انگشت های شست، اشاره و انگشت میانی قرار بگیرد. انگشت های چهارم و پنجم باید داخل دست تا شوند.

•    برای استفاده از چنگال و برداشتن غذا و به دهان بردن، انگشت اشاره باید در پشت چنگال و در فاصله دور از دندانه ها قرار بگیرد.


•    چاقو را طوری در دست بگیرید که دسته آن در گودی دست چپ شما و در میان انگشتان سوم، چهارم و پنجم قرار گیرد. انگشت دوم خود را پشت تیغه چاقو قرار دهید. انگشت شست را نیز در کنار دسته نگه دارید.