روش های مرسوم تقویت حافظه (2)

9- قطعه قطعه سازی

این تکنیک شامل شکستن یا خوشه بندی اطلاعات است. یک تکه بزرگ از اطلاعات را به زیرشاخه های کوچک تر تقسیم کنید. به عنوان مثال، اگر شما باید یک عدد بزرگ مثل 780592 را حفظ کنید، می توانید آن را به صورت 92- 05- 78 بشکنید.

10- اختصار

یکی از ساده ترین روش ها در فرایندهای به خاطرسپاری یا بخش هایی از یک تصویر بزرگ تر، استفاده از حرف اول هر واژه و تبدیل آن به یک واژه مخفف است. این روش به ویژه برای مواردی که نیاز به قرار گرفتن یک سری از مراحل متوالی دارد، بسیار موثر است. مثلا «کم را جم» که ترتیب قرار گرفتن صفات (کیفیت، مقدار، رنگ و...) در زبان انگلیسی قبل از اسم می باشد.


همین طور کلمه به ظاهر بی معنای بناس زنق (بنفش- نیلی- آبی- سبز- زرد- نارنجی- قرمز) برای حفظ توالی رنگ های رنگین کمان مورد استفاده قرار می گیرد.

11- پیش خوانی

آیا می توانید قضیه فیثاغورس را به یاد بیاورید؟ اگر واقعا تمایل دارید اطلاعات تان را بازیابی کنید، می توانید از این روش بهره بگیرید. یک معلم را تصور کنید که قبل از شروع هر جلسه درسی، مطالب را ورق می زند و مرور می کند. در این روش شما باید قبل از خواب، حتی هنگامی که در تختخواب هستید، در حدود نیم ساعت همانند یک معلم به مرور مطالب بپردازید و صبح هنگامی که از خواب بیدار می شوید، سعی کنید آنها را دوباره به یاد آورید. اگر اطلاعاتی را که در هر کلاس فرا می گیرید به همین روش به طور شبانه مرور کنید، برای امتحان نهایی از نتیجه عملکردتان شگفت زده خواهید شد.

12- تکرار

اگر از مطالعه گروهی لذت می برید، مطمئن شوید که درست بعد از کلاس این کار را انجام می دهید. تکرار فوری، خواندن و بحث در مورد اطلاعاتی که آموخته اید، باعث می شود بسیار آسان تر، مفاهیم را در حافظه بلندمدت خود تثبیت کنید. با انجام تمرین ساده تکرار مطالب، می توانید از یکی از قدرتمندترین روش های به خاطرسپاری بهره ببرید.

علاوه بر این، هر فردی، برداشت متفاوتی از شنیدن و درک مفاهیم دارد، بنابراین شنیدن تحلیل های مختلف از یک مطلب باعث می شود درک کامل تری از آن ایجاد شود.


13- زمان بندی و استراحت

همه افراد نمی توانند از طریق مطالعه گروهی یا مطالعات شبانه نتیجه مطلوب را کسب کنند. داشتن یک طرح برای مطالعه در فواصل زمانی دوساعته برای 3 تا 4 روز در هفته، می تواند نتیجه بهتری ایجاد کند. توجه داشته باشید که زمان بندی در فواصل مشابه مدت زمان کلاس (سی دقیقه مطالعه، یک استراحت ده دقیقه ای و سی دقیقه دیگر) باشد که مناسب ترین حالت به ویژه برای دانش آموزان است.

14- حفظ صبحگاهی

در حالی که مرور مطالب را قبلا به طور کامل تمام کرده اید، یک روز آغاز می شود. استفاده از صبح و نور روز، به ویژه در تعطیلات آخر هفته، برای مطالعه مطالب مهم، بسیار مناسب است. مطالعه بعد از یک استراحت خوب می تواند میزان درک مطالب را افزایش دهد.

15- یادداشت برداری و دوباره نویسی

آیا فکر می کنید اگر در کلاس و در هنگام گوش دادن به صحبت ها یادداشت برداری کنید باعث شود نتوانید مطالب را به خوبی درک کنید؟ یادداشت برداری در کلاس باعث می شود مطالبی را بنویسید که در حقیقت به آن گوش داده اید. این یادداشت ها می تواند به صورت نکته برداری یا یادداشت مستقیم از صحبت های گوینده باشد.

علاوه بر این، می توانید یادداشت های خود را دوباره نویسی یا تایپ کنید. این فرآیند توام با خواندن است که باعث می شود، نه تنها درک تازه ای از مطالب داشته باشید، حتی اطلاعات به گونه ای به ذهن تان منتقل شود که اثر ماندگارتری داشته باشد. به علاوه می توانید یادداشت های خود را در جاهای مختلفی مثل: کتاب، نوت بوک، راهنماهای مطالعه و... انجام دهید.


16- محرک حافظه

از آنجایی که فراگیری علوم در ورزش و موسیقی نیاز به یادگیری فعالانه دارد، آمارها نشان می دهد که انجام حرکات فیزیکی هم به فراگیری علوم کمک می کند. برای به خاطرسپاری اطلاعات، می توانید با استفاده از حرکات دست آن را توضیح دهید. برای مثال، در حین صحبت کردن برای یک گروه، می توانید با راه رفتن به عقب و جلو و با استفاده از حرکات دست، مباحث و اطلاعات بعدی را در ذهن تان فعال کنید و به صحبت ادامه دهید. ثابت شده که این روش به خصوص در سخنرانی عمومی و ارائه پروژه ها بسیار موثر است.

17- کاهش حواس پرتی

در حالی که مغز مشغول کارهای دیگری است، لازم است بر روی یک محرک تمرکز کنید. وسایل الکترونیکی و گوشی های هوشمند، هنگام مطالعه شما را از تمرکز بر روی مطالب دور می کنند. برای بهره وری بیشتر و به خاطرسپاری بهتر، تمام چیزهایی را که ممکن است حواس شما را پرت کند، از خود دور کرده یا آنها را خاموش کنید.

18- ادغام روش های چندگانه

بیشتر تکنیک های حافظه، هنگامی که با تکنیک دیگری جفت می شوند، موثرتر عمل می کنند. با استفاده از تصاویر با ریتم آهنگ دار، با مخفف سازی، با زمان بندی مطالعه و کاهش حواس پرتی و... مطمئن باشید که می توانید هر مطلبی را به راحتی به خاطر بسپارید.

ماهنامه انرژی مثبت: جدا از هنر تندخوانی و دقیق خوانی، ما باید روش ها و تکنیک های حفظ کردن را هم بلد باشیم. حفظ کردن آنقدرها هم که شایعه شده سخت نیست. اشکال اینجاست که خیلی ها فکر می کنند برای حفظ یک مطلب، کافی است فقط آن را بارها و بارها بخوانند.

«به خاطر سپاری» یا «حفظ کردن» فرآیندی است که طی آن مطلبی در حافظه ذخیره می شود. عمل حفظ کردن، اغلب یک فرآیند ذهنی آگاهانه است که افراد به منظور ذخیره اطلاعات در حافظه آن را انجام می دهند تا بعد بتوانند چیزهایی مانند: تجربه ها، اسامی، قرار ملاقات ها، نشانی ها، شماره تماس ها، فهرست ها، داستان، شعر، عکس، نقشه، نمودار، حقایق، موسیقی یا دیگر اطلاعات سمعی یا بصری را به خاطر بیاورند. مطالعات علمی حافظه، بخشی از علوم اعصاب شناختی است و درواقع، یک مبحث میان رشته ای، بین رشته های روان شناسی شناختی و علوم اعصاب محسوب می شود.

برخی از اصول و تکنیک هایی که برای تقویت حافظه استفاده می شوند، عبارتند از:

1- یادگیری طوطی وار

همان طور که از نامش پیداست در این روش برای حفظ کردن، روی تکرار و نه درک مطلب تمرکز می شود. برای مثال، هنگام حفظ لغات با این روش، فرد خود را مجبور می کند بارها و بارها با صدای بلند کلمه ها را بخواند یا بنویسد.


2- روش پیوندسازی

در روش پیوندسازی سعی می شود بین موارد موجود در لیست و تصاویر ذهنی و تصاویری که از قبل در حافظه داریم پیوند ایجاد کنیم. سپس قصه ای با این تصاویر آشنا می سازیم و از طریق این قصه پیوندها را به یاد می آوریم. پیوندها هم که قبلا به لیست وصل شده اند پس به این ترتیب ما با وصل کردن چیزهایی که نمی دانیم به چیزهایی که می دانیم، آنها را حفظ کرده و به یاد می سپاریم.

3- روش مکان هندسی

این روش به زمان روم باستان بر می گردد. در این روش لیستی را که می خواهیم حفظ کنیم با مکانی که از قبل می شناسیم پیوند می زنیم. مثلا، برای به خاطرسپاری یک لیست خرید یا هر مورد دیگر، آنها را به طور ذهنی به مکان های مختلف آپارتمان یا اداره یا هر مکانی که برایمان آشناست منسوب می سازیم. به محض به یادآوردن مکان مورد نظر، لیستی که قرار بوده حفظ شود سریع به یادمان می آید.

درواقع روش مکان هندسی نوعی دیگری از روش پیوندسازی است، که با ایجاد یک داستان (با جزییات بیشتر و بهتر) و ایجاد یک مسیر واضح و ارتباط  متقابل با مفاهیم درونی، برای حفظ اقلام و فهرست ها بسیار موثرتر و مفیدتر عمل می کند. استفاده از مکان های مثبت و به کارگیری همه حواس از طریق افزودن رنگ، بو و زمینه به مکان ها و تصاویر، تاثیرات بسیار بهتری در حفظ ماندگارتر مطالب خواهدداشت.


4- سیستم عینی سازی مفاهیم انتزاعی

در دنیای واقعی چیزی به نام اعداد نداریم. برای همین است که حفظ عددها برای ما کاری سخت و دشوار است. در سیستم عینی سازی مفاهیم انتزاعی، ما ابتدا به هر عدد، یک شیء آشنا و قابل درک را پیوند می زنیم. مثلا به جای عدد 2 از معادل عینی «دوش» حمام کمک می گیریم. به همین ترتیب این فهرست ممکن است شبیه: 1- کیک، 2- دوش، 3- سیر، 4- چاقو، 5- پنجه و... شود. یک بار برای همیشه می توانید برای اعداد یک تا نه این کار را انجام دهید.

حال هر وقت خواستید عددی را حفظ کنید یا یک لیست طولانی سفارشات را به ترتیب حفظ کنید، کافی است موقع حفظ کردن، این اشیای ملموس دنیای واقعی را به لیست خود پیوند بزنید.

5- تکنیک نام- تصویر

به خاطر داشته باشید نام افراد خاص، بر جنبه های فیزیکی آن فرد متمرکز می شوند. این کار به خوبی برای مباحث تاریخی یا ادبی هم قابل انطباق است. برای مثال، به فهرست شاعران ایرانی فکر کرده و سعی کنید نام آن فرد را با رویدادی خاص یا واژه دیگری جفت کنید. یا به تصویر فرد مورد نظر نگاه کنید و بر جنبه خاصی از ظاهر آن شخص تمرکز کنید. مثلا «رودکی با کودکی».

6- پاک کردن خاطرات

چیزهایی را که می خواهید به خاطر بسپارید با یک مداد قبل از انجام تمرین بنویسید. هنگامی که این نوشته ها در حافظه به طور ملموس وارد شد، این اطلاعات را پاک کنید. در نهایت صفحه شما خالی می شود، در حالی که ذهن شما پر شده است.


7- کلیدواژه

استفاده از کلیدواژه ها در یادگیری واژگان، به ویژه در یادگیری زبان خارجی بسیار مفید است. یک واژه خارجی در نظر بگیرید. سپس این واژه را با یک واژه فارسی (معادل تلفظ یا ساختار آن) با کلیدواژه انتخابی خودتان جفت کنید و در نهایت، بین این جفت واژگانی، یک تصویر، نسبت به معنای واقعی واژه خارجی بسازید.

برای مثال، واژه انگلیسی communication- که به معنی مخابرات است- می تواند مشابه «کامیون شن» باشد، بنابراین تصور کنید که «کامیون شن نزدیک دفتر مخابرات واژگون شده است».

8- نقشه ذهنی

با طراحی یک نقشه ذهنی به راحتی و به وضوح می توانید انبوهی از اطلاعات را در ذهن، سازماندهی و ذخیره کنید. این کار به ویژه برای درک فصل های یک کتاب درس بسیار خوبی است. در ابتدا عنوان اصلی را در مرکز ترسیم کنید (مثلا در داخل یک دایره) و سپس عنوان های فرعی تری را به صورت انشعاباتی در کنار آن قرار دهید، بعد، جزییات مهم را به صورت شاخه ای به آن اضافه کنید. استفاده از اشکال هندسی برای رده بندی مباحث برحسب اهمیت شان، بسیار مفید است.