رقابت، عاملی که پپسی را موفق کرد

طی دوران رکود بزرگ در آمریکا و در شرایطی که بطری های 6.5 اونسی کوکا کولا به قیمت پنج سنت عرضه می شدند، پپسی توجه مصرف کنندگان را با بطری های 12 اونسی و قیمت مشابه به سوی خود جلب کرد.

پول نیوز: پپسی، نوشیدنی گازدار غیر الکلی توسط شرکت پپسی‌کو تولید می شود. این نوشیدنی در سال 1893 حضور خود در بازار را با نام "نوشیدنی براد" (Brad's Drink) آغاز کرد و در بیست و هشتم آگوست 1898 به پپسی کولا و در سال 1961 به پپسی تغییر نام داد.

پپسی توسط "کیلب برادهم" در داروخانه وی تولید و فروش آن از همین داروخانه و با نام نوشیدنی برد آغاز شد. پس از آن که آنزیم گوارشی پپسین و دانه های کولا در دستورالعمل تهیه این نوشیدنی افزوده شدند نام آن به پپسی-کولا تغییر کرد. در حقیقت برادهم تولید یک نوشیدنی جذاب که به گوارش غذا و افزایش انرژی کمک می کرد را هدف گذاری کرده بود. در سال 1902، برادهم شرکت پپسی-کولا را ایجاد کرده و در سال 1903 پتنتی برای دستورالعمل تهیه آن ثبت کرد.

در سال 1903، برادهم تولید پپسی-کولا را از داروخانه خود به یک انبار کرایه ای منتقل کرد. در آن سال، برادهم موفق به فروش 7 هزار و 968 گالن از نوشیدنی خود شد. سال بعد، عرضه پپسی-کولا در بطری های شش اونسی آغاز شد و میزان فروش به 19 هزار و 848 گالن رسید. در سال 1909، "بارنی اولدفیلد"، راننده مسابقات اتومبیلرانی، نخستین فرد مشهوری بود که به حمایت از پپسی-کولا پرداخته و آن را نوشیدنی قوی، طراوت بخش، نیروبخش و خوب پیش از مسابقه عنوان کرد. پس از آن تم تبلیغاتی "خوشمزه و سالم" طی دو دهه برای پپسی استفاده شد.

در سال 1926، پپسی-کولا نخستین طراحی مجدد لوگو خود را از زمان معرفی طراحی اصلی در سال 1905 تجربه کرد. در سال 1929، لوگو پپسی بار دیگر تغییر کرد. در سال 1931 و در زمان اوج رکود بزرگ، به واسطه ضررهای مالی ناشی از نوسان شدید قیمت شکر در نتیجه جنگ جهانی اول، شرکت پپسی-کولا اعلام ورشکستگی کرد. دارایی این شرکت به فروش رسید و "روی مگارژل" نشان تجاری پپسی را خریداری کرد.

مگارژل در این زمینه ناموفق بوده و خیلی زود دارایی های پپسی توسط "چارلز گات"، صاحب کسب و کار تولید شربت در بالتیمور، مریلند و رئیس شرکت لوفت، خریداری شد. لوفت در زمینه تولید آب نبات فعال بود و در فروشگاه های خرده فروشی آن آب گازدار و نوشابه به فروش می رسید. گات در پی جایگزینی کوکا کولا در فروشگاه های لوفت بود زیرا این شرکت حاضر به ارائه تخفیف به وی نشده بود. بر همین اساس، گات از شیمیدان های لوفت درخواست کرد تا فرمول نوشیدنی پپسی-کولا را تغییر دهند. کوکا کولا بین سال های 1922 تا 1933 سه بار پیشنهاد خرید پپسی-کولا را مطرح کرد که با مخالفت این شرکت مواجه شد.

طی دوران رکود بزرگ در آمریکا، پپسی از محبوبیت بیشتری برخوردار شد که با معرفی بطری های 12 اونسی در سال 1936 همراه بود. در شرایطی که بطری های 6.5 اونسی کوکا کولا به قیمت پنج سنت عرضه می شدند، پپسی توجه مصرف کنندگان را با بطری های 12 اونسی و قیمت مشابه به سوی خود جلب کرد. بین سال های 1936 تا 1938 سود پپسی-کولا دو برابر شد.

پس از مبارزه حقوقی طولانی - 1935 تا 1941 - بین گات و لوفت که با شکست گات به پایان رسید، "والتر مک" رئیس جدید پپسی-کولا نام گرفت و هدایت این شرکت را در دهه 1940 بر عهده داشت. مک که حامی راهبردهای مترقی بود متوجه شد راهبرد این شرکت در استفاده از تبلیغات برای مخاطبان عام شامل آفریقایی‌آمریکایی ها نمی شود و یا از کلیشه های قومی برای به تصویر کشیدن سیاه پوستان استفاده می کند. وی بازار آفریقایی‌آمریکایی ها را بازاری بکر دریافته و با تبلیغاتی که به طور مستقیم آنها را هدف گذای کرده بود افزایش سهم پپسی از این بازار را دنبال کرد که با شروع جنگ جهانی دوم روندی کند پیدا کرد.

در سال 1947، والتر مک تلاش های خود را از سر گرفت. وی برای فعالیت های تبلیغاتی خود "ادوارد بوید" را استخدام کرد و با تبلیغاتی که در آنها تصویری مثبت از سیاه پوستان ارائه می شد، کمپین های بازاریابی خود را آغاز کردند. همچنین بوید رهبری تیم فروشی که تمام اعضای آن را سیاه پوستان تشکیل می دادند، بر عهده داشت. با این وجود، قوانین تبعیض نژادی و جیم کرو همچنان در آمریکا وجود داشتند و تیم بوید با تبعیض و شرایط سختی مواجه بود. اما بوید از تبعیض نژادی به عنوان یک ابزار فروش استفاده می کرد. بر همین اساس، سهم بازار پپسی در برابر کوکا کولا رشد چشمگیری را تجربه کرد.

البته تمرکز بر سیاه پوستان نگرانی هایی را در شرکت پپسی-کولا و شرکت های وابسته به آن درباره از دست دادن مصرف کنندگان سفید پوست به همراه داشت. در همین راستا، مک عنوان کرد که پپسی-کولا قصد ندارد به عنوان نوشیدنی سیاه پوستان شناخته شود.

پس از قطع همکاری مک با پپسی-کولا در سال 1950، حمایت از تیم فروش سیاه پوستان این شرکت نیز کم رنگ شده و پس از مدتی به طور کامل قطع شد. در اوایل دهه 1960 خطوط تولید پپسی-کولا با معرفی پپسی رژیمی و خرید مانتین دئو گسترش یافت. در سال 1965، پپسی کولا با شرکت فریتو-لی ادغام شده و پپسی‌کو شکل گرفت که تا به امروز همچنان به فعالیت های خود در زمینه مواد غذایی و نوشیدنی ادامه داده است.

رقابت ایران و عربستان در بازار سرمایه/ کدامیک در جذب سرمایه خارجی موفق خواهند بود؟

به نظر می رسد یکی از سرسخت ترین رقابت ها در منطقه خاورمیانه در حال گسترش به بازار سرمایه است. از سویی عربستان سعودی به عنوان یکی از مهمترین تولید کنندگان نفتی بازار سهام خود را به روی سرمایه گذاران خارجی گشوده است و از طرفی دیگر ایران به دست یابی به توافقی هسته ای با قدرت های جهان نزدیک شده که به 10 سال تحریم پایان خواهد داد. برداشته شدن تحریم های بین المللی راه را برای ورودسیل سرمایه های خارجی به ایران هموار خواهد کرد.

در ادامه به بررسی فرصت های مهم سرمایه گذاری در بخش بازار، اقتصاد و سیاست در دو کشور عربستان سعودی و ایران پرداخته شده است:

*دسترسی
ایران:
تحریم های اقتصادی اعمال شده بر ایران در روند انتقال پول اخلال ایجاد کرده است و مانع از آن شد تا سرمایه گذاران خارجی بتوانند در بازار سهام ایران سرمایه گذاری کنند. اما آنها به صورت رسمی قادرند در برخی موارد صد در صد سهام یک شرکت را خریداری کنند.

از آنجایی که توافق جامع هسته ای با قدرت های جهانی - که سبب لغو تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران خواهد شد - هنوز حاصل نشده است، سرمایه گذاران خارجی از جمله چارلمانگکپیتال- که در لندن مستقر است - در تلاش برای ورود به این بازار هستند.

عربستان سعودی:
بازار سهام در بزرگترین صادرکننده نفت جهان از روز 15 ماه ژوئن به روی سرمایه گذاری مستقیم خارجی گشوده خواهد شد. در همین حال، سرمایه گذاران خارجی می توانند با خرید اوراق مشارکت به این بازار دسترسی داشته باشند. بورس عربستان سعودی با حضور 19 شرکت از جمله بزرگترین شرکت تولیدکننده مواد شیمیایی جهان - از حیث فروش - از روز یکم ماه ژوئن فعالیت های خود را آغاز خواهد کرد.

مقامات سعودی این ماه اعلام کردند مالکیت بین المللی در بازار بورس این کشور محدود به 49 درصد خواهد بود. سرمایه گذارانی که دست کم 18 میلیارد و 750 میلیون ریال - پنج میلیارد دلار - در این بازار سرمایه گذاری کنند می توانند دسترسی مستقیمی به این بازار داشته باشند.

*حجم بازار
ایران:
بر اساس جدیدترین ارقام منتشر شده ، ارزش بازار بورس ایران معادل 102 میلیارد دلار است که کمتر از نیمی از ارزش سهام در ترکیه را تشکیل می دهد. بلومبرگ گزارش داد همین موضوع سبب شده است ایران از نظر ظرفیت بازار پس از امارات متحده عربی و قطر در رده چهارم  خاورمیانه قرار گیرد.

عربستان سعودی:
بورس عربستان سعودی بزرگترین بازار بورس در جهان عرب و نوزدهمین بازار بورس بزرگ جهان محسوب می شود و ارزش بازاری آن معادل 579 میلیارد دلار است. این در حالی است که ارزش بازار بورس آفریقای جنوبی 541 میلیارد دلار است.

*ارز
ایران:
طی سال گذشته، ارزش ریال ایران سقوط کرد و هر دلار آمریکا در مقابل 33 هزار و 280 ریال معامله شد. طی سال های 2012 و 2013، تحت ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد ، ارزش ریال ایران بیش از دو سوم از ارزش خود را در مقابل دلار از دست داد و خانواده های ایرانی به منظور حفظ پس اندازهای خود به خرید طلا و ارز خارجی روی آوردند.

عربستان سعودی:
ریال عربستان سعودی در مقابل دلار ثابت است و بانک مرکزی این کشور اغلب از سیاست های بانک مرکزی آمریکا تبعیت می کند.

*نقدینگی
ایران:
شاخص سهام در بازار 316 عضوی بورس ایران طی 12 ماه منتهی به مارس پنج ممیز 13 برابر شد که 74 درصد کمتر از  بازار عربستان و 65 درصد کمتر از بازار بورس کشورهای در حال توسعه است. شاخص سهام تهران امسال هفت ممیز نه دهم درصد از ارزش خود را از دست داد . ارزش سهام در بازار تهران در سال 2014 نیز با کاهش 21 درصد همراه شد که نخستین کاهش سالانه از سال 2008 بود.

متوسط حجم معاملات روزانه سهام در بازار بورس تهران در ماه مارس به 101 میلیون دلار رسید. این رقم در مدت مشابه سال قبل 160 میلیون دلار بود.

عربستان سعودی:
معاملات تجاری در بازار بورس عربستان سعودی طی 12 ماه 15 ممیز هشت برابر شد و میزان سود آن نیز 40 ممیز چهار برابر شد. میزان نقدینگی این بازار نیز در ماه اوت به رکورد بی سابقه 16 ممیز 24 رسید.

در سه ماهه نخست امسال میزان گردش سرمایه در بازار بورس ریاض با تغییرات کمی همراه بود  و سهام معادل دو میلیارد و 170 میلیون دلار معامله شد . این رقم در سال گذشته معادل دو میلیارد و 70 میلیون دلار بود.

*نفت
ایران:
بانک جهانی اعلام کرد اقتصاد 369 میلیارد دلاری ایران در سال 2013 با کاهش تقریبا شش درصدی مواجه شد. اما اقتصاد ایران در سال گذشته بار دیگر احیا شد. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده است تولید ناخالص داخلی ایران امسال شش دهم درصد و در سال 2016 یک ممیز سه دهم درصد  افزایش یابد.

رشد اقتصاد ایران در بخش صادرات غیر نفتی پایین تر از سطحی قرار دارد که سبب ایجاد فرصت های شغلی کافی برای جمعیت 77 میلیون نفری ایران شود. تولید ناخالص داخلی ایران قبل از آن که وارد دوره رکود دو ساله شود از سال 2007 با رشد متوسط چهار ممیز دو دهم درصدی همراه شده بود.

دولت حسن روحانی نرخ تورم را به حدود 15 درصد کاهش داد، تورمی که در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به بیش از 40 درصد رسیده بود.

ایران 11 درصد از ذخایر نفتی جهان را داراست و روزانه حدود دو میلیون و 800 هزار بشکه نفت تولید م یکند. ایران همچنین بزرگترین ذخایر گازی جهان را داراست.

عربستان سعودی:
عربستان سعودی - که حدود 30 میلیون نفر جمعیت دارد - در تلاش برای باز کردن درهای بازار بورس خود به روی سرمایه گذاران خارجی است زیرا قصد دارد 130 میلیارد دلار در طرح های صنایع غیر نفتی هزینه کند. پس از کاهش 42 درصد بهای نفت در سال گذشته، در آمد نفتی عربستان سعودی - که مهمترین منبع درآمد این کشور محسوب می شود - نیز کاهش یافت.

بر اساس تخمین های پایگاه اینترنتی بلومبرگ، پیش بینی می شود رشد اقتصادی عربستان سعودی در سال 2015 روندی کند به خود گیرد و به دو و نیم درصد برسد. این در حالی است که اقتصاد این کشور در سال گذشته سه ممیز 59 صدم درصد رشد داشت.

طی پنج سال گذشته مبادلات اقتصادی عربستان سعودی به طور متوسط معادل پنج ممیز 27 صدم درصد رشد داشته است. بانک مرکزی عربستان سعودی بیش از 690 میلیارد دلار سرمایه دارد. از حیث سرمایه بانک مرکزی عربستان سعودی پس از چین و ژاپن  در رده سوم جهان قرار دارد.

عربستان سعودی حدود 16 درصد از ذخایر نفتی جهان را داراست و روزانه 10 میلیون و پنج هزار بشکه نفت تولید می کند.

اخبار اقتصادی - خبرانلاین