دروغ پرسروصدا؛ بازگشت ماموت های پشمالو!

مجله صدا:

انرژی اتمسفری

در نخستین روز از ماه آوریل سال 1923 روزنامه آلمانی «دویچه آلگماینه سایتونگ» گزارش کرد که یک دانشمند روس به نام «فیگو پوساکوف» راهی کشف کرده که می تواند با کمک آن نیروی پنهان شده در اتمسفر زمین را به خدمت بگیرد. در این گزارش مقصود از نیرو چیزی بود که به رعد و برق و دیگر رخدادهای خشن آب و هوایی قدرت می داد.


این گزارش اضافه کرد این کشف به اتحاد جماهیر شوروی این قدرت را می دهد که اشیاء را با هر وزنی به فواصل نامحدود پرتاب کند. در ادامه این گزارش ذکر شده بود که شوروی قول داده است از این نیرو فقط برای مقاصد صلح آمیز استفاده کند. روزنامه نیویورک تایمز روز سوم آوریل صفحه نخست خود را به این گزارش اختصاص داد، بدون آنکه متوجه شود این خبر یک شوخی بوده است.

تامین انرژی لازم برای ابزارهای الکترونیکی با کمک صاعقه شبیه یک رویا است. اما اگر کسی بتواند زمان و مکان وقوع این پدیده را حدس بزند باز هم مهارکردن آن کار بسیار دشواری است.

بوی تصویر

در سال 1960 پرفسوری به نام «هانس لوب» دست به اختراع سیستمی به نام «بوی تصویر» زد. این سیستم برای این طراحی شده بود تا در هنگام پخش هر فیلم بویی مشابه بوی هر صحنه را در هوا پخش کند تا بیننده فیلم بتواند بوی صحنه را هم حس کند. این تکنولوژی واقعی بود و در هنگام پخش فیلم در سینما در هماهنگی با موسیقی فیلم روی صندلی ها پخش می شد. اما در روز اول آوریل 1965 شبکه بی بی سی مصاحبه ای با لوب پخش کرد.


در آن مصاحبه لوب ادعا کرد توانسته این تکنولوژی را در مقیاس خانگی و از طریق امواج به کار بگیرد و از این پس بدون نیاز به هیچ وسیله ای همه می توانند در هنگام تماشای تصویر بوی آن را حس کنند. در نتیجه او در برنامه شروع به خرد کردن پیاز و دم کردن قهوه کرد و بسیاری از مردم در تماس با این شبکه ادعا کردند که می توانند بوی پیاز و قهوه را در خانه شان حس کنند. این شوخی تکنولوژیک فردا تبدیل به تیتر نخست روزنامه تایمز لندن شد. بعدها چندین نمونه خانگی این تکنولوزی که البته با خریداری دستگاه ممکن بود ابداع شد اما هیچ کدام اقبال بلندی نداشتند.

آزمایش کوسه

در سال 1981 روزنامه میشگیان، «هرالد نیوز» گزارش دروغی منتشر کرد مبنی بر اینکه محققان مشغول پرروش نوعی کوسه آب شیرین هستند. در این گزارش نوشته شده بود محققان در این تحقیقات نوعی کوسه پرورش داده اند که محیط زندگی متفاوتی داشته و می تواند در دریاچه های آب شیرین زندگی کند. گزارش ذکر کرده بود که به عنوان بخشی از این آزمایش محققان می خواهند حدود 2 هزار کوسه آبی، کله چکشی و سفید را در آب های دریاچه های شمالی میشیگان رها کنند. این مقاله به نقل از «بنیاد ملی زیست» چاپ شده بود.


این مقاله باعث ناراحتی بسیاری از خوانندگان شد و آنها از سر ناراحتی حتی فرصت نکردند به انتهای مقاله مراجعه کنند که از قول این بنیاد نوشته شده بود «ما هیچ مسئولیتی در قبال حمله کوسه ها به مردم نداریم. علاوه بر این اگر کسی اینقدر احمق است باید توسط کوسه خورده شود.»

بازگشت ماموت های پشمالو

به مناسبت روز نخست آوریل سال 1984 مجله Technology Review گزارشی با عنوان «تولیدمثل معکوس ماموت پشمالو» چاپ کرد. در این گزارش آمده بود که چطور همکاری محققان آمریکا و شوروی باعث تولید ماموتی شده که مدت زیادی است منقرض شده. روش کار هم در این مطلب استخراج DNA از یک ماموت یخ زده سیبریایی و وارد کردن آن به سلول تخم فیل و پرورش آن در بدن یک فیل ماده عنوان شده بود.


این مقاله تخیلی در آن زمان کلی سروصدا کرد. اما ذکر این نکته خالی از جذابیت نیست که شاید این مقاله در آن روزها یک شوخی علمی محسوب می شد. حالا محققان زیست شناس دانشگاه هاروارد کار روی این روش برای بازگرداندن موجودات منقرض شده به حیات هستند. البته همین امروز هم آن طور که شواهد نشان می دهد تا موفقیت در این عرصه راه درازی باقی است اما این تلاش دیگر یک شوخی یا جوک علمی محسوب نمی شود.