بین ملیت و زبان ما چه ارتباطی وجود دارد؟

پیش آمدن چنین مساله ای که فلان زبان، زبان ما نبوده، پس به ایرانی بودن ما ربط ندارد. هم مربوط است به برداشت خاصی از مفهوم تاریخ «ایران» و هم به نگاهی شاید قدیمی به مساله زبان و هویت.

مجله روشن - خداداد رضاخانی: شاید بشود تاریخ ایران را از زمانی که عیلامیان شروع به نوشتن کردند، آغاز کرد. اما همیشه کسانی هستند که اعتراض می کنند که «این خط و زبان که خط و زبان ما نبوده» یا «زبان عیلامی که ایرانی نیست و این خطی و زبان ایرانی نبوده تا آغاز تاریخ ایران باشد.»

پیش آمدن چنین مساله ای که فلان زبان، زبان ما نبوده، پس به ایرانی بودن ما ربط ندارد. هم مربوط است به برداشت خاصی از مفهوم تاریخ «ایران» و هم به نگاهی شاید قدیمی به مساله زبان و هویت.

در طول قرن نوزدهم بود که زبان یک ملت بدل شد به شاخصه اصلی تعیین کننده «ملیت» آن. البته خیلی راحتی می شود دید که حتی در اروپا، یعنی مهد این تصور خاص، هم این مساله حقیقت ندارد، چرا که «بلژیکی ها» فرانسوی نیستند و «اتریشی»ها هم آلمانی، هرچند که هر دو از این زبان ها استفاده می کنند. در ایران، این تصور درصد و خرده ای سال گذشته، به وجود آمده که بین زبان «فارسی» و شخصیت «ایرانی» رابطه مستقیم وجود دارد.

بخشی از این تصور بر می گردد به یکی بودن کلمات مشخص کننده زبان فارسی و ملیت ایرانی که در بیش تر زبان های اروپایی قرن نوزدهم («پرسان» و «پرس» در فرانسه یا «پرژن» و «پرژیا» در انگلیسی). این تصور آن قدر معمول شده است که خیل ها حتی از تفاوت بین زبان «فارسی» و «خانواده زبان های ایرانی» بی خبرند و هر دو را یکی می دانند، این باعث می شود که زبان های ایرانی دیگر را تنها «گویش» یا «لهجه» ای از فارسی بدانند.

راستی اصلا فارسی و ایرانی و هندواروپایی چه طور به هم ارتباط پیدا می کنند و از نظر زبان شناسی، زبان رسمی امروز ایران کجا قرار دارد؟ زبان فارسی، یا درواقع فارسی نو، بخشی از «خانواده زبان های اایرانی» است. یک خانواده زبانی از زبان هایی تشکیل شده که در آواشناسی و صرف، شباهت های قابل درکی دارند، اما در ساختار کلی، نحو، و درک متقابل، متفاوتند.

برای مثال، زبان های آلمانی و انگلیسی و سوئدی همه متعلق به خانواده زبان های ژرمانیک هستند. در همه این زبان ها که از یک اصل مشترک مشتق شده اند، تغییرات متشابهی روی داده. نکته قابل توجه این است که این تغییرات همیشه، یک دست هستند. برای مثال، در زبان های ژرمنی، صدای اصلی «که» یا «kh» در زبان آلمانی به «ک» ساده، در انگلیسی به «چ» و در سوئدی به «ش» تغییر پیدا کرده و در همه حالت ها یکسان است و مثلا در زبان های ایرانی، همه صداهای «ز» که از زبان مشترک اصلی مشتق شده اند، چنین وضعی دارند؛ در زبان فارسی به «د» تبدیل شده و در زبان های دیگر به صورت «ز» باقی مانده اند. به خاطر همین است که در فارسی «داماد» است و در زبان تاتی مثلا، «زامات»!

خانواده زبان های ایرانی بر دو دسته است: زبان های «ایرانی شرقی» و «ایرانی غربی». البته فکر نکنید همه «زبان های ایرانی» در داخل خاک ملت- کشور «ایران» صحبت می شوند یا می شدند. بعضی از زبان های ایرانی هیچ وقت در محدوده ای که تحت حکومت قدرت های سیاسی تاریخی ایران بوده، صحبت نشده اند.

مساله مهم اصلا این جاست: «زبان» ربط زیادی به «ملیت» و به خصوص قدرت سیاسی ندارد. زبان های ایرانی شرقی معروفی که در دوره ما هنوز هم وجود دارند زبان هایی هستند شبیه «پشتو» که اسمش را حتما شنیده اید، و «وخی» و «اشکاشمی» و «یزغلامی» که احتمالا زیاد برای تان آشنا نیستند و در کوهستان های پامیر صحبت می شوند. زبان های ایرانی غربی هم «فارسی» و «کردی» و بقیه هستند که اسم شان را شنیده اید، و زبان هایی شبیه «زازاکی» که شاید کم تر به گوش تان خورده باشند.

اما غیر از تقسیم بندی «ایرانی شرقی» و «ایرانی غربی»، دانشمندان، زبان های ایرانی را به سه مرحله زبانی «باستان»، «میانه» و «نو» هم تقسیم کرده اند. از بین زبان های ایرانی دوره باستان، حتما اسم «اوستایی» را شنیده اید که یرانی شرقی بوده. و از بین زبان های ایرانی غربی دوره باستان هم حتما با «پارسی باستان» آشنا هستید. در دوره میانه، زبان های «سغدی» و «بلخی» مهم ترین زبان های ایرانی میانه شرقی بودند و زبان های «پارسی میانه» (که اشتباها پهلوی هم خوانده می شود) و «پارتی» هم مهم ترین زبان های ایرانی میانه غربی.

زبان های دوره نو را هم قبلا نام بردم که «پشتو» و «فارسی» و خیلی زبان های دیگر هستند. این تقسیم بندی خاص زبانی اما فقط نشان می دهد یک تقسیم بندی علمی برای زبان های ارتباط مردم است و کم ترین ربط را با «شخصیت» فرهنگی متکلمانش دارد. این مساله را بیشتر پی گیری خواهیم کرد.

سید حسن نصرالله: هیچ ارتباطی میان پرونده هسته ای ایران و نوع واکنش مقاومت به عملیات قنیطره وجود ندارد

سید حسن نصرالله در بزرگداشت شهدای قنیطره:
مقابله با اسرائیل در هر زمان و مکان و هر شکلی حق قانونی و شرعی ماست

به گزارش انتخاب به نقل از المنار، سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان با سخنرانی در مراسم یادبود شهدای قنیطره اظهار داشت: ما به شهدای ارتش و مقاومت لبنان افتخار می کنیم.

وی تصریح کرد: ما به شهدای ارتش و مقاومت لبنان که در برابر تکفیری ها ایستادگی کردند و در منطقه راس بعلبک به شهادت رسیدند افتخار می کنیم.

نصرالله تأکید کرد: شهدای قنیطره با خون خود بر حضور فرماندهان مقاومت در میدان جهاد تاکید کردند.

ترکیب خون شهدای ایرانی و لبنانی در قنیطره بیانگر یکی بودن نبرد و سرنوشت است
وی در ادامه خاطر نشان کرد: ترکیب خون شهدای ایرانی و لبنانی در منطقه قنیطره بیانگر یکی بودن نبرد و سرنوشت است.

دبیر کل حزب الله لبنان تصریح کرد: من از ملت لبنان و تمامی کسانی که حامی مقاومت هستند تشکر می کنم، گرامیداشت شهدای مقاومت وظیفه ما است.

وی در ادامه افزود: شهدای حمله قنیطره همچون جهاد مغنیه نشان دادند که این شهدا همچون پدران خود به مدرسه جهاد و شهادت تعلق دارند. شهدای مقاومت در قنیطره ثابت کردند مبارزان حزب الله همچنان در راس جبهه های مقاومت قرار دارند.

اسرائیل از اختلافات کشورهای عربی و اسلامی بهره می برد
نصرالله در ادامه با اشاره به اینکه اسرائیل قطعنامه 1701 شورای امنیت را که برخی آن را مقدس می دانند به رسمیت نمی شناسد و به آن پایبند نیست، گفت: اسرائیل در حال حاضر در وضعیتی قرار دارد که احساس می کند قادر است هر زمان که خواست همه را تهدید کند.

وی در ادامه یادآور شد: اسرائیل از اختلافات داخلی کشورهای عربی و اسلامی و عدم هوشیاری کشورهای عربی و حتی اتحادیه عرب سواستفاده می کند.

تصمیم قاطع برای نبرد با اسرائیل از سوی کشورهای عربی وجود ندارد
دبیر کل حزب الله لبنان تأکید کرد: در نبرد با اسرائیل تصمیم قاطع و مستقل از سوی کشورهای عربی وجود ندارد.

وی در ادامه افزود: عملیات ترور شهدای قنیطره آشکار بود و دشمن اسرائیلی برای این اقدام برنامه ریزی کرده بود و این تصمیم گیری در سطوح عالی رژیم صهیونیستی اتخاذ شده بود.

سید حسن نصرالله تأکید کرد: عملیات ترور شهدای قنیطره شبیه عملیات ترور سید عباس موسوی در سال 1992 بود.

وی در ادامه یادآور شد: شهدای قنیطره شهدای مقاومت هستند و ما آنها را شهدای راه قدس در سوریه می نامیم.

اسرائیل گمان می کرد حزب الله به عملیات قنیطره واکنش نشان نمی دهد
نصرالله افزود: اسرائیل گمان می کرد که حزب الله به عملیات ترور مبارزان خود در منطقه قنیطره واکنش نشان نمی دهد.

دبیر کل حزب الله لبنان تصریح کرد: نخستین غافلگیری اسرائیل توسط حزب الله این بود که حزب الله پس از گذشت تنها نیم ساعت از ترور مبارزان خود در منطقه قنیطره خبر آن را اعلام کرد.

وی افزود: اسرائیلی ها دلایل بسیاری برای عملیات قنیطره بیان کردند و همه توجیهات آنها حول محور منطقه اشغالی جولان بود.

وی در ادامه تأکید کرد: اسرائیل از حضور افراد مسلح جبهه النصره در بلندی های جولان احساس نگرانی نمی کند اما در خصوص کاروان مبارزان حزب الله در این منطقه تصمیم خطیری اتخاذ می کند. جبهه النصره حضور نظامی گسترده ای در بلندی های اشغالی جولان دارد.

نصرالله افزود: هزاران فرد مسلح جببه النصره با تانک ها و تجهیزات نظامی گسترده شان در مرزهای اشغالی جولان حضور دارند.

وی تأکید کرد: برای اسرائیل خوشایند بود که پس از عملیات قنیطره حزب الله لبنان دچار دستپاچگی و ناامیدی شود. این عملیات بالطبع دارای بعد انسانی بود اما ما آن را خیر تلقی می کنیم و دارای پیامدهای مثبت می دانیم.

نخستین دستاورد شهدای قنیطره حاکم شدن ترس در اسرائیل بود
نصرالله افزود: نخستین دستاورد شهدای قنیطره ترسی بود که در اسرائیل حاکم شد و هر اسرائیلی پس از بیانیه حزب الله در رابطه با اعلام عملیات قنیطره مترصد واکنش حزب الله بود.

دبیر کل حزب االه لبنان در ادامه تصریح کرد: هیچکدام از دوستان ما خواهان خواری و حقارت ما و اینکه در برابر خون شهدایمان سکوت کنیم نیستند.

هیچ ارتباطی میان پرونده هسته ای ایران و نوع واکنش مقاومت به عملیات قنیطره وجود ندارد
وی افزود: هیچ ارتباطی میان پرونده هسته ای ایران و هر موضوع دیگری با تصمیم مقاومت برای واکنش به عملیات قنیطره وجود ندارد.

نصرالله یادآور شد: از نخستین ساعات عملیات قنیطره کاملا آشکار بود که ما تصمیم داریم واکنش نشان دهیم این مسئله کاملا قاطعانه بود و ما هیچ تردیدی در این رابطه نداشتیم.

عملیات حزب‌الله در مزارع اشغالی شبعا نشان ناتوانی اسرائیل بود
وی در ادامه تصریح کرد: ما برای بدترین احتمالات آماده شدیم و برای هر چیزی آمادگی داشتیم. از ویژگی های عملیات مزارع اشغالی شبعا این بود که اسرائیل در اوج آمادگی قرار داشت. مقاومت لبنان در روز روشن و در اوج آمادگی اسرائیل به عملیات قنیطره در مزارع شبعا واکنش نشان داد و این بیانگر ناتوانی اسرائیل است.

دبیر کل حزب الله لبنان در ادامه تأکید کرد: مبارزان ما که از مرگ نمی هراسند از مقابل به دشمن حمله کردند و نه از پشت. اسرائیلی ها به این مسئله پی بردند که رهبرانشان آنها را در معرض خطر قرار می دهند. ارزیابی رهبران اسرائیل از عملیات قنیطره احمقانه بود و ما قدردان قهرمانان مبارز خود در عملیات مزارع شبعا هستیم.

اسرائیلی ها به این نتیجه رسیدند ارزیابی رهبرانشان احمقانه بود
وی در ادامه تصریح کرد: اسرائیلی ها به این نتیجه رسیدند که ارزیابی رهبران سیاسی، نظامی و امنیتی شان احمقانه بود. مردم اسرائیل در حال حاضر باید به خوبی از این مسئله آگاه باشند که مقاومت لبنان شکست خورده نیست بلکه شجاع، قادر و حکیم است.

سید حسن نصرالله در ادامه یادآور شد: ما از جنگ نمی هراسیم و خواهان جنگ نیستیم و در ایستادگی در برابر دشمن تردید نداریم و اگر جنگی بر ما تحمیل شود بر آن پیروز خواهیم شد.

وی در ادامه تصریح کرد: مردم اسرائیل در حال حاضر این موضوع را درک کرده اند کسی که تیراندازی می کند آمادگی دارد به دورتر از آنچه کسی تصور می کند برود. اسرائیل در روز روشن به ما حمله کرد ما نیز در روز روشن به آنها حمله کردیم. اسرائیل جز ناامیدی و پشیمانی چیزی به دست نیاورد اما ما عزت و پیروزی کسب کردیم.

وی تأکید کرد: عملیات مزارع شبعا بیش از یک انتقام و کمتر از جنگ بود. هر کدام از اعضای حزب الله ترور شوند ما اسرائیل را مسئول آن می دانیم و به روشی که آنرا مناسب می دانیم نسبت به آن واکنش نشان می دهیم.

مقابله با اسرائیل در هر زمان و مکان و هر شکلی حق قانونی و شرعی ماست
نصرالله در ادامه گفت: گروه های تکفیری و مسلح هم پیمان طبیعی دشمن اسرائیلی هستند. این حق شرعی و قانونی ما است که در هر زمان و در هر مکان و به هر شکل ممکن با دشمن اسرائیلی مقابله کنیم.

اخبار بین الملل - انتخاب