سبک زندگی


2 دقیقه پیش

شناخت بهترین آتلیه کودک و بارداری

بچه ها به سرعت بزرگ می‌شوند، زودتر از چیزی که فکرش را می‌کنید یا انتظارش را دارید. زمانی توانایی راه رفتن یا حرف زدن ندارند ولی اندک زمانی بعد آنها را در حال دویدن و مکالمه ...
2 دقیقه پیش

فیلم: تزیین اتاق کودک با گل‌های مقوایی

همین الان یک نگاهی به اتاق کودکتان بیندازید. آیا دلتان نمی خواهد چیزی به آن اضافه کنید؟ وقتی پولش را ندارید، پس باید از خلاقیتتان کمک بگیرید. در این ویدئو گل هایی مقوایی ...

اصطلاح نوپدید Smombie، فاواژه سال 2015


آنچه عرب های مدرن «هاتف ذکی»، فرانسویان Ordiphone، ایرانیان: «تلفن هوشمند» و اغلب مردم جهان Smartphone اش می نامند، ببینید با جوان راست قامت دیروز، امروزه چه کرده است.

هفته نامه عصر ارتباط - عباس پورخصالیان: آنچه عرب های مدرن «هاتف ذکی»، فرانسویان Ordiphone، ایرانیان: «تلفن هوشمند» و اغلب مردم جهان Smartphone اش می نامند، ببینید با جوان راست قامت دیروز، امروزه چه کرده است.

زامبیان مدرن

جوانان جهان گویی «زامبی» شده اند. زامبی به زبان و در اعتقاد بومیان جزیره هائیتی، (دور از جان جوانان عزیز!) یعنی مرده متحرک. «زامبیان» جدید را امروزه همه جا می بینید؛ جوانان راست قامت دیروز که امروزه خمود و بی روح شده اند؛ زیرا تلفن همراه اگر روزی عمدتا وسیله ای برای برقراری ارتباط در میان افراد بود، امروزه زنجیره ارزش های صنعتی ارتباطات سیار جهان باعث شده است که این وسیله در اصل مفید، عمدتا به وسیله ای برای خودمشغولی و منزوی ساختن فرد تبدیل شود.

نشانه زامبیان مدرن، در دست داشتن تلفن هوشمند است، گاه با «دو گوشی» در گوش، از خود بیخود، سرافکنده، دوتا شده و خیره به صفحه ای روشن، بی اختیار در برابر جریان داده هایی معلق در ابری دور دست، اما نه بی تفاوت نسبت به محتوایی که خواهی – نخواهی سیل وار دریافت می شوند!

اصطلاح نوپدید Smombie، فاواژه سال 2015

«باغبانا ز خزان بی خبرت می بینم، آه از آن روز که بادت گل رعنا ببرد»

فاواژه سال 2015 جوانان آلمان Smombie است که پیامش، هشدار به کاربران تلفن هوشمند در سطح جهان است، یعنی به همان کسانی که مصداق «باغبان ز خزان بی خبرند»!! اصطلاح نوپدید، Smombie را به زحمت یا نمی توان فارسی سازی کرد، زیرا از ادغام دو اصطلاح Smartphone و Zombie به روش «تحت» یا blending، به وجود آمده است. پس اصطلاح Smombie به کاربر تلفن هوشمندی اطلاق می شود که به نحوی محو محتوای تلفن هوشمند خود شده است که از دیگرانش غافل و بی خبر است.

اصطلاح رقیب، merkeln بود!

در سال 2015، واژه ای که پیش از گزینش Smombie به نظر می رسید «جوان واژه» سال در زبان مخفی جوانان آلمانی شود merkeln (مصدر برساخته از نام رییس دولت آلمان به معنی و با کاربرد «دست روی دست گذاشتن» و «اقدامی نکردن») بود! اما به یکباره خانم مرکل به «مادر پناهندگان» معروف و محبوب جوانان آزادیخواه و مغضوب جوان «پگیدازده» شد. پس در نهایت، اصطلاح Smombie رأی آورد و جوان واژه سال 2015 شد.

اکنون، برسازی (جعل) و گزینش این اصطلاح جدید از سوی جوانان آلمان، در حکم انتقادی بزرگ به جهانی شدن تلفن هوشمند و رد رفتار اعتیادآمیز جوانان در استفاده از تلفن هوشمند است. این اصطلاح در پیمایش واژه یابی سال، توسط انجمنی وابسته به موسسه انتشاراتی «لانگنشاید» آلمان بیشترین رأی را آورده است.

اصطلاح نوپدید Smombie، فاواژه سال 2015

موسسه انتشاراتی لانگنشاید

لانگنشاید در سال 1856 در برلین تاسیس شد. این موسسه از سال 2008 تاکنون زبان مخفی جوانان آلمان را پایش و در اواخر هر سال با انتشار فهرستی از جدیدترین واژه های جوانان آلمانی، به صورت بر خط رأی گیری و «جوان واژه سال» جوانان آلمان را معرفی می کند. امسال، Smombie رأی آورد و جوان واژه سال 2015 اروپا شد.

Samrtphone-Zombie، Smombie فاواژه سال 2015 به معنی مرده متحرک تلفن هوشمند در دست.

سابقه گزینش غیررسمی فاواژه جوانان در ایران

در سال 1387، من برای نخستین بار در ایران، تعدادی واژه را در جمع همکارانم در فرهنگستان زبان و ادب فارسی به رأی گذاشتم، و «پیامک» فاواژه آن سال شد. به همین ترتیب، فاواژه فارسی در دهه اول هزاره سوم را نیز «همراه» انتخاب و در ماهنامه «دنیای مخابرات» معرفی کردیم. البته «فاواژه»، خود از نوآوری های زبانی است که من آن را در همان سال از ادغام «فاوا» (فناوری اطلاعات و ارتباطات) و «واژه»، ساخته بودم.

سنت خوبی که ما هم باید رعایتش کنیم

اکنون همه انجمن ها و ناشرانی که در کشورهای مختلف، واژه سال انتخاب می کنند، همه مدیون سنت انتخاب واژه سال در آلمان هستند زیرا بیش از سه دهه است که آلمانی ها همه ساله چند واژه سال را انتخاب و معرفی می کنند. پس از آلمانی ها، سایر کشورهای آلمانی زبان نیز مثل اتریش، سوییس، لیختن اشتاین و بخشی از ایتالیا، به نام «تیرول جنوبی» اقدام مشابهی کردند و می کنند. به این ترتیب همه ساله پنج واژه آلمانی در پنج کشور، واژه سال می شوند. در آلمان، اتریش، سوییس، لیختن اشتاین و در بخش آلمانی زبان ایتالیا به نام «تیرول».

پس اگر همین فعالیت در حوزه زبان فارسی صورت گیرد، ما نیز همه ساله باید در چند قلمرو زبان فارسی، واژه سال را برگزینیم: در ایران، تاجیکستان، افغانستان و در سمرقند ازبکستان ولی متاسفانه چنین کار خوبی هنوز در ایران و کشورهای مذکور، باب و سازماندهی نشده است.

اصطلاح نوپدید Smombie، فاواژه سال 2015

توسعه تفکر گزینش واژه سال

اندیشه گزینش واژه سال به تدریج، ایده گزینش «ناواژه» سال را نیز مطرح کرد و همینطور انتخاب «جمله سال» و گزینش «ناجمله سال» نیز در پی آن آمدند. اکنون این فکر، توسعه یافته و صاحبان رسانه ها را وادار کرده است تا موارد زیر را همه ساله به انتخاب عموم بگذارند:

* «واژه تهدید شده سال» (از لحاظ فراموش شدن و از خاطره ها رفتن، متروکه شدن و مردن یک واژه).

* «واژه سال نوجوانان» (واژه ای از زبان مخفی گویش ویژه جوانان).

* «بهترین واژه وارداتی سال» (واژه ای که بدون معادل سازی، «عاریه گرفته شده» و در زبان فارسی پذیرفته شده است.)

* «واژه اینترنتی سال» (واژه ای که کاربران اینترنت وضع کرده باشند.)

بعد از فکر انتخاب «واژه سال»، اندیشه انتخاب «واژه دهه»، «واژه سده» و «واژه هزاره» در هر زبان نیز مطرح شدند. برای مثال واژه «هزاره» برای انگلیسی زبانان در هزاره دوم She انتخاب شد که در هزاره اول، وجود نداشت.

پارسی آگاهی را پاس داریم!

«پارسی، زبان فرشتگان است» من این را نمی گویم، از یک زبانشناس هندی که استاد زبان فارسی است نقل قول می کنم! در نبود واژه آگاهی سازمان یافته، اتفاقات زبانی عجیبی در زبان فارسی معاصر می افتد که برای گویشوران این «زبان فرشتگان»، پذیرفتنی نیست.

برای مثال در دولت نهم و دهم، ناواژه و اصطلاح غیرانسانی «سرمایه انسانی» از انگلیسی آب نکشیده سرمایه داران آمریکایی وارد فارسی و در ایران اسلامی رایج شد، آنچنان که در نام معاونت ریاست جمهوری نیز ظاهر شد تا این که در دولت یازدهم ملغی شد اما فکر نمی کنم لغو ناواژه و اصطلاح غیر انسانی «سرمایه انسانی» آگاهانه بود.

فارسی در معرض این کژراهی ها است و چاره کار، واژه آگاهی سازمان یافته، نه از بالا به پایین، بلکه از پایین به بالا است. من پیشنهاد می کنم: اربابان رسانه و ناشرانی چون فرهنگ معاصر، انتشارات دانشگاه تهران، انتشارات امیرکبیر، موسسه لغت نامه ایران، سازمان مطالعه و تدوین کتاب (سمت)، انتشارات سروش، نشر دانش امروز، انتشاراتمعین، انتشاراتت مدرسه و ده ها انتشاراتی دیگر با یا بی یاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با یا بی کمک انجمن زبانشناسی ایران، گرد هم آیند و انجمنی یا انجمن هایی بر خط و برون خط را برای پایش و گزینش و اعلام رسمی واژه سال، ناواژه سال، جمله سال، ناجمله سال، فاواژه سال، جوان واژه سال، واژه متروک سال، واژه وارداتی سال، واژه تهدید شده سال، واژه دهه، واژه سده و واژه هزاره به وجود آورند.


ویدیو مرتبط :
1-2 جریان های نوپدید شبه دینی

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

سال 2015 منتظر چه چیزهایی باشیم؟


دفتری نو با عنوان سال 2015 پیش‌ روی‌ اهالی دنیای کتاب و ادبیات است تا رویدادهایی جدید را برای خود رقم بزنند.