آیا پایان راه ادارات سنتی فرا رسیده است؟

اگر یک کلمه به تنهایی بتواند انقلاب دیجیتالی و تبعات آن را در دهه‌ی اخیر به خوبی توصیف کند، آن «اختلال» است.

وب سایت مجله دیجی کالا - زهرا غلامی: اگر یک کلمه به تنهایی بتواند انقلاب دیجیتالی و تبعات آن را در دهه‌ی اخیر به خوبی توصیف کند، آن «اختلال» است.

گسترش اینترنت و تکنولوژی‌های پیشرفته باعث شده که شرکت‌ها و افراد در شیوه‌ی زندگی‌ کاملا بازنگری کنند و فعالیت‌ها و عادت‌هایی را که دیگر منطقی به نظر نمی‌رسند کنار بگذارند یا این که به روش دیگری آنها را انجام دهند.

 علت این که از طریق گوشی‌هایمان تاکسی سفارش می‌دهیم، به جای اینکه به فروشگاه برویم، آنلاین خرید می‌کنیم و اینکه شرکت‌های میلیاردی را می‌توان در گاراژ خانه‌ی یک نفر تاسیس کرد، همین اختلال است.

با وجود تمام این اختلال‌هایی که در زندگی روزمره‌ی ما به وجود آمده، کاربران جسور تکنولوژی به طور پیوسته به دنبال نوآوری‌های بعدی هستند که بتواند یک زحمت اضافی را از بین ببرد و زندگی ما را راحت‌تر کند. جدیدترین این نوآوری‌ها به محل کار مربوط می‌شود.

اصلا چرا اداره‌ها وجود دارند؟

پاسخ این سوال تا چند سال پیش این بود که شرکت‌ها به فضای مشخصی نیاز داشتند که کارمندان بتوانند تمرکز داشته باشند، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و برای حل مشکلات با هم همکاری کنند. البته نباید بایگانی عظیمی از پرونده‌ها را که اطلاعات مهمی را ذخیره‌ کرده‌اند، فراموش کنیم.

در دنیای اینترنتی امروز نیاز به وجود اداره همچنان احساس می‌شود، اما این فضای فیزیکی در راستای بهینه‌سازی و تسهیل محیط کار، با انعطاف بیشتری طراحی می‌شود.

 برای اولین بار در تاریخ شرکت‌ها، کارمندان دورکار می‌توانند از زیربنای Cloud و اینترنت پر سرعت استفاده کنند، به شکلی که حضورشان در محل کار، درست مثل کسانی که حضور فیزیکی دارند، احساس می‌شود. به این ترتیب، زمان و هزینه‌ی رفت و آمد میان محل کار و خانه تقریبا حذف می‌شود.

براساس آماری از نیروی کار در سال ۲۰۱۴ انجام شد، در سراسر جهان ۲۰ درصد از کارمندان دورکاری می‌کنند؛ و ۶۴ درصد کارکنان حاضرند حقوق کمتری داشته باشند، اما بتوانند از خانه کار کنند.

اما یک کاناپه نزدیک شما نمی‌تواند آینده‌ی اداره‌ها باشد. اداره‌های سنتی علیرغم مشکلات‌شان مزیت‌هایی هم دارند: از مزایای شغلی گرفته مثل امکان شرکت موثر در کار گروهی تا مزایای فردی مثل عدم احساس تنهایی و بیگانگی.

علاوه براین، شایعات و اخبار درون شرکت که خارج از محیط‌های رسمی کاری، موضوع گفت و گوی کارمندان می‌شود هم یک نکته‌ی مثبت محسوب می‌شود. درواقع بسیاری از کارمندان دورکار اعتراف می‌کنند برای اینکه عملکرد بهتری داشته باشند به روابط انسانی رو در رو احتیاج دارند.

اداره‌های مدرن باید تعادلی میان محل کار سنتی و دورکاری ایجاد کنند. اداره‌های آینده باید محیطی را پرورش دهند که افراد بخواهند در آنجا حضور داشته باشند. با طراحی خلاقانه فضاهایی را ایجاد کنند که کارمندان بتوانند با هم کار کنند و راضی، پربازده و سودمند باشند.

"من مطمئن نیستم که اداره‌ی آینده یک اداره باشد.”

محل کار به شکلی که با آن آشنا هستیم در یک دوراهی قرار دارد. شرکت باید راهی پیدا کنند تا میان علاقه‌ی کارمندان به دورکاری و نیاز آنها به یک محیط تعاملی که در اداره‌های سنتی فراهم می‌شود، تعادلی برقرار کنند.

یک روش جالب برای حل این مشکل، توسعه‌ی شبکه‌ای از فضاهای همکاری به نام «ایمپکت هاب» (Impact Hub) است. ایمپکت هاب با ۷۳ شعبه در ۴۹ کشور جهان، فضاهای باز و اشتراکی هستند که به صاحبان شرکت‌ها و کارآفرینی‌های کوچک اجازه می‌دهند که تیم‌های کوچک را برای حل مشکلات و همکاری تشکیل دهند.

ایمپکت هاب ترکیبی هنرمندانه از دورکاری و محیط‌های کاری منظم است. هدف شبکه‌ی ایمپکت هاب این است که فضای اداره‌ی شرکت‌ها را در راستای بازده بیشتر و عملکرد موثرتر کارمندان، اجتماعی کند. نمونه‌ی بارز چنین مفهومی را می‌توان در بافت شرکت‌های بزرگ هم دید، مثل وجود یک کافی‌شاپ متعلق به شرکت.

«ریچارد اونز» (Richard Evans)، سرپرست ایمپکت هاب می‌گوید: "من مطمئن نیستم که اداره‌ی آینده یک اداره باشد.” اونز به جای آن به فضاهای مدرن و چندکاربردی‌اش اشاره می‌کنند که در آن اتاق جلسه، فضای اجتماعی و فضاهای کاری با هم تلفیق و ترکیب شده‌اند، به‌طوری که امکان جایگزینی آنها هم وجود داشته باشد.

به لطف تکنولوژی است که محیط‌های کاری تکامل یافته‌ای مثل ایمپکت هابز ممکن هستند. اداره‌های آینده فقط یکی از تاثیرات این عصر دیجیتالی هستند و مفهوم ایمپکت هاب تنها آغاز راه است.

پایان گشت ارشاد فرا رسیده؟

واگذاری اجرای طرح «عفاف وحجاب» به وزارت کشور 

پایان گشت ارشاد فرا رسیده؟

حالا در جدیدترین رخداد پیرامون این موضوع سردار اسماعیل احمدی‌مقدم فرمانده نیروی انتظامی کشور که پیش از این درباره این طرح و اجرای آن گفته بود: «ناجا در این میدان تنها ماند.» و همچنین اینکه: «ناجا نمی‌تواند یک تنه مبارزه کند.» روز گذشته از واگذاری مسوولیت اجرای طرح به وزارت کشور خبر داده است.

سردار احمدی‌مقدم این خبر را در گفت‌وگویی با خبرگزاری «تسنیم» اعلام کرد. بر این اساس ‌وزارت کشور اخیرا با تشکیل شورای اجتماعی کشور راهبری «طرح عفاف و حجاب» و «امنیت اخلاقی» را به‌عهده گرفته است، فرمانده ناجا در این‌باره گفت: «این شورا در ابتدای کار خود بوده و در حال ساماندهی نیروهای خود هستند. البته نیروی انتظامی نیز در این زمینه با وزارت کشور که سرپرستی شورای اجتماعی کشور را به‌عهده دارد همکاری‌های لازم را داشته و خواهد داشت.»

او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌های طرح عفاف و حجاب متفاوت‌تر از گذشته خواهد بود، اظهار کرد: «فعلا طرح جدیدی ارایه نشده است، انتظاری هم نیست چراکه دولت تازه در حال ساماندهی نیروها و مطالعه وضعیت گذشته است.» با توجه به همین اظهارات فرمانده ناجا می‌توان پیش‌بینی کرد که شاهد تغییر روند اجرای این طرح در سطح کشور باشیم. این را نمی‌توان تنها نشانه این تغییر دانست.

در روزهای تبلیغات انتخاباتی ریاست‌جمهوری وقتی که حسن روحانی هنوز یکی از کاندیداهای این انتخابات بود در یکی از نطق‌های انتخاباتی خود در تهران خطاب به هوادارانش گفته بود: «من به کمک پلیس کاری خواهم کرد که امنیت، واقعی باشد و دختران ما در خیابان احساس امنیت کنند. دختران خود حافظ حجاب و عفاف هستند.»

روحانی همچنین در گفت‌وگویی با مجله «چلچراغ» در پاسخ به سوال خبرنگار این مجله که از او پرسیده بود:«برخوردی که این سال‌ها با جوان‌ها می‌شود، مثل محدودیت‌های حضور و نشاط اجتماعی، گشت ارشاد و امثالهم چقدر با ایده‌آل شما از جمهوری اسلامی سازگار است؟» با لحنی صریح اینگونه پاسخ داد: «من قطعا با این برخوردها مخالفم. اینها حاصل همان قرائت و برداشت خاص از اسلام و قانون اساسی است. خیلی از این برخوردها ناشی از دیدگاهی است که چنین شادی و نشاط‌هایی را گام‌های اولیه به سوی تضعیف عفت عمومی می‌بیند و بنابراین تشریح دیدگاه من مناسب است. به نظرم، عفیف‌بودن چیزی فراتر از حجاب‌داشتن است. به نظر من اگر زنی یا مردی حجاب رسمی مد نظر ما را رعایت نکند، عفیف‌بودنش زیر سوال نمی‌رود. قبل از انقلاب زنان زیادی در جامعه ما حجاب نداشتند، ولی آیا انسان‌های عفیفی نبودند؟ من هشدار می‌دهم که حجاب را عین عفاف ندانیم.

به نظر من زنان زیادی از جامعه ما حجاب مطلوب قانون را ندارند، ولی عفیف هستند. عفت شاخص‌های زیادی دارد. کمااینکه می‌توان کسانی را هم یافت که ظاهر مطابق قانون دارند و حجاب دارند (چه مرد و چه زن) ولی اصول عفت را رعایت نمی‌کنند. بنابراین تاکید ما باید بر عفت باشد. باید ببینیم عفت را چه چیزی تهدید می‌کند. به نظر من عفت مردم ما را فقر اقتصادی و ناتوانی در ازدواج، بیشتر تهدید می‌کند تا رعایت حجاب مطابق استانداردهایی که عده‌ای دوست دارند و تعریف کرده‌اند... برخی از برخوردها هم ناشی از نگاه پلیسی و امنیتی به جامعه است، نگاهی که همه چیز را سیاسی می‌بیند.»

واکنش حسن روحانی به این مساله تنها به زمان تبلیغات انتخاباتی محدود نماند. او حدود سه‌ماه بعد از آن تاریخ هم زمانی که دیگر سکان ریاست‌جمهوری کشور را به دست گرفته بود در یکی از جلسات رسمی هیات دولت درباره نوع برخورد نیروی انتظامی با موضوع حجاب اینگونه سخن گفت: «از نیروی انتظامی می‌خواهم در برخورد با این موضوع، اجرای قانون را با رویکرد اخلاقی و با رعایت کرامت انسانی و به‌دور از هرگونه افراط و تفریط پیگیری کند.»

 او همچنین از مردم خواست که با توجه به حساسیت موضوع اخلاقی، اجتماعی عفاف و حجاب و لزوم اهتمام به آن، با رعایت این دستور دینی، هنجارهای مورد قبول اکثریت جامعه را محترم بشمارند. شورای اجتماعی که حالا متولی اجرای طرح عفاف و حجاب در جامعه است در آخرین روزهای مهرماه گذشته تشکیل شد. احمدی‌مقدم در این‌باره گفته است: «به روندی که دولت در این زمینه در پیش گرفته خوشبین هستیم و امیدواریم طرح امنیت اخلاقی و عفاف و حجاب با انسجام بهتری نسبت به گذشته ادامه داشته باشد.»

باید دید آیا می‌توان تغییری که در روند اجرای طرح عفاف و حجاب اعمال شده است را پایانی بر فعالیت هشت‌ساله گشت‌های ارشاد در خیابان‌های شهرهای کشور دانست. فعالیت این واحدهای مربوط به نیروی انتظامی چندی بعد از پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1384 آغاز شد.

اگرچه خود احمدی‌نژاد در رقابت‌های انتخاباتی آن سال در یک برنامه تلویزیونی با انتقاد از برخوردها با جوانان به‌خاطر پوشش و نوع حجاب با لحنی سوالی و با طعنه گفته بود «واقعا آیا مشکل کشور ما مدل موی جوانان ماست؟» اما در تمام هر دو دوره ریاست‌جمهوری او بر کشور، برخوردهای بسیاری به‌خاطر همین مدل‌های مو یا نوع و رنگ پوشش‌های دیگر با جوانان دختر و پسر کشور صورت گرفت. البته ماجرای تبعات اجرای این طرح تنها به خیابان‌ها و ون‌های گشت ارشاد خلاصه نشد، در این مدت از مهدکودک‌ها گرفته تا دانشگاه‌ها و ادارات از تصمیماتی که مبنای همه آنها همین طرح حجاب و عفاف بود بی‌تاثیر نماندند.

 در مهدکودک‌ها درباره نوع پوشش کودکان و شیوه‌های آموزش به آنها، در دانشگاه‌ها تفکیک جنسیتی و در ادارات مختلف طرح‌هایی برای خانه‌نشین‌کردن و دورکاری زنان و... اجرایی شد. طرح‌هایی که همه آنها با انتقادات زیادی از سوی فعالان حقوق زنان و کودکان همراه بود. با این‌همه حالا که آن مرد پس از هشت‌سال رفته است و مردم در راس قوه اجرایی کشور مردی دیگر را نشانده‌اند گویا امیدواری‌ها برای پایان آن نوع برخوردها هم بیشتر شده است. می‌توان تغییر مجری طرح عفاف و حجاب از نیروی انتظامی به وزارت کشور را گامی در همین راستا دانست.

تعداد هواداران تغییر این رویکرد در دولت البته کم نیست، چندی پیش شهیندخت مولاوردی، که حالا معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری است، در گفت‌وگویی با روزنامه بهار در همین‌باره گفته بود: «با توجه به گفتمان جدید در کشور نیاز به اصلاح و بازنگری قوانین مربوط به حجاب وجود دارد. البته مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی هم راه‌حل‌های متفاوتی را در ‌این‌باره در نظر گرفته ولی ما در سال‌های گذشته دیده‌ایم که فقط نیروی انتظامی با برخوردهای انتظامی در این حوزه عمل کرده است در حالی که از اول قرار نبود حجاب یک موضوع امنیتی باشد.»

حالا باید دید پس از این تغییر و تحول آیا حجاب همچنان موضوعی امنیتی باقی می‌ماند یا رویکرد مواجهه شورای اجتماعی وزارت کشور با این مساله متفاوت از تجربه هشت‌سال گذشته خواهد بود. اگر اینگونه شود قطعا باید گفت حسن روحانی به یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی خود برای زنان جامه عمل پوشانده است.
/روزنامه شرق