6 مهارت برای داشتن خانواده ای شاد

 

دور از جان شما بعضی از آدم ها مثل برج زهر مار می مانند که با یک من عسل هم نمی توان آن ها را خورد. حال فرقی نمی کند اوضاع زندگی بر وفق مرادشان باشد یا نباشد. انگار دست خودشان هم نیست؛ بد اخلاق و بدقلقند. کارشناسان معتقدند این جور این آدم ها در خانواده هایی بزرگ شده اند که طعم زندگی شاد را نچشیده اند. پدر خانواده هیچوقت نخندیده و مادر هم شرایطی فراهم نکرده تا نشاط و شادابی، میهمان خانواده شود و در حالی که تجربه نشان داده بچه هایی که در خانواده های شاد بزرگ می شوند از هر نظر موفق ترند. در دین اسلام راهکارهای مختلفی درباره خانواده بانشاط ارائه شده که خوب است برخی از این مهارت ها را با هم مرور کنیم.

1- راضی به رضای خدا باشید

یکی از مهمترین و بهترین راهکارها برای داشتن یک خانواده شاد و پرنشاط این است که والدین از هر اتفاقی که به خواست خدا برایشان روی می دهد، راضی و خرسند باشند و از بچه ها هم بخواهند حقیقت را بپذیرند چراکه رضایت به قضا و قدر الهی، چنان آرامش و نشاطی در خانواده به وجود می آورد که همه اعضای آن خانواده احساس خوشبختی کنند. در «غررالحکم» روایتی از حضرت علی (ع) نقل شده که فرموده اند: «اگر به مقدرات الهی راضی شدید، زندگی شما شیرین و خوش می گذرد.» امام صادق (ع) هم در روایتی می فرمایند: «نشاط شادی در اثر راضی بودن به رضای خدا و یقین به دست می آید و اندوه و غم در شک و ناخشنودی به مقدرات الهی حاصل می شود» احساس رضایت از اراده الهی باعث می شود که اعضای خانواده، بایدها و نبایدهایی را که خداوند برای آن ها تعیین کرده، بپذیرند و برای کسب موفقیت فردی و خانوادگی خودشان تلاش کنند تا به خواست خدا نتیجه به زحماتشان به ثمر برسد.

2- تفاهم داشته باشید

برای اینکه زندگی پرنشاطی داشته باشید همه اعضای خانواده باید یکدیگر را درک کرده و به خواسته های هم توجه کنند در واقع تفاهم و همدلی از شروطی است که در خانواده شاد نقش مهمی ایفا میکنند. البته این تفاهم و همدلی در صورتی به وجود می آید که هر یک از اعضای خانواده، پدر و مادر و فرزندان، یکدیگر را به درستی بشناسند و به هم احترام بگذارند. در روایتی در جلد 78«بحارالانوار» آمده که امام جواد (ع) درباره اهمیت و همدلی و همدردی با دیگران فرموده اند: «ثَلاثُ خِصالِ تَجتَلِبُ بِهِنَّ المَحَبَّهَ. اَلنصافُ فی المُعاشَرَهَ و المُواساهُ فِی الشِّدَّهِ و الاِنطِواع وَ الرُّجوعُ اِلی قَلبٍ سَلیم/ با سه خصلت، محبت دیگران به دست می آید: انصاف در معاشرت، همدلی و همدردی با آنها در سختی ها و بازگشت به قلبی پاک» بنابراین درک متقابل اعضای خانواده از نیازهای یکدیگر و اهمیت دادن به آن، برروحیه و اخلاق آنها اثر می گذارد و شادی و آرامش را به همراه خواهد داشت.

3- شبیه رسول الله شوید

خوش رفتاری با نزدیکان از دیگر مواردی است که کارشناسان معتقدند در شادی خانواده تاثیر بسیاری دارد. در کتاب «اصول کافی» به نقل از رسول اکرم (ص) آمده است: «آیا شما را از شبیه ترین مردم به خودم با خبر نسازم؟ گفتند آری ای رسول خدا فرمودند هرکس که خوش اخلاق تر، نرم خوتر، به خویشانش نیکوکارتر، نسبت به برادران دینی اش دوستدارتر، برحق شکیباتر، خشم را فروخورنده تر و با گذشت تر و در خرسندی و خشم با انصاف تر باشد.» به هر حال گاهی پیش می آید یکی از اعضای خانواده نیازی دارد که دیگران برای پاسخ به نیاز او باید از خود گذشتگی کنند. در واقع اگر هر کدام از اعضای خانواده سرشان به کار خودشان باشد و نسبت به مشکلات بقیه بی تفاوت باشند، مسائلی به وجود می آید که کل خانواده را تهدید می کند و باعث ناراحتی همه می شود، در حالی که با همفکری، حمایت و همراهی می توانست مسئله به خوبی و خوشی تمام شود.

4- به همدیگر احترام بگذارید

یکی دیگر از راهکارهایی که در شاد بودن همه اعضای خانواده تاثیر بالایی دارد، احترام به یکدیگر است. پیامبر اسلام (ص) در این خصوص می فرمایند: «به کودکان رحم کن و بزرگسالان را احترام نما تا از دوستان من باشی». در واقع آن حضرت با این فرمایش، هم سیره خود را بیان فرموده و هم مسیر دوستی با خود را نشان داده است. خانه ای که در آن بزرگ ترها به کوچک ترها رحم می کنند و با آنها مهربان هستند، کوچک ترها حرمت بزرگ تر ها را حفظ می کنند و با آنان با ادب و احترام رفتار می کنند و پر از آرامش و نشاطی است که پیامبر اکرم (ص) درباره آن تاکید کرده اند.

اهمیت مهربانی و محبت کردن به فرزندان به حدی است که در کتاب «مکارم الاخلاق» به نقل از امام صادق (ع) آمده: «انَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیَرحَمُ الرَّجُلَ لِشَّدَهِ حُبِّهِ لِوُلدِهِ/خداوند عزوجل انسان را برای محبت بسیار به فرزندانش مورد رحمت خود قرار می دهد.»

البته یک راه مناسب برای ابراز محبت نسبت به دیگران و به خصوص افراد خانواده هدیه دادن است.در سیره اهل بیت (علیهم السلام) بر هدیه دادن تاکید بسیاری شده است. امام علی (ع) در این زمینه می فرمایند: «عَلیکُم بِالسَّخاءِ وَ حُسنِ الخُلقِ فانَّهُما یَزیدانِ الرِّزقَ وَ یوجِبانِ المَحَبَّه/به یکدیگرهدیه بدهید تا محبت را در میان خود بیفزایید.»

5- با محبت خارها گل می شود

گذشت کردن در برابر دردسرها و مشکلاتی که دیگران برای انسان به وجود می آورند از جمله کارهایی است که به آدم آرامش خاصی می دهد، حال اگر این بردباری و گذشت در برابر خطای یکی از نزدیکان و اعضای خانواده باشد نه تنها به او آرامش می دهد بلکه زندگی شیرین تر و شادتر می شود و جایی برای کینه نمی ماند. در همین مورد، در کتاب «کنزالعمال» روایتی به نقل از پیامبر اکرم (ص) آمده است: «تَعافَوا تسقُطِ الضَّغائِنُ بَینَکم/نسبت یه یکدیگر گذشت کنید تا کینه هایتان از بین برود». بنابراین گذشت و بخشیدن خطای دیگران، کدورت ها را از بین می برد و فضای نشاط و شادی را بین افراد به وجود می آورد. در کتاب «اعلام الدین» روایتی از امام علی (ع) نقل شده که می فرمایند: «علیک بِمُداراهَ النّاسِ واِکرامَ العُلَماءِ وَ الصَّفح عَن زَلات الاخوان فَقَد ادَّبک سَیِّدُ الاوَّالینَ و الاخِرینَ بِقَولِه صلی الله علیه و اله. اُعف عَمَّن ظَلَمَک وَ صَلِّ مَن قَطَعَک وَ اعطِ مَن حَرَمَک/ تو را سفارش می کنم به مدارا با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران دینی چرا که سرور اولین و آخرین، تو را چنین ادب آموخته و فرموده است گذشت کن از کسی که به تو ظلم کرده، رابطه برقرار کن با کسی که با تو قطع رابطه کرده و عطا کن به کسی که از تو دریغ کرده است».

6- مهربانی و نرم خویی را پیشه کنید

خوش اخلاقی اکسیری است که نشاط و شادی را برای فرد خوش اخلاق و اطرافیان او به همراه می آورد. در واقع اخلاق خوب و نیکو تنها فرد را شاد و سرزنده نگه می دارد، بلکه آرامش خاطر و نشاط را به همه اعضای خانواده اش هدیه می کند. اما خوش اخلاقی چیست؟ اما جعفرصادق(ع) در کتاب «غررالحکم» درباره خوش اخلاقی می فرمایند: «نرم خو و مهربان باش و گفتارت پاکیزه و مؤدبانه باشد و با برادرت با خوشرویی برخورد کن». در کتاب «تحف العقول» هم روایتی از امام علی (ع) نقل شده که می فرمایند: «مَن ساءَ خلقُهُ مَلَّهُ اهلَهُ/هر س بداخلاق باشد، خانواده اش از او دلتنگ و خسته می شوند». آن حضرت همچنین درباره ثمره و نتیجه اخلاق خوب فرموده اند: وصولُ المَرءِ اِلی کل ما یبتَغیهِ من طیبّ عیشهِ وَ امنِ سِربه وَ سَعَهِ رِزقهِ به حسن نیَّتِهِ وَ سَعَهِ خُلقه/انسان با نیت خوب و اخلاق خوب به تمام آنچه در جست و جوی آن است از زندگی خوش و امنیت محیط و روزی زیاد دست می یابد

. بنابراین در خانواده ای که همه اعضای خانواده خوش اخلاق شاد باشند، روزی خانواده روز به روز بیشتر ی شود و بهترین شاهد مدعای ما حدیث دیگری است که از امام اول شیعیان نقل شده: «حُسنُ الخلق یُدِّرُ الرزاق و یونِسَ الرِّفاق/خوش اخلاقی روزی ها را زیاد می کند و میان دوستان انس و الفت پدید می آورد».

منبع:نشریه همشهری

 

ویدیو مرتبط :
آموزش خانواده در پارک قیطریه با موضوع خانواده شاد

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

خانواده واقعا شاد، این شکلیه!

یک خانواده شاد از هر فرصتی استفاده می کند تا به سفر بروند

 

یک خانواده شاد از هر فرصتی استفاده می کند تا به سفر بروند. والدین شاد حتی بچه هایشان را به جایی می برند که اولین بار آنجا همدیگر را دیده اند و با هم آشنا شده اند.

«یک افسرده دل افسرده کند انجمنی را» کافی است یک فرد ناشاد و غمگین در خانواده داشته باشید، اثری را که یک آدم منفی و بی انرژی و همیشه مخالف روی یک جمع می گذارد، یک پمپ چند هسته ای نمی تواند. فقط کافی است بنشیند یک گوشه و شروع کند به بافتن حرف هایی که شنیدنش جز افسردگی و ناراحتی و بدخلقی نتیجه دیگری ندارد.

یک خانواده یعنی پدر، مادر و فرزندان. کافی است یکی از اعضای این نهاد حالش خوب نباشد، انگار که درختی همه شاخه هایش با هم بشکند، آن خانواده هم همان حال را پیدا می کند؛ اما یک جرقه، یک لبخند، یک شادی دسته جمعی می تواند مثل یک پایه قوی زیر شاخه های خم شده درخت جا بگیرد و آن خانواده را نجات بدهد. می گویند لبخند و شادی هم مسری است. فقط کافی است راهش را بلد بشاید و کنترلش را به دست بگیرید. دیگر نه از افسردگی خبری می شود و نه از انجمنی افسرده دل. فقط باید همه با هم شادی را تکثیر کنند؛ اما واقعا یک خانواده شاد چه شکلی است؟

آن ها گردش خانوادگی دارند
شاید خیلی از خانواده ها نتوانند به سفرهای طولانی مدت و خارجی و لوکس بروند، اما در حاشیه همه شهرها، رودخانه و دشت و صحرا و کوه که پیدا می شود. یک خانواده شاد از هر فرصتی استفاده می کند تا به سفر بروند. سفرهای یک روزه و چندروزه هم خیلی برایشان فرقی نمی کند. والدین شاد حتی بچه هایشان را به جایی می برند که اولین بار آنجا همدیگر را دیده اند و با هم آشنا شده اند.

پدربزرگ و مادربزرگ را هم می برند
خانواده های شاد برای سفرهایشان برنامه های خاصی دارند. مثلا از قبل از پدر و مادرهایشان دعوت می کنند تا در این سفر همراهشان باشد. برای سفر برنامه می چینند و برای داستان گفتن و خاطره شنیدن و خندیدن وقت می گذارند.

آن ها با حوصله پای حرف های بزرگ ترها می نشینند و با خاطره هایشان می خندند. از لحظه شنیدن نوه دار شدنشان می گویند و حسشان را برای بچه ها توضیح می دهند. خانواده های شاد سعی می کنند خاطرات شاد را مرور کنند و از روی خاطرات ناراحت کننده و آزاردهنده می پرند. خانواده های شاد اصراری به تکرار و سوگواری چندباره برای چیزهایی که از دست داده اند، ندارند. یک بار برای همیشه با غم و غصه های گذشته خداحافظی می کنند.

خانواده های شاد به رسم و آیین گذشته علاقه زیادی دارند. برای همین سعی می کنند بچه ها به پدربزرگ و مادربزرگ ها نزدیک تر شوند و قصه های قدیمی و رسم و سنت قدیم را با دل و جان درک کنند. چه کسی بهتر از پدربزرگ و مادربزرگ هایی که خودشان از دل سنت بیرون آمده اند و کلی حرف برای آشنایی بچه ها با آیین گذشتگان دارند. خانواده های شاد یک شام هفتگی هم دارند که بیشتر در شب های تعطیل پایه اش گذاشته می شود. برای اینکه می خواهند تا پاسی از شب بنشینند و از خاطرات گذشته بگویند و شادی را زیر سقف خانه بیاورند.

 

آن ها دوره های ماهانه دارند
خانواده های شاد هر ماه یک برنامه ویژه دارند. آن ها هر ماه خانه یکی از اعضای فامیل جمع می شوند و فیلم می بینند. یا قرارشان جمع شدن در خانه مادربزرگ و خوردن یک صبحانه یا ناهار دسته جمعی است. یا با هم به باغ و مزرعه می روند، یا بساط کباب و درست کردن نان و پیتزا راه می اندازند. خانواده های شاد با هم خرید می کنند و با هم به کارهای خانه کمک می کنند. با هم غذا درست می کنند، سفره می اندازند و بعد دور هم جمع می شوند، عکس می گیرند، سلفی می اندازند و یک عکس دسته جمعی دیگر به دیوار خاطراتشان اضافه می کنند.

 

خانواده های شاد هر ماه یک برنامه ویژه دارند

 

آن ها مدام از هم تشکر می کنند
خانواده های شاد آگاهانه و عامدانه از هم تشکر می کنند. یک مطالعه نشان داده است تشکر کردن پدر و مادر از بچه ها باعث بالارفتن اعتماد به نفس و البته شادی آن ها می شود و خودشان را هم شاد می کند. یک خانواده شاد از پاک کردن میز گرفته تا تمیز نگه داشتن جامدادی و کیف توسط بچه ها تا آب دادن گلدان ها و تمیز کردن برگ های باغچه برایشان یکی است و مدام از هم تشکر می کنند. پدر و مادر شاد از بچه هایشان به خاطر اینکه زود به رختخواب می روند، غذایشان را تمام می کنند، برای دیگران دعا می کنند، درس و مشقشان را زودتر تمام می کنند و... تشکر می کنند.

آن ها همیشه داوطلب هستند
خانواده ای شاد همیشه در کارهای اجتماعی و شهری داوطلب هستند. مثلا در یک حرکت نمادین زباله های رودخانه نزدیک شهرشان را جمع می کنند یا برای پرنده ها دانه می ریزند یا در جشن های خیریه شرکت می کنند. در مسابقه های خانوادگی در صف اول می ایستند و در هر حرکت خیرخواهانه داوطلب هستند. خانواده های شاد فقط به خودشان و شادی خودشان فکر نمی کنند، در هر کاری که به دیگران نفع می رساند شرکت می کنند، غذا می پزند، نقاشی می کشند، هنر دستشان را می فروشند. آن ها در صف اول انجام کارهای مثبت برای جامعه هستند. دست در دست هم و با بچه هایشان.

خانواده های شاد روزهای خاص دارند
خانواده ای شاد برای هر یک از بچه ها یا اعضای خانواده یک روز خاص در نظر می گیرند. قطعا فیلمی که یک پسربچه دوست دارد باب طبع یک دختر سه ساله نیست و یک نوجوان پانزده ساله اصلا دلش نمی خواهد با مادر و خواهرش به پارک برود. یک خانواده شاد همه علایق و سلیقه های بچه ها را می شناسد و روی کاغذ می نویسد. برای همین یک روز خاص در هفته یا ماه متعلق به یکی از آن هاست.

مثلا مادر خانواده برای خودش یک روز ویژه دارد. نوجوان خانواده با پدر به سینما می رود یا با هم به استادیوم ورزشی می روند. دخترها با مادر به پارک و فروشگاه می روند و پدر هم با دوستانش به گردش و کوه می رود. یک خانواده شاد هیچ وقت با اجبار کنار هم نمی نشینند و فیلم نمی بینند.

خانواده شاد خوب می خوابند
یک خانواده شاد به خواب و استراحت اهمیت زیادی می دهند. حمام قبل از خواب و استفاده از لوسیون برای بچه ها و ماساژ بچه ها در رختخواب باعث به وجود آمدن لحظات شاد و صمیمی برای بچه ها قبل از خواب می شود. تحقیقات نشان می دهد یک خانواده با ساعت خواب منظم سالم تر و شادتر از بقیه خانواده ها هستند. اینکه هرکس، هر ساعتی دلش بخواهد بخوابد و هر ساعتی دلش بخواهد از خواب بیدار شود در رده بندی خانواده های شاد نمی گنجد.

آن ها یک تقویم دیواری و پر از برنامه دارند
خانواده های شد منفعل نیستند. از آن مدل های هرچه پیش آید، خوش آید هم نیستند. آن ها برای روزهای زندگی شان برنامه ریزی می کنند. یک تقویم دیواری بزرگ یا یک تخته سفید دارند و روی آن برنامه هایشان را می نویسند و می گذارند جلوی چشمشان. مثلا بچه ها چه روزی باید به کلاس زبان بروند. چه روزی وقت ورزش است و باید بروند باشگاه. چه روزی باید بروند خرید و چه زمان باید بروند دنبال پدربزرگ و مادربزرگ برای مراسم دور هم نشستن و قصه گویی.

خانواده های شاد روی آن تقویم یا تخته سفید از خواست ها و انتظاراتشان می نویسند. مثلا مادر به طور غیرمستقیم از فرزندی که دیشب دیرتر خوابیده می خواهد امشب زودتر به رختخواب برود و از کسی که اتاقش برسد. آن ها به صورت غیرمستقیم و بدون اینکه کسی ناراحت شود حرف هایشان را می نویسند و زیر آن نوشته ها برای هم نظر هم می گذراند.

آن ها با هم می خندند
خانواده ای شاد از آن دسته از خانواده ها نیستند که هرکدام یک گوشی موبایل دستشان می گیرند و گوشه ای می نشینند، آن ها از هر فرصتی برای با هم بودن و با هم خندیدن استفاده می کنند. تحقیقات نشان داده خنده دسته جمعی باعث تقویت سیستم ایمنی و سلامت قلب و البته تغییر خلق و خو می شود.

یک خانواده شاد لطیفه ها و داستان های طنز را با هم و با صدای بلند می خوانند و با هم می خندند. در این خانواده ها کسی بشقابش را بر نمی دارد تا در اتاقش غذا بخورد. آن ها حداقل روزی یک بار باید دور یک میز بنشینند و با هم غذا بخورند. بدون گوشی و بدون وسیله اضافه.

آن ها از تکنولوژی به نفع خود استفاده می کنند
شاید دوره شطرنج بازی کردن و منچ و مار و پله گذشته باشد اما خانواده شاد از تکنولوژی به نفع خودشان استفاده می کنند. آن ها بچه ها را از بازی منع نمی کنند اما نمی گذارند تنهایی در بازی غرق شوند. خانواده شاد یعنی پدربزرگ و مادربزرگ و پدر و مادر در دورهمی های آخر هفته پا به پای بچه ها بازی می کنند.

همان بازی هایی که بچه ها دوست دارند با کمی چشانی هیجان و خنده برای بزرگ ترها و هم جالب و رقابتی می شود. بیشتر بزرگ ترها شاید اول برای بازی های کامپیوتری گارد بسته داشته باشند اما وقتی وارد گود می شوند دیگر کسی نمی تواند پا به پای کری هایشان جلو برود و کاری کند یک لحظه از دستگاه جدا شوند.

 

منبع: ماهنامه همشهری تندرستی