گشنیز؛ گیاهی مفید برای سوء هاضمه

 

 

طی هزاران سال از گیاه گشنیز برای مصارف آشپزی و دارویی استفاده می ‏شده است. گشنیز متعلق به خانواده‏ی جعفری، مانند اینسون یا بادیان رومی، زیره سیاه، شوید و رازیانه می‏ باشد.

 

برگ‏ ها و میوه ‏های این گیاه عطر و طعم بسیار متفاوتی دارند و از این رو به طرق مختلف در انواع غذاها استفاده می ‏شوند.

 

گشنیز یک گیاه یک ساله بومی با نام علمی" Coriandrum sativum " متعلق به ناحیه مدیترانه و غرب آسیا است. اگر چه امروزه در ترکیه، هند، بلغارستان، روسیه و مراکش نیز به عمل می ‏آید.

 

گشنیز یک گیاه سنتی است و یکی از مواردی بوده که بقراط و دیگر پزشکان یونانی برای اهداف دارویی از آن استفاده می ‏کردند.

 

رومی‏ ها نیز از گشنیز به عنوان یک ادویه رایج استفاده می ‏کردند و آن را به انگلیسی‏ ها معرفی کردند بعدها گشنیز به آمریکا آورده شد و به علت داشتن طعم مطبوع برگ‏ هایش، مورد استفاده قرار گرفت و آن را به نام Cilantro می ‏شناسند.

 

Cilantro اسم رایجی است که اسپانیایی ‏ها برای گشنیز به کار می ‏برند و به معنی برگ ‏های سبز دارای طعم تند می ‏باشد. به گشنیز، "جعفری چینی" نیز می‏ گویند.

 

از آن جایی که دانه‏ های گرد، کوچک و مطبوع گشنیز با خشک کردن و فریز کردن عطر خود را از دست می‏ دهند، بایستی به صورت تازه استفاده شود.

 

کاربرد های گشنیز

Cilantro در غذاهای هندی، ویتنامی، آمریکایی جنوبی، آمریکایی، اسپانیایی و خاورمیانه‏ای استفاده می ‏شود.

 

برگ‏های Cilantro طعمی مانند‏ پوست لیمو دارد که با پاشیدن آن روی غذا یا به صورت ریز شده در سُس، سوپ یا در ادویه‏ کاری مصرف می شود. در هندوستان تخم گشنیز قسمت مهمی از ادویه کاری را تشکیل می ‏دهد. معمولاً دانه های درشت را آسیاب می‏ کنند طوری که به پودر کاری طعم کرانچی می ‏دهد.

 

برگ‏ های جوان معمولاً خوشمزه‏ تر هستند و در سالادها همراه با کاهو، پیاز و گوجه فرنگی استفاده می‏ شود. این برگ ‏ها هنگامی بهترین عطر خود را دارند که هنگام برداشت به رنگ زرد مایل به قهوه‏ای باشند. تخم گشنیز با گذشت زمان عطر بهتری خواهد داشت.

 

همچنین از تخم گشنیز در خورش یا تاس کباب و انواع سوپ‏ ها استفاده می ‏شود. شاید آن را به انواع سُس‏ ها، کیک‏ ها، محصولات پخته شد و پودینگ ها نیز اضافه کنند.

 

گشنیز آسیاب شده می ‏تواند به انواع پنکیک ها یا وافول اضافه شود و یک طعم خاص خاورمیانه ‏ای به آن بدهد.

 

گشنیز مخلوط شده با زیره سبز یک ترکیب مناسب برای فلافل است.

 

Taklia یک ادویه عربی است که از مخلوط کردن گشنیز و سیر به صورت له شده و سرخ شده به دست می ‏آید. همچنین یک افزودنی متداول برای گوشت، ماهی و پنیرهای محلی می ‏باشد.

 

سال‏ها پیش تخم گشنیز را با لایه‏ای از شکر می‏ پوشاندند و از آن به عنوان آب نبات استفاده می ‏کردند.

 

استفاده ی دیگر از گشنیز، برای پوشاندن طعم ناخوشایند بعضی از داروها بوده است.

 

همچنین از عصاره ی تخم گشنیز در صنایع عطرسازی بهره می‏ گرفتند.

ارزش دارویی:

* از دانه‏های گشنیز آماده شده به عنوان کمک کننده به هضم غذا و درمان بیماری ‏های معده استفاده می ‏شده است. در طب چینی، هندی و اروپایی اغلب تخم گشنیز را با دانه‏های دیگری مثل هل، رازیانه، اینسون یا بادیان و زیره سیاه ترکیب می‏ کردند.

 

* از دم کرده‏ی تخم گشنیز می ‏توان یک چای دارویی درست کرد که این چای برای تسکین به هم خوردگی معده، درمان سوءهاضمه، از بین بردن نفخ شکم، تخفیف ناراحتی ‏های معده‏ای- روده‏ای و تحریک اشتها مفید است.

 

* از گشنیز گاهی اوقات به عنوان یک ملین برای درمان یبوست و گاهی برای درمان اسهال استفاده می‏ شود.

 

* از تخم گشنیز می ‏توان برای ملایم کردن بوی بد دهان و به عنوان دهان‏ شویه، استفاده کرد.

 

* در آسیا نیز برای درمان گاز معده و زخم ‏های دهانی کاربرد دارد.

 

مواد فعال در تخم گشنیز:

روغن‏ های معطری در گشنیز وجود دارند که محرک هضم غذا هستند. این روغن ‏ها شامل لینالول و دیگر ترپتونوئیدهای مهم هستند.

 

دیگر ترکیبات فعال در گشنیز شامل: فلاونوئیدها، فنولیک اسید و موسیلاژها (فیبرهای قابل حل ) می ‏باشند.

 

گشنیز همچنین شامل تعدادی مواد با فعالیت آنتی باکتریال متوسط می ‏باشد.

 

گزارشات اولیه پیشنهاد می ‏کنند که Cilantro و هم تخم گشنیز شامل dodecanal هستند که آنتی بیوتیک طبیعی است که بدن را در مقابل مسمومیت ‏های غذایی سالمونلایی می ‏تواند مخافظت کند.

 

تخم گشنیز همچنین شامل فتالیدها و پلی استیلن ها می ‏باشد. این مواد فیتوشیمیایی به طور معمول در گیاهانی که متعلق به خانواده جعفری هستند، وجود دارند که بدن را در برابر سرطان‏ ها محافظت می ‏نمایند.

 

آن ها همچنین شامل مقادیر اندکی از کومارین هستند که خاصیت رقیق کنندگی خون را دارند.

 

گشنیز همچنین شامل ترکیبات آنتی اکسیدان و خاصیت ضد التهابی می ‏باشد.

 

نحوه استفاده ی ایمن از این گیاه:

استفاده از گشنیز به عنوان یک گیاه، کاملاً بی خطر می باشد و هیچگونه عوارض جانبی و تداخلی ندارد و می ‏تواند در طول حاملگی نیز استفاده شود.

 

گشنیز خیلی سریع طعمش را از دست می ‏دهد؛ برای همین باید در یک محفظه تیره، در جای خشک، خنک و تاریک نگه ‏داری شود.

 

ویدیو مرتبط :
درمان سوء هاضمه

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

7 گیاه مفید برای درمان سوء هاضمه

 

 

 

از جمله دلایل شایع سوء هاضمه عبارتند از پرخوری، تند خوردن، مصرف غذاهای چرب، مصرف زیاد کافئین، مصرف زیاد الکل، مصرف زیاد شکلات، عصبانیت و شوک عاطفی.

تمامی این موارد منجر به سوء هاضمه و بروز علائمی نظیر آروغ زدن، سوزش و درد سر دل و نفخ و حالت تهوع می شود. از جمله گیاهان موثر برای درمان چنین علائمی عبارتند از

رازیانه ، تخم رازیانه

خاصیت دارمانی این گیاه از زمان های قدیم مورد توجه بوده است . از برگ این گیاه می توان به عنوان چای استفاده کرد. این گیاه از ترکیبات اصلی داروهای مربوط به سوء هاضمه می باشد . در رستوران های هندی از دانه این گیاه استفاده می شود.

بادرنجبویه

این گیاه از خانواده نعنا می باشد و از زمان های قدیم برای درمان استرس، بی خوابی، کم اشتهایی و تسهیل در هضم استفاده می شده است.

زردچوبه

این گیاه برای درمان درد معده، اسهال، گاز های روده ای، و نفخ معده بسیار مناسب است.

زنجبیل

این گیاه از 2000 سال قبل تا کنون برای درمان کلیه اختلالات هضم مورد استفاده بوده است.

برگ کنگر

این گیاه موجب تحریک کبد و صفرا می شود که این دو به نوبه خود نقش موثری در گوارش دارند.

دارچین

دارچین به هضم مواد کمک می کند. سایر موارد مصرف این گیاه عبارتند از درمان سردرد، التهابات پوستی، اضطراب و تهوع، اسهال ، دردهای قاعدگی و نفخ نیز می باشد.

فلفل هندی

کمی گیج کننده به نظر می رسد که یک چاشنی نتیجه عکس داشته باشد. تا آنجا که تحقیقات نشان می داد اغلب چاشنی جات موجب تحریک دستگاه گوارش می شدند ولی فلف هندی موردی استثنا به نظر می رسد و بر عکس ادویه جات تند نقش موثری در از بین بردن نفخ، درد و حالت تهوع دارد.

با تمام این توصیفات مصرف این گیاهان باید به میزان مناسب باشد به خصوص برای زنان باردار، شیرده و یا افرادی که در حال مصرف دارو هستند.

 

منبع:سلامت نیوز