چه کفشی بهتر است؟ پاشنه بلند یا عروسکی؟

مجله زندگی ایده آل - نسرین خسروشاهی: كیست كه نداند پا قلب دوم است؟! چطور از این قلب‌ دوم مراقبت‌ می‌كنید؟ هیچ حواس‌تان هست كه چه كفشی برای سلامت پا مناسب است؟ وقتی برای خرید كفش می‌روید اولویت‌تان را زیبایی و مدل كفش قرار می‌دهید یا سلامت و استاندارد آن؟ آنچه اهمیت دارد این است كه مدل كفش نباید تمام آن چیزی باشد كه شما را برای خرید ترغیب می‌كند چون فقط و فقط انتخاب هوشمندانه‌ است كه می‌تواند سلامت پای شما را تضمین كند، بنابراین بهتر است كمی با تامل برخورد كنید. قلب دوم شما باید فضای كافی برای نفس كشیدن داشته باشد. دكتر فتانه اكبری، متخصص طب فیزیكی، به شما می‌گوید كه هركدام از كفش‌های موجود در بازار ممكن است چه آسیبی به پاهای‌ شما وارد كنند.

پاشنه‌های بلند و نازك را بی‌خیال شوید

كفش‌های با پاشنه بلندتر از 7 سانتی‌متر (STILETTOS) نیروی گشتاور پیچشی را روی زانوها زیادتر كرده و با در خطر قرار گرفتن مفاصل زانوها، آنها را مستعد ابتلا به آرتروز می‌كند. این پاشنه‌ها مفصل انگشت پا را هم تحت‌فشار قرار می‌دهد. فشار بیش از حد به این مفاصل می‌تواند استخوان و اعصاب را ملتهب كند. یكی از محتمل‌ترین اتفاقاتی كه ممكن است در كفش‌های پاشنه‌بلند پیش بیاید، پیچ‌خوردگی مچ پاست که شایع‌ترین نوع آن، پیچ‌خوردگی به بیرون است كه موجب رگ‌به‌رگ شدن شدید رباط پا می‌شود. علاوه بر همه اینها كفش پاشنه‌بلند هنگام راه رفتن مركز ثقل فرد را به جلو متمایل می‌كند و به زانو فشار آورده و باعث افزایش قوس كمر می‌شود. در این حالت عضلات پشت ساق پا كوتاه شده و فرد در این ناحیه خستگی و درد احساس می‌كند.


با عروسكی‌های تخت زیاد راه نروید

راه رفتن با این كفش‌ها مثل راه رفتن روی مقواست چون هیچ پشتیبانی برای قوس پا وجود ندارد. این مشكل باعث می‌شود پا عملكرد مطلوب خود را نداشته باشد و مشكلاتی برای زانو و لگن ایجاد كند. نداشتن پشتیبان قوس پا می‌تواند بیماری دردناكی به‌نام التهاب پلانتار فاشیا ایجاد كند. ترجیح داده می‌شود اختلافی بین دو تا سه سانتی‌متر بین عقب و جلوی كفش وجود داشته باشد. در این حالت توزیع نیرو بین مفصل‌های كف و مچ پا بهتر صورت می‌گیرد. یكی از مشكلاتی كه این كفش‌ها ایجاد می‌كند این است كه هیچ اختلاف ارتفاعی بین جلو و عقب كفش وجود ندارد و به پاشنه فشار می‌آورد. اگر كف كفش نازك باشد هنگام راه رفتن پستی و بلندی‌های زمین را مستقیم به پا منتقل می‌كند، كف پا و فاشیای كف پا زود آزرده و دردناك شده حتی فشار زیادی به سر استخوان‌های انگشت وارد می‌آورد.

نوك‌تیزها انگشت‌تان را بی‌ریخت می‌كند

كفش‌های كشیده با پنجه باریك ممكن است شیك باشند اما در طولانی‌مدت می‌توانند درد عصبی و تاول ایجاد كنند. این كفش‌ها گاهی اوقات هم می‌توانند باعث كبودی زیر ناخن پا شوند. پینه یا برآمدگی دردناك در قاعده انگشت شست پا ممكن است باعث شود پا به‌صورت غیرعادی خم شود که كفش نوك تیز یكی از عوامل شیوع آن است. این كفش‌ها باعث فشار زیاد به انگشتان پا می‌شوند كه با گذشت زمان می‌تواند خمیدگی انگشتان را به همراه داشته باشد. برای رفع این مشكل گاهی جراحی موردنیاز است. فشار بیش از حد می‌تواند منجر به میخچه هم شود.

بنددار بپوشید

كفشی پنجه مناسب دارد كه در ناحیه مچ پا فیكس شود. كفش‌های بنددار(MARYJANE) این خصوصیت را دارند و انگشتان در قسمت جلوی كفش آزادند. بعضی كفش‌ها با آنكه ظاهرا پنجه پهن دارند چون در ناحیه مچ پا ثابت نیستند و پای فرد را به جلو سر می‌دهند به قسمت‌های جلویی پا نیرو وارد می‌كنند. كفش بنددار نیرو را به مچ وارد می‌كند و اگر بند نداشته باشد به سرانگشتان فشار می‌آورد.

دکتر فتانه اکبری متخصص طب فیزیکی:

به این راه‌حل‌ها فكر كنید
 
اگر با خواندن این مطلب همچنان علاقه‌مند به استفاده از كفش پاشنه بلند هستید به این نكات دقت كنید:

- مدت طولانی از كفش پاشنه‌بلند استفاده نكنید.

- هر وقت از این كفش‌ها استفاده كردید ماهیچه‌های پشت و جلوی پای‌تان را ورزش دهید.

- این كفش‌ها را بعدازظهر بخرید چون پا در این حالت در بیشترین حجم خودش است.

- از كفی‌های چرم استفاده كنید تا دست‌كم لیز نخورید.

- سعی كنید تنوع ایجاد كنید و برای مدتی كفش‌هایی با پاشنه كوتاه استفاده كنید.


خصوصیات كفش استاندارد

- پاشنه: كفش استاندارد كفشی است كه دو تا سه سانتی‌متر پاشنه داشته باشد، منظور از پاشنه اختلاف عقب و جلوی كفش است. در اصل اختلاف ارتفاع پاشنه و پنجه را پاشنه می‌گوییم. مهم‌ترین خصوصیتی كه پاشنه باید داشته باشد این است كه پهن و قابل اتكا باشد. باریك بودن سطح مقطع پاشنه باعث می‌شود تعادل اندام تحتانی كم شود  و پا مدام در حال لغزش باشد. این حالت فشار زیادی به عضلات و بافت نگهدارنده مفاصل به‌خصوص مفاصل مچ پا و زانو وارد می‌كند.

- جنس پاشنه: پاشنه كفش باید جنسی سبك داشته و مثل اسفنج فشرده و حالت كشسانی داشته باشد.

- پنجه كفش: درمورد پنجه كفش دو نكته بسیار مهم است؛ یكی عرض و دیگری ارتفاع قسمتی كه پنجه در آن قرار می‌گیرد. كفش پنجه باریك انگشتان را به هم فشرده می‌كند و سر استخوان متاتارس بیرون می‌زند و همان حالتی را ایجاد می‌كند كه به آن هالوس والگوس می‌گویند، به این مشكل «بیماری مد» هم گفته می‌شود. اگر ارتفاع محفظه‌ای كه پا در آن قرار می‌گیرد كم باشد از بالا به پنجه فشار وارد می‌كند و باعث بدشكلی پنجه می‌شود.

- رویه كفش: هر چه رویه كفش كوتاه‌تر و پهلوهای آن هم باز باشد، استحكام پا در كفش كمتر بوده و لغزندگی پا زیادتر است. مثلا صندل‌ها شانس لغزیدن پا در كفش را زیاد می‌كنند. همین موضوع احتمال پیچ‌خوردگی پا را افزایش می‌دهد.

پاشنه‌های یكسره خوب نیست

بین پاشنه و سینه كفش باید شیاری وجود داشته باشد، یعنی پاشنه یكسره نباشد. در پاشنه‌های یكسره الگوی حركتی كه به‌طور طبیعی بین استخوان متاتارس و پاشنه ایجاد می‌شد، به‌هم ‌می‌خورد و حالتی ایجاد می‌شود كه انگار فرد دچار صافی كف پا شده است. به این ترتیب پاشنه و كف پا تحت‌فشار قرار می‌گیرند و ملتهب و دردناك می‌شوند. درمورد كفش‌هایی كه پاشنه یكسره دارند- مانند كفش‌های لژدار- توصیه می‌شود زیر پنجه گرد و رو به بالا باشد تا سر استخوان‌های متاتارس فرد هنگام راه رفتن طول محور گردی كه كف كفش دارد، بچرخد و ایجاد راحتی كند.

هر كفش طبی استاندارد نیست!

كفش‌های طبی موجود در بازار باید بررسی شوند. به صرف اینكه نام‌شان كفش طبی است نباید به آنها  اعتماد كرد بلکه باید خصوصیات كفش طبی را داشته باشند. كفشی طبی است كه براساس مشكلاتی كه فرد دارد تغییراتی داشته باشد. مثلا فردی كه صافی كف پا دارد كفش‌ او باید كفی مخصوص داشته باشد، در این حالت می‌توان گفت كفش طبی است.