پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب

مهم‌ترین علت مرگ و میر در بیماران مبتلا به کبد چرب، بیماری‌های قلبی و عروقی است

 

اگر می‌خواهید کبد چرب نگیرید...
وقتی ‌چربی‌ کبد ‌بالا‌ می‌زند می‌گوید به کبد چرب مبتلا شده‌ام. مگر کبد عضوی نیست که با ترشح صفرا به شکستن چربی‌ها و تجزیه آنها به اسید چرب و در واقع تکمیل فرآیند گوارش در بدن کمک می‌کند؛ پس چگونه ممکن است چنین عضوی، خود مبتلا به بیماری‌ای شود که با عنوان کبد چرب شناخته می‌شود؟ اصولا چرا این بیماری خطرناک تلقی می‌شود؟

جالب است بدانید عواملی چون کاهش ناگهانی وزن، سوءتغذیه و تغذیه وریدی ممکن است باعث تغییر متابولیسم بدن و ابتلا به این بیماری شوند. حتی انجام بعضی جراحی‌های شکم ازجمله برداشتن کیسه صفرا، قسمتی از روده یا معده، جراحی لوزالمعده و مصرف بعضی داروهای خاص ازجمله هورمون استروژن و کورتون‌ها نیز از علل زمینه‌ساز کبد چرب محسوب می‌شود.

 

دکتر ابراهیمی دریانی، فوق‌تخصص گوارش و کبد با اشاره به این که بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که کبد در شکستن چربی‌ها دچار مشکل ‌شود و چربی در بافت‌های کبد تجمع پیدا کند، می‌گوید: افزایش توده چربی بدن و چاقی به واسطه افزایش ورود اسید‌های چرب آزاد به کبد به افزایش تجمع تری‌گلیسرید در کبد و ابتلا به کبد چرب منجر می‌شود.

 

جالب آن که مهم‌ترین علت مرگ و میر در بیماران مبتلا به کبد چرب، بیماری‌های قلبی و عروقی است. به علاوه این بیماری در مردان با عوارض بیشتری همراه است. البته ابتلا به این بیماری در بیشتر کشورهای دنیا بر اثر مصرف زیاد الکل رخ می‌دهد، اما در ایران این بیماری معمولا به علل دیگر اتفاق می‌افتد و کبد چرب غیرالکلی نامیده می‌شود.

 

کبد چرب، همنشین هپاتیت می‌شود
در نظر داشته باشید هپاتیت یک واژه کلی است که دربرگیرنده تمامی مواردی است که به ایجاد التهاب در بافت کبد منجر می‌شود که این التهاب ممکن است تحت تاثیر عفونت‌های ویروسی، بیماری‌های خودایمنی یا اثرات دارویی بروز کند. به همین علت در بیماری کبد چرب همزمان با تجمع چربی، التهاب بافت کبدی یا هپاتیت نیز وجود دارد.  

این متخصص گوارش با بیان این مطالب تاکید می‌کند: البته برخلاف تصور بسیاری از افراد، کبد چرب فقط مختص افراد چاق نیست؛ بلکه افراد لاغر هم ممکن است به علت تغذیه نادرست، استرس زیاد، ورزش نکردن و... دچار کبد چرب شوند. هرچند درصد ابتلا به کبد چرب میان افراد لاغر بسیار کمتر از افرادی است که دچار چاقی به‌ویژه در ناحیه شکم هستند.

 

بیماری کبد چرب فقط مختص افراد چاق نیست

 

کودکان هم در برابر بیماری کبد چرب در امان نیستند
بیماری کبد چرب در میان تقریبا ۳ درصد از کودکان و ۲۲ تا ۵۳ درصد از کودکان چاق رواج دارد.
به گفته این متخصص، بروز این عارضه در کودکان از چهارسالگی شروع می‌شود و احتمال ابتلا به آن با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، بنابراین میان نوجوانان، درصد شیوع بالاتری دارد. به علاوه دختران بیش از پسران به این بیماری دچار می‌شوند.

همچنین، در کودکان مبتلا به اختلالات مادرزادی ازجمله سوءجذب چربی‌ها، سیستیک فیبروزیس (یک اختلال ارثی است که می‌تواند بسیاری از ارگان‌ها ازجمله ریه‌ها و دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد) و بیماری ویلسون (یک بیماری وراثتی است که در آن مس به اندازه کافی از بدن دفع نمی‌شود) ابتلا به کبد چرب نیز دیده می‌شود.

 

تغذیه و رژیم غذایی مناسب  از اصول درمان بیماری کبد چرب است

 

درمان بیماری کبد چرب
مهم‌ترین روش درمانی در بیماری کبد چرب، رفع علت زمینه‌ای بروز بیماری است.
به گفته دکتر دریانی، تغذیه و رژیم غذایی مناسب، کاهش وزن در افراد چاق، ترک مصرف مشروبات الکلی، کنترل بیماری دیابت، کاهش چربی‌های خون و تغییر در شیوه زندگی و انجام فعالیت بدنی، مهم‌ترین اصول درمان بیماری کبد چرب است.
بی‌شک در صورت درمان کبد چرب می‌توان مانع پیشرفت ضایعه کبدی شد. با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می‌توان وزن بدن را در حد مطلوب نگاه داشت و از یکی از عوامل اصلی بروز بیماری کبد چرب یعنی چاقی جلوگیری کرد.

 

پیشگیری از ابتلا به کبد چرب
توجه و رعایت نکات زیر به پیشگیری از ابتلا به کبد چرب کمک می‌کند:
√ انتخاب سبک زندگی سالم

√ مصرف نکردن مشروبات الکلی
√ پیگیری یک برنامه تدریجی و مستمر کاهش وزن در صورت لزوم

√ به حداقل رساندن مصرف شکر، کاهش مصرف غذاهای سرخ کردنی
√ رعایت رژیم غذایی متعادل سرشار از فیبر و دارای چربی‌های اشباع شده کمتر
√ گنجاندن ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و نرمش‌های کششی در برنامه روزانه (حداقل چهار روز در هفته)
منبع : kermany.com

ویدیو مرتبط :
fatty liver part بیماری کبد چرب 1

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

بیماری کبد چرب، قاتل خاموش‎

بیماری کبد چرب، قاتل خاموش‎

انسان موجودی است که با توجه به ماهیت و طبیعتی که دارد نیازمند فعالیت های فیزیکی و رفتارهای تغذیه ای مناسب  می باشد و باید از مصرف مواد غذایی مضر پرهیز کند، افزایش مصرف غذاهای چرب و آماده و سرشار از کالری، و عدم فعالیت مناسب با گسترش زندگی ماشینی، بیماری‌های مختلفی به همراه آورده است. 

درگیری کبدی، از جمله مضرات مصرف مواد غذایی نامناسب می ‌باشد. امروزه متاسفانه بیماری کبد چرب که نسبتاً شایع شده است، با وزن بیمار ارتباطی مستقیم دارد و با توجه به افزایش چاقی در جوامع مختلف (از جمله ایران) نیز رو به افزایش است.

دکتر فرزاد جاسمی زرگانی فوق تخصص کبد و بیماری های گوارشی در گفتگو با خبرنگار وب دا خوزستان، گفت: کبد یکی از مهمترین اعضای حیاتی بدن است که وظایف مختلفی مانند ذخیره مواد قندی و گلیکوژن، تصفیه خون و تولید برخی آنزیم ها را بر عهده دارد که انجام کلیه این کارها برای ادامه حیات ضروری هستند.

وی افزود: کبد بزرگترین غده بدن است که همین بزرگی و ظرفیت بالای آن باعث می شود که آسیب کبدی دیر ظاهر شود که متاسفانه دیرظاهر شدن این بیماری سبب می شود که نتوان اقدامات موثری برای درمان آن انجام داد.

جاسمی ادامه داد: بیماری های ویروسی مانند هپاتیت Bو Cاز مهمترین عواملی هستند که در چند سال اخیر کبد مردم ایران را درگیر کرده است در نتیجه توصیه ما به مردم این است که تا آنجا که می توانند از کبد خود در برابر بیماری های ویروسی  و رفتارهای پرخطر محافظت کنند، نداشتن رفتارهای پرخطر یعنی  نداشتن روابط جنسی غیر معمول، عدم استعمال دخانیات و عدم  استفاده  از مواد تزریقی، رعایت کردن نظافت در فعالیت های شغلی، مصرف نکردن الکل و...، از سوی دیگر از مهمترین عوامل غیرویروسی می توان به مصرف بیش از اندازه مواد پروتیئنی مانند فست فودها که در ظاهر غذاهای خوشمزه ای هستند در حالی که بدترین ماهیت را دارند و روغن های جامد، همچنین عدم مصرف سبزیجات و میو های تازه اشاره کرد که  باعث ابتلای فرد به کبد چرب خواهند شد.

چه افرادی در معرض ابتلای به کبد چرب هستند؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: بیماری کبد چرب فقط مخصوص افراد جوان نیست و افراد میانسال هم در معرض ابتلای به آن قرار دارند و در این سن بیماری فرصت خواهد داشت که گسترش پیدا کرده و آسیب کبدی به وجود بیاید.

جاسمی  ضمن بیان این نکته که تشخیص کبد چرب توسط سونوگرافی، آنزیمهای کبدی و سایر علل است خاطرنشان ساخت: کبد چرب ترس ندارد ولی فرد باید به این فکر باشد که ممکن است این بیماری به سمتی حرکت کند که جبرانش امکان پذیر نباشد، سندروم متابولیک بیماری مخصوص قرن 21 است که افراد مبتلای به آن در معرض کبد چرب قرار دارند، این افراد کسانی هستند چاق بوده و شاخص توده بدنی آنها بالای 25 است.

وی در توضیح شاخص توده بدنی گفت:شاخص توده بدنی از تقسیم وزن بر قد به توان دو حاصل می شود که شاخص افرادی که دارای قد و وزن نرمال باشند زیر 25 خواهد بود، شاخص بین 20 تا 25 نشان دهنده اضافه وزن و بین 30تا 35 نشان دهنده چاق بودن فرد و بالای 40 تا 45 فرد مبتلای به چاقی کشنده می باشد، در عین حال افرادی که دارای فشار خون و چربی بالایی هستند و دور شکم آنها بیش از 104 برای مردان و بیش از 85 برای زنان باشند  احتمال ابتلای آنها به کبد چرب بسیار زیاد است و در معرض خطر قرار دارند، همچنین افراد دیابتی، کسانی که فشار خون و بیماری های قلبی و عروقی دارند و اشخاص سیگاری در معرض ابتلای به کبد چرب قرار دارند.

این فوق تخصص کبد و بیماری های گوارشی تاکید کرد که بهترین راه جلوگیری از این بیماری بازگشت دوباره به اصل زندگی طبیعی یعنی تغذیه سالم، پرهیز از مصرف مواد غذایی مضر و  چربی ها، و فعالیت های فیزیکی و ورزشی مداوم می باشد، اگر شخصی هم به بیماری هایی مانند دیابت، چربی و دیگر بیماری های زمینه ای مبتلا هستند ضروری است که به پزشک مراجعه داشته باشند.

ورزش بهترین راه مبارزه با بیماری کبد چرب

جاسمی در خصوص درمان این بیماری با تاکید بر این نکته که هیچ کدام از داروها به اندازه فعالیت های ورزشی مفید نمی باشند و باید از مصرف نوشیدنی ها شیرین مانند نوشابه و ... پرهیز شود افزود:فعالیت های فیزیکی و ورزشی به مدت 300 دقیقه در هفته که ساده ترین آن راه رفتن سریع است موثرترین راه برای درمان کبد چرب می باشد، همچنین از لحاظ علمی اثبات شده است که مصرف  2 لیوان قهوه و یا نسکافه  در طول روز برای کبد چرب بسیار مفید خواهد بود البته افرادی که بطور زمینه ای دچار رفلاکس معده و یا بیماری های قلبی عروقی می باشند از مصرف قهوه باید پرهیز کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: درمان گیاهی برای کبد چرب بسیار حساس است زیرا بسیاری از گیاهان دارویی برای کبد خطرناک می باشند و ممکن است کبد را دچار آسیب کنند در عین حال داروهایی مانند سیلا مارین و یا عرق گیاه خارمریم می توانند مفید باشند ک البته باید توسط پزشک تجویز شوند.

فوق تخصص کبد و بیماری های گوارشی  در پایان با بیان این نکته که بیماری کبد چرب علامت خاصی ندارد و معمولا با مراجعه مردم برای انجام سونوگرافی برای بیماری دیگری مشخص می شود  گفت:  در برخی موارد اگر فرد اطلاعات لازم در خصوص این بیماری را داشته باشد می تواند آزمایش کبد چرب را انجام دهد ولی در عده دیگری از افراد این بیماری نه در سونوگرافی مشخص می شود و نه در آزمایش آنزیمها اثری از آن مشاهده خواهد شد در حالی که مبتلای به آن هستند و به همین دلیل است که به این بیماری قاتل خاموش و یا قاتل پشت پرده میگویندف پس توصیه نهایی به افراد رساندن وزن خود به تعادل می باشد.

تابناک