سلامت


2 دقیقه پیش

نشانه ها و عوارض کمبود ویتامین‌ها در بدن

ویتامین‌ها نقش مهمی‌ را در بدن انسان ایفا می‌کنند. به‌نحوی‌که کمبود ویتامین‌ (حتی یکی از آن‌ها) می‌تواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ...
2 دقیقه پیش

چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش می‌زنند؟

فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ...

پسرفت رشد در کودکان



 

پسرفت رشد در کودکان

 

اگرچه عمده مباحث و موضوعاتی که در روان شناسی رشد اطفال و نوجوانان مدنظر بوده و به آنها پرداخته می شود، بررسی روند رشد و تکامل و پیشرفت آنها در حیطه کارکردهای عاطفی، اجتماعی، ارگانیک و... است، لیکن گاه در کودکان و نوجوانان با پسرفت مواجه می شویم.

 

به عبارت دیگر برخلاف انتظار، نه تنها فرد به موازات رشد سنی خود، در حوزه های مختلف روان شناختی، رشد و پیشرفتی نداشته، بلکه به نسبت و در مقایسه با توانمندی ها و کارایی قبلی خود دچار پسرفت گردیده و روند نزولی نشان می دهد.

 

برای مثال کودکی که از لحاظ تکلم و دامنه لغات، به میزان مشخص و قابل قبولی از توانایی رسیده، بنا به دلایلی که موضوع بحث این گفتار است، نه تنها پیشرفتی نداشته، بلکه قدرت و توان خود را در به کار بردن کلمات، گفتن آنها یا جمله سازی از دست می دهد یا کودکی که براساس روند رشد و تکامل خود، قادر به کنترل ارادی ادرار خود شده، مجددا دچار شب ادراری می شود. بنابراین شناخت علل و زمینه های پسرفت در اطفال و نوجوانان ضروری است و باید با مشاهده هرگونه شواهدی دال بر پسرفت آنها، به دنبال علت های آن بود. همچنین در زمان رخدادها و فاکتورهایی که می توانند منجر به پسرفت شوند، تمهیداتی اندیشیده شود تا آسیب وارده بر روند رشد و تکامل کودک کمتر و کنترل شود.

 

اگرچه فهرست علت هایی که می توانند به پسرفت رشد اطفال منجر شوند، مفصل است، اما در این مجال کوتاه به مهم ترین و در عین حال شایع ترین آنها اشاره می شود.

 

● بحران ها

بحران هایی مانند وقوع جنگ، رخدادهای غیرمترقبه مانند زلزله، صاعقه، خورشیدگرفتگی، سیل، تصادفات رانندگی، مشاهده درگیری های منجر به ضرب و جرح و قتل یا درگیری های خشن و فیزیکی می تواند موجب پسرفت رشد کودکان شود.

 

● اضطراب

از شایع ترین و مهم ترین علل پسرفت در اطفال اضطراب و تنش ها هستند. مواردی مانند سوگ و از دست دادن پدر و مادر یا یکی از عزیزان (مانند مادربزرگ، پدربزرگ و...) که کودک از نظر عاطفی وابستگی و ارتباط نزدیکی با آنها داشته از این جمله است .

 

جدایی والدین از یکدیگر یا جداشدن کودک از محیط یا افراد و دوستانی که به آنها وابسته بوده است، به علت جابجایی محل یا شهر محل سکونت نیز در رشد او موثر است. حتی جابجایی مدرسه محل تحصیل، جدایی از همکلاسی ها و... نیز می تواند منجر به اضطراب کودک شود که در واقع اضطراب و استرس ناشی از تروما و حوادث تلخ و ناگوار است. مثلا کودکی که از نزدیک شاهد فوت یکی از والدین خود در سانحه تصادف رانندگی بوده است، پس از آن با یادآوری ذهنی صحنه رخداد، دچار اضطراب و تنش می شود و این اختلال روان شناختی می تواند به پسرفت کودک منتهی گردد.

 

تنبیه کودک بالاخص تنبیه های فیزیکی، تنبیه های نامتناسب و افراطی و غیرمعقول یا تنبیه کودک در جمع نیز تاثیر منفی در رشد او دارد.

 

یکی از مهم ترین تنش هایی است که کودکان با آنها مواجه بوده و گاه در این مواجهه، عکس العمل ها و واکنش های شدیدی نشان می دهند مساله احساس تبعیض است . این احساس ممکن است ناشی از رفتار ناشایست والدین باشد که بین فرزندان خود تبعیض قائل می شوند یا اشتباه آموزگار و مربی باشد که بین کودکان و دانش آموزان تحت آموزش خود، فرق می گذارند.

 

«تبعیض منفی»، اثرات روان شناختی بسیار شدیدتری در اطفال به جای می گذارد. وقتی که کودک می بیند، عضوی از خانواده یا کلاس که عملکرد ناموفق تری داشته و یا از نظر رفتاری و انضباطی نمره پایین تری گرفته است، بیشتر مورد توجه و لطف والدین، اطرافیان یا آموزگار است، شدیدا دچار تنش و استرس می شود.

 

● بیماری ها

بیماری های مختلفی می توانند منجر به پسرفت رشد کودک شوند. بیماری های تیروئیدی و نامنظمی های آن، بیماری های خونی مانند کم خونی شدید، بیماری های قلبی بالاخص آن دسته از بیماری های قلبی که منجر به کمبود و فقر اکسیژن در بافت ها و مغز می گردند، بیماری های متابولیک، دیابت، سوء تغذیه، اشکالات کروموزومی که با تاخیر خود را نشان می دهند و... برخی از این موارد هستند.



منبع:روزنامه جام جم


ویدیو مرتبط :
رشد مغزی کودکان

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

رشد خلاقیت در کودکان و جلوه های آن



مطالعات روان‌شناسان درباره خلاقيت نشان داده است که خلاقيت نيز همانند ساير جنبه‌هاي انسان از الگويي پيروي مي‌کند. به نظر آنها خلاقيت در اوايل زندگي و ابتدا در بازي کودک ظاهر مي‌شود و به تدريج در جنبه‌هاي ديگر زندگي از قبيل کار ، مدرسه ، فعاليت‌هاي تفريحي و مشاغل تجلي مي‌کند. ابتکارات يا توليدات خلاق در طول سال‌هاي 30 و 40 به اوج مي‌رسد. بعد از آن حالت فلات پيدا مي‌کند، به تدريج کاهش مي‌يابد.

 

 

وسایل بازی کودک

 

اريکسون ، ميان‌سالي را سن بحراني ناميده است که در آن توليد يعني تمايل به خلق يا به وجود آوردن يا رکود حکمفرما خواهد شد. به عقيده روان‌شناسان عوامل محيطي از قبيل فقر بهداشتي ، اوضاع و احوال خانوادگي ، فشارهاي مالي و نبودن وقت آزاد در به اوج رسيدن خلاقيت مؤثرند و شواهد دال بر کاهش آن به سبب محدوديت‌هاي موروثي وجود ندارد.

 

 

عوامل تسريع‌کننده در رشد خلاقيت


*وقت: کودکان براي خلاق شدن وقت زيادي لازم دارند تا با افکار و مفاهيم درگير شوند و با آنها بازي کنند و آنها را به اشکال نو و ابتکاري در آورند.

 


بازی کودک

 

*ترغيب و تشويق: کودکان براي خلاقيت و خلاق بار آمدن به تشويق و ترغيب نياز دارند و انتقاد مانع خلاقيت ايشان مي‌شود.

 

*مواد: بديهي است وجود مواد گوناگون مثلا کاغذ ، خمير و...براي تحريک خلاقيت در کودکان ضرورت دارد.

 

*محيط محرک: محيط خانه و مدرسه بايد با تشويق و راهنمايي کودکان در کاربرد مواد و اشيا ، خلاقيت ايشان را بر انگيزد.

 

*روابط غير انحصاري والدين کودک: والديني که نه حامي افراطي و نه انحصارگر افراطي فرزند خود هستند، طبعا او را به استقلال و اتکا به خويش تشويق خواهند کرد و اين دو تاثير بيشتري در خلاقيت دارند.

 

*روش‌هاي پرورش کودک:روش آزاد منشانه و آسان‌گير در پرورش کودکان درخانه و مدرسه خلاقيت را تسريع مي‌کند، در صورتي که سختگيري از آن جلو گيري مي‌کند.

 

*فرصت کسب معلومات : خلاقيت در خلا انجام نمي‌گيرد،بلکه مستلزم کسب معلومات است که زير بناي خلاقيت بشمار مي‌رود.

 

جلوه‌هاي خلاقيت در کودکان: کودکان فرايند خلاقيت خود را درسنين مختلف به شکل‌هاي گوناگون آشکار مي‌کنند که به جلوه‌هاي خلاقيت معروفند. اين جلوه‌ها عمدتاعبارتند از :

 

 

جاندار پنداري


علاقه به نسبت دادن هشياري به اشيا و موجودات غير جاندار. اين جلوه را غالبا در کودکان خردسال که هنوز نمي‌توانند جاندار را از غير جاندار تميز دهند، مي‌بينيم، آنها از نسبت دادن صفات زندگان به موجودات غير زنده لذت مي‌برند و معمولا صفاتي را به آنها نسبت مي‌کند که والدين‌شان به خود ايشان نسبت مي‌دهند.

 

 

بازي سازنده


کودکان زماني که به سن مدرسه مي‌رسند و مي‌توانند خيالبافي و واقعيت را از هم تشخيص دهند، توجه خود را از بازي نمايش يه بازي سازنده معطوف مي‌کنند.

 

 

دوستان خيالي


دوست خيالي از شخص ، حيوان يا چيزي که کودک در عالم خيالش مي‌آفريند تا نقش دوست را با او ايفا کند، زيرا بيشتر بازي‌ها براي لذت بخش بودن به همبازي نياز دارند و کودکاني که همبازي ندارند غالبا يک همبازي خيالي براي خودشان خلق مي‌کنند. کودکي که تجارب اجتماعي تلخ و ناخوشايند دارد، ممکن است همبازي خيالي را بر همبازي واقعي ترجيح دهد.

 

 

روياي بيداري


روياي بيداري مانند بازي‌ها ، فعاليتي است که شخص از پرداختن به آن لذت مي‌برد. شکلي از بازي ذهني است که معمولا خيال پردازي خوانده مي‌شود تا جلوه‌هاي کنترل شده تخيل مشخص شود.

 

 

دروغ‌هاي مصلحت آميز کودک


يکي از جلوه‌هاي بسيار شايع ميان کودک خردسال ، گفتن دروغ‌هاي مصلحتي است که با دروغ‌هايي که بزرگسالان فکر مي‌کنند تفاوت دارد. اين گونه دروغ را کودک بر خلاف تصور بزرگسالان عملا درست مي‌پندارند.

 

 

شوخي سازي


شوخي دو جنبه دارد: توانايي ادراک شوخي و ديگري توانايي توليد آن و جنبه پذيرش اجتماعي را هم بايد به آن افزود، زيرا جالب يا غيرجالب بودن شوخي را اطرافيان تعيين مي‌کنند. توليد شوخي مستلزم شناخت موقعيت است، همچنين با ميزان علاقه شخص به پذيرش اجتماعي بستگي دارد. به اين معنا که کودکان ناراضي از ميزان آن طبعا به توليد شوخي انگيزش بيشتري خواهند داشت تا به هدف خود برسد. شوخي‌ها انواع ساده و پيچيده دارند که خلاقيت عمدتا در شوخي‌هاي پيچيده به چشم مي‌خورد.

 

 

داستان‌گويي


يکي ديگر از جلوه‌هاي خلاقيت ، داستان‌گويي است. کودکان خلاق در انتخاب و بيان داستان مو فقيت بيشتري دارند و بهتر و بيشتر مي‌توانند توجه شنوندگان خود را جلب کنند.

 

 

مفهوم خود آرماني


مفهوم خود آرماني آرزوي کودکان به اين است که آن باشند يا آن چيز را عرضه کنند که خود دوست دارند به آن برسند. به عبارت ديگر منظور از خود آرماني ، علاقه شخص به اين است که ديگران او را آنچنان که خودش مي‌خواهد دريابند. اعم از خود پنداري بدني و خود پنداري روان‌شناختي.

رشد