وقتی كودكی دوران شادی نیست

افسردگی به دلایل مختلف به سراغ كودكان هم می‌آید

 

افسردگی معضل جامعه مدرن است كه پیر و جوان نمی‌شناسد. هر فردی در هر جایگاه اجتماعی می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. افسردگی به دلایل مختلف به سراغ كودكان می‌آید كه می‌توان این دلایل را به انواع مختلف همچون عوامل ژنتیك یا عوامل محیطی تقسیم‌بندی كرد.

به طور متداول در جامعه بیماری افسردگی را با نشانه‌هایی همچون گریه‌های مداوم، ناامیدی، لذت نبردن از فعالیت‌های روزانه، بی‌حوصلگی و كم‌انرژی شدن، منزوی شدن، عدم حضور در جمع، ناتوانی در برقراری ارتباط و دوستیابی می‌شناسند. در ضمن باید توجه داشت كه برخی علائم افسردگی در كودكان به راحتی قابل تشخیص نیست و باید آنها را با دقت در اعمال و گفتار كودك و هنگام گفت‌وگو با او فهمید، مثل اعتماد به نفس پایین توام با احساس تقصیر به طوری كه دائم به دلیل كارهایی كه انجام می‌دهد، عذرخواهی ‌كند یا خودش را مقصر بداند.

 

نكته مهم در افسردگی كودكان این است كه چون ما افسردگی را در دوران شاد كودكی بعید می‌دانیم، گاهی به علائم و نشانه‌های آن دقت كافی نداریم و آن نشانه‌ها را به گونه‌ای اشتباه تعبیر می‌كنیم. برای مثال كم‌حرفی و منزوی بودن كودكان در جمع را می‌توان نشانه خجالتی بودن آنها دانست یا پرخاشگری و تحریك‌پذیری او را به تربیت غلط مرتبط می‌سازیم، در حالی كه این نشانه‌ها می‌توانند از وجود افسردگی در فرزند خبر دهد.

فوت مادر با فرزند چه می‌كند؟
فرشاد پنج ساله است. هم‌اكنون دو ماه از فوت مادرش می‌گذرد. با وجود اینكه این اتفاق نه تنها شدت بازی و شیطنت‌های این كودك را كم نكرده است، بلكه بیشتر از قبل سر و صدا و شیطنت می‌كند. به گفته عمه‌اش این پسر بیشتر ناراحتی‌اش را در خود می‌ریزد. او می‌افزاید: از وقتی مادر فرشاد فوت كرده هر شب، شب ادراری دارد و حتی بی‌اختیاری مدفوع هم پیدا كرده است، اما سعی می‌كند در جمع چیزی بروز ندهد. پسرك با چشمانی پرفروغ به من می‌خندد، چشمانی كاملا درخشان و پر از شور و شوق كودكی دارد.

عدم‌اعتماد به نفس كودك را گوشه‌نشین كرد
فاطمه چهار ساله به مهد كودك می‌رود. به گفته مادرش از وقتی كه پدر این كودك به ماموریت رفته است، او به نسبت قبل منزوی‌تر شده است. مادرش می‌گوید: با اینكه در منزل بسیار شیطنت می‌كند و هیچ كدام از وسایل از دست او سالم نمانده است، اما در جمع ترجیح می‌دهد در گوشه‌ای بنشیند. این مادر كه فرزندش را پیش مشاور هم برده است، می‌گوید: به نظر مشاوران این كودك هیچ مشكلی ندارد، فقط مشكل او عدم اعتماد به نفس است. این در حالی است كه اعتماد به نفس هم در وهله اول باید از سوی خانواده به شخص القا شود.

پسرك كم‌حرف و مودب!
مهدی سه ساله كم‌حرف است. همه افراد دور و برش به دلیل كم‌حرفی‌اش همیشه او را تحسین می‌كنند، اما چرا باید یك پسر بچه در این سن و سال آن‌قدر ساكت باشد. او پیش مادربزرگش زندگی می‌كند. مادربزرگش از اینكه او مودب در گوشه‌ای می‌نشیند خوشحال است. به گفته مادربزرگش بد غذاست و به زور می‌توان چیزی به او خوراند. او می‌گوید: از وقتی پدر و مادرش از هم طلاق گرفته‌اند این بچه از قبل هم ساكت‌تر شده است، به نظرم از این وضعیت ناراحت است.

 

مهم‌ترین دلیل برای افسردگی كودكان رفتار والدین است

 

جلوگیری از بروز افسردگی در بین كودكان
یك مربی مهد كودك درباره چگونگی بروز افسردگی در بین كودكان می‌گوید: امروزه مهم‌ترین دلیل برای افسردگی كودكان رفتار والدین است، چرا كه بچه‌ها در سنین پایین به والدین خود وابسته‌اند و رفتار والدین می‌تواند در روحیه آنها بسیار تاثیرگذار باشد. فرزانه می‌افزاید: رفتارهایی مانند تبعیض بین فرزندان، به رخ كشیدن نكات منفی كودك و ابراز نكردن صفات مثبت او و در كل رفتارهای نسنجیده به‌طوری كه روحیه او را تضعیف كند و اعتماد به نفس او را كاهش دهد، می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به افسردگی در كودك باشد.

 

غیر از رفتار والدین با كودك، رفتار والدین با او هم می‌تواند در بروز افسردگی نقش داشته باشد، مانند دعواهای زناشویی مداوم و مقصر دانستن كودك در اختلافات خانوادگی، مطرح كردن مسائل اقتصادی در حضور كودك، آگاهی كودك از بیماری والدین به‌طوری كه نگران از دست دادن والدینش شود و خود را در بیماری آنها مقصر بداند و در نهایت جدایی والدین. به گفته او برخی عوامل روان‌شناختی نیز مانند نبود عزیزان ویژه، مرگ پدر یا مادر، از دست دادن سلامت مانند نقص عضو یا بیماری‌های مزمن و لاعلاج می‌تواند كودك را افسرده كند. این مربی می‌افزاید: برخی دلایل ساده مانند تعویض مدرسه یا مهدكودك، اسباب‌كشی و مهاجرت كه از نظر بزرگ‌تر‌ها ممكن است متنوع و خوشحال‌كننده باشد، می‌تواند كودك را افسرده كند، چرا كه تغییر ناگهانی و بدون مقدمه و از دست دادن دوستان برای كودك ناراحت‌كننده است و اگر با او همراه نباشید و به گفت‌وگو با او نپردازید، ممكن است برایش مشكلات روحی ایجاد شود.

 

او درباره چگونگی پیشگیری و درمان این بیماری در بین كودكان می‌گوید: ایجاد فضای صمیمی و دوستانه در محیط خانوادگی، برآوردن نیاز‌های كودك به اندازه، گفت‌وگو با او به نحوی كه خوب به حرف‌هایش گوش داده و به احساساتش احترام گذاشته شود و گاهی تغییر فضایی كه باعث افسردگی كودك شده است و دقت در روابط بین فردی در خانواده مانند رابطه پدر و مادر با هم و با فرزندان دیگر، همه و همه می‌تواند از راهكارهای درمان افسردگی در كودكتان باشد، در عین حال رعایت تمام این نكات می‌تواند از بروز افسردگی پیشگیری كند.

 

فرزانه تاكید می‌كند: تشدید افسردگی در كودك با عوارضی همچون كم‌خوابی یا كم‌اشتهایی همراه است، این پیامد‌ها ریشه در افسردگی كودك دارد. به گفته او در چنین شرایطی باید از یك متخصص كمك بخواهید و نگذارید وضعیت كودك وخامت پیدا كند، چرا كه افسردگی می‌تواند لطمه‌های زیادی به كودك بزند.

كاهش شدت افسردگی با بهادادن به روابط عاطفی
یك روانشناس درباره زمینه‌های بروز افسردگی در بین كودكان می‌گوید: افسردگی‌های موجود در جامعه ناشی از عوامل محیطی است. در وهله اول یكی از عوامل محیطی به كانون خانواده‌ها و نوع ارتباطی كه والدین با یكدیگر و با فرزندشان دارند مربوط می‌شود؛ در اصل این امر در میزان و شدت افسردگی در بین كودكان موثر است.

 

حاج‌اسماعیلی می‌افزاید: از دیگر عوامل بروز افسردگی در بین كودكان می‌توان به عدم بروز جو روانی آرام در محیط خانواده و اطراف اشاره كرد. امروزه به دلیل افزایش درگیری‌های ذهنی و فكری در بین خانواده‌ها دیگر شاهد برگزاری نشست‌ها و ارتباطات عاطفی بین والدین و فرزندشان نیستیم. به این ترتیب حس تعلق كودكان ارضا نمی‌شود. آن هم به این دلیل كه در سنین كودكی ایجاد روابط عاطفی و سرگرمی از نیازهای حیاتی محسوب می‌شود. به گفته او كودكان باید احساس تعلق، عشق و دوست داشتن را در منزل تجربه كنند. در ضمن دیگر اولویت‌ها در پرورش كودك توجه به مساله بازی و گذران اوقات شاد و مفرح است، چون این امر باعث رشد عاطفی، اخلاقی و شناختی در بین كودكان می‌شود.

 

این روانشناس می‌افزاید: این روزها اغلب بچه‌ها درگیر بازی‌های مكانیكی هستند، این بازی‌های كامپیوتری زمینه بروز پرخاشگری را بین كودكان ایجاد می‌كنند. از سوی دیگر در برخی مهد كودك‌ها نیز با فضای خشك و بی‌روح دیگر نیاز به شادی و تعلق كودكان ارضا نمی‌شود. در صورت عدم ارضای این نیازها شاهد بروز افسردگی در بین كودكان هستیم. او می‌گوید: هرقدر فضای مهد كودك‌ها، پیش‌دبستانی‌ها و مدارس به سمت فضای شادابی، نقاشی، داستان‌پردازی، موسیقی و... سوق پیدا كند خلأ خانواده‌ها نیز جبران می‌شود.

 

باید توجه داشت گروهی دیگر از كودكان نیز به دلیل مشكلات فیزیولوژیكی و ژنتیكی مبتلا به افسردگی می‌شوند، اما باید دانست كه تعداد این كودكان اندك است. حاج‌اسماعیلی تاكید می‌كند: افسردگی در كودكان فقط با نشانه‌های افسردگی بروز نمی‌كند، بلكه برخی از دیگر نشانه‌های رفتاری را از خود بروز می‌دهند. برای نمونه در شرایط افسردگی ممكن است ارتباطات اجتماعی این‌گونه كودكان كم شود و به این ترتیب خواب آنها دچار مشكل شود یا بروز اضطراب‌های فراوان منجر به بروز تیك در آنها شود.

 

به گفته او از دیگر نشانه‌های افسردگی می‌توان به بروز شب‌ادراری در بین برخی كودكان اشاره كرد. این روانشناس معتقد است: حوادث ناگوار منجر به بروز افسردگی در افراد می‌شود، اما اگر خانواده بتواند شرایط بهداشت روانی را در بین كودكان ایجاد كند به تدریج حالت افسردگی از بین می‌رود. فقط با غنی‌سازی فضای عاطفی برای كودكان می‌توان زمینه‌های بروز افسردگی را در آنها كاهش داد.

منبع : سلامت نیوز

 

ویدیو مرتبط :
خاطرات دوران كودكی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

افرادی با دوران كودكی شاد و آرام‌، سریعتر طلاق می‌گیرند!

 

 

یكی از عوامل این موضوع می‌تواند این باشد كه كودكان مثبت از اعتماد به نفس بیشتری نسبت به همسالان خود برخوردار بوده و بیشتر تمایل دارند كه زندگی مشتركی را كه با نیازهای آنها همخوانی ندارد، ترك كنند.

بر اساس یك پژوهش جدید، افرادی كه از دوره كودكی آرامی برخوردار بوده‌اند، بیشتر در معرض طلاق قرار دارند.

محققان در تحقیقات خود دریافتند زنان و مردانی كه از یك تربیت باثبات برخوردار بوده‌اند، اعتماد به نفس بیشتری دارند و از این رو بیش از سایرین، آمادگی ترك یك رابطه شكست‌خورده را دارند.

در این تحقیقات طولانی مدت دانشگاه كمبریج، هزاران انگلیسی كه در یك هفته طی سال 1946 متولد شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند.

معلمان این افراد در سنین نوجوانی، میزان شادمانی، صمیمیت و انرژی آنها را رتبه‌بندی كردند. در میان این افراد، مشكلاتی مانند خستگی‌ناپذیری، نافرمانی و اضطراب دیده شد. در دهه‌های بعدی، اطلاعات در مورد زندگی این افراد، جمع‌آوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت كه نتایج موجود نشان داد: افرادی كه از دوره كودكی آرامی برخوردار بوده‌اند، در مواجهه با شرایط سخت پس از ازدواج،‌ راحت‌تر پذیرای طلاق می‌شوند.

به گفته دانشمندان، یكی از عوامل این موضوع می‌تواند این باشد كه كودكان مثبت از اعتماد به نفس بیشتری نسبت به همسالان خود برخوردار بوده و بیشتر تمایل دارند كه زندگی مشتركی را كه با نیازهای آنها همخوانی ندارد، ترك كنند.

یافته‌های دیگر این پژوهش روشن است. نوجوانان با شرایط خانوادگی خوب از موقعیت كاری خود راضی بوده، از سرگرمی‌های بیشتری برخوردار بوده و زندگی اجتماعی شلوغ‌تری داشته‌اند. آنها همچنین از مشكلات روانی كمتری در سنین بالاتر برخوردار بودند.

محققان نتیجه‌گیری كردند كه با وجود مشكلات بزرگ اقتصادی، دولتمردان باید آسایش كودكان را در اولویت قرار دهند تا در زندگی آینده خود از بهترین شروع ممكن برخوردار شوند...../تحلیل:عصرایران