مرگ با آفتاب

بر اساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، افرادی که پنج بار در طول عمرشان آفتاب‌سوختگی پوست را تجربه کرده‌اند بیشتر در معرض خطر سرطان بدخیم پوست یا ملانوما قرار دارند.

مجله سیب سبز: بر اساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت،  افرادی که پنج بار در طول عمرشان آفتاب‌سوختگی پوست را تجربه کرده‌اند بیشتر در معرض خطر سرطان بدخیم پوست یا ملانوما قرار دارند. از طرفی موقعیت جغرافیایی ایران طوری است که پرتوگیری در تمام نقاط کشور و در طول 4 فصل زیاد است. بر همین اساس می‌توان گفت سالانه آفتاب قربانی‌های زیادی را از میان ایرانی‌ها انتخاب می‌کند چه آنها که دچار آفتاب‌سوختگی خفیف تا شدید می‌شوند و چه آنها كه به واسطه ژنتیک مبتلا به سرطان می‌شوند.

با آفتاب هم ممکن است بمیرید

آفتاب سوختگى شدید به همان اندازه سوختگى حرارتى وخیم است و ممکن است همان اثرات مانند تاول زدن، ورم و تب را هم داشته باشد بنابراین نباید آفتاب‌سوختگى را بى‌اهمیت دانست. هرسال میلیون‌ها نفر دچار آفتاب‌سوختگى مى‌شوند. در برخی موارد هم آفتاب‌سوختگی می‌تواند منجر به مرگ شود.البته آفتاب‌سوختگى برخلاف سوختگى حرارتى فورا خود را نشان نمی‌دهد بنابراین هنگامى که دردناکى و قرمزى پوست شروع می‌شود، آسیب پوستى از قبل رخ داده است. درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدایى پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید بیشترین شدت را دارد. در موارد شدید ممکن است پوست تاول بزند. همچنین سمومى در بدن به علت آفتاب سوختگى آزاد  شده  و باعث ایجاد تب به صورت یک علامت معمول می‌شوند. پوسته‌ریزى معمولا 3 تا 8 روز پس از قرارگرفتن در معرض آفتاب شدید رخ مى‌دهد.

ویژگی‌های آفتاب‌سوختگی خطرناک

در مواردی که نورخورشید آفتاب‌سوختگی شدیدی ایجاد کند، پوست چروک شده و درد شدید به وجود می‌آید. بروز سرگیجه و حالت تهوع شدید نیز از دیگر علائم آفتاب سوختگی‌های خطرناک است. در صورت بروز هر یک از این علائم باید در اولین زمان به یکی از مراکز درمانی مراجعه كرد. البته در صورت فاصله داشتن از مراکز درمانی ترکیب آب و شیر خنک می‌تواند اثرات آفتاب سوختگی‌های خطرناک را کاهش دهد. همچنین در صورتی که همراه آفتاب‌سوختگی تب وجود دارد یا تاول‌های پر از مایع، سرگیجه یا اشکالات بینایی به همراه آفتاب‌سوختگی باشد، باید فورا به پزشک مراجعه كرد.

كرم كدو و خیار بسازید

متخصصان طب سنتی استفاده از كرم كدو و خیار را یكی از بهترین كرم‌های گیاهی برای درمان آفتاب‌سوختگی‌ها می‌دانند. تهیه این كرم بسیار ساده است و شما می‌توانید با تهیه آن در منزل از آن برای درمان و پیشگیری از ابتلا به آفتاب‌سوختگی استفاده كنید. برای شروع بهتر است آب خیار و آب كدو را به كمك دستگاه آبمیوه‌گیری بگیرید و آن را با روغن كنجد یا مقداری وازلین به مقدار مساوی مخلوط كرده و روی حرارت قرار دهید تا آب موجود در آن بخار شود. پس از این مرحله، مخلوط روغنی شكل به دست آمده را درون یخچال قرار داده و اجازه دهید سرد شود. استفاده از این كرم علاوه‌بر خنك كردن سطح پوست و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در پیشگیری از آفتاب‌سوختگی‌های درجه یك و دو نیز موثر است.

حمام بابونه بگیرید

شاید هرگز تصور نکرده‌اید که این چای خوش‌طعم بتواند به درمان آفتاب‌سوختگی شما کمک کند. برای بهره‌مندشدن از این خاصیت بابونه، چند قطره از عصاره این گیاه را داخل یک کاسه آب خنک بریزید. یک لیف تمیز را داخل این محلول خیس کنید و آن را به آرامی روی محل آفتاب‌سوختگی بمالید. اگر تمام بدن‌تان دچار آفتاب‌سوختگی شده است می‌توانید همین محلول را داخل وان درست كنید و مدتی در وان قرار بگیرید تا گیاه تاثیر خود را روی پوست بگذارد. همچنین اگر دچار آفتاب‌سوختگی در پلک‌های چشمان‌تان شده‌اید می‌توانید 2 عدد تی‌بگ چای بابونه را با آب خنک خیس کرده و روی چشم‌های‌تان نگه دارید.

اگر پوست‌تان سفید است و موی‌تان قرمز ...

احتمالا تا به حال دیده‌اید پوست بعضی‌ها در مقابل آفتاب آسیب‌پذیرتر است و بیشتر دچار سوختگی می‌شود، این آسیب‌پذیری بیشتر می‌تواند دلایل متفاوتی داشته ‌باشد؛  از رنگ پوست گرفته تا مصرف برخی کرم‌هاو داروها. اگر شما جزو یکی از دسته‌‌های زیر هستید باید در مواجهه با آفتاب مراقبت‌‌های بیشتری را لحاظ کنید:

• داشتن پوست سفید و موهای قرمز
• استفاده از داروهایی مانند  تتراسایکلین، دیورتیک‌های تیازیدی، داروهای سولفا و قرص‌های پیشگیری از بارداری، ضدافسردگی‌ها، آلبینیسم، لوپوس، پورفیری، ویتیلیگو
• استفاده از محصولات آرایشی، محلول، عطر یا صابون‌های حاوی متیل کومارین، روغن لیمو، PABA، پسورالن، کولتار یا سالیسیلیک‌اسید

این کرم‌ها را مصرف کنید

 1. اگر پوست‌تان تاول نزده از کرم‌هاى مرطوب‌کننده بدون رنگ و عطر براى تسکین ناراحتى استفاده کنید.

 2. استفاده از کرم‌ها یا ژل‌هایی که حاوی منتول (Menthol)، کامفور (Camphor) و آلوئه (Aloe)هستند. با این کرم‌ها پوست‌تان را چرب کنید و ماساژ دهید.

 3. استفاده از کرم هیدروکورتیزون یا کورتیکوستروئید موضعی. برای تسکین ناراحتی و التیام پوست موثر است(اگر پوست تاول ندارد).

 4. استفاده از پماد یلورسولفادیازین (كرم یک درصد): البته باید در مورد مصرف آن در ناحیه صورت احتیاط کرد.

 5. اگر پوست‌تان تاول نزده ‌است از کرم مرطوب‌كننده یا كرم‌های موضعی باید استفاده شود.

 6. بهتر است کرم‌ها و ژل‌هایی که قرار است استفاده کنید را از چند ساعت قبل داخل یخچال بگذارید تا پوست‌تان تسکین بهتری پیدا کند.

این کرم‌ها را مصرف نکنید

 وازلین: چون از تعریق و دفع حرارت پوست جلوگیری می‌كند. البته این حالت در مورد مصرف كره و روغن‌ها نیز صادق است.

 پماد بنزوكائین و لیدوکائین: از مصرف پماد یا اسپری‌های كمك‌های اولیه كه حاوی بنزوكائین هستند، بپرهیزید زیرا ممكن است باعث تحریك پوست و واكنش‌های آلرژیك یا خارش شوند.

در چه صورتی ضدآفتاب لک می‌آورد؟

آن دسته از افرادی که دارای پوست بسیار حساس و مستعد جوش هستند باید با نظر پزشک نوع کرم خود را مشخص و از مصرف خودسرانه ضدآفتاب بپرهیزند؛ چون انتخاب کرم نادرست می‌ تواند موجب آکنه و جوش شود.از طرف دیگر حتما باید ضدآفتاب هر دو ساعت یک‌بار تمدید شود وگرنه ممکن است تاثیر عکس گذاشته و ایجادکننده لکه‌های پوستی شود.یادتان باشد هنگام شنا در استخرهای رو باز از ضدآفتاب‌های واترپروف یا مقاوم به آب استفاده شود. مدت دوام این ضدآفتاب‌ها 80 دقیقه است و باید تکرار استفاده از آنها صورت گیرد.

قدم‌قدم برای بهبود سوختگی

به محض اینکه فهمیدید پوست‌تان سوخته است این 4 مرحله را اجرا کنید تا فرایند بهبود را سرعت بخشید.

قدم اول

دو عدد آسپیرین بخورید

این قرص‌ها کمک می‌کند که میزان ترشح پروستاگلاندین در بدن کم شده و حتی در بعضی موارد متوقف شود. افزایش هورمون قرمزی پوست را افزایش می‌دهد بنابراین توقف ترشح آن مساوی است با قرمز نشدن پوست. همچنین برای پیشگیری از تحمل درد و سوزش ناشی از آفتاب‌سوختگی هم می‌توانید داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن مصرف کنید.

قدم دوم

درمان پوست ملتهب با ژل آلوورا

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ژل آلوورا خاصیت التیام بخشی آن است به خصوص اگر از آلوورای تازه استفاده کنید، کافی است یکی از برگ‌ها را برش دهید تا ژل درونش را  به پوست‌تان بمالید. اگر هم ژل‌های آماده می‌خرید حواس‌تان باشد محصولی بگیریدکه فاقد الکل باشد چون الکل پوست را خشک می‌کند و در نتیجه احتمال پوسته‌پوسته شدن زیاد می‌شود.

وقتی ژل را روی ناحیه آفتاب سوخته می‌‌مالید، آرام بمانید تا ژل تاثیر خود را بگذارد. ژل آلو‌ورا یک لایه محافظتی روی پوست شما ایجاد می‌کند که رطوبت آن را نگه می‌دارد و فرایند بهبود آفتاب‌سوختگی آغاز می‌شود.حین کار آب زیادی بنوشید تا پوست شما دوباره آب کافی جذب کند.

قدم سوم

یک دوش آب‌سرد بگیرید

اولین و مهم‌ترین اقدام برای درمان سوختگی‌های سطحی از هر نوعی که باشند، کاهش دمای آن قسمت سوخته شده است. آفتاب‌سوختگی نیز از این امر مستثنا نیست. پوست در زمان آفتاب‌سوختگی نیز داغ و ملتهب می‌شود چون منجر به افزایش جریان خون زیر پوست می‌شود اما حمام یا دوش آب سرد می‌تواند این میزان را کاهش دهد و درنتیجه از التهاب پوست بکاهد. البته اگر سوختگی شما وسعت زیادی نداشته باشد، می‌توانید برای پایین آوردن گرمای موجود در پوست از آب سرد شیر آب هم استفاده کنید. به این ترتیب که پارچه ای را در آب سرد فرو کرده و روی سطح سوخته پوست قرار دهید. این پارچه را مرتب با پارچه آغشته شده به آب سرد دیگری تعویض کنید. این کار را چندین بار در روز و هر دفعه ۱۰ تا ۲۰ دقیقه تکرار کنید.

قدم چهارم

مهم‌ترین قدم

استفاده از ضد آفتاب را واقعا جدی بگیرید و حواس‌تان باشد باید هر دو ساعت یک‌بار آن را تجدید کنید چون تاثیرش از بین می‌رود به‌خصوص اگر مدام در آفتاب هستید. اگر از ضدآفتاب‌ها به شکل صحیح استفاده کنید می‌توانید تا حد زیادی آسیب‌های ناشی از آفتاب و احتمال آفتاب‌سوختگی را کم کنید اما یادتان باشد که:

1-پوست باید تمیز و خشک باشد.

2-یک ربع تا نیم‌ساعت قبل از بیرون رفتن از ضد آفتاب استفاده شود.

3- مقدار ضدآفتاب باید کافی باشد یعنی 2میلی‌گرم به ازای هر سانتی‌متر مربع یا یک بند انگشت برای کل صورت نیاز است.

با كودك چگونه از مرگ صحبت مى كنيد؟

توضيح مرگ به كودكان يكى از سخت ترين كارها براى اولياست، بخصوص هنگامى كه خود آنها با غم مرگ عزيزى دست به گريبان هستند. اما مرگ يك بخش غير قابل انكار از زندگى است و چه بخواهيم و چه نخواهيم، از خيلى خردسالى، كودكان نسبت به آن كنجكاو مى شوند و به فهميدن و پرسيدن درباره روشهايى كه احساس غم مربوط به آن را به طور طبيعىنشان بدهد، علاقه مند هستند، روشهايى كه بزرگترها عزادارى مى نامند.

شايد باعث تعجب باشد كه بدانيد حتى كودكان ۲ ساله از مرگ آگاه هستند. كودكان در قصه هايشان يا برنامه هاى تلويزيون از مرگ مى شنوند، يا در اطراف خود حيوانات خانگى يا خيابانى مرده را مى بينند. على رغم اين موارد، هيچ كدام از كودكان مفهوم مرگ را نمى دانند. آنها نمى توانند مفهوم هميشگى بودن مرگ را درك كنند و در عوض، آن را به عنوان يك اتفاق موقت و قابل برگشت

در نظر مى گيرند.آنها تصور مى كنند كه اجساد هنوز مى خورند و مى خوابند و كارهاى هميشگى خود را انجام مى دهند، فقط با اين فرق كه اين كارها را يا در آسمانها و يا در زير خاك انجام مى دهند. حتى وقتى يكى از اوليا يا خواهران و برادران كودك درگذشته است، او نمى تواند اين اتفاق را براى آنها در نظر بگيرد.

كودكان به روشهاى مختلف نسبت به مرگ واكنش نشان مى دهند:

اصلاً تعجب نكنيد اگر كودك ۲ ساله اى در آموزش مهارت توالت رفتن پسرفت كند يا كودك ۵ ساله اى نخواهد به مهد كودك هميشگى اش برود، چرا كه كودك در جست و جوى علت پريشانى و غمگينى بزرگترها است و مى خواهد بداند چرا برنامه روزمره اش تغيير كرده است. او با خودش فكر مى كند چرا به ناگهان جهان اطرافش اين همه نگران كننده شده است. از سوى ديگر، ممكن است كودكى هم باشد كه اصلاً واكنشى به مرگ نشان ندهد يا گاه گاهى در بين شادى و خوشحالى هاى كودكانه اش به ياد آن بيفتد كه اين هم كاملاً طبيعى است و دليل سنگدلى كودك نيست! اصولاً كودكان اين مفهوم را كم كم و به آهستگى درك مى كنند و نبايد انتظار داشت كه همه موضوع را در يك لحظه يا يك روز بفهمند و حتى بسيارى از آنها تا وقتى كه كاملاً احساس امنيت نكنند، به احساس غم خود اجازه ظهور نمى دهند، يعنى فرايندى كه ممكن است ماهها تا سالها به طول بينجامد، بخصوص اگر مرگ عزيزى را شاهد بوده باشند.بعضى از كودكان رفتارهايى انجام مى دهند كه به نظر عجيب مى رسد. مثل بازيهاى تشييع جنازه يا اداى مردن كسى را درآوردن. اين هم امرى طبيعى است، حتى اگر به نظر بزرگترها غير معقول باشد. بنابراين، اين روش ابراز احساسات در مورد مرگ را نبايد از كودك گرفت.

احساسات خود را در مورد مرگ توضيح بدهيد. سوگوارى يك قسمت بسيار مهم براى التيام غم مرگ عزيزان است و اين هم در مورد بزرگسالان و هم در مورد خردسالان صادق است كودك را نبايد با سوگوارى شديد، وحشت زده كرد، ولى از طرفى هم نبايد مسأله را بى اهميت جلوه داد. به كودك بايد توضيح داد كه بزرگترها هم نياز به گريه كردن دارند و اينكه ما به خاطر از دست دادن كسى ناراحت هستيم. در غير اين صورت، كودك كنجكاوانه تغييرات خلقى شما را درك مى كند و بخصوص وقتى حس كند مسأله اى وجود دارد، ولى شما سعى در مخفى كردن آن داريد، نگران تر مى شود.

به سؤالات كودك پاسخ دهيد. كنجكاوى كودكان درباره مرگ يك امر عادى است و نبايد از سؤالات آنها فرار كرد، بلكه بهتر است از فرصت پيش آمده استفاده كرده و به كودك كمك كنيم تا بتواند با مسأله از دست دادن ديگران روبرو بشود.

جوابهاى آسان و كوتاه عرضه كنيد. كودكان قدرت درك اطلاعات پيچيده و سنگين را ندارند. بنابراين سعى كنيد براى توضيح مرگ وارد جزئيات و بحثهاى پيچيده آن نشويد. آنچه براى كودكان بخصوص زير ۵ سال درك بهترى دارد، توضيح مرگ به عنوان توقف تمام كارهاى جسمانى است. مثلاً به او گفته شود مردن اين گربه يعنى اينكه او ديگر راه نمى رود يا غذا نمى خورد و چيزى را نمى بيند و هيچ دردى را احساس نمى كند و جسم آن ديگر كار نمى كند.

كودكان نياز دارند در مورد خودشان اطلاعاتى داشته باشند. ممكن است بپرسند كه «من كى مى ميرم؟» كه در جواب بهتر است گفته شود «هيچ كس نمى داند كه كى كسى مى ميرد، ولى بيشتر ما زمان خيلى خيلى زيادى زندگى مى كنيم. من مطمئنم كه تو تا وقتى كه خيلى پير بشوى، زندگى مى كنى.» يا ممكن است كودك بپرسد: «مامان، تو كى مى ميرى؟» اين سؤال معمولاً براى اوليا خيلى تكان دهنده است. عملاً منظور كودك از اين نوع سؤال اين است كه آيا تو از من مراقبت مى كنى و يا چه كسى بعد از اين از من مراقبت مى كند، بنابراين بهتر است به كودك گفته شود «مامان قوى و سالم است و خيلى خيلى وقت زيادى، پيش تو خواهد ماند.» حتى به كودكان زير ۵ سال توصيه مى شود اوليا بگويند «مامان نمى ميرد»، «بابا نمى ميرد».

بنابراين اگر اينگونه جواب بدهيم كه «فرزند عزيزم همه ما يك روزى مى ميريم» براى كودك مانند اين است كه بگوييم ما همين امروز مى ميريم.

واژه هاى مسأله ساز

در بخش نخست مقاله، به چگونگى نگاه كودكان به مقوله مرگ و اينكه آنها نمى توانند مفهوم هميشگى بودن مرگ را درك كنند و در عوض، آن را به عنوان يك اتفاق موقت و قابل برگشت در نظر مى گيرند، اشاره شد. و همچنين نكته هايى براى ايجاد ارتباط مناسب با كودكان مطرح شد. در بخش پايانى ، ساير نكات مهم در اين زمينه مورد بررسى قرار مى گيرد.

از عبارت هايى كه به يك امرخوب اشاره مى كند، پرهيزكنيد.عبارت هاى معمول بزرگترها درمورد مرگ مثل «درآرامش استراحت كردن» يا «خواب ابدى» يا «رفتن به يك جاى دور» براى خردسالان بسيارگيج كننده است.
پس نگوييد كه «پدربزرگ خوابيده است» يا «به يك جاى دوررفته است». كودك ممكن است با اين توضيحات از رفتن به تختخواب نگران بشود و فكركند كه او هم ممكن است بخوابد و ديگر برنگردد، يا اگر شما به خريد و كار برويد، فكركند كه شما هم برنمى گرديد. مرگ را هرچه قابل لمس تر براى او توضيح بدهيد مثلاً بگوييد: «پدربزرگ خيلى خيلى پيرشده بود و بدن اش قادر به كاركردن نبود» اگر پدربزرگ قبل از مرگ مريض بوده اطمينان حاصل كنيد كه كودك بفهمد مريض شدن مثل سرماخوردن معنى مردن نمى دهد. به او توضيح بدهيد كه اين مريضى ها نمى تواند كسى را بكشد.

درمورد كاربرد واژه هاى خداوند و بهشت با احتياط كامل رفتاركنيد.دقت كنيد اين مفاهيم را براى يك كودك ۵ساله يا حتى كوچكتر به كار مى بريد و هدف شما اين است كه او را آرام كنيد. پس مراقب باشيد او را بيشتر گيج و مضطرب نكنيد.

براى مثال اگر بگوييد «مادربزرگ الآن خيلى خوشحال است چون توى بهشت است» كودك فكرمى كند «چطور مادربزرگ واقعاً خوشحال است اگر همه كسانى كه دور و برمن هستند، اين همه ناراحتند؟!» يا مثلاً بگوييد كه «عمو آنقدر خوب بود كه خداوند او را پيش خودش برد.» كودك فكرمى كند اگر خدا عمو را پيش خودش برده چون خوب بوده پس ممكن است مامان، من يا هركس خوب ديگرى را نيز پيش خودش ببرد!!» يا «اگر من هم خيلى خوب باشم مى توانم برم پيش خداوند و بابابزرگ را ببينم» يا اينكه «سعى كنم كه بچه بدى باشم تا بتوانم بيشتر پيش بابا و مامان بمانم!» بنابراين عبارتى به كار ببريد كه او را نگران تر نسازد. مثلاً بگوييد: «ما خيلى ناراحتيم كه بابابزرگ ديگر پيش ما نيست و ما خيلى دلتنگ او مى شويم ولى اين خوب است كه بدانى او الآن پيش خداوند است.»

منتظر واكنش هاى مختلفى ازسوى كودك باشيد.كودكان علاوه بر احساس غم درباره مرگ، احساس گناه يا خشم نيز پيدامى كنند. بخصوص اگر متوفى يك فرد نزديك خانواده باشد.

مثلاً كودك ممكن است فكركند خواهرش به خاطر حسادت هاى او مرده است يا چون او خواهرش را كتك مى زده و اذيت مى كرده، مرده است و از اين احساس به احساس گناه شديد برسد.

گاهى ممكن است كودك نسبت به متوفى خشمگين بشود كه چرا او را ترك كرده و رفته، يا حتى نسبت به شما، پزشكان و پرستاران احساس خشم كند.

ازسوى ديگر كودك ممكن است با بروز رفتارى كاملاً بى تفاوت شما را متعجب كند مثلاً بگويد«حالا كه بابا پيش ما نيست، من راحت تر مى توانم بازى كنم!» از اينگونه عبارات تعجب نكنيد و آنها را به حساب ناتوانى كودك از درك مفهوم پيچيده مرگ بگذاريد.

كودكان نمى توانند آنطور كه بزرگترها معنى و اثر مرگ را درك مى كنند، اين موضوع را درك كنند، بنابراين چنين كودكانى سنگدل و بى احساس نيستند.

انتظار تكرار سؤالات كودك را داشته باشيد. سؤالات تكرارى درمورد مرگ و توضيح علائم غم و ناراحتى براى كودك ممكن است مدت ها به طور بينجامد. حتى با بزرگترشدن وى و رشد مهارت هاى شناختى او، سؤالات تازه ترى مطرح مى شود.

نگران نباشيد كه توضيحات شما ناقص بوده، چرا كه سؤالات تكرارى كودكان يك امر طبيعى است. تنها كارى كه بايد بكنيد اين است كه با صبر هرچه تمامتر به آنها پاسخ دهيد.

به كودك كمك كنيد خاطرات خوب فرد فوت شده را به ياد بياورد. صحبت از شيرينى با او بودن و اجازه تعريف از گذشته دادن به كودك خيلى آرامش مى دهد. كودكان به روش هاى قابل لمس براى سوگوارى نيازمند هستند، بنابراين به جاى شركت درمراسم تدفين، كودك زير۵سال مى تواند در خانه شمع روشن كند يا يك آواز براى فرد درگذشته بخواند، تصوير او را بكشد يا در مراسم ديگر سوگوارى شركت داده شود.

دادن يك وسيله از فرد فوت شده به كودك، براى ايجاد احساس آرامش در او بسيار مؤثر است؛ مثلاً مى توان يك گردنبند از مادربزرگ را دراتاقش گذاشت.

گاهى اوقات مادر به علت سقط جنين بيمار، دچار سوگ مى شود. دراين موارد كودك نيز نگران مادر مى شود حتى بدون اينكه بداند حاملگى و تولد چه معنى مى دهد. او ممكن است احساس گناه كند و يا به سوگ ازدست رفتن نقش خواهر يا برادر بزرگترشدن خودش بنشيند كه شما ازقبل به او وعده داده بوديد. دراين مواقع، كودك احتياج دارد مطمئن بشود اينگونه مرگ و مير خيلى نادر است، بخصوص اگر شما قصد باردارى ديگرى داريد. به كودك بايد توضيح داد «بچه فوت شده به اندازه كافى بزرگ نشده بود كه بتواند به دنيا بيايد و بيرون شكم مامان زندگى كند». به كودك خود اجازه بدهيد با كشيدن يك نقاشى يا درست كردن يك كاردستى دراين باره سوگوارى خود را نشان بدهد.

درمواقعى كه از تلويزيون يك حادثه را مشاهده مى كنيد، كودك شما اضطراب و نگرانى شما را درك مى كند. بنابراين به او بگوييد «از اينكه مردم ناراحت شده اند و با سختى روبه رو هستند من هم ناراحت هستم. ولى دركنار تو، كودكم، خواهم بود و از تو مراقبت خواهم كرد.»

سعى كنيد كه كودك هرچه زودتر به زندگى هميشگى و روزمره اش برگردد، فعاليت ها و برنامه هاى هميشگى به كودك كمك مى كند كه زودتر احساس امنيت و آرامش كند.

در شرايط دشوارى كه خود شما ازيك غم بزرگ دررنج هستيد، انتظار رفتاركامل و بدون اشكال ازخود نداشته باشيد. دراين مواقع، ممكن است شما جلوى كودك گريه كنيد يا جواب سؤالات او را در وهله اول نداشته باشيد كه اينها همه طبيعى است. بنابراين از دوستان و اقوام كمك بخواهيد و به ياد داشته باشيد هرچه شما به خودتان بيشتر كمك كنيد تا با مسأله سوگ كنار بياييد، به كودكتان نيز بيشتر مى توانيد يارى برسانيد