متولدین زمستان به روانپزشک مراجعه کنند!

اگر متولد فصل سرما هستید، به‌جای ناراحت شدن از نتایج این تحقیق، یک روانپزشک مشورت کنید. زیرا محققان معتقدند متولدان زمستان، به دلیل کمبود ویتامین D و کم‌نور بودن این فصل، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به روان‌گسیختگی، آن هم در سن بلوغ قرار دارند.

چه زمانی باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنیم؟

درمان مشكلات روانی مانند مشكلات جسمی به سرعت انجام نمی‌گیرد و این فرایند بسیار زمان‌بر است

درمان مشكلات روانی مانند مشكلات جسمی به سرعت و سهولت انجام نمی‌گیرد و این فرایند بسیار زمان‌بر و نفس‌گیر است. فردی كه طی سالیان متمادی عادات بد و رفتارهای نادرست را با خود حمل كرده و با آنها زندگی كرده است وقتی بخواهد به یكباره همه این عادات را ترك كند با مشكل مواجه می‌شود. در كنار این نمی‌توان انتظار داشت درمان درباره افرادی كه مبتلا به افسردگی حاد یا حالات نزدیك به جنون هستند به‌طور كامل و محسوس صورت پذیرد.

با وجود این، درباره بسیاری از این بیماری‌ها ضرورت مداخله روانشناس یا روانپزشك و كمك گرفتن از او به‌شدت احساس می‌شود، چنانكه اگر این مداخله در زمان مشخص و با روش درست و علمی صورت نگیرد و بیماری درمان نشود نه تنها بیماری در وجود فرد برطرف نمی‌شود، بلكه رشد كرده و به بیماری‌های روانی حاد تبدیل می‌شود. با بیرشك روانشناس و استاد دانشگاه درباره زمان مراجعه به روانشناس یا روانپزشك و تفاوت این دو به گفت‌وگو نشستیم.

افراد دقیقا چه زمانی باید به روانپزشك یا روانشناس مراجعه كنند؟
در كشورهای پیشرفته مراجعه به روانشناس و روانپزشك امری ضروری و بدیهی است و همه افراد به آن علاقه داشته و تقریبا هر كسی برای امور مختلف زندگی خود حداقل سالی یك‌بار برای مشاوره به روانشناس مراجعه می‌كند. در كشورهای پیشرفته افراد برای تصمیمات مهم زندگی مانند تصمیم ازدواج یا مهاجرت و یا انتخاب شغل حتما به مشاور مراجعه می‌كنند و این كار یك امر بدیهی تلقی می‌شود. بر این اساس نمی‌توان گفت زمان دقیق مراجعه به روانشناس و یا روانپزشك درباره مشكلات و مسائل روحی و روانی دقیقا چه زمانی است، زیرا درباره افراد مدرن و امروزی این مراجعه هر زمانی و با هر بهانه‌ای می‌تواند باشد.

به‌طور كلی باید گفت مشاوره گرفتن و مراجعه به روانپزشك اقدامی مفید و مثبت است كه در بدبینانه‌ترین حالت اگر فایده‌ای برای فرد نداشته باشد ضرری هم ندارد و حتی توصیه می‌شود همه افراد هرساله علاوه‌بر چكاب جسمی، چکاب روانی نیز شوند تا با رجوع به یك روانشناس و یا روانپزشك بتوانند از وضعیت روانی خود مطلع شوند. مشكلات روانی هم مانند مشكلات جسمی اگر درمان نشده و به حال خود رها شوند عود كرده و به وضعیت وخیم‌تری می‌رسند. افرادی كه بیماری‌های روانی حاد مانند انواع پرخاشگری‌ها یا جنون‌های رفتاری دارند یك دفعه و به صورت ناگهانی به این اختلالات مبتلا نشده‌اند. این افراد با ابتلا به بیماری‌های روانی كوچك مانند پرخاشگری‌های مقطعی یا افسردگی‌های فصلی و درمان نشدن این اختلالات به مرور زمان دچار این اختلالات حاد می‌شوند كه گاه درمانی برای آن وجود ندارد.

درباره بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا پرخاشگری آیا هر نوع تغییر حالت یا تغییر رفتاری نیازمند مراجعه به پزشك است؟
درباره هر تغییر حالتی نیازی به مراجعه به پزشک نیست، زیرا مولفه‌های مختلفی بر رفتارها و خلقیات افراد در طول روز تاثیر می‌گذارد كه حتی درباره افرادی كه به پختگی شخصیت رسیده‌اند نیز این اتفاق می‌افتد. با وجود این، اگر احساس كنیم چند روزی است كه خلق افسرده مان اذیتمان می‌كند یا افكارمان باعث افسردگی و تاثیر بر عملكردمان می‌شود بهتر است به یك متخصص در این زمینه مراجعه كنیم. در بسیاری از مواقع نیازمند مداخله دارویی نیستیم و مشاور می‌تواند با صحبت كردن مشكل را برطرف كند، در حالی كه درباره بسیاری از مشكلات روانی تركیبی از مشاوره و دارو می‌تواند موثر واقع شود.

توصیه می‌شود همه افراد هرساله علاوه‌ بر چكاب جسمی، چکاب روانی نیز بشوند

درباره کدام مشكلات روانی فرد باید حتما به روانپزشك مراجعه كند و اگر به حال خودش رها شود تبعات بدی به همراه دارد؟
وقتی رفتارهای فرد با نرم عادی و آن چیزی كه در جامعه رایج است و همه از آن تبعیت می‌كنند تفاوت داشته باشد تقریبا همه متوجه این تفاوت‌ها می‌شوند. برای مثال فردی كه افسردگی یا پرخاشگری بی حد و مرز دارد و نمی‌تواند رفتارش را كنترل كند برای هر كسی كه در اطرافش وجود دارد رفتارهایش خطرناك است. در كنار این وقتی خود فرد احساس كند خلق افسرده او برایش مشكل‌ساز است و افكاری در ذهنش وجود دارد كه به‌شدت منفی و خطرناك است این فرد باید خودش به سرعت به پزشك مراجعه كند. به‌طور كلی باید گفت هرقدر زودتر برای درمان مشكل روانی مراجعه كند و بیماری فرد زودتر تشخیص داده شود به همان نسبت بیماری زودتر درمان می‌شود و درباره برخی بیماری‌های روانی اگر فردی دیر مراجعه كند بیماری تبعات بد و طولانی مدتی بر جای می‌گذارد كه گاهی این تبعات قابل درمان نیست. كمك‌هایی كه یك متخصص به حل مشكلات روانی می‌كند بسیار درست و اصولی است و او می‌تواند به خوبی فرد بیمار را راهنمایی كند كه به چه كسی مراجعه كند و چه خدماتی دریافت كند. افرادی هم وجود دارند كه احساس می‌كنند در زندگی‌شان مهارت‌های لازم ارتباطی ندارند و نمی‌توانند در روابط خود موفقیت‌آمیز ظاهر شوند و همچنین افرادی كه تجربیات منفی زیادی از گذشته دارند و نمی‌توانند با یادآوری آنها به زندگی عادی بپردازند و نیاز دارند كه با مداخله یك روانپزشك این مشكلات را برطرف كنند.

بین روانشناس و روانپزشك چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟ آیا فردی كه مشكلات روحی دارد باید بین این دو انتخاب كند یا تفاوتی ندارد كه برای هر مشكل روانی به كدام‌یك مراجعه كند؟
نخستین تفاوت در روش كار روانشناسان و روانپزشكان در این است كه روانشناسان روی فایل‌های ذهن افراد تاثیر گذاشته و طرح‌واره وجودی آدم‌ها را تغییر می‌دهند، این در حالی است كه روانپزشكی راه دارودرمانی را پیش گرفته و به روی شیمی خون و مغز اثر می‌گذارد. تفاوت روانپزشك با روانشناس در این است كه روانپزشك پزشكی است كه بعد از اتمام دوره پزشكی عمومی تخصص خود را در زمینه مسائل روانی گرفته است. كار روانپزشكان بیشتر تشخیص است و درمانی كه توسط این افراد صورت می‌گیرد مبتنی بر درمان‌ دارویی است. روانشناسان بالینی بدون استفاده از دارو و درمان شیمیایی با تشخیص انواع اختلالات روانی به فرد كمك می‌كنند مشكل خود را برطرف كند.

این درمان بدون دارو عموما از طریق گفت‌وگو درمانی و تمرین مهارت‌های گوناگون در موقعیت‌های مختلف زندگی صورت می‌گیرد. برای اینكه فردی بداند برای مشكلات مختلف روانی خود به كدام‌یك از این دو باید مراجعه كند، تشخیص این امر اصولا بر عهده فرد نیست و در نخستین مراجعه‌ای كه فرد به هریك از این دو می‌كند خود آن روانپزشك یا مشاور تشخیص می‌دهد كه مشكل فرد مورد نظر مربوط به كدام‌یك از این دو حیطه بوده و با چه روشی صورت می‌گیرد. در صورتی كه درمان او نیازمند مداخله دارویی باشد خود روانشناس یا مشاور، فرد را به روانپزشك ارجاع می‌دهد در حالی كه اگر فردی كه بیمار به او مراجعه كرده روانپزشك باشد و مشكل فرد نیازی به دارو نداشته و بیشتر مبتنی بر گفت‌وگو درمانی باشد این پزشك فرد بیمار را به مشاور ارجاع می‌دهد تا مراحل درمان او به شكل بهتری انجام شود.

یك روانپزشك پیش از هر كاری یك پزشك بوده و كار او تجویز دارو است، لازم به ذكر است كه روش دارو درمانی به تنهایی اثربخش نبوده و این دو شاخه مكمل هم هستند. اگر بیماران مراجعه‌كننده به روانشناسان قادر به تغییر رفتار و نگرش خود نباشند، در این وضعیت به روانپزشك ارجاع داده می‌شوند و برای رسیدن به ثبات راه دارو درمانی روی آنها انجام می‌گیرد. افراد در صورت داشتن مشكل در زمینه‌های تعلیم و تربیت، شیوه‌های صحیح تفكر و رفتار، افسردگی، رفع احساسات بد و منفی و... به روانشناس مــــراجعـــه می‌كنند.

منبع: سلامت نیوز