سلامت
2 دقیقه پیش | نشانه ها و عوارض کمبود ویتامینها در بدنویتامینها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا میکنند. بهنحویکه کمبود ویتامین (حتی یکی از آنها) میتواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ... |
2 دقیقه پیش | چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش میزنند؟فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ... |
غذاهای ضد سرطان
آیا با یک برنامه صحیح غذایی می شود عوارض جانبی درمان های متداول سرطان را کنترل کرد؟ پاسخ این سوال را در ادامه بخوانید.
ماهنامه همشهری تندرستی: «تازه فهمیدم سرطان دارم. حالا نمی دانم که چه غذایی برایم خوب است و دور کدام غذاها را باید خط بکشم. اینکه دکترم می گوید غذای سالم بخورم یعنی فقط میوه و سبزی؟». «چند وقتی است شیمی درمانی می شوم و تهوع و استفراغ بعد از نوبت شیمی درمانی امانم را بریده است. شنیدم با رژیم غذایی می شود این علائم را کنترل کرد: اما نمی دانم چطور.» یا «سرطان سینه خیلی در خانواده مادریم شایع است. در یک مقاله اینترنتی خوانده ام که بعضی از میوه ها و سبزی ها ضدسرطان اند. این مسئله چقدر واقعیت دارد؟» کارشناسان و متخصصان تغذیه سوالاتی از این دست را زیاد می شنوند. آیا تغذیه در پیشگیری و درمان سرطان موثر است؟» آیا با یک برنامه صحیح غذایی می شود عوارض جانبی درمان های متداول سرطان را کنترل کرد؟ پاسخ این سوال ها را در ادامه بخوانید.
سه اصل کلی رژیم غذایی بیماران مبتلا به سرطان
ارتباط بین رژیم غذایی و سرطان تاحدی پیچیده است. دلیل این پیچیدگی کاملا واضح است؛ غذاهایی که ما می خوریم ترکیبی از انواع مواد مغذی، ویتامین ها، مواد معدنی، ترکیبات آنتی اکسیدان، مواد شیمیایی، افزودنی و... دارند که هرکدام به شکلی می تواند در ایجاد یا پیشگیری از این بیماری دخالت داشته باشند و البته اثر یکدیگر را تقویت یا خنثی کنند.
وقتی به بیماری سرطان مبتلا می شوید باید عادت به گرفتن رژیم های سفت و سخت را کنار بگذارید. این برنامه های غذایی در مدت زمانی بسیار کوتاه بدن شما را با کمبود انواع و اقسام ویتامین ها و مواد معدنی رو به رو می کند. درعوض باید همه ذهن تان را روی داشتن یک رژیم غذایی متعادل متمرکز کنید و در صورتی که طی درمان بیماری تان لازم شد، زیر نظر یک کارشناس یا متخصص، کالری و پروتئین مصرفی تان را تغییر دهید. رژیم غذایی بیماران مبتلا به سرطان صرف نظر از کالری اش از سه اصل کلی پیروی می کنید:
1- تامین مایعات کافی تا بدن دچار کم آبی نشود (اغلب از طریق مایعات بدون کافئین)
2- تامین انرژی کافی از طریق مواد غذایی سالم
3- تامین پروتئین برای حفظ عضلات و توده بدون چربی.
چه غذاهایی را انتخاب کنیم؟
سوال اصلی بیماران مبتلا به سرطان از متخصصان تغذیه این است که چه غذاهایی برای شان مجاز و کدام خوراکی ها غیر مجازند. در پاسخ باید گفت اغلب بیماران مبتلا به سرطان که به دلیل بیماری دچار اختلالات گوارشی نشده اند یا دچار عوارض جانبی شیمی درمانی و... نیستند، می توانند یک برنامه غذایی متنوع شامل میوه، سبزی، نان و غلات سبوس دار، چربی های سالم، حبوبات و گوشت های بدون چربی داشته باشند.
• اگر خوردن آب میوه آماده برای تان ساده تر است، این نکته را به خاطر داشته باشید که درمان های سرطان شما را در مقابل بیماری ها آسیب پذیرتر می کند. بنابراین باید آب میوه ای انتخاب کنید که پاستوریزه باشد.
• نیمی از بشقاب شما در هر روز باید به میوه و سبزی اختصاص پیدا کند. سعی کنید هرروز حداقل یک سبزی برگ سبز و یک میوه زرد، قرمز یا نارنجی رنگ بخورید که سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان هستند.
• میوه های خشک (البته منظورمان آنهایی نیست که حاوی رنگ یا طعم دهنده مصنوعی اند) یا هویج انتخاب هایی ایده آل برای میان وعده هستند.
• مصرف غذاها و دسرهای حاوی قند و شکر را محدود کنید. این خوراکی ها فقط کالری داشته و هیچ ویتامین یا ماده معدنی ندارند.
• سرطان به معنای خداحافظی با خوردن گوشت نیست؛ اما به جای گوشت های پرچرب، فرآوری شده (سوسیس و کالباس و...)، گوشت های سفید و کم چرب را انتخاب کنید.
مبارزه خوراکی با ضعف و خستگی ناشی از سرطان
یکی از اصلی ترین شکایت های افراد مبتلا به سرطان، ضعف و خستگی است که در تمام طول روز، به ویژه پس از انجام پروسه درمانی احاس می کنند و اغلب اختلال گوارشی هم گریبان شان را گرفته است. در چنین موقعیت هایی خوردن غذاهای ساده و سریع، به اصطلاح فست فود را پیشنهاد می کنیم؛ البته اگر سرطان دارید، بهتر است قبل از اینکه تلفن پیتزا فروشی سر خیابان را بگیرید و یک پپرونی خانواده سفارش دهید این نکته را هم درنظر بگیرید که این بار استثنا منظورمان از فست فود، پیتزا و همبرگر و... نیست.
بلکه غذاهایی را پیشنهاد می کنیم که ساده و سریع آماده می شوند، مواد اولیه زیادی ندارند، هضم شان سخت نیست و از همه مهم تری سرشار از مواد مغذی اند.
- میوه های تازه که آب نسبتا بالایی دارند، در این شرایط انتخاب بهتری هستند. ما معمولا خربزه، انواع توت ها، آناناس، موز، گلابی و... را پیشنهاد می کنیم.
- ماست هم پروتئین موردنیاز بدن شما را تامین و هم روند هضم غذا را تسهیل می کند. در صورت تمایل می توانید با اضافه کردن چند قطعه میوه تازه، ماست تان را طعم دار کنید.
- غلات از بیسکوییت های جو گرفته تا نان جو دوسر انتخاب هایی خوب برای بیماران مبتلا به سرطان هستند، البته اگر به دلیل بیماری دچار اختلال گوارشی شدید بهتر است غلات آماده ای را انتخاب کنید که پایه شان برنج است.
- کره بادام زمینی یا پنیر هم گزینه های پروتئینی روی میز شماست. البته موقع خرید به میزان چربی که روی بسته بندی نوشته شده حسابی دقت کنید.
- تخم مرغ به هر شکلی که باشد از نیمرو گرفته تا تخم مرغ آب پز یکی از بهترین منابع پروتئینی محسوب می شود اما تا حد امکان سراغ تخم مرغ عسلی یا خام نروید چون احتمال آلودگی میکروبی اش به نسبت بالاست.
رودررو با عوارض سرطان
اگر خودتان به سرطان مبتلا هستید یا فرد بیماری بین نزدیکان تان هست، حتما می دانید که درمان های شایع سرطان از جمله شیمی درمانی، رادیوتراپی و... عوارض جانبی دارند که می تواند به شدت برنامه غذایی و وزن فرد را دچار نوسان کند.
1- احساس تهوع: حجم غذای تان را در هر وعده کم کرده و در عوض هراسعت یک خوارکی کوچک بخورید. اینکه همیشه کمی غذا توی معده تان باشد به کاهش احساس تهوع کمک می کند. دور غذاهای تند، چرب و ادویه دار را خط بکشید که تهوع را تحریک می کنند. از طرف دیگر سعی کنید همراه غذا آب یا نوشیدنی ننوشید و نوشیدنی تان را برای فاصله دو وعده غذایی نگه دارید. کم کم و جرعه جرعه آب بخورید و اگر لازم بود از نی استفاده کنید. اگر اول صبح دچار تهوع می شوید، قبل از بلند شدن از تخت، کمی بیسکوییت یا نان خشک بخورید و غذای تان را ولرم بخورید تا بوی آن باعث تحریک حالت تهوع تان نشود.
2- استفراغ: اگر بیش از دو بار در هفته حال تان به هم می خورد باید با پزشک معالج تان مشورت کنید اما برای کاهش این حالت تا وقتی حالت تهوع تان کنترل نشده چیزی نخورید یا ننوشید. بعد از هر نوبت استفراغ ابتدا یک مایع صاف شده یا شفاف بخورید و در صورتی که توانستید آن را تحمل کنید، سراغ غذاهای جامد بروید. غذا خوردن را نیز از یک قاشق مرباخوری هر 10 دقیقه یک بار شروع کرده و به یک یا دو قاشق غذاخوری در هر 20 دقیقه برسانید. غذاهای جامدی که در این وضعیت پیشنهاد می شود پوره سبب زمینی بدون کره یا روغن، غلات آماده بدون شکر همراه کمی شیر، نکتار یا پوره میوه و... است. این نکته را نیز درنظر داشته باشید که خوردن غذاهای غنی از پتاسیم و منیزیم مانند موز، سیب زمینی، پرتقال، گوجه فرنگی، زردآلو و... کمک کننده است.
3- از دست دادن اشتها: مشکلاتی همچون درد، استرس، افسردگی، اسهال، استفراغ، خشکی دهان و... همگی از جمله عواملی هستند که باعث می شود بیمار مبتلا به سرطان اشتهای خود را از دست بدهد.
در این حالت بهتر است سر
ساعت های معین شروع به غذاخوردن کنید و منتظر نشود که میل یا اشتها پیدا کنید. علاوه بر این سعی کنید انتخاب های تان پرکالری باشد از جمله آوکادو، میوه خشک، آجیل و...
متخصصان توصیه می کنند که به ظاهر غذای تان هم توجه بیشتری داشته باشید. وجود سبزی با میوه های زرد و نارنجی یا قرمز اشتها را تحریک می کند و میل شما را به غذاخوردن بالامی برد.
4- کاهش یا تغییر حس چشایی: اگر به دلیل بیماری یا درمان ویژه ای که دریات می کنید ذائقه تان تغییر کرده و غذا در دهان تان طعم ندارد یا دیگر از خوراکی های دلخواه تان لذت نمی برید، نگران نباشید. این حالت معمولا ماندگار نیست و به بهبود بیماری ذائقه تان هم بر می گردد؛ اما تا آن وقت این نکته را درنظر داشته باشید. اگر گوشت قرمز در دهان تان مزه فلزی دارد، مصرف آن را کاهش دهید. اگر طعم غذا در دهان تان کمتر شده، لیمو، نارنج و ماست را برای مزه دار کردن غذای تان امتحان کنید و اگر طعم غذا برای تان تهوع آور است، آن را به صورت سرد یا در دمای اتاق بچشید.
ویدیو مرتبط :
15 بهترین غذاهای ضد چاقی
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
غذاهای ضد سرطان مخصوص خانم ها!
آیا واقعا رژیم غذایی صحیح شما را از ابتلا به سرطان سینه دور میكند؟ محققان میگویند بله!
مجله سیب سبز - نسرین خسروشاهی: ادعای عجیبی به نظر میرسد که رژیم غذایی مناسب و الگوی تغذیهای متعادل بتواند در پیشگیری از سرطان سینه موثر باشد. حتما با خودتان میگویید با این آلودگی، پارازیت و ... مگر میشود با خوردن غذای خاص از سرطان سینه پیشگیری کرد اما متخصصان تغذیه معتقدند خوردن غذاهای مهارکننده گیرندههای استروژن میتواند عامل مبارز مهمی در مقابله با این بیماری باشد. دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه به شما میگوید کدام غذاها چنین تاثیر مهمی در جلوگیری از این بیماری ترسناک دارند و آیا باید محدودیت خاصی در مصرف برخی خوراکیها داشته باشید؟
سوپ كلم بخورید
حتما میدانید میوه و سبزی حاوی كاروتنوئید و پیگمانهای گیاهی است و مانند آنتیاكسیدان عمل كرده و میتواند سرطان سینه را از شما دور كند. محققان دانشگاه هاروارد سال 2012 گزارش دادند زنانی كه سطح كاروتنوئیدشان 20 درصد بیشتر از طیف اندازهگیری شده است، نسبت به آنهایی كه درصد پایینی از این ماده را دارند، 15 تا 20 درصد كمتر خطر ابتلا به سرطان سینه تهدیدشان میكند. این مطالعه براساس چشمانداز بیولوژیكی به نظر متقاعدكننده میرسد زیرا كاروتنوئید رادیكالهای آزادی كه ممكن است به DNA صدمه بزنند و منجر به سرطان شوند را نابود میكند. برای مصرف بیشتر كاروتنوئید باید سراغ سبزیهای نارنجیرنگ بروید.
محققان میگویند با مصرف بیشتر میوه و سبزی، خطرگیرندههای استروژن منفی سرطان سینه كاهش معنیداری پیدا میكند و این گام مهمی در تشخیص است. این نوع تومور هرچند نسبت به تومورهایگیرنده استروژن مثبت كمتر است اما بدخیمتر به حساب میآید. مشخص شده سبزیهایی مانند كلم به خوبی میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را كاهش دهد. محققان دانشگاه آریزونا نیز به تازگی گزارش دادهاند، زنانی كه بعد از یائسگی حدود دوونیم لیوان میوه و سبزی در روز بدون توجه به رنگ میوهها میخورند 22 درصد كمتر- نسبت به آنهایی كه كمتر از این میزان میخورند- به سرطان سینه مبتلا میشوند، پس اگر سوپ كلم دوست دارید، خوش به حالتان.
سعی نكنید دیگر مواد مغذی را از رژیمتان حذف كنید، پیام این مقاله آن نیست كه سبزی بخورید بلكه این است که «بیشتر سبزی بخورید» و آنها را درست با هم مخلوط كنید. هر خوراكی حاوی مقادیر متفاوتی ویتامین و آنتیاكسیدان است و اینها در كنار هم میتوانند عامل خوبی برای محافظت در برابر سرطان باشند. استفاده از مقدار زیادی میوه و سبزی احتمال ابتلا به سرطانهای ریه، گوارش، مری و روده را كاهش میدهد.
روغن گیاهی بزن به بدن!
این سوال كه آیا رژیم غذایی چربی نقش مهمی در ابتلا به سرطان سینه دارد خیلی وقت است كه محل اختلاف محققان شده است. چربیهای فرآوری شده و چربیهای اشباع مانند روغن جامد، دنبه و. . . نقش مهمی در بروز سرطان سینه دارند. محققان اروپایی به تازگی ارتباطی بین رژیم غذایی چربی و گیرنده پروژسترون مثبت كه شایعترین نوع سرطان سینه است، یافتهاند. متهم ردیف اول، چربیهای اشباع موجود در گوشت قرمز و لبنیات است. زنانی كه در این مطالعه بیشتر از این چربی استفاده كرده بودند 28 درصد بیشتر در خطر گیرندههای استروژن مثبت قرار داشتند تا آنهایی كه كمتر میخورند.
این نظریه قابل تامل است كه چربیهای اشباعشده سطح استروژن را بالا میبرند و در میزان زیاد میتوانند منجر به رساندن سوخت به تومورهایگیرنده استروژن مثبت شوند و این نخستین بار نیست كه چربیهای اشباع در بروز سرطان سینه خودنمایی میكنند. امسال دانشمندان هاروارد 90هزار زن را مورد مطالعه قرار دادند و گزارش كردند كه میزان مصرف زیاد گوشت قرمز در دوران نوجوانی با خطر ابتلا به سرطان سینه در بزرگسالی و بعد از یائسگی ارتباط دارد. یافتهها نشان میدهد كه كم كردن كلسترول راهی برای كاهش خطر سرطان سینه است، پس مصرف چربیهای ترانس را تا 10 درصد از كالری روزانهتان كم كنید.
استفاده از روغن و چربی گیاهان و سبزیها مانند روغن زیتون، روغن كانولا، آووكادو و آجیل به جای دیگر منابع چربیهای اشباع و برخی از چربیهای ترانس كه در سس مایونز، كره و شیرینی وجود دارد میتواند سطح كلسترول بد خون را پایین ببرد. بهتر است گوشت را با ماهی، ماكیان یا لوبیا جایگزین كنید. اجتناب از گوشتهای قرمز فرآوری شده خطر سرطان روده را هم كاهش میدهد.
به نوشیدنیهایتان اهمیتدهید
در میان انواع نوشیدنیهایی كه میتوانید مصرف كنید ما فقط آب را پیشنهاد میکنیم. نوشیدنیهای دیگر حتی آبمیوه هم به دلیل افزودنیهایی كه دارند به هیچ عنوان نوشیدنی مناسبی برای استفاده همیشگی محسوب نمیشوند، البته احتمال وجود افزودنی در نوع طبیعی و دستساز این آبمیوهها وجود ندارد. درنهایت بعد از آب میتوانید به قهوه هم فكر كنید. تحقیقات نشان داده احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنانی كه روزانه یك لیوان قهوه مصرف میكنند كمتر از خانمهایی است كه اصلا در برنامه غذاییشان قهوه نمیخورند. محققان معتقدند اثر حفاظتی قهوه در سرطان سینه مربوط به فیتواستروژنهای موجود در این نوشیدنی است.
سویا بخورید اما نه زیاد!
از 10 نفر از دوستانتان درباره منافع سویا سوال كنید تا ببینید چه جوابهای متفاوتی خواهید شنید. شاید این جوابهای متفاوت به این دلیل باشد که لوبیای سویا، شیر سویا یا موادی كه حاوی سویا هستند زیاد خوشمزه نیستند. مطالعات نشان دادهاند كه مواد شیمیایی شبیه استروژن رشد سلولهای سرطان سینه را در حیوانات تحریك میكند، اما برخی مطالعات نشان میدهد كه این مورد درخصوص لوبیای سویا صادق نیست و این لوبیا چنین اثری ندارد و حتی ممكن است در این مورد به زنان كمك کند.
در سال 2012 مشخص شد مصرف متعادل این خوراكیهای حاوی سویا برای زنانی كه مبتلا به سرطان سینه هستندهم مفید است. خوردن 10 تا 20 میلیگرم از خوراكیهای حاوی سویا میتواند خطر ابتلا را كاهش دهد. تحقیقات نشان داده است اگر مصرف سویا بیشتر از 30 گرم در روز باشد، میتواند مشكلاتی ایجاد كند، بنابراین زیادهروی در مصرف آن هم مناسب نیست.
كالری دریافتی را محاسبه كنید
اگر فردی زمینه بروز سرطان سینه و البته مشكلات هورمونی مبنی بر ابتلا به سرطان سینه را داشته باشد با دریافت كالری زیاد خطر بروز سرطان سینه را بالا میبرد. زنانی كه بعد از یائسگی دچار اضافه وزن میشوند 50 درصد بیشتر در خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. خبر خوب اینكه تغذیه از غذاهای كلیدی میتواند شما را لاغر نگه دارد و از سرطان پیشگیری كند، پس شرط تناسب اندام را فراموش نكنید.
سه راه پخت هوشمندانه
- مایكروفر را فراموش كنید: به هیچعنوان غذا را با مواد پلاستیكی در مایكروفر استفاده نكنید. حتی نباید غذای داغ را در ظروف پلاستیكی قرار دهید. متخصصان هشدار میدهند مواد شیمیایی شبهاستروژنی میتواند وارد غذای شما شود. پس حتما از پلاستیكهایی استفاده كنید كه عاری از بیسفنلA است.
- بخارپز كنید: روش درست آماده كردن مواد غذایی در پیشگیری از سرطان سینه موثر است. حالا كه قرار است مصرف كلم برای جلوگیری از سرطان سینه بیشتر شود بهتر است بدانید كلم را باید بخارپز كنید. در مقایسه روشهای پختوپز مانند جوشاندن، استفاده از مایكروفر و بخارپز دریافتیم بخارپز كردن به مدت پنج دقیقه بهترین روش برای حفظ این آنزیم است.
- گوشت را كبابی كنید: گوشت نازك و چیپسی حاوی هیدروكسیل آمین است كه میتواند با سرطان سینه مرتبط باشد. برای پختن گوشت بهتر است از روش كبابی كردن استفاده كنید اما مراقب باشید گوشت به صورت موضعی دچار سوختگی نشود چون میتواند باعث تولید مواد سرطانزا شود.
آجیل بیشتری بخورید
همانطور كه گفته شده هورمون استروژن در ابتلا به سرطان سینه و حتی تحریك برخی تومورهای سینه عامل مهمی به حساب میآید. گردو با كمك استرولهای گیاهی خودگیرندههای استروژن را مهار كرده و با مكانیسم ویژهای میتواند از سرطان سینه پیشگیری كند. براساس تحقیقات مختلفی كه انجام شده، مصرف روزانه گردو سرعت رشد سرطان سینه را تا 50درصد كم میكند.
حتی در صورت وجود تومور در سینه این خوراكی میتواند رشد تومور را به تاخیر بیندازد. مصرف گردو در كاهش احتمال بروز این سرطان حتی در افرادی كه زمینه مستعد ژنتیك برای ابتلا به این سرطان دارند هم تاثیر زیادی دارد پس بهتر است روزانه بهطور متوسط 30 تا 60گرم گردو را در رژیم غذاییتان قرار دهید.