سلامت
2 دقیقه پیش | نشانه ها و عوارض کمبود ویتامینها در بدنویتامینها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا میکنند. بهنحویکه کمبود ویتامین (حتی یکی از آنها) میتواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ... |
2 دقیقه پیش | چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش میزنند؟فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ... |
علل بلوغ زودرس در کودکان
خوراکی هایی که تراکم کالری بالا اما ارزش تغذیه ای پایینی دارند باعث بروز بلوغ زودرس میشود
بلوغ زودرس یکی از مشکلات رو به رشد دنیای مدرن امروز است که عوارض فراوانی به دنبال دارد. متخصصان، عوامل زیادی را در بروز آن دخیل می دانند که یکی از آنها داشتن الگوهای غذایی نامناسب است. دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه در این باره گفت:
«ما نمی توانیم ادعا کنیم که دقیقا مصرف گروهی از خوراکی های خاص باعث بروز بلوغ زودرس در کودکان می شود اما برخی از عادت ها و الگوهای غذایی می توانند باعث بلوغ زودرس شوند که کاهش رشد قدی پس از رسیدن به سن بلوغ، مخصوصا در دختربچه ها از عوارض آن است.» این متخصص تغذیه تاکید کرد که عادت به مصرف خوراکی هایی که تراکم کالری بالا اما ارزش تغذیه ای پایینی دارند، می تواند باعث ابتلای بچه ها به اضافه وزن و چاقی شود و همین افزایش وزن، زمینه بروز بلوغ زودرس را در آنها فراهم می کند.
دکتر مهاجر، فوق تخصص غدد و متابولیسم هم در این زمینه گفت: «زمانی که فرایند بلوغ اتفاق می افتد، کودک یا نوجوان با رشد سریع قدی مواجه می شود. در بسیاری از موارد، ممکن است قد کودک یا نوجوان در زمان بلوغ، کاملا طبیعی یا حتی مقداری بلندتر از افراد همسن و سال خود هم باشد اما وارد شدن زودرس به مرحله بلوغ، باعث افزایش ترشح هورمون استروژن و بسته شدن زودتر از موعد صفحات رشد خواهد شد.»
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران هم چنین یادآور شد: «بلوغ زودرس، با کوتاهی قد در دروان بزرگسالی، رابطه مستقیمی دارد.»
جلوی چاقی بچه ها را بگیرید
ابتلا به اضافه وزن و چاقی، یکی از عوامل بروز بلوغ زودرس در کودکان است. دکتر وفا به والدین پیشنهاد می کند که برای پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن، بلوغ زودرس و عوارض فراوان ناشی از آن، الگوها و عادت های غذایی فرزندان خود را اصلاح کنند: «متاسفانه زندگی ماشینی امروز، بچه ها را بسیار کم تحرک کرده است. اگر والدین هم حواسشان به خورد و خوراک بچه ها نباشد، زمینه بروز بسیاری از بیماری ها در آنها فراهم خواهد شد.» دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران می افزاید: «الگوهای غذایی نامناسب و ذائقه سازی نادرست می تواند بچه ها را با بلوغ زودرس مواجه کند.
مثلا اگر والدین باید مصرف غذاها و میان وعده های چرب و شیرین را در برنامه غذایی کودکان خود محدود کنند و ذائقه آنها را از زمان آغاز غذای کمکی (6 ماهگی)، به خوردن خوراکی های چرب، شور و شیرین عادت ندهند. نباید فرزندان خود را به مصرف لبنیات پرچرب یا دسرهای شیرین و غذاهای سرخ کرده که عامل افزایش وزن و ابتلا به بلوغ زودرس بچه ها هستند، عادت دهند.»
زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا حدود 13.5سالگی است
وقتی از دکتر وفا درباره خوراکی هایی مانند شکلات یا جین سینگ که ادعا می شود می توانند باعث بلوغ زودرس شوند سوال کردیم، پاسخ داد: «این ادعاها نه کاملا قابل تایید هستند و نه قابل رد. برخی از خوراکی ها مانند شکلات ها، تراکم کالری بالایی دارند و می توانند با افزایش وزن، عامل بتلا به بلوغ زودرس شوند. از طرف دیگر، شاید ترکیب های ادعا شده دیگری مانند جین سینگ و کافئین، به خودی خود باعث ابتلا به بلوغ زدرس نشوند اما وجود هیچ کدام از این ترکیب ها در برنامه غذایی کودکان ضرورتی ندارد و بدن بچه ها برای رشد مناسب، اصلا به این خوراکی ها نیازمند نیست. بنابراین حذف آنها از برنامه غذایی بچه ها مشکلی برایشان ایجاد نمی کند».
به گفته این متخصص تغذیه، تغذیه علم تعادل است و اگر تمام مواد غذایی در حجم متعادل و متناسبی در برنامه غذایی بچه ها گنجانده شود و بتوانند تحرک کافی در طول روز داشته باشند، نیازی به حذف و اضافه های بی جهت در رژیم غذایی شان نخواهد بود.
منظور از بلوغ زودرس چیست؟
زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا حدود 13.5سالگی و در پسرها از حدود 9 تا 14 سالگی است. اگر دختری در سن کمتر از 8 و پسری در سن کمتر از 9 سال با علائم اولیه بلوغ مواجه شود، معمولا می گویند که دچار بلوغ زودرس شده است. اگر دختری بعد از 13.5 و پسری بعد از 14 سالگی علائم بلوغ را در خود ببیند نیز معمولا می گویند که دچار بلوغ دیررس شده است.
اگرچه هنوز شواهد قطعی درباره تاثیر مستقیم مواد غذایی بر ابتلا به بلوغ زودرس وجود ندارد اما بلوغ زودرس می تواند علاوه بر ایجاد اختلال در رشد قدی، مشکلات روانی هم برای بچه ها در پی داشته باشد. زمانی که هنوز کودکان ما به بلوغ روانی نرسیده باشند و از نظر قدرت تفکر، تعقل و تصمیم گیری، رشد کافی نکرده باشند و علائم بلوغ زودرس در آنها ظاهر شود، با معضلات روانی و مشکلات خلقی فراوانی مواجه خواهندشد. از این رو، اگر علائم اولیه بلوغ زودرس را در فرزندتان دیدی، حتما باید او را نزد پزشک ببرید تا بتواند دلیل این بیماری را تشخیص دهد و با راه های علمی، جلوی ابتلا به بلوغ زودرس را بگیرد. این علائم در دختران به صورت تغییرات خلقی و جوانه زدن پستان ها و در پسران با ضخیم شدن موهای صورت و بدن، دورگه شدن صدا و ایجاد حالت های تهاجمی در آنها خود را نشان می دهد.
استفاده مداوم از میوه هایی که دارای باقیمانده سموم کشاورزی هستند باعث بلوغ زودرس میشود
تاثیر عوامل محیطی بر بلوغ زودرس
احتمال ابتلا به بلوغ زودرس در دخترها 10 برابر بیشتر از پسرهاست. متخصصان آمریکایی بر این باورند که علاوه بر سابقه خانوادگی، عوامل محیطی هم می توانند بر بروز بلوغ زودرس به خصوص در دختربچه ها تاثیرگذار باشند. در ادامه به برخی از مهم ترین این عوامل اشاره می کنیم:
آفت کش ها: متاسفانه یکی از چالش های دنیای امروز در زمینه کشاورزی، استفاده بی رویه و نامناسب از انواع سموم، کودها و آفت کش های شیمیایی در مزارع و باغ هاست. کشاورزان و باغداران باید دوز مصرفی استانداردی برای استفاده از این محصولات در نظر بگیرند و دوره کارنس محصولات کشاوری را هم رعایت کنند. زیرا استفاده مداوم از میوه ها، سبزی ها و صیفی هایی که دارای باقیمانده آفت کش ها و سموم کشاورزی هستند، می تواند به روند بلوغ در کودکان، سرعت بیشتری بدهد.
ظرف های پلاستیکی: بیسفنول A، نوعی ترکیب شیمیایی است که می توان آن را در ظرف های پلاستیکی پیدا کرد. استفاده مداوم از این ظرف های پلاستیکی برای نگهداری یا مصرف غذاهای داغ، گرم و چرب در بچه ها، باعث ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی هورمون های بدن آنها و احتمال ابتلایشان به بلوغ زودرس می شود. بهتر است والدین از ظرف های شیشه ای برای سرو غذای فرزندان خود استفاده کنند و غذای مهد و مدرسه آنها را در ظرف های پلاستیکی نریزند.
زندگی کنار دریا: احتمال بلوغ زودرس دختربچه هایی که نزدیکی دریا زندگی می کنند، 10 تا 20 برابر سایر دختربچه هاست. محققان می گویند که شاید استفاده مستمر از غذاهای دریاهای آزاد، علت این مساله باشد.
منبع:هفته نامه سلامت
ویدیو مرتبط :
علل جنون جنسی و افزایش شهوت و بلوغ زودرس جوانان
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
علل و درمان بلوغ زودرس دخترانه
ژنتیک، عامل اصلی تعیینکننده زمان شروع بلوغ است
بلوغ زودرس به نوعی تکامل بلوغی گفته میشود که براساس استانداردهای طبیعی، زودتر از سن مورد انتظار شروع میشود.
چند سالی است نگرانی والدین از شیوع زودرس بلوغ در دخترانشان شدت گرفته است؛ چراکه بلوغ زودهنگام، تبعات فیزیکی و روانی خاص خود را دارد و البته هیچ پدر و مادری دوست ندارد فرزندش خیلی زود از دنیای کودکی به بزرگسالی قدم بگذارد. منظور از بلوغ، دورهای است که طی آن صفات ثانویه جنسی به وجود میآید و توانایی تولید مثل ایجاد میشود. صفات ثانویه جنسی در دختران شامل بزرگ شدن سینهها، رشد موهای زیر بغل و ناحیه تناسلی و ایجاد عادت ماهانه میشود، اما چه عواملی منجر به بروز بلوغ زودهنگام دختران میشود؟
دکتر لاهوتی در پاسخ به این پرسش میگوید: بیشک ژنتیک، عامل اصلی تعیینکننده زمان شروع بلوغ است، اما به نظر میرسد که عوامل دیگری نیز روی زمان شروع بلوغ تاثیر دارد. کما اینکه مشخص شده است که تغذیه، وضع عمومی سلامت، موقعیت جغرافیایی، تماس با نور و وضع روانی هر فرد در زمان بروز نشانههای بلوغ جسمی موثر است. این متخصص زنان و زایمان میافزاید: سن شروع عادت ماهانه در دختران چاق زودتر از حد میانگین است. همچنین در جوامع شهری، در کسانی که در ارتفاعات پایینتر زندگی کرده و کسانی که در مناطق استوایی زندگی میکنند، سن بلوغ پایینتر است. در مجموع سن بلوغ در کشورهای پیشرفته پایین آمده است و به نظر می رسد این مساله ناشی از بهبود وضعیت تغذیهای در این جوامع و نقش آن در ایجاد بلوغ زودرس باشد.
سن طبیعی بلوغ در دختران
تکامل بلوغی در دختران حدود 4.5 سال طول میکشد. اولین نشانه بلوغ، رشد ناگهانی است و بهدنبال آن رشد موهای ناحیه تناسلی، به حداکثر رسیدن رشد قدی و در نهایت عادت ماهانه است. اولین خونریزی ماهانه معمولا 2.5 سال پس از آغاز روند بلوغ و بعد از سپری شدن جهش رشدی رخ میدهد. دکتر لاهوتی با بیان این مطالب میگوید: مطالعاتی که در مورد سن شروع بلوغ صورت گرفته مربوط به جوامع غربی است و طبق آخرین بررسیها بلوغ در دختران غربی حدود 9 تا 10 سالگی آغاز میشود. باوجود این ممکن است رشد موهای تناسلی یا سینهها حتی در شش تا هفت سالگی نیز رخ دهد.
نشانههای بلوغ را بشناسیم
برخی دختران یا والدین بعضی تظاهرات شایع تکامل بلوغی چون کمخونی، آکنه، مشکلات روانی ـ اجتماعی، نزدیک بینی و خونریزیهای نامنظم را غیرطبیعی تصور میکنند. دکتر لاهوتی با اشاره به نشانههای طبیعی بلوغ در دختران توضیح میدهد: تمایل دختران برای خوردن غذاهای حاوی آهن کم است و به همین دلیل خطر کمخونی افزایش مییابد. جوشهای صورت نیز در نتیجه تغییر کردن شرایط هورمونی بدن در زمان بلوغ بروز میکند و گاهی نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی و درمان مقتضی است. این متخصص زنان با تاکید بر اینکه تغییرات روانی ـ اجتماعی دوران بلوغ زمینه را برای بروز افسردگی مساعد میکند، میافزاید: بسیاری از دختران از ظاهر فیزیکی خود ناخشنود هستند و این مساله سبب کاهش اعتماد به نفس آنها میشود. این مشکل بخصوص بیشتر زمانی بروز میکند که تکامل بلوغی فرد با همسن و سالهایش هماهنگ و همزمان نیست. همچنین در دختران مبتلا به بلوغ زودرس احتمال ایجاد مشکلات روانی، داشتن دوستان بزرگتر و اعمال فشار از طرف همسالان بیشتر است.
هدف اصلی از درمان بلوغ زودرس به حداکثر رسیدن قد در دوران بزرگسالی است
چرا بلوغ زودرس؟
بلوغ زودرس به نوعی تکامل بلوغی گفته میشود که براساس استانداردهای طبیعی، زودتر از سن مورد انتظار شروع میشود. دکتر لاهوتی با تاکید بر اینکه بلوغ زودرس علل متفاوتی دارد، توضیح میدهد: از علل آن میتوان به بلوغ زودرس سرشتی اشاره کرد. به این معنی که بهطور ژنتیکی و طبیعی روند بلوغ در فرد زودتر از موعد مورد انتظار شروع شده است. از سویی بعضی بیماریها (که حتی ممکن است خطرناک نیز باشند) ممکن است با بلوغ زودرس همراه باشند. گاهی هم فقط یکی از نشانههای بلوغ ایجاد میشود. یعنی ممکن است در دختربچهای فقط پستانها بزرگ شود و تا مدتها سایر علائم بلوغ دیده نشود. در این مورد نیز معمولا جای نگرانی وجود ندارد. به گفته وی، بلوغ زودرس در کودکان باید مورد ارزیابی دقیق برای تعیین علت و درمان مورد نیاز و نیز پرهیز از عوارض رشدی و روانی ناشی از تکامل جنسی زودهنگام قرار بگیرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اما در چه سنی اگر بلوغ شروع شود، زودرس محسوب میشود و نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟ دکتر لاهوتی پاسخ میدهد: اگر سن متوسط بلوغ را در دختران 10 سالگی در نظر بگیریم، بلوغ زودرس به شروع علائم و نشانههای بلوغ قبل از 8 سالگی اطلاق میشود. اگرچه در سالهای اخیر، سن بلوغ کاهش یافته است، اما خانوادهها باید توجه داشته باشند خیلی از مواردی که بهعنوان بلوغ زودرس بررسی میشوند، درواقع سیر بلوغی طبیعی هستند و نیاز به بررسی و درمان ندارند.
نشانههای واقعی بلوغ زودرس را بشناسید
به گفته دکتر لاهوتی، در تمام دختران زیر شش سال که دارای رشد موهای ناحیه تناسلی یا تکامل پستانی هستند و در دختران زیر هشت سال که در آنان هم رشد موهای تناسلی و هم جوانه زدن سینهها دیده شده است، ارزیابی کامل برای تعیین علت این مساله ضرورت دارد. وی تاکید میکند: همچنین در کودکان زیر هشت سالی که در آنها فقط تکامل پستانی یا رشد موهای ناحیه تناسلی به تنهایی دیده شده، شرح حال دقیق و معاینه بالینی و ارزیابی سن استخوانی و پیگیری دقیق برای تعیین رشد قدی ضرورت دارد تا افرادی که در معرض کاهش رشد هستند، شناسایی شوند. علائم خطری که همراه با بلوغ زودرس دیده میشود و نیازمند مراجعه سریع و بررسی دقیق است شامل شروع بلوغ قبل از شش سالگی، پیشرفت سریع بلوغ و علائم همراه شامل سردرد و تشنج میشود. در صورتی که بلوغ زودرس ناشی از بیماری نباشد و به علت شروع زودرس ژنتیکی بلوغ آغاز شده باشد، تنها عارضه آن کوتاه ماندن قد فرد و نیز عوارض و آسیبهای روانی اجتماعی است.
درمان بلوغ زودرس
هدف اصلی از درمان بلوغ زودرس به حداکثر رسیدن قد در دوران بزرگسالی و پیشگیری از آسیبهای روانی به فرد است؛ چراکه به محض تکمیل روند بلوغ مناطق رشدی موجود در استخوانهای بلند که مسئول قد کشیدن فرد هستند، بسته شده و دیگر رشد قدی اتفاق نمیافتد. دکتر لاهوتی میافزاید: باتوجه به اینکه اولین علائم بلوغ زودرس شامل جهش رشدی و سپس جوانه زدن پستانها میشود، در صورتی که این علائم در سنین زودتر از مورد انتظار دیده شود حتما باید به پزشک متخصص مراجعه شود؛ چراکه اگر تاخیری ایجاد شود و مثلا کودک پس از ایجاد عادت ماهانه نزد پزشک برده شود، به علت بسته شدن مناطق رشدی استخوانها دیگر هیچ درمانی موثر نخواهد بود. برای درمان بلوغ زودرس سرشتی معمولا از آمپولهایی استفاده میشود که بهطور موقت مانع کارکرد تخمدانها میشوند و این موضوع سبب میشود روند طبیعی رشد قدی و روانی ادامه یابد و با قطع این دارو دوباره روند بلوغ از سر گرفته میشود.
منبع : جام جم آنلاین