عادت ماهانه؛ چالش دخترانه

ماهنامه سپیده دانایی - بهنوش خرم روز، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی: تقریبا همه می دانیم بلوغ به چه معناست؛ حداقل تجاربی در این زمینه داشته ایم. بلوغ مرحله ای طبیعی از رشد هر انسانی است که در دوره زمانی قابل پیش بینی اتفاق می افتد. با اینحال، همین که بچه ها به دوره بلوغ نزدیک می شوند، خیلی ها دست و پاشان را گم می کنند، طوری با این پدیده رفتار می کنند انگار بلایی است که دارد بر سر خودشان و فرزند دلبندشان نازل می شود و قرار است همه چیز را به هم بریزد.

برخی دیگر فوری سرشان را زیر برف فرو می برند، خودشان را به نشنیدن، ندیدن و ندانستن می زنند. اتفاقاتی که درست دارد جلوی چشم شان می افتد را انکار می کنند یا می گذارند که فرزندشان خودش این مرحله را طی کند، استدلال هم می آورند که مگر کسی در مورد این چیزها با ما حرف زد؟! خودمان فهمیدیم و خودمان با آن کنار آمدیم.

هستند والدینی هم که شورش را درمی آورند. روی همه چیز حساس می شوند، همه چیز را به بلوغ نسبت می دهند و خلاصه از هر 10 جمله ای که با فرزندشان حرف می زنند، هشت مورد به علائم بلوغ و رفتارهای نوجوان در این دوران و مانند آن مربوط می شود.

البته، بلوغ برای نوجوان اول از همه و بعد اطرافیان او، دوران حساسی است؛ بخصوص دختران که چون زودتر از پسران علائم بلوغ را تجربه می کنند و برخی از این علائم خیلی متفاوت از عادت های معمول زندگی شان است، در معرض آسیب بیشتری هم هستند. چطور باید با بلوغ کنار آمد؟! چطور باید با دخترها در مورد بلوغ حرف زد؟! چه کسی و در چه زمانی، چه میزانی از اطلاعات را باید به دختر بدهد؟!


خودتان آماده باشید

شما به عنوان والدین، چه بخواهید و چه نخواهید، خیلی زود با بلوغ فرزندتان مواجه خواهید شد. قبل از هر چیز، خودتان باید آرام باشید و اطلاعات مناسبی در این زمینه داشته باشید. فقط استرس داشتن یا بسنده کردن به تجربیات شخصی یا حرف های این و آن، از شما یک راهنمای مناسب برای فرزندتان نمی سازد.

استرس و دستپاچه شدن هم کمکی به فرزندتان نمی کند و فقط این احساس را به او منتقل می کنید که از عهده این موضوع برنمی آیید و در نتیجه او از شما فاصله می گیرید. پس، چه به عنوان مادر و چه به عنوان پدر، اگر دختری دارید که طی چند سال آینده، وارد سن بلوغ (معمولا 10 تا 14 سال) می شود، از همین حالا اقدامات زیر را انجام دهید:

در مورد بلوغ مطالعه کنید. حواس تان باشد از منابع معتبر بهره ببرید. بلوغ غیر از جوش صورت و علامت های جسمانی و بداخلاقی، نشانه های دیگری هم دارد که با شناخت آنها می توانید به فرزندتان به خوبی کمک کنید. از یاد نبرید که آدم ها متفاوتند. شاید فرزند شما در همان سنی که شما بالغ شدید یا با همان مدلی که شما بلوغ را تجربه کردید، وارد این دوران نشود. مطالعه و کسب اطلاعات موثق، برای همین ضروری هستند.

آرامش خود را حفظ کنید. بله، فرزند دلبند شما قرار است از کودکی بامزه و بازیگوش به به یک فرد بزرگسال تبدیل شود. شما نمی توانید جلوی این فرآیند را بگیرید، بلکه باید با بُعد تازه ای از والد بودن مواجه شده و لذت های این دوران را تجربه کنید.

در رفتار خود تجدید نظر کنید. همانطور که انتظار ندارید از فرزند 15 ساله خود رفتارهای 6 سالگی اش را ببینید، شما هم نباید با او همانطور رفتار کنید که وقتی 6 ساله بود رفتار می کردید. لازم است مهارت های رفتاری و تربیتی تازه ای را بیاموزید. بهتر است قبل از اینکه دچار مشکلی شوید، به آن فکر کرده باشید.


مادرانه دخترانه

گفته می شود که بهتر است مادران با دختران خود در مورد بلوغ صحبت کنند. بلوغ، برای دختران پر است از تغییرات جسمانی و روانی که اغلب آنها، به حریم بسیار بسیار خصوصی دختر مربوط می شوند. از تغییرات جسمانی در اندام ها گرفته تا بالا و پایین شدن خُلق و احساسات ناگهانی و عادت ماهانه، همه و همه بسیار زنانه هستند و در نتیجه بهتر است مادر، در مورد آنها با دخترش صحبت کند اما چطور و از چه زمانی؟!

گوش به زنگ باشید

حواس تان به نشانه ها باشد، بخصوص در رفتارها و صحبت ها. ممکن است فرزند شما خیلی قبل تر از آنکه شما پیش بینی کنید، در بیرون از خانه یا در مدرسه یا توسط تلویزیون و اینترنت، با اطلاعاتی مواجه شود که علامت سوال هایی در ذهن او ایجاد کند. در هر سنی که هست، متناسب با سنی که دارد در مورد موضوع با او صحبت کنید. فکر نکنید همین که بگویید «این حرف ها برای تو زوده»، یا «بدو برو بخواب نشنوم دیگه از این حرف ها بزنی» یا «باشه به موقعش خودت می فهمی»، او دیگر در مورد این موضوع فکر یا کنجکاوی نخواهد کرد، بلکه فقط شما را در جریان نخواهد گذاشت.

راستش را بگویید

هرگز در مورد هیچ یک از موارد مربوط به بلوغ، به فرزندتان دروغ نگویید. لازم نیست همه چیز را از همان اول با همه چزییات بگویید اما به او دروغ هم نگویید. مثلا اگر در مورد خونریزی ماهانه زنان شنیده و فکر می کنید تا 5-4 سال دیگر برای خودش اتفاق نخواهد افتاد، نگویید «نه چنین چیزی نیست، حتما خواهر دوستت مشکل دیگه ای داره که به تو نگفته.»

با این کار، اگر برای خودش قبل از اینکه شما توضیح دیگری بدهید، اتفاق بیفتد، حسابی نگران خواهد شد. به علاوه با توضیحات تکمیلی، می فهمد که به او دروغ گفته اید و اعتمادش را به حرف های شما از دست خواهد داد.


عادت ماهانه؛ چالش دخترانه

از سخت ترین قسمت هایی که باید برای دختران توضیح بدهید، بدون اینکه نگران شود و بترسد یا احساس بدی به او دست بدهد، عادت ماهانه است اما سختی آن نباید باعث شود که از آن فرار کنید. فکر کنید فرزندتان قبل از اینکه با او حرف بزنید، از طریق دوستانش اطلاعات غلطی در این باره بگیرد یا اینکه برای خودش اتفاق بیفتد، چه حالی خواهد داشت؟! پس، کم کم او را آماده کنید.

در مورد واقعیت ها حرف بزنید

در مورد ساختمان بدن یک زن، با او حرف بزنید. بگویید که او هم مثل شما روزی مادر می شود و بدنش از حالا که دارد بالغ می شود، خودش را برای آن زمان آماده می کند؛ مثل یک جور تمرین ماهیانه، تا وقتی که واقعا مادر می شود، بسته به سنی که دارد و میزان اطلاعاتی که دارد، می توانید این توضیح را مفصل تر ارائه دهید.


حاشیه عادت ماهانه را فراموش نکنید

خیلی وقت ها دردها، اعصاب خردی های بی دلیل و نشانه هایی مثل تورم قسمت هایی از بدن از خودت عادت ماهانه ناراحتی های بیشتری به همراه می آورند. درباره این موارد با فرزندتان صحبت کنید تا اگر اتفاق افتاد بداند که طبیعی است و نگران نشود.

او را آماده نگه دارید

اگر خیلی نزدیک به بلوغ است یا به تازگی عادت ماهانه را تجربه کرده، او را راهنمایی کنید که همیشه لباس زیر تمیز و خوراکی هایی که او را آرام می کنند، مثل شیرینی یا مسکن ملایم همراه داشته باشد تا خیالش راحت باشد.

آموزش را فراموش نکنید

یادتان باشد شما به عادت ماهانه عادت دارید و همه چیز برایتان واضح است اما دخترتان در مورد کوچکترین مورد هم آموزش لازم دارد.

تجربه هایتان را با او در میان بگذارید

اجازه بدهید فرزندتان بداند که شما در این دوران چه مسائلی دارید. این یک موضوع دختران - زنانه است و می توانید در این مورد درد دل کنید.

درست است که مردها عادت ماهانه ندارند اما همسر شما در این مورد می داند پس لازم نیست قایم موشک بازی دربیاورید. پدر هم محرم دختر شما است و می تواند در مواقعی کمک کننده باشد، مثلا وقتی دختران کلافه و عصبی می شود، به او محبت بیشتری کند یا اینکه اگر شما نباشید و به مراقبت یا اقدام درمانی نیاز داشته باشد، از او حمایت کند. به علاوه، دختران قرار است یاد بگیرد با پدیده ای طبیعی مواجه است که نشانه سلامت بدن او است، نه اینکه خجالت بکشد و دائم معذب باشد که کسی متوجه نشود.


نقش پدرها در بلوغ دخترها

چه در خانواده های تک والد که پدر تنها سرپرست خانواده است و چه در خانواده هایی که مادر هم حضور دارد، نقش پدر در بلوغ دختران جدی است.

اگر تک والد هستید

در خانواده های تک والدی که پدر به تنهایی باید دختر خود را بزرگ کند چه؟! در این موارد، البته برای پدر، توضیح بلوغا سخت خواهدت بود. حتی اگر پدر از عهده این کار هم بربیاید، شاید دختر نتواند در مورد همه جزییات با او صحبت کند یا درد دل کند و راهنمایی بخواهد. بهترین حالت این است که از قبل، دختر با یکی از زنان نزدیک، ارتباط خوبی برقرار کرده باشد، مثلا با مادر بزرگ، خاله، عمه یا همسر یکی از دوستان نزدیک پدرش. پس، از همین حالا به فکر یک رابطه صمیمی و نزدیک، بین دختران و یکی از خانم های اطراف که حسابی به او اعتماد دارید، باشید.


از دخترتان تعریف کنید

همه این صحبت ها بدان معنا نیست که پدرها در دوران بلوغ دخترشان سهمی ندارند و قرار است عرصه را برای مادر و دختر خالی کنند. دختران در این سن بسیار نیازمند توجه هستند. آنها در مورد ظاهر خود حساس می شوند و مدام نگرانند که زشت و غیرجذاب باشند. لازم است که پدران از دختران خود تعریف کنند و نشان بدهند که به او افتخار می کنند.

اشتباه برخی والدین این است که فکر می کنند اگر وارد چنین مقولاتی شوند، روی دخترشان باز می شود یا مثلا به بیراهه می رود، در صورتی که برعکس، دختری که با تعریف های پدری که به او اعتماد دارد، سیراب است و احساس ارزشمندی می کند، جای دیگری به دنبال تامین نیاز خود به تعریف و تمجید نمی گردد و آنقدر برای خودش ارزش قائل می شود که از خودش به خوبی مراقبت کند.