زنان در برابر اخبار بد آسیب‌پذیرتر یا مردان؟

 

 

 

 

صبح بخیر: پژوهش‌های جدید نشان‌می‌دهد که اخبار مربوط به قتل، ترور و سوانح زنان را بیش از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد. اخبار بد همچنین در حافظه زن‌ها بیش از مردها باقی مانده و آنها جزئیات این اخبار را به خوبی به یاد می‌آورند.

زن‌ها در قیاس با مردها از اخبار بد رسانه‌ها بیشتر تأثیر می‌پذیرند. زنان در برابر این اخبار به سرعت مضطرب شده و یک روز بعد نیز جزئیات بد آنها را بهتر به خاطر می‌آورند.

پژوهش‌های محققان کانادایی نشان می‌دهد، در صورتی که پس از شنیدن اخبار منفی زنان در محیط پراضطرابی قرار گیرند بدن آنها نسبت به زمانی که اخبار معمولی شنیده‌اند بیشتر هورمون استرس ترشح می‌کند. در صورتی که در مردها این تفاوت دیده نمی‌شود.

روشن نیست که چرا زن‌ها نسبت به اخبار منفی واکنش شدیدتری نشان می‌دهند. اما به موجب گزارش منتشره در مجله علمی «پلاس وان»، شاید این وجه تمایز به نقش مادری بیولوژیک زنان مربوط باشد.

پژوهشگران کانادایی بر این گمانند که زنان به این دلیل که تمایلی غریزی به حفظ فرزندان خود دارند در برابر موقعیت‌های تهدیدآمیز شدیدتر واکنش نشان می‌دهند. افزون بر این زن‌ها از حافظه عاطفی بهتری نسبت به مردها برخوردارند. با این همه باید به منظور توضیح دقیق‌تر این پدیده در این زمینه تحقیقات بیشتری صورت گیرد.

واکنش به اخبار مربوط به قتل و سانحه

امروزه نه تنها تلویزیون بلکه اینترنت و تلفن‌های هوشمند در ۲۴ ساعت شبانه‌روز به اطلاع‌رسانی مشغولند.

ماری ـ فرانس مارین (Marie –France Marin) از دانشگاه مونتریال کانادا و همکارانش که در این زمینه دست به کاری تحقیقاتی زده‌اند می‌گویند، بخش اعظم اخبار رسانه‌ها شامل اخبار منفی می‌شود. اما تا کنون پژوهش‌های اندکی در مورد تأثیر این اخبار بر روی انسان انجام شده است.

این تیم تحقیقاتی مطالعه خود را در سه بخش انجام داده است. در نخستین بخش ۵۶ زن و مرد آزمایش‌شونده باید به ۱۲ خبر معمولی‌ مانند اخبار مربوط به افتتاحیه مراسم مختلف یا فیلم‌های اکران‌نشده و یا ۱۲ خبر بد مربوط به قتل، ترور و سوانح گوش می‌دادند.

در بخش دوم شرکت‌کنندگان باید تکالیف اضطراب‌برانگیز انجام می‌دانند، تکالیفی مانند حل مسائل ریاضی یا تست‌های مختلف.

سنجش تغییرات وضعیت روحی

از شرکت‌کنندگان در این کار تحقیقاتی پیش و پس از انجام این آزمون در مورد حالت روحی‌شان سوال شد. علاوه بر این از بزاق دهان آنها برای سنجش میزان هورمون استرس یا کورتیزول نمونه‌برداری شد.

روز بعد در سومین مرحله آزمون مورد نظر از شرکت‌کنندگان می‌پرسیدند کدام یک از اخبار شنیده ‌شده را به یاد می‌آورند.

نتیجه حیرت‌آور بود. پژوهش‌گران می‌گویند: «اخبار به خودی خود نه در مردها و نه در زن‌ها بر روی ترشح هورمون استرس تأثیری نگذاشتند.»

اما این تأثیر زمانی مشهود می‌شد که آزمایش‌شونده‌ها تمرین‌های اضطراب‌آور انجام می‌دادند. در نمونه ‌بزاق زنانی که پیش از این اخبار منفی شنیده یا خبرهای بد روزنامه‌ها را خوانده بودند به مراتب نسبت به زنانی که در معرض خبرهای معمولی قرار گرفته بودند کورتیزول بیشتری دیده شد.

اما در مردها چنین تأثیری دیده نشد و نوع خبر هیچ تأثیری بر میزان هورمون آنها نداشت.

یادآوری بهتر اخبار بد در زنان

ماری ـ فرانس مارین از دانشگاه مونتریال کانادا می‌‌گوید، اخبار بد به مراتب تأثیر شدیدتری در تغییر واکنش فیزیولوژیک زنان در موقعیت‌های استرس‌زا به جای گذاشت. در به یاد آوردن اخبار منفی نیز در دو جنس تفاوت دیده می‌شود.

در حالی که روز بعد از آزمون زنان به خوبی محتوای خبرها را به یاد داشتند مردان حداکثر محتوای دو خبر را به یاد می‌آوردند.

چرا اخبار منفی به تنهایی باعث افزایش هورمون استرس نمی‌شود؟ پژوهشگران این پرسش را با «اثر کرخت‌شدن» توضیح می‌دهند.

آنها می‌گویند، در موش‌های آزمایشگاهی دیده شده که وقتی موش دائما تحت تأثیر یک عامل استرس‌زا قرار می‌گیرد نسبت به آن کرخت شده و به آن عادت می‌کند.

اما اگر عامل اضطراب‌آور عوض شود موش به طور واضح واکنش شدیدتری از خود نشان می‌دهد. به همین ترتیب انسان در برابر اخبار بد ابتدا واکنشی نشان نمی‌دهد، این واکنش زمانی نمودار می‌شود که شخص در موقعیت‌های اضطراب‌‌آور قرار می‌گیرد.

چرا زنان در برابر استرس آسیب‌پذیرتر از مردان هستند؟

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تفاوت واکنش‌های بیوشیمیایی مغز زن و مرد در برابر عوامل استرس‌زا باعث می‌شود که زنان بیشتر از استرس آسیب ببینند و دیرتر به حال طبیعی بازگردند.

تا کنون روشن شده بود که اختلال در عملکرد فاکتور آزادکننده‌ی کورتیکوتروپین (CRF) می‌تواند به اختلال روانی و افزایش استرس منجر شود.

کورتیکوتروپین هورمونی است که در قسمت میانی مغز ساخته می‌شود. این هورمون به هنگامی که موجود زنده در شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرد ترشح می‌شود. هورمون کورتیکوتروپین نقشی بسیار مهم در پاسخ‌به عوامل استرس‌زا دارد.

گروه تحقیقاتی بیمارستان کودکان فیلادلفیا به ریاست دکتر ریتا والنتینو (Rita Valentino) با تمرکز بر روی عملکرد این هورمون و تفاوت آنها در مرد و زن به نتایجی جدید دست یافته‌است.

آزمایش‌ها نشان می‌دهند که مردان از توانایی بیشتری در مقابله با عوامل استرس‌زا برخورداند، چه در زمانی که این عوامل به طور ناگهانی بروز می‌کنند و چه به هنگامی که این عوامل برای مدت طولانی‌تری حضور دارند.

چگونگی آزمایش‌ها

تیم تحقیقاتی بیمارستان کودکان فیلادلفیا برای روشن شدن تأثیر جنسیت بر واکنش‌به عوامل استرس‌زا آزمایش‌هایی را بر روی موش‌های نر و ماده انجام داده‌است. در این آزمایش‌ها موش‌ها مجبور به شنا شدند.

دانشمندان مولکول‌های فاکتور آزادکننده‌ی کورتیکوتروپین (CRF) و چگونگی اتصال آنها در بخش مربوطه در مغز موش‌ها را پیش از شنا و بعد از شنا مورد بررسی قرار داده و با یکدیگر مقایسه کردند.

آنها به این نتیجه رسیدند که اتصال CRF و گیرنده‌ی آن در مغز موش‌های ماده تنگاتنگ‌تر از موش‌های نر است.

همچنین در مغز موش‌های نر بلافاصله بعد از تجربه‌ی استرس واکنشی ملاحظه شد که باعث می‌شود استرس در آنها با سرعت بیشتری کاهش پیدا کند. سلو‌ل‌های مغزی موش‌های نر از این توانایی برخوردارند که بر بخشی از گیرنده‌های CRF تأثیر گذاشته و آنها را کاهش دهند. در حالیکه همین واکنش در مغز موش‌های ماده با تأخیری قابل ملاحظه‌ به‌وجود آمد.

ریتا والنتینو معقتد است که داروسازان می‌توانند از این یافته برای درمان افسردگی کمک بگیرند.

استرس اصولا قسمتی از یک مکانیزم طبیعی است که موجود زنده برای بقای خود به آن نیاز دارد.

به کمک همین مکانیزم است که بدن به هنگام بروز خطر در حالتی قرار می‌گیرد که می‌تواند به سرعت واکنش نشان دهد. در این حالت ضربان قلب افزایش می‌‌یابد، تنفس تندتر می‌شود و عضلات منقبض می‌گردند. مجموعه‌ی این واکنش‌ها موجود زنده را قادر می‌سازد که به سرعت به خطر پاسخ دهد.

خبرگزاری ایرنا: یک پژوهشگر اجتماعی گفت: مردان هم از طلاق آسیب می بینند و در واقع در پدیده طلاق آنها از زنان آسیب پذیرترند و آسیب های جدی روحی و روانی غیر قابل جبرانی به آنان وارد می شود.

افشین طباطبایی گفت: نتیجه بررسی محققان حاکی از آن است که در پدپده طلاق به مردان بیش از کودکان آسیب های غیرقابل جبران وارد می شود.

او با بیان اینکه تفکر رایج آن است که در پدیده طلاق تنها زنان آسیب می بینند و به مردان بدلیل برخورداری از قدرت اجتماعی و مالی بالا و محیا بودن شرایط ازدواج مجدد، آسیبی وارد نمی شود، گفت: این تفکر به طور کامل غلط است و آنان برخلاف حفظ ظاهر خود که حاکی از پیروزی است، در باطن دچار آشفتگی و خلاءهای عاطفی شدیدی می شوند.

این کارشناس اجتماعی ادامه داد: از سوی دیگر مردان با طلاق و روبرویی با شکست عاطفی به دلیل تعلق خاطر عاطفی دنباله داری که به همسر و فرزند و زندگی خود دارند با حجم بالایی از ناکامی، یاس و تالمات روحی شدید مواجه می شوند که بسادگی برایشان قابل جبران نیست.

طباطبایی گفت: مردان همچون زنان از حلقه حمایتی دوستان و خانواده برخوردار نیستند تا بتوانند تالمات روحی پس از طلاق را درمان کنند و به ناچار آن تالمات و ناکامی ها را درون خود می ریزند. اما در عوض آسیب های وارده به زنان طلاق کمتر از مردان است چرا که آنان از این حمایت ها برخوردارند.

به گفته این پژوهشگر اجتماعی مردان قادر به بیان شکست های عاطفی خود و یا اظهار تاسف از جدایی و طلاق نیستند بنابر این دچار آسیب جدی می شوند.

این کارشناس، طلاق را ابزاری اضطراری و سازوکاری غیر قابل اجتناب برای خروج از یک بحران جدی و بدون راه حل در زندگی زناشویی برشمرد و گفت: با واقع شدن طلاق به هریک از طرفین در زندگی زناشویی هم زن و هم مرد آسیب های جدی روحی و روانی وارد می شود که این امر اجتناب ناپذیر است اما برخلاف باور عامه تحمل این موضوع برای مردان سخت تر است.

طباطبایی ادامه داد: مردان به ناچار یاس و نا امیدی حاصل از طلاق را درون خود می ریزند که این موضوع باعث تزلزل روانی و نیز جایگاه آنان می شود.

به اعتقاد این کارشناس، مردان طلاق و شکست خورده کمتر حاضر به ازدواج مجدد می شوند و حال آنکه خلاف این موضوع در تصور عامه مردم جای گرفته است.

این پژوهشگر اجتماعی؛ تنها راهکار رهایی مردان طلاق از تالمات روحی پرهیز از تنهایی و قرار گرفتن در حلقه دوستان و خانواده بیان کرد و گفت: باید به مردان طلاق امنیت روانی بازگردانده شود.