سلامت


2 دقیقه پیش

نشانه ها و عوارض کمبود ویتامین‌ها در بدن

ویتامین‌ها نقش مهمی‌ را در بدن انسان ایفا می‌کنند. به‌نحوی‌که کمبود ویتامین‌ (حتی یکی از آن‌ها) می‌تواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ...
2 دقیقه پیش

چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش می‌زنند؟

فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ...

روان‌شناسی شلختگی



 

 

روانشناسی شلختگی

 

 

خانه، حریم امنی است که فرد نسبت به آن احساس مالکیت دارد و به‌عنوان حریم خصوصی آن را می‌شناسد و می‌تواند به نوعی معرف شخصیت، علاقه و انگیزه‌های فرد باشد.


برخی خانه‌ها بسیار مرتب و منظم‌اند و برخی بسیار آشفته و نامنظم. اینکه چرا در برخی خانه‌ها به‌ویژه در چیدمان داخلی، بی‌نظمی حاکم است یا به نظافت آن توجه نمی‌شود، علت‌های مختلفی دارد.


از دکتر خدایی، روان‌پزشك و عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی خواسته‌ایم در رابطه با علل این آشفتگی‌ها، تاثیر آن بر خود فرد و اطرافیان و نحوه رفع آن برایمان توضیح بدهند.

 

آقای دکتر!‍ چرا خانه و زندگی برخی افراد فوق‌العاده مرتب است و برعکس، خانه برخی دیگر بسیار نامنظم و آشفته؟


نامنظم بودن منزل دو حالت دارد؛ یا موقتی است یا دایمی. موقتی یعنی اینکه فرد همیشه منظم بوده اما به دلایلی مثل بیماری جسمی یکی از اعضای خانواده یا خود او، برخی اختلال‌های روانی که افسردگی شایع‌ترین آن است، اختلاف‌های خانوادگی که بر نظم روانی و جسمی اعضای خانواده تاثیر می‌گذارد یا نشانگان خستگی مزمن، توان کاری و روانی فرد (به‌ویژه خانم خانه) کم شده و این موضوع بر رسیدگی به وضع خانه هم تاثیر گذاشته است.

 

 

یعنی تمام موارد شلختگی را می‌توان با این علل توجیه كرد؟


نه! گاهی اوقات مساله جدی‌تر (به‌صورت ذاتی و دایمی) است. مثلا عدم انگیزه لازم در خانه. گاهی پیش می‌آید که خانم انگیزه کافی برای رسیدگی به امور خانه را ندارد. این موضوع می‌تواند به دلیل خشم یا نارضایتی از وضعیت ازدواج باشد یا ممكن است كه فرد از برخی بی‌عدالتی‌ها در رنج باشد. به‌عنوان نمونه، اگر خانمی حس کند چندان مورد توجه سایر اعضا نیست و به او بها داده نمی‌شود، ممکن است انگیزه خود را برای انجام وظایف خانگی از دست بدهد.


گاهی ممکن است خانم خانه هیچ علاقه‌ای به کار خانه نداشته باشد و کارهای خارج از منزل را بیشتر بپسندد. این عدم علاقه خود را به شکل بی‌نظمی در خانه نشان می‌دهد.


البته شخصیت‌های افراد هم متفاوت است. برخی افراد به‌طور ذاتی گوشه‌گیر هستند، برخی تک‌رو هستند و برخی بی‌علاقه به مسایل زندگی بوده یا افسرده‌خو هستند و اهمیتی به نظم خانه نمی‌دهند. برخی شخصیت‌های وسواسی دارند و شاید گمان کنید خانه این دسته از افراد بسیار منظم است؛ در حالی که این کمال‌گرایی و وسواس در برخی مسایل حاشیه‌ای زیاد شده که فرد به باقی امور خانه نمی‌رسد.

 

به‌طور مثال، فرد به‌قدری در شست‌وشو وسواس دارد که وقت رسیدگی به باقی اوضاع خانه را ندارد و در نتیجه خانه نامرتبی دارد. افسردگی، افسرده‌خویی، نشانگان خستگی مزمن، اختلال‌های جسمی طولانی، بیماری‌های روماتیسمی، بیماری‌های مربوط به دستگاه ایمنی و بیماری‌های روانی نیز اگر به شکل دایمی باشد می‌تواند در امور منزل تاثیرگذار باشد.

 

 

این آشفتگی و شلختگی به هر دلیلی که باشد چه تاثیری بر ساکنان خانه می‌گذارد؟

 
مسلما ذات و غریزه تمامی افراد به سوی نظم است. بی‌نظمی سبب می‌شود فرد از نظر روانی دچار اغتشاشات فکری شود و این موضوع به‌تدریج بر تمام زندگی تاثیر گذاشته و سبب اضطراب و افزایش استرس می‌شود. در خانه‌های آشفته پیدا کردن وسایل مورد نیاز سخت است و این موضوع استرس می‌آورد. حتی دیدن به‌هم‌ریختگی خانه سبب بروز عدم رضایت فرد از خود شده و در نهایت می‌تواند اختلاف‌ها و اختلال‌های خانوادگی و زناشویی را پیش آورد.

 


توصیه شما به افرادی که خانه‌های بی‌نظم و به هم ریخته‌ای دارند، چیست؟


اگر افراد دچار بیماری هستند لازم است تحت درمان قرار گیرند. اگر احساس می‌کنند عدم علاقه و انگیزه لازم سبب آشفتگی منزل شده به جای اینکه به‌صورت پرخاشگری انفعالی و خاموش یا کوتاهی کردن در انجام امور خانه این حالت را نشان دهند، به‌صورت شفاف مسایل را مطرح کرده و با گفت‌وگو مساله را حل کنند. در باقی مسایل شاید لازم باشد با یک کارشناس مشورت شود. بهترین حالت تقسیم کار است. اگر زن و مرد هر دو شاغل هستند مرد نباید کار خانه را وظیفه خانم بداند. تقسیم وظایف براساس علایق می‌تواند به ایجاد نظم در خانه کمک کند.

منبع : salamat.ir

 


ویدیو مرتبط :
روان كننده بتن، فوق روان کننده بتن، فرا روان کننده بتن، فوق روان کننده نسل جدید در طراحان بتن پایدار

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

روان شناسی شلختگی



 

شلختگی,بی نظمی

 

روان شناسی شلختگی در گفتگو با دکتر پرویز رزاقی روان شناس:

روان شناسی شلختگی - انبوهی از کاغذ و مجله کف اتاق، کیف دستی شلوغ و نامرتب، کمدی انباشته از لباس های چرک و چروکیده، جوراب های تا به تا، موهای چرب و عرق کرده... اینها شما را یاد چه کسی می اندازد؟ آقای "ووپی" در کارتون معروف دهه ۶۰ یا حسنی که "توی ده شلمرود" تک و تنها بود و هیچ کس راضی نمی شد به خاطر موی بلند و ناخن های درازش با او بازی کند؟ زیاد دور نرویم، همین دور و بر خودمان، بین همکاران و دوستان و اعضای خانواده هم هستند کسانی که یکی، دو تا از این ویژگی ها یا حتی تمامشان را داشته باشند....

 

شاید خود ما هم کمی شلخته و نامنظم هستیم و خبر نداریم! برای اینکه بدانید شلختگی چیست، چرا به وجود می آید و برای خلاص شدن از آن باید چه کرد، این گزارش را تا انتها بخوانید.

 

شلختگی تقریبا مساوی است با بی نظمی، البته با درجه شدت بیشتر. این اختلال رفتاری اتفاقا در جامعه ما بسیار شایع است و جالب است که بدانید درصد قابل توجهی از مراجعان دکتر پرویز رزاقی، روان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، افراد شلخته ای هستند که برای درمان بی نظمی شان به علم روان شناسی متوسل می شوند: «آنها معمولا همراه یکی از اعضای خانواده شان به من مراجعه می کنند. خودشان به هیچ وجه با شلختگی شان مشکلی ندارند و فکر می کنند این رفتار طبیعی است ولی اغلب به خاطر مشکلاتی که در خانه برایشان به وجود می آید، کم کم قبول می کنند که شلخته اند و تصمیم به درمان می گیرند. به عنوان نمونه همین چند وقت پیش، آقایی همراه همسرش به من مراجعه کرد که یکی از صاحب منصبان نظا می بود ولی خانمش از شلختگی او به شدت رنج می برد؛ به طوری که مجبور بود روزانه به اندازه ۲ تا مشت کاغذ خرده و دستمال کاغذی کثیف از جیب های او بیرون بکشد و دور بریزد و کیف دستی اش را تمیز کند. علاوه بر آن، این آقا اصلا به نظافت شخصی اش نمی رسید، حمام و اصلاح نمی کرد و همین رفتار روی زندگی زناشویی شان تاثیر منفی گذاشته بود؛ به طوری که این خانم دیگر رغبتی به نزدیکی با همسرش نداشت. ولی خوشبختانه با انجام تمریناتی مشکل شان کاملا حل و شلختگی آقا هم درمان شد.»

 

شلختگی به خانواده بستگی دارد.

 

شلختگی انواع و اقسام دارد که برمی گردد به ویژگی های شخصیتی و خلقی فرد یا به الگویی که در آموزش شلختگی به او نقش داشته است. به عنوان نمونه بعضی ها ظاهرشان مرتب و آراسته است ولی اتاقشان به هم ریخته و نامنظم. دکتر رزاقی درباره این افراد می گوید: «گاهی نقش های اجتماعی می تواند افراد شلخته را مجبور به رعایت بعضی چیزها کند.

به عنوان نمونه فرد استاد دانشگاه است و ناچار است با ظاهر آراسته در محیط کارش ظاهر شود ولی وقتی وارد دنیای فردی خودش یعنی خانه می شود، باز خود واقعی اش بروز می کند و رفتارهای شلخته وارش را ادامه می دهد. گاهی هم بعضی ها برای جلب توجه و تایید گرفتن از گروه، پوشش خاصی را انتخاب می کنند چون می دانند اگر نامرتب باشند گروه آنها را تایید نمی کند بنابراین مجبورند با خودشان بجنگند و آراستگی ظاهر را رعایت کنند اما این آراستگی آنقدر درونی نشده که به زندگی شخصی و خانه آنها هم بسط داده شود.»

از طرف دیگر شدت و ضعف شلختگی یک فرد، بستگی دارد به میزان تحمل خانواده و اطرافیانش: «به عنوان نمونه برای یک خانواده ریخت و پاش اتاق یا آشپزخانه در حد یکی، دو روز قابل تحمل است ولی بیش از این مدت، معنی شلختگی می دهد یا برای یک خانواده دیگر مرتب نبودن ظاهر و لباس، عادی است در حالی که برای خانواده دیگری این یک فاجعه محسوب می شود.» این موضوع یعنی شلختگی نسبی است و همین تفاوت تعریف خانواده ها از نظم و بی نظمی، باعث می شود که بعضی از افراد تازه بعد از ازدواج از طرف همسرشان شلخته خطاب شوند چون قبلا رفتارشان مورد تایید خانواده بوده و به آن عادت کرده اند ولی همسرشان این رفتار را شلختگی می داند.

 

چرا شلخته ایم؟

 

«مشاهدات کلینیکی نشان داده که افراد شلخته حتما در خانواده خودشان یک فرد شلخته داشته اند. به عنوان نمونه خاله یا عمویی شلخته بوده ولی بچه با او تماس چندانی نداشته که رفتارش را از طریق یادگیری کسب کند؛ پس شلختگی می تواند ارثی باشد هرچند که هنوز ژن مخصوصی برایش یافته نشده است. یکی دیگر از دلایل شلختگی می تواند مشاهده باشد؛ یعنی به عنوان نمونه پدر شلخته است و کودک رفتارهای او را مشاهده می کند و از آنجا که بیشتر انسان ها متمایل به راحت طلبی اند، کودک ترجیح می دهد از پدرش الگوبرداری کند تا از مادرش که منظم تر است، بنابراین مسواک نمی زند، لباس هایش را جمع نمی کند و... یادگیری هم یکی دیگر از عوامل موثر است یعنی رفتار شلختگی بر اثر تکرار اتفاق می افتد. به عنوان نمونه بچه از اول لباس هایش را می ریزد و جمع نمی کند و کسی هم به او چیزی نمی گوید. همین رفتار به تدریج تبدیل به عادت می شود.» اما به وجود آمدن رفتار شلختگی علت های دیگری هم می تواند داشته باشد.

 

گاهی اوقات فرزندان خانواده های منظم و سختگیر هم شلخته می شوند. دکتر رزاقی اسم این نوع بی نظمی را شلختگی وارونه می گذارد. در بعضی خانواده ها تحکم و زورگویی پدر و مادر برای رعایت نظم و تکرار پیام های کلا می متوالی فرد را وادار به مقاومت می کند و در او نوعی شلختگی به وجود می آورد. در بعضی از موارد هم فرد از ابتدا شلخته نیست ولی به خاطر شرایط خاصی دچار این رفتار می شود. بعضی ها در بحران بلوغ به دلیل میل به استقلال در مقابل نظمی که خانواده روی آن تاکید دارد مقاومت می کنند. به عنوان نمونه نوجوان نمی گذارد مادرش اتاقش را منظم کند و می گوید این طور راحت تر است. سپس این رفتار به شکل عادت در می آید و فرد در باقی زندگی اش شلخته می شود.

 

آقایان شلخته ترند!

 

شاید برایتان این سوال به وجود آمده باشد که مردان شلخته ترند یا زنان: «البته آقایان !» این پاسخ دکتر رزاقی به این سوال است. شلختگی می تواند عواقب اجتماعی و شخصی زیادی به دنبال داشته باشد: «وقتی دامنه شلختگی به روابط اجتماعی کشیده شود می تواند تاثیرات مخربی روی شغل و ارتباطات شخص بگذارد. به عنوان نمونه بوی عرق بدن یا بوی بد دهان فردی که به نظافت شخصی اش اهمیتی نمی دهد باعث دوری افراد از او و کاهش روابط اجتماعی اش می شود.

 

ضمن اینکه شلختگی و بی نظمی در محیط کار می تواند تحقیر و تمسخر از سوی همکاران را به دنبال داشته باشد و همچنین باعث عدم اعتماد مافوق به فرد نامنظمی می شود که کارهایش را به موقع انجام نمی دهد. این عدم اعتماد اعتبار حرفه ای فرد را زیر سوال می برد و در نتیجه در پست های مهم و کلیدی از این افراد استفاده نمی شود و همین موجب کاهش اعتماد به نفس آنها خواهد شد. در زندگی شخصی هم اگر شخص همسر صبوری داشته باشد که ریخت و پاش و بی نظمی اش را تحمل کند مشکلی پیش نمی آید ولی اگر معیارهای نظم برای همسرش متفاوت باشد زندگی آنها توام با تنش، دعوا، تحقیر و سرزنش خواهد بود.

 

ضمن اینکه به دلیل عدم رعایت نظافت شخصی در روابط زناشویی آنها هم معمولا مشکلاتی پیش می آید و میل همسر به برقراری رابطه کاهش پیدا می کند. این سردی جنسی به تدریج از دفعات برقراری رابطه زناشویی می کاهد یا باعث شکل گیری روابط عاری از شور و شوق و از سر اکراه خواهد شد.» دکتر رزاقی نسبت به درمان شلختگی از طریق روان شناسی و مشاوره بسیار خوشبین است و معتقد است هر فرد شلخته ای صرف نظر از شدت و ضعف شلختگی اش می تواند برای درمان مشکلش اقدام کند و با انجام یک سری تمرینات نتیجه بگیرد.

گردآوری: گروه سلامت پرداد