راه‌های مقابله با گرگرفتگی زنانه

 صبح بخیر: هیچ چیزی برای یک خانم رنج‌آورتر از این نیست که ببیند موهای نازنینش روز به روز کمتر می‌شود، اما باید بگوییم که تنها شما نیستید که ریزش مو را تجربه می‌کنید بلکه اکثر زنان چنین اختلالی را تجربه کرده‌اند. همه ریزش موها یک علت ندارند و حتی همه ریزش‌ها هم به یک شکل  نیستند. اگر بتوانید نوع ریزش موهای خود را تشخیص دهید تا حد زیادی از نگرانی‌تان كاسته شده و راحت‌تر راه‌حل مناسب را پیدا می‌کنید.


این روزها ریزش مو در بین خانم‌ها بسیار رایج شده‌است. 40 درصد از افرادی که در طول عمرشان ریزش موی موقتی یا دائم را تجربه می‌کنند، خانم‌ها هستند، البته مدل ریزش مو در افراد مختلف متفاوت است. بعضی موهای‌شان شروع به نازک شدن می‌کند تا جایی که کم پشت به نظر می‌رسد. بعضی مرکز و جلوی سرشان به شدت خالی می‌شود و بعضی فرق سرشان به مرور خالی و خالی‌تر می‌شود. در واقع ریزش مو در خانم‌ها متفاوت از مردان است در خانم‌ها کمتر پیش می‌آید که خط موها در پیشانی عقب برود.


30 علت مختلف وجود دارد که می‌تواند باعث ریزش مو در خانم‌ها شود و بسیار پیش می‌آید که حتی پزشک هم نمی‌تواند برای ریزش موها یک علت مشخص عنوان کند.اول از همه، متخصصان پوست و مو توصیه می‌کنند مشکلات تیروئیدی و هورمونی آزمایش شود تا درصورت نرمال بودن، بقیه علت‌ها بررسی شوند. علت‌یابی مهم‌ترین مرحله درمان است چون بسیار پیش می‌آید که با کشف علت اصلی و آغاز درمان، موهای ریخته شده دوباره بازگردند.


تیروئید غده پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. هورمون‌هایی که این غده ترشح می‌کند تمام فرآیندهای موجود در بدن را تنظیم می‌کند. اگر این غده میزان بسیار زیاد یا بسیار کمی هورمون تیروئید ترشح کند ممکن است در چرخه رویش موها اختلال به وجود بیاید. اما کم کاری یا پرکاری تیروئید علائم دیگری جز ریزش موها نیز دارد، علائمی چون افزایش یا کاهش وزن، حساسیت بیش از حد به گرما یا سرما یا تغییر در ضربان قلب و....اگر ریزش مو و هرکدام از علت‌ها در شما وجود دارد حتما باید تست تیروئید بدهید.


گاهی عفونت‌های قارچی به پوست سر سرایت می‌کنند و معمولا این قارچ‌ها می‌توانند موجب به وجود آمدن نوع خاصی از ریزش، خارش و تکه‌های گرد کچلی بشود. قسمت‌هایی که موها ریخته و کچل شده ‌است قرمز و پوسته پوسته به نظر می‌رسد، خوشبختانه عفونت‌های قارچی در کف‌سر به راحتی با داروهای ضدقارچ درمان می‌شوند اما متاسفانه به راحتی و با هر تماس مستقیمی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. به همین دلیل اگر یکی از اعضای خانواده دچار این مشکل شد باید حتما بقیه افراد خانواده نیز معاینه شود که در صورت سرایت در همان مراحل ابتدایی درمان شوند.



خانم‌هایی که دارای سندرم تخمدان‌ پلی‌کیستیک هستند معمولا هورمون‌های‌شان چندان منظم نیست. بدن آنها بیشتر از حد نرمال آندروژن تولید می‌کند و بالا رفتن این هورمون باعث می‌شود موهای زائد روی صورت و بدن افزیش یابند و موهای روی سر را نیز نازک می‌کند. این سندرم تخمک‌گذاری را دچار مشکل می‌کند ، ایجاد جوش و آکنه می‌کند، باعث افزایش وزن می‌شود و... اما گاهی تنها نشانه آشکار این سندرم نازک شدن موهاست.


یکی از عوارض جانبی قرص‌های ضدبارداری که به ندرت پیش می‌آید، ریزش مو است. این قرص‌ها باعث افزایش هورمون‌هایی می‌شوند که تخمک‌گذاری را متوقف می‌کنند و این هورمون‌ها  نیز موجب نازک شدن موها در بعضی از خانم‌ها می‌شوند به خصوص خانم‌هایی که در خانواده‌شان سابقه ریزش مو وجود دارد. گاهی هم ریزش مو زمانی آغاز می‌شود که شخص مصرف این قرص‌ها را متوقف می‌کند. داروهای دیگری هم هستند که می‌توانند باعث ریزش شوند از جمله داروهای فشارخون، داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای قلبی، داروهای افسردگی و التهاب مفاصل و...



گاهی بعضی از خانم‌ها در دوران بارداری احساس می‌کنند که موهای‌شان پرتر به نظر می‌رسد. این احساس تا حدی درست است و این پرپشت‌تر شدن موها به خاطر بالابودن هورمون‌هایی است که ریزش طبیعی موها را کم می‌کند و موها را در فاز استراحت نگه می‌دارد، البته این مرحله چندان طول نمی‌کشد و بعد از این‌که نوزاد به دنیا می‌آید، هورمون‌ها به حالت طبیعی بازمی‌گردند و در نتیجه موها به سرعت شروع به ریزش می‌کنند، شاید زیاد شنیده‌ باشید که بسیاری از خانم‌ها بعد از بارداری و زایمان دچار مشکل ریزش مو می‌شوند و یکی از دلایل این ریزش مو همین مورد است، گاهی این ریزش مو تا 2 سال طول می‌کشد تا وضعیت موها به حالت طبیعی بازگردد.


خیلی اوقات از مادربزرگ‌ها شنیده‌ایم که نباید موها را خیلی سفت بست یا کشید چون موها می‌ریزند. اگر تا به حال به این حرف‌ها توجه نمی‌کردید بهتر است تجدید نظر کنید چون این موضوع به لحاظ علمی کاملا اثبات شده ‌است. کلیپس‌های محکم و کوچک که نزدیک ریشه موها استفاده می‌شود یا دم اسبی‌کردن محکم و... می‌توانند پوست سر را تحریک کنند و موجب ریزش موها شوند. البته این مسئله در مورد بیگودی‌های خیلی سفت نیز صادق است. به موهای‌تان اجازه دهید رها باشند و بتوانند به طور آزادانه حرکت کنند. حواس‌تان باشد که استفاده طولانی مدت از گل‌سرهای بسیار محکم می‌تواند به پوست سر آسیب برساند و موجب ریزش دائمی موها شود.

---

ماینوکسیدیل به چه کسانی توصیه می‌شود؟

یکی از داروهایی که توسط سازمان FDA آمریکا به عنوان داروی الگوی زنانه ریزش مو پذیرفته شده‌است ماینوکسیدیل است. این دارو می‌تواند ریزش موها را در بسیاری از زنان کم یا حتی متوقف کند و حتی می‌تواند موجب رشد یک چهارم موهای ریخته شده شود. البته باید این نکته را متذکر شویم که در صورتی که مصرف دارو را قطع کنید تمام اثرات آن نیز از بین می‌رود. ماینوکسیدیل به خصوص برای خانم‌هایی بسیار مفید است که موهای‌شان به صورت تکه تکه دچار ریزش شده‌است(آلوپشیا آرآتا)  و می‌تواند باعث رشد دوباره موها شود. البته اگر شما دچار یک مشکل پزشکی جدی باشید یا سوتغذیه داشته‌ باشید بعد از اینکه درمان شوید، موهای ریخته  بازخواهد گشت.

درمانی که هم برای آقایان است هم خانم‌ها

به تازگی از لیزر کم توان در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله ریزش مو استفاده می‌شود. این روش جدید کاملا بی‌خطر، بدون عوارض جانبی و غیر تهاجمی بوده و از طریق تاباندن نور لیزر با طول موج خاصی روی پوست سر توسط دستگاه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع این لیزرهای با انرژی پایین در تحریک رشد موها موثرند و تا حد زیادی نازکی موها را از بین می‌برد. در بیشتر کلینیک‌های پوست و مو  این نوع از لیزرها وجود دارند. البته 2 تا 4 هفته بعد از استفاده از لیزر نتیجه قابل مشاهد است. این روش درمانی به تدریج سبب کنترل ریزش مو هم در آقایان و هم در خانم‌ها شده و نیز رشد مجدد موها، افزایش ضخامت و بهبود کیفیت موها را باعث می‌شود.

موهای کاشته شده نمی‌ریزند

شاید تا به حال زیاد شنیده ‌باشید که یکی از اقوام یا آشنایان موهایش را کاشته است و از ناراحتی خالی شدن موهایش رهایی یافته‌است. واکنش فولیکول(پیاز) موهای موجود در نقاط مختلف سر نسبت به عوامل آندروژنیک (هورمونی - ارثی) یکسان نیست و موهای موجود درنواحی جلو و وسط سر نسبت به عوامل فوق حساس بوده و دچار ریزش می‌شوند ولی موهای موجود در پشت و دور سر نسبت به این عوامل مقاومت بسیار بالایی دارند و تقریبا فاقد ریزش هستند. در روش پیوند موی طبیعی به منظور جایگزین کردن موهای از دست رفته از فولیکول موهای موجود در نواحی مقاوم به ریزش (پشت و دور سر) استفاده می‌شود. بنابراین فولیکول یا پیاز موی پیوند شده نه تنها یک موی کاملا طبیعی است بلکه تقریبا تا پایان عمر باقی مانده و نسبت به ریزش مقاوم است.

قرصی مردانه که ریزش موی خانم‌ها را کم می‌کند

قرص فیناستراید را نیز بعضی از پزشکان برای درمان ریزش مو توصیه می‌کنند. این قرص  مانع تبدیل تستوسترون به دهیدروتستوسترون یاDHT می‌شود. «دهیدروتستوسترون» هورمونی است که به تدریج باعث کم شدن فولیکول‌های مو و در نتیجه کم شدن چرخه رشد مو می‌شود. البته این دارو برای درمان ریزش مو در مردان نیز تجویز می‌شود اما ممکن است مانع ریزش مو در زنان نیز بشود.
البته زنان باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند نباید از قرص استفاده کنند.

---

چه چیزهایی نخورید

هنگامی که تغذیه فولیکول مو کامل باشد، موی سالم ایجاد می‌شود ولی در تغذیه ناقص این بخش، سلول‌های این ناحیه دچار سو تغذیه شده و به تدریج می‌میرند یا وظیفه خود را به درستی انجام نمی‌دهند. کاهش نمک مصرفی،‌ حذف یا محدود کردن مصرف اسید چرب اشباع، شکلات، غذاهای سرخ کردنی و پرادویه و مصرف فراوان آب، سبزی و میوه تازه می‌تواند در جلوگیری از سفید شدن مو و ریزش آن، ابتلا به شوره سر و شکنندگی مو مفید باشد.

چه چیزهایی بخورید

چون مو از پروتئین است، غذایی که پروتئین کمی دارد ممکن است باعث نازک شدن مو یا تاخیر در رشد مو شود. این حرف درست است که اگر غذای با پروتئین کافی بخورید در اغلب موارد پیامد آن بهبود رشد مو است. بعضی از کارشناسان تغذیه پیشنهاد می‌کنند به کارگیری رژیم غذایی جگر گاو، قرص‌های مخمر آبجو، گندم و روزانه ۲ قاشق سوپ‌خوری از لستین دانه دانه شده، باعث افزایش رشد مو، استحکام و زیبایی مو می‌شود. منابع غذایی خوب دیگر برای پروتئین شامل ماهی، تخم مرغ، انواع لوبیا و ماست است. پروتئین سبوس‌دار هم به تحریک رشد مو کمک می‌کند. یک مطالعه از اثر سبوس بر مو بیان می‌کند که سبوس به تنهایی باعث تقویت مو نمی‌شود اما سبب رشد آن می‌شود.

هم خوراکی است هم موضعی

سیلیس یکی دیگر از مواد مغذی مهم در حفظ سلامت موست که ریزش مو را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال سیلیس اضافه شده به شامپو از طاسی سر جلوگیری می‌کند، رشد مو را افزایش می‌دهد و باعث درخشش و استحکام مو می‌شود. حتی بعضی گفته‌اند ریزش مو را متوقف می‌کند. استفاده از شامپوی حاوی سیلیس باعث رشد مجدد موهای ریخته شده می‌شود. اما می‌توانید با خوردن منابع حاوی سیلیس این ماده مهم را به موها برسانید. منابع غذایی سیلیس شامل: پوست سیب زمینی، فلفل سبز، فلفل قرمز، خیار، جوانه حبوبات مثل جوانه لوبیاست.

---

گاهی به هر دلیلی تصمیم می‌گیرید که در زمانی کوتاه وزن زیادی کم کنید. به همین دلیل یک رژیم سفت و سخت می‌گیرید، اما اگر موهای‌تان را دوست دارید بهتر است دست نگه‌دارید. اگر بیش از 7 کیلوگرم وزن کم کنید ممکن 3 تا 6 ماه بعد از این کاهش وزن متوجه ریزش موهای‌تان بشوید، البته خوشبختانه موهای ریخته شده دوباره با یک رژیم غذایی سالم رشد خواهند کرد. اگر رژیم غذایی شما دارای میزان کمی پروتئین و ویتامین A باشد احتمال این‌که دچار ریزش مو شوید، فراوان است.


شاید خیلی‌ها به راحتی باور نکنند که سیگار هم می‌تواند باعث ریزش موها شود اما به دلایلی سیگار می‌تواند موهای نازنین شما را کم کند. اگر بخواهیم فهرست‌وار بلاهایی را که سیگار سر موها می‌آورد عنوان کنیم باید بگوییم سیگار بر مویرگ‌های تغذیه كننده فولیكول مو اثر مخرب گذاشته و باعث ریزش موها می‌‌شود و مواد سمی ‌آن به ماده ژنتیکی فولیكول مو آسیب می‌‌رساند و آن را تخریب می‌‌کند. علاوه بر این‌ها سیگار باعث عدم تعادل آنزیمی ‌موثر در بازسازی بافت مو شده و بر روند رشد مو اثر بدی به جا می‌گذارد و باعث تولید رادیکال‌‌های آزاد می‌‌شود که این رادیكال‌‌های آزاد در ایجاد التهاب ناحیه اطراف فولیكول مو موثرند. همچنین سیگار، فعالیت هورمونی را به هم می‌‌زند و باعث کاهش تولید هورمون استروژن می‌‌شود.


کم خونی یکی از علل اصلی ریزش مو است. غذاهای غنی از آهن مثل جگر، انواع گوشت، غلات سبوس‌دار، سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج، تخم مرغ، خرما و کشمش را زیاد مصرف کنید. البته در دوران بارداری نباید بیش از یک بار در هفته جگر مصرف کرد زیرا جگر یکی از منابع غنی ویتامین A است که با مصرف بیش از حد آن در دوران بارداری، مادر دچار هایپرویتامینوز A (مسمومیت با ویتامین A ) می‌شود و این مسمومیت باعث ایجاد اختلالات صورت، استخوان و مغز در نوزاد می‌شود.