خلاص شدن از شر جوش و لک و خشکی پوست

مجله سیب سبز:شاید این جمله را زیاد شنیده باشید که: «همه‌چیز آن‌طوری که به نظر می‌رسد، نیست!» این جمله مصداق بارز لک و جوش‌هایی است که گاه و بی‌گاه روی سر و صورت‌مان پیدا می‌شوند و بعضی‌وقت‌ها همانجا جا خوش می‌کنند. هرقدر هم که زحمت می‌کشیم، از بین نمی‌روند و چهره‌مان را حسابی خدشه‌دار (!) می‌کنند . همین می‌شود که خیلی از ما مجبور به استفاده از قلم‌های مخصوص کم‌رنگ کردن جوش یا فوم‌های سنگین و غلیظ آرایشی روی سیاهی زیر چشمانمان می‌شویم تا پوست‌مان یک‌دست و صاف به نظر برسد.  خیلی‌ها تصور می‌کنند تمام مشکلات پوستی از ضعف کبدشان ناشی می‌شود که البته در بسیاری موارد همین‌طور است اما نه‌ همیشه! خیلی‌ها هم فکر می‌کنند مشکل از پوست چرب‌شان و لوازم آرایشی است که استفاده می‌کنند که باز هم این موارد درست هستند اما همیشه این‌طور نیست. اگر بگوییم بسیاری از این مشکلات پوستی ناشی از کمبود ویتامین است، باورتان می‌شود؟! پای صحبت‌های دکتر رضا راست‌منش، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی نشستیم تا با نقش ویتامین‌ها بر سلامت و ظاهر پوست بیشتر آشنا شویم. با ما همراه باشید.

جوش‌های چرکی می‌زنید؟

بیوتین‌تان کم است!

یکی از ویتامین‌هایی که کمبودش باعث بروز جوش‌های بسیار بدقلق در صورت، به‌خصوص در اطراف بینی می‌شود، ویتامین بیوتین است. کمبود ویتامین بیوتین نه‌تنها با ریزش موها ارتباط دارد، بلكه با بروز جوش‌های چرکی که منبع عفونت استافیلوکوکوس است نیز ارتباط دارد. کمبود بیوتین باعث می‌شود غدد چربی صورت به‌خصوص غدد چربی اطراف بینی، چربی بیشتری تولید کنند و این چربی می‌تواند به محل مناسبی برای رشد میکروب‌ها و به طور خاص میکروب‌های خانواده استافیلوکوکوس تبدیل شود که علت بروز جوش‌های بدشکل و دردناک است. البته در مواردی هم کمبود ویتامین بیوتین (و البته عناصری مثل روی و سلنیوم) باعث بروز حساسیت‌های پوستی به شکل بروز جوش‌های قرمز می‌شود.


بنابراین اگر از جوش‌های چرکی یا قرمز پوست رنج می‌برید، بد نیست بیوتین مورد نیاز بدن‌تان را با خوردن جوانه‌ها (از جوانه گندم و ماش گرفته تا رازک) تامین کنید. البته مقادیر بیوتین موجود در منابع طبیعی خوراکی به قدر کفایت نیست و حتما باید از مکمل‌های دارویی بیوتین نیز استفاده شود.

زیر چشم‌تان سیاه است؟

ویتامین‌های A و E بیشتر مصرف کنید

از آنجا که خشکی پوست صورت بیشتر به‌خاطر کمبود ویتامین‌های A و E ایجاد می‌شود، پوست نواحی حساسی مثل ناحیه اوربیتی چشم (پوست زیر چشم) که بسیار ظریف است و دارای ضخامت کمی است، چربی کمی هم زیر آن تجمع دارد. همین مسئله باعث می‌شود کمبود مقدار کم ویتامین‌های A و E هم باعث چروک خوردن و سیاه شدن پوست زیر چشم شود. سیاهی زیر چشم معمولا با تجمع رنگدانه ملاتونین در این ناحیه مرتبط است و کمبود ویتامین‌های A و E باعث تولید کلاژن نامرغوب در پوست می‌شود و کیفیت واقعی خود را ندارد و به همین علت توزیع رنگدانه‌های ملاتونین در پوست هم تحت‌تاثیر قرار گرفته و یک‌دست و یکنواخت پیش نمی‌رود ،  سفیدی داخل چشم هم با ایجاد کنتراست که باعث سیاه‌تر جلوه کردن پوست زیر چشم می‌شود. اما می‌توان کمبود این ویتامین‌ها را هم از طریق مصرف مناسب منابع خوراکی جبران و با استعمال موضعی کرم‌های حاوی ویتامین‌های A و E این معضل را رفع کرد.ازجمله منابع خوراکی ویتامین A می‌توان به جگر و انواع خوراکی‌های غنی شده با ویتامین A اشاره کرد.

پوست‌تان خشک شده؟

کمبود ویتامین A و E دارید

معمولا کمبود این 2 ویتامین باعث خشکی پوست می‌شود و از آنجا که برخی نقاط بدن ارتباط بیشتری با این 2 ویتامین دارند- مثلا قوزک پا یا آرنج دست- اگر پوست‌شان ضخیم شود، به احتمال زیاد نشان‌دهنده کمبود ویتامین A و ویتامین E است. فراموش نکنیم که کمبود عناصری ازجمله عنصر روی نیز در خشکی و ضخیم شدن پوست آرنج و قوزک پا نقش دارد اما در این مجال فقط به ویتامین‌هایی که کمبودشان باعث ایجاد مشکلات پوستی می‌شود، اشاره می‌کنیم.  به طور کلی کمبود ویتامین‌های A و E با خشکی پوست مرتبط هستند و حتی ممکن است باعث چروک پوست صورت و بدن شوند! ازجمله منابع خوراکی ویتامین E می‌توان به جگر، خوراکی‌های غنی‌شده با ویتامین E، جوانه‌ها، تخمه آفتابگردان و البته تمام دانه‌ها و آجیل‌هایی که سراغ داریم اشاره کرد اما در اینجا این بحث مطرح می‌شود که مقدار ویتامین E موجود در غذاهایی که می‌خوریم، بسیار کم است و برای تامین ویتامین E مورد نیاز بدن باید مقدار زیادی تخمه آفتابگردان یا آجیل بخوریم و به این ترتیب کالری زیادی به بدن می‌رسد و معضل چاقی برای فرد ایجاد می‌شود! پس استفاده از مکمل‌های دارویی هم می‌تواند چاره‌ساز باشد.

پوست‌تان شل شده؟

ویتامین C‌ شما کم شده!

ویتامین C یکی از اصلی‌ترین ویتامین‌های مورد نیاز در ساخت و سنتز کلاژن است. کلاژن کل بافت پیوندی صورت را تشکیل می‌دهد و قوام و استحکام پوست صورت و بدن افراد به ویتامین C بستگی دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به تولید کلاژن‌هایی شود که قوام کافی ندارد و بعد از یکی، دو بار چاقی و لاغری شدید که پوست انبساط و انقباض شدیدی را تحمل می‌کند، سفتی و شادابی خود را از دست می‌دهد. منابع خوراکی ویتامین C هم که از همه ویتامین‌ها معروف‌ترند .  بسیاری از میوه‌ها ازجمله پرتقال و گوجه‌فرنگی حاوی این ویتامین هستند و شاید کمتر کسی بداند که سیب‌زمینی هم حاوی ویتامین C است، البته مقدار ویتامین C موجود در سیب‌زمینی معمولا به خاطر آبپز شدن یا سرخ شدن بیش از حد، به میزان زیادی از بین می‌رود!

پوست‌تان لک و کدر شده؟

هم ویتامین‌های A و C بخورید، هم بیوتین!

کمبود ویتامین A باعث می‌شود که نه‌تنها تولید کلاژن به صورت نامرغوب انجام گیرد، که توزیع رنگدانه‌های ملاتونین را نیز مختل کرده و این عمل به صورت یکنواخت در سراسر پوست انجام نمی‌گیرد ، به همین دلیل ممکن است کمبود ویتامین A به صورت بروز لک‌های قهوه‌ای‌رنگ روی صورت خودنمایی کند.

همچنین کمبود همزمان ویتامین C و بیوتین می‌تواند باعث کدر شدن پوست شود، مخصوصا وقتی فرد خود را بی‌محابا و برای ساعت‌های طولانی در مقابل نور آفتاب و اشعه ماوراءبنفش قرار دهد. این کار باعث تخریب پروتئین کلاژن می‌شود. همان‌طور که تابش طولانی‌مدت آفتاب به روزنامه یا کاغذ، رنگ و حتی ماهیت آن را تغییر می‌دهد، تابش اشعه UV به پوست هم باعث از بین رفتن سفیدی و طراوت و تیره‌شدنش می‌شود. این اتفاق برای پوست نازک روی قرنیه چشم نیز می‌افتد . کسانی که ساعات زیادی را بدون عینک زیر نور خورشید هستند، احتمال ابتلای‌شان به آب‌مروارید بیشتر است.

دیگر ویتامین‌ها مانند ویتامینD و ... هم در تولید و نگهداری پوست نقش دارند اما در مقابل ویتامین‌های A، E، C و بیوتین که در این مطلب نام برده شدند، اهمیت کمتری دارند و ارتباط‌شان غیرمستقیم است. درواقع ویتامین‌های A، E، C و بیوتین کمبودشان آسیب‌های بنیادی‌تری به پوست وارد می‌کنند و نقش پررنگ‌تری در حفظ شادابی پوست دارند.