با معجزات موز آشنا شوید

خبرگزاری ایسنا: موز یکی از پرمصرف‌ترین و محبوب‌ترین میوه‌های روی زمین و غنی از املاح و ریزمغذی‌های ضروری برای بدن است.

در آمریکا مردم بیش از آنکه سیب و پرتقال بخورند، موز می‌خورند. این میوه زرد و خمیده سرشار از املاح و مواد مغذی به ویژه پتاسیم فراوان، فیبر خوراکی، منیزیم و ویتامین‌های ث و B6 است. موز علاوه بر مقابله با افسردگی، دستگاه گوارش را تنظیم کرده و ترشی معده را نیز بهبود می‌بخشد. این میوه شفابخش و مقوی همچنین خطر ابتلا به سرطان‌های کلیه، دیابت، پوکی استخوان، نابینایی و سایر امراض را به میزان محسوسی کاهش می‌دهد.


سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ارزش غذایی موز را بسیار بالا اعلام می‌کند. بنابر اعلام FDA این میوه فاقد چربی، کلسترول و سدیم بوده و هر عدد از آن 450 میلی‌گرم (13 درصد) پتاسیم، 2 درصد ویتامین آ، 15 درصد ویتامین ث، 30 میلی‌گرم (10 درصد) کربوهیدرات، سه میلی‌گرم (12 درصد) فیبر خوراکی، ‌19 گرم قند، یک گرم پروتئین و 2 درصد آهن دارد.

فواید موز برای سلامتی

- محافظ قلب

موز برای سلامت قلب بسیار مفید است. این میوه سرشار از پتاسیم است که این ماده معدنیِ الکترولیت، جریان الکتریسیته را در بدن شما منتقل می‌کند. این جریان الکتریسیته برای ضربان قلب حیاتی است. خوردن منظم موز همچنین از سیستم گردش خون در برابر فشارخون بالا،‌ تصلب شرائین و سکته قلبی جلوگیری می‌کند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) از موز به عنوان داروی فشارخون و سپر حفاظتی قلب در برابر سکته و حملات قلبی یاد می‌کند.

- داروی افسردگی و افت خُلق‌

در صورتی که احساس افسردگی می‌کنید یا از سندرم پیش از قاعدگی رنج می‌برید داروی شما موز است. زیرا موز می‌تواند با کاهش افسردگی، علایم سندرم پیش از قاعدگی را نیز به حداقل برساند. موز سرشار از «تریپتوفان» است. این ماده در بدن تبدیل به ماده شیمیایی «سروتونین» می‌شود که یک ناقل عصبی و بهبوددهنده خلق و خو در افراد است. علاوه بر این ویتامین B6 موجود در این میوه به داشتن خواب آرام و منیزیم نیز به آرامش عضلات کمک می‌کند.

- بهبود گوارش و کاهش وزن

موز سرشار از فیبر خوراکی است. این ماده به حفظ تعادل وزن کمک می‌کند. خوردن روزانه یک عدد موز می‌تواند 10 درصد از فیبر مورد نیاز بدن را تامین کند. علاوه بر این ویتامین B6 موجود در موز از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کرده و به کاهش وزن نیز کمک می‌کند. در مجموع، موز یک غذای بسیار عالی برای کاهش وزن است زیرا علاوه بر داشتن طعم شیرین، سیرکننده هم هست و در نتیجه اشتها را فرو می‌نشاند. این میوه همچنین به تعادل قندخون در طول مدت ورزش کردن و فعالیت‌های جسمانی کمک می‌کند.

- بینایی

اگرچه خاصیت هویج بیش از سایر خوراکی‌ها برای چشم زبانزد شده اما باید بدانید که موز نیز به همین نسبت برای چشم‌ها خاصیت دارد. موز حاوی مقدار اندک اما مورد نیاز ویتامین «آ» برای بدن است که این میزان برای حفاظت از چشم‌ها، حفظ بینایی و همینطور بهبود بینایی در شب حیاتی است. ویتامین آ محتوی ترکیباتی است که از غشاء اطراف چشم محافظت می‌کند. این ترکیبات همچنین تشکیل‌دهنده پروتئین‌هایی هستند که نور را به قرنیه چشم منتقل می‌کنند. موز نیز مانند سایر میوه‌ها به جلوگیری از تحلیل و ضعف عضلانی کمک می‌کند.

- استحکام استخوان‌ها

موز اگرچه سرشار از کلسیم نیست اما با این حال به دلیل املاحی که در مجموع دارد برای استحکام استخوان‌ها مفید است. موز حاوی مقدار فراوانی «فروکتوالیگوساکارید» است که این ماده، پروبیوتیک‌های مفید برای دستگاه گوارش را به تحرک وامی‌دارد. فروکتوالیگوساکارید همچنین قابلیت جذب کلسیم در بدن را تقویت می‌کند.

- سرطان

برخی شواهد نشان می‌دهد مصرف متعادل موز احتمال ابتلا به سرطان کلیه را کاهش می‌دهد. نتایج یک مطالعه که در سال 2005 میلادی در سوئد انجام شد نشان داد زنانی که بیش از 75 وعده میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند، خطر ابتلا به سرطان کلیه در آنها 40 درصد کاهش می‌یابد. در میان این میوه‌ها موز جزو موثرترین‌ آنها معرفی شده است. زنانی که در هفته چهار تا شش عدد موز می‌خورند خطر ابتلا به سرطان کلیه در آنها به نصف کاهش می‌یابد. موز به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدان «فنولیک» در پیشگیری از ابتلا به سرطان کلیه بسیار مفید است.

- پوست موز، خوراکی یا سمی

شاید شناخته‌شده‌ترین و متداول‌ترین خطری که از پوست موز به ذهن می‌رسد سرخوردن روی آن است اما باید بدانید که پوست موز سمی نیست و در واقع یک خوراکی سرشار از مواد مغذی است. اگرچه خوردن پوست موز چندان متداول نیست اما از دیرباز در برخی غذاهای آسیایی یک پای ثابت بوده است. پوست موز معمولا به صورت پخته یا سرخ شده مصرف می‌شود.

اگرچه پوست موز به صورت خام یا ترکیب با سایر میوه‌ها هم قابل خوردن است. پوست موز شیرینی خود میوه موز را ندارد اما هرچه موز رسیده‌تر باشد پوست آن نیز شیرین‌تر است.

پوست موز نیز مانند میوه آن سرشار از پتاسیم، منیزیم، فیبر و تریپتوفان است. میزان فیبر موجود در پوست موز بسیار بیشتر از فیبر موجود در خود میوه است. پوست موز همچنین محتوی «لوتئین» است که این ماده یک آنتی‌اکسیدان تقویت‌کننده بینایی است و از چشم در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش و رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.

خطرات زیاده‌روی در مصرف موز

اگرچه موز سرشار از موادمغذی است و فواید بسیاری برای بدن دارد اما مانند هر خوردنی دیگر میانه‌روی در مصرف آن ضروری است چون خوردن همزمان چند عدد موز در یک وعده سبب سردرد و بی‌خوابی می‌شود. موز به ویژه وقتی خیلی رسیده باشد، محتوی اسیدهای آمینه‌ای است که باعث گشاد شدن رگ‌ها و درنتیجه سردرد می‌شوند. ماده تریپتوفان نیز که به افزایش خلق کمک می‌کند اگر زیاد از حد وارد بدن شود می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شود. خاصیت شل‌کننده عضلانی منیزیم در کنار خواص دیگر این میوه نیز می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. موز یک میوه قندی است که زیاده‌روی در خوردن آن سبب پوسیدگی دندان می‌شود. این میوه همچنین به دلیل نداشتن چربی و پروتئین، نمی‌تواند یک وعده غذایی کامل یا یک تغذیه مناسب و کامل پس از ورزش کردن باشد.

با این حال موز تنها وقتی خطرناک است که در خوردن آن زیاده‌روی شود. اگر در روز بیش از 10 عدد موز خورده شود بدن با خطر انباشت حجم بالای ویتامین و املاح معدنی روبرو می‌شود.

مصرف بیش از حد پتاسیم نیز منجر به بروز عارضه‌ای موسوم به «هایپرکالمی» می‌شود. منظور از هایپرکالمی افزایش سطح خونی یون پتاسیم در بدن است. علایم این عارضه شامل ضعف عضلانی، فلج مقطعی و نامنظمی ضربان قلب می‌شود. اگرچه این عارضه بسیار خطرناک است اما تنها هنگامی بروز می‌کند که در یک مدت زمان کوتاه حدود 43 عدد موز خورده شود.

جذب بیش از 500 میلی‌گرم ویتامین B6 در روز نیز به اعصاب دست و پا آسیب می‌رساند. البته نگران نباشید چون برای این که حجم ویتامین B6 در خون شما به این میزان برسد باید هزاران عدد موز بخورید. بهتر است پیش از خوردن موز به دلیل اینکه ممکن است پوست آن آلوده به آفت‌ کش‌ها باشد، آن را خوب بشوئید.

ناگفتی‌هایی از قدیمی‌ترین میوه جهان

- موز نخستین میوه شناخته‌شده در جهان است. باستان‌شناسان شواهدی را از کاشت موز در گینه نو یافته‌اند که قدمت آن به 8000 سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد.

- موز اغلب در مناطق استوایی و قسمت‌های نیمه‌حاره‌ای آفریقا، آسیا، آمریکا و همینطور جزایر قناری و استرالیا کشت می‌شود.

- موز روی درخت نمی‌روید بلکه گیاه موز جزو درختچه‌های ماندگار محسوب می‌شود. خود میوه موز نیز از دسته توت‌ها محسوب می‌شود.

- نام اصلی خوشه موز دسته و واحد تکی آن انگشت است.

- تقریبا تمام موزهایی که در بازار به فروش می‌رسند تنها از یک نوع موز با عنوان درختچه موز «کاوندیش» که بومی جنوب آفریقاست پرورش یافته‌اند.

- در جهان 50 نوع شناخته شده موز وجود دارد.

- قسمت اعظم موز تولید شده در جهان به مصرف تولیدکنندگان محلی می‌رسد و تنها 15 درصد از آن صادر می‌شود.

- هند در تولید موز در جهان پیشرو است و به تنهایی 23 درصد از موز جهان را تولید می‌کند.