اگر یک کودک بدرفتار دارید...

کودکان از رفتارهای بد خود، همیشه هدفی دارند. بسیاری از والدین از این اهداف بی اطلاع هستند و به محض مشاهده یک رفتار بد از کودک، به جای شناسایی علت رفتار، به نشانه واکنش می دهند و شرایط را نابه سامان تر می کنند.

کودک بدرفتار
کودکان از رفتارهای بد خود، همیشه هدفی دارند. بسیاری از والدین از این اهداف بی اطلاع هستند و به محض مشاهده یک رفتار بد از کودک، به جای شناسایی علت رفتار، به نشانه واکنش می دهند و شرایط را نابه سامان تر می کنند. برای پاسخ موثر به بدرفتاری فرزندان لازم است اهداف کودکان از بدرفتارهای شان را بشناسید.  با شناخت علت و هدف فرزندان از بدرفتاری  می توانید، راهکار مناسب را اتخاذ کرده و متناسب با آنها برخورد کنید تا از شدت یافتن مشکل رفتاری ممانعت نمایند و یا آن که جلوی آن رفتار خاص را بگیرید.

اهداف کودکان از بدرفتاری هایشان عبارت است از: جلب توجه کردن، اعمال قدرت، انتقام جوی و عاجز جلوه دادن.

سبک های فرزند پروری، حرفها واعمال والدین، موقعیت فرزند در خانواده، تقلید و... باعث می شود کودکان این رفتارها را یاد بگیرند. به بیانی دقیق تر آن که، کودکانی که احساس تعلق ندارند، احساس ناامنی و انزوای افراطی می کنند، لذا ممکن است با جلب توجه منفی، بخواهند  تعلق خود را به جایی و یا کسی ثابت کنند.  کودکانی که خود را توانا نمی بینند و شایسته هیچ حقوقی نمی دانند، احتمالا با  کنترل دیگران و یا نشان دادن این که هیچ کس نمی تواند آنها را کنترل کند، به دنبال اعمال قدرت هستند.

 

همچنین کودکانی که گمان می کنند به حساب نمی آیند و بی اهمیت هستند، ممکن است دیگران را به خاطر احساس بی ارزش بودن خود تنبیه و مجازات کنند و سعی بر انتقام داشته باشند و در نهایت، کودکانی که اغلب احساس عجز و ناتوانی می کنند و بدون احساس دلگرمی هستند، ممکن است با پذیرش ناتوانی، خود را در نزد دیگران عاجز جلوه دهند. 

برای روشن شدن مسئله مثالی می زنیم : کودکی سر وقت آمدن را فراموش می کند، چون می خواهد به او یادآوری شود، چرا که خواهان جلب توجه است. کودکی دیگر بدان جهت فراموش می کند که می خواهد به شما نشان دهد که نمی توانید او را به آنچه که متمایل به انجامش نیست، مجبورش کنید. کودکی دیگر برای نگران کردن شما، ممکن است فراموش کند. این کودک احساس آسیب و لطمه می کند و قصد دارد با انتقام گرفتن از شما، مقابله به مثل کند؛ و سرانجام کودکی ممکن است فراموش کند، چون از پذیرش هر مسئولیتی ترس دارد و احساس ناتوانی می کند و با فراموش کاری می خواهد راحتش بگذارید و انتظاری از او نداشته باشید. این کودک، با رفتار اجتنابی و نشان دادن بی کفایتی می خواهد از اعتماد به نفسش حفاظت کند.

 

والدین هوشیار و آگاه باید بدانند که بدرفتاری از منظر کودک، راه حلی است برای برطرف کردن مشکل، بنابراین بر والدین واجب است که به کودک خود کمک کنند تا راه حلی دیگر برای رفع مشکل خود بیابند

چگونه هدف کودک از بدرفتاری را تشخیص دهیم؟
در نگاه اول برای بسیاری از والدین سخت است که بتوانند این علل چهارگانه بدرفتاری کودک را شناسایی و تفکیک نمایند. اما باید گفت شما می توانید با فراگیری دو  روش ساده، هدف کودک از بدرفتاری هایش را به یکی از این علل های چهار گانه نسبت دهید و متعاقب آن درصدد رفع برآئید.

این دو روش عبارتند از:
به نوع احساس و عکس العملی که در اثر بدرفتاری کودک، در شما ایجاد شده است، توجه ویژه ای داشته باشید:  زمانی که کودک رفتار بدی از خود نشان داد و شما او را تادیب نموده اما نتیجه ای دریافت نکردید، بهتر است به درون خود رجوع کنید و ببینید در قبال این رفتار بد کودک، شما چه احساسی داشته اید! اگر عصبی و خشمگین شدید، هدف کودک جلب توجه است؛ اگر احساس تهدید کردید، قدرت نمایی می تواند هدف کودک باشد؛ اگر ناراحت و دلخور بودید، شاید کودکتان قصد انتقام جویی دارد، و در نهایت این که اگر به عنوان یک پدر/مادر احساس بی کفایتی کردید، بی گمان فرزندتان قصدی جز ایجاد بی کفایتی و عاجز جلوه دادن شما ندارد.

واکنش کودک را، هنگامی که به او متذکر می شوید تا رفتار بد خود را ترک کند، زیر نظر داشته باشید : اگر علیرغم تذکر شما، کودک همچنان به رفتار خود ادامه دهد، هدفی جز جلب توجه ندارد؛ همچنین اگر بی اعتنایی کرد و یا آن که رفتارش را شدت بخشید، کودک قدرت نمایی را هدف بدرفتاری خود قرار داده است؛ اما اگر رفتار کودک منجر به جریحه دار شدن احساس تان شد، ناراحت و آزرده تان کرد، به احتمال زیاد، انتقام گرفتن هدف اوست؛ و سرانجام آن که اگر به هنگام تذکر دادن، کودک ابراز عجز و نیاز کرد و کمکی خواستار شد و شما تسلیم و مجبور به کمک شدن شدید، بدانید این رفتار کودک می تواند نشانی از احساس بی کفایتی باشد.

حال، پس از شناخت علت بد رفتاریها و چگونگی دریافت اهداف کودکان از بدرفتاریهایشان، نوبت آن رسیده است که با رفتارهای نامطلوب فرزندتان برخورد کنید. در ادامه یادداشت سعی شده است برای هر هدف بدرفتاری کودک راهکارهایی  پیشنهاد شود. بدین طریق شما می توانید به فرزندتان یاد دهید که از روشهای سالم تر و مفیدتری برای برآوردن نیازهای خود استفاده کنند.

چگونه با جلب توجه کودک مقابله کنید
همه ما نیازمند توجه هستیم اما برخی از کودکان خواستار مطلق  توجه همیشگی و انحصاری هستند. دریافت احساس خوب از جلب توجه، باعث می شود کودک از این کشف خویش نهایت استفاده را ببرد و خواهان بیش وبیشترش باشد. این مطالبه بیش از حد، از اشتباهات غیر قابل قبول و غیر ممکن کودک است و برای والدین و کودک لطمات بسیاری دارد. بنابراین بر والدین واجب است که به فرزندانشان یاد دهند که جلب توجه، نیازی به حق است اما باید به درستی برآورده شود. بدین منظور :

*از میزان توجهات منفی خود بکاهید : برای موفقیت، بهتر است توجه داده شده به رفتار کودک  را کاهش دهید. شما هرگز مجبور نیستید به همه رفتارهای کودک ،هر چند کوچک و جزیی، توجه کنید. بدانید کودکان بیشتر متمایلند رفتارهایی را انجام دهند که با پرداختن به آنها توجه والدینشان را جلب خود کنند، پس برای مقابله با این خواسته کودک، کمتر به این گونه رفتارها توجه کنید و از هنری به نام "نادیده گرفتن سنجیده" نهایت استفاده را ببرید.

*به رفتارهایی که متمایلید افزایش یابد، توجه خاص داشته باشید: با مورد توجه  قرار دادن رفتارهای مثبت کودک و با نادیده گرفتن رفتارهای منفی،  کودکتان به زودی در می یابد که برای جلب توجه شما باید به چه رفتارهایی گرایش پیدا کند و از چه رفتارهایی اجتناب نماید. توصیه می شود به این اصل مهم روان شناسی نگاه ویژه ای داشته باشید.

*کمتر حرف بزنید اما بیشتر اهل عمل باشید: اگر زمان زیادی را صرف حرف زدن و یا توضیح دادن کنید، کودک شما را جدی نمی گیرد. بنابراین توصیه می شود خواسته و یا تقاضای خود را فقط یک بار به کودک بگوئید و سپس به آن چیزی که گفته اید عمل کنید. مثلا ، کودک را یک بار برای صرف شام صدا کنید، بعد غذا را بکشید، اگر کودک نیاید غذایش سرد می شود و شما هرگز غذای او را گرم نکنید . کودک باید بداند که خود او مسئول سرد شدن غذا  است و دیگران نبایستی بابت بی احتیاطی و بی توجهی او دچار زحمت شوند.

*وقتی خواسته ای از کودک دارید، آن را و بعد :  برای ارضاء حس جلب توجه، کارهایی را به کودک محول کنید
شما می توانید کارهایی را به کودک توصیه کنید که با انجام آنها،  او حس مفید بودن را با جلب توجه مثبت دیگران به دست آورد.  مثلا، چیدن سفره، خرید برخی از اقلام خانه، کمک در خانه، و... باعث می شود کودک علاوه بر جلب توجه مثبت ، به سمت رفتارهای مشارکتی نیز تشویق و ترغیب شود. 

*حس تعلق به کودک القاء کنید: با بیان جملاتی چون " به داشتن گلی مثل تو می بالم"، "از داشتن تو راضی هستم"،" به  تو افتخار می کنم"،...   و یا با گفتن  عبارات محبت آمیزی نظیر "عزیزم"، "امیدم"، "فرزندم"، " دخترم/پسرم" و... احساس تعلق داشتن را به کودک انتقال دهید.

*محبت بی قید و شرط به کودک داشته باشید: به این منظور بهتر است گاهی اوقات بی هیچ دلیل خاصی، فرزندتان را در آغوش بگیرید و او را نوازش کنید. بدین طریق کودک، متوجه محبت بی دریغ شما نسبت به خود شده و خواهد فهمید که شما او را در هر شرایطی دوست دارید و برای کسب محبت شما، همیشه لازم نیست کار خوبی انجام دهد.
منبع:تبیان

 

ویدیو مرتبط :
بهتر است بدانیم/شما هم کودک باهوش دوست دارید

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

اگر همیشه با کودک خود جنگ و دعوا دارید !

آتش بس! با فرزند خود صلح کنید
 اگر همیشه با کودک خود جنگ و دعوا دارید، از این ایده های صلح استفاده کنید شاید آرامش به خانه شما هم بازگردد. به طور مثال، اگر کودک اتاق به هم ریخته ای دارد و همیشه از بیرون یا مدرسه که می آید همه لباس ها و کیف خود را روی زمین پرت می کند، لازم نیست مدام با او دعوا کنید که باید اتاقت را جمع و جور کنی، لباس هایت را از رخت آویز آویزان کنی، جوراب هایت را داخل سبد بیندازی، کیفت وسط اتاق نباشد و ... .این بحث ها همیشه بین مادر و فرزند هست و هیچ گاه هم به نتیجه نمی رسد. کودک به جای حرف گوش دادن، در روی شما می ایستد و می گوید این اتاق من است و دوست دارم به هم ریخته باشد. دوست دارم لباس هایم را روی زمین پرت کنم.


از آنجا که اصولا واکنش های رایج والدین همچون فریاد کشیدن، غر زدن و تهدیدهای توخالی فقط باعث بدتر شدن اوضاع می شوند، بهتر است از روش های هوشمندانه زیر بهره بگیرید.

واکنش شما: بزرگ کردن هر کار زشت کوچک

استراتژی هوشمندانه تر: تشخیص اینکه چه چیزی ارزش دعوا دارد
بهترین و هوشمندانه ترین روش در مقابل رفتارهای بد کودک این است که تشخیص دهید کدام رفتار او ارزش جنگ و دعوا دارد. سعی کنید در مورد مسایل کوچک زبان به دندان بگیرید و جو خانه و رابطه خود با فرزندتان را برای هیچ و پوچ خراب و ناآرام نکنید.

تاکتیک مفید: در طول یک روز، همه کارهای فرزند خود که موجب ناراحتی و غر زدن شما می شود را یادداشت و سه تا از آنها را انتخاب و روی آنها تمرکز کنید. اگر به کارهای اشتباه بیشتری از او گیر بدهید، ممکن است در روی شما بایستد. وقتی فقط روی سه موضوع فوکوس می کنید، بسیار سریع تر و راحت تر می توانید برای حل آنها راهکار پیدا کنید. به طور مثال، می توانید حلقه بسکتبالی در اتاق کودک نصب کنید و زیر آن سبد بگذارید تا لباس های کثیف خود را داخل آن پرتاب کند. به این ترتیب، به حالت بازی، همه لباس های کثیف را داخل سبد لباس چرک ها می اندازد.

واکنش شما: نشان دادن نتایج رفتار زشت

استراتژی هوشمندانه تر: همیشه سوپرایزی در آستین داشته باشید
در حالت کلی، والدین دوست دارند که فرزند از پیامد رفتارهای زشت خود مطلع شود. اما اضافه کردن یک سوپرایز می تواند به طور خوشایندی برای پایان دادن به بحث های بی پایان موثر واقع شود. به جای اینکه برای هزارمین بار کیف مدرسه او را جمع کنید و داخل کمد بگذارید و مدام هم اعتراض کنید، این بار کار متفاوتی انجام دهید. کیف او را داخل کمد خود قایم کنید. هنگامی که کودک به دنبال دفتر و کتاب خود برود، آن را نخواهد یافت و از شما می پرسد که کیفش کجاست؟ خیلی خونسرد در پاسخ از او بپرسید که کجا کیفش را انداخته است؟

این روش برای والدین بسیار زیرکانه است. وظیفه والدین آرام کردن شرایط و درست کردن اوضاع است اما با این کار به کودک اجازه می دهید تا کمی ترس و گیج شدن را تجربه کند. چندین دقیقه (15 دقیقه) او را در این شرایط باقی بگذارید. سپس به او بگویید که همه رفتارهای ناشایست عواقب بدی هم دارد. اگر دوباره کودک رفتارهای زشت خود را ادامه داد، به طور مثال به مدت یک هفته او را از بازی های ویدئویی یا کامپیوتری محروم کنید.

واکنش شما: همیشه و همه جا بحث کردن

استراتژی هوشمندانه تر: اعلام آتش بس
این ذات آدمی است: همه ما دوست داریم که در لحظه به بحث و مشاجره پایان دهیم. اما بهترین کار این است که در همان لحظه عصبانیت یا ناراحتی حرفی به زبان نیاوریم. به طور مثال، مادری که سه فرزند کوچک دارد در انتهای روز با خستگی و ناامیدی داد می زند که اگر وسایل خود را جمع نکنید همه آنها را در کیسه زباله می اندازم. این تهدید توخالی است و کودک هم این را متوجه می شود.

بهتر است، اجازه دهید چند روز سپری شود تا هر دو طرف آرام شوید. فرزند خود را برای صرف شام با خود بیرون ببرید. سعی کنید اگر ممکن است موبایل با خود همراه نداشته باشید. وقتی به مقصد رسیدید، به او بگویید: «ما هر دو می دانیم بین ما مشکلاتی وجود دارد». اجازه دهید کودک هم حرف های خود را بگوید. برای حرف های او ارزش قایل و به او یادآور شوید بحث و دعوا کردن سر مسایل مختلف شایسته هیچ کدام از شما نیست. به او پیشنهاد کنید تا با هم راهکاری پیدا و مسایل را برطرف کنید و برای برنامه های خود نیز زمان تعیین کنید. با هم دست بدهید و پس از صرف شام، با خوشحالی به خانه بروید.

واکنش شما: دور شدن از فرزند هنگامی که به شما نزدیک می شود.

استراتژی هوشمندانه تر: از نظر فیزیکی به او نزدیک شوید.
بسیاری از والدین از اتاقی دیگر – مثلا آشپزخانه – با کودک خود بحث و گفت‌وگو می کنند. اما باید توجه داشته باشید وقتی از راه دور با کودک صحبت می کنید او احساس می کند که شما حرفی را به او تلقین می کنید و این مکالمه دوطرفه نیست. بهترین روش این است که وقتی فرزند نوجوان شما می خواهد حرف بزند در مقابل او و با هم چشم در چشم باشید.

واکنش شما: نشان دادن اینکه که رئیس چه کسی است

استراتژی هوشمندانه تر: معامله کردن

اگر با کودک خود معامله کنید به هیچ عنوان بی عرضه به نظر نمی رسید. بچه ها اصولا قوانینی که خودشان در وضع آنها نقش داشته اند را دوست دارند. در این جا اگر کمی هم بلوف بزنید، بد نیست. به طور مثال، اگر می خواهید کودک ساعت 10 شب بخوابد، برای توافق کردن با هم از ساعت 8:30 آغاز کنید و اجازه دهید کودک سر زمان خواب با شما چانه بزند. مسلما شما هدف نهایی خود را می دانید و به همین منظور، وقت چک و چانه زدن های کودک به ساعت 10 رسید، دیگر بحث را تمام کنید. هرگز در مورد کاری که نمی توانید به فرزند خود اجازه انجام آن را بدهید، با او وارد معامله نشوید.

مطالعات دانشگاه ویرجینیا ثابت کرده است کودکانی که با آرامش با والدین خود بحث می کنند، در بزرگسالی کمتر به مصرف مواد مخدر و الکل روی خواهند آورد.

سه روشی که هرگز جواب نمی دهد (بنابراین خیلی تلاش نکنید)

•  تمسخر یا متلک انداختن: والدین تصور می کنند با طعنه زدن به کودک یا متلک انداختن به او می توانند او را به انجام کاری مجبور کنند. اما باید بدانید این روش به هیچ وجه جوب نمی دهد و شاید برعکس، باعث شود تا فرزند در روی شما بایستد و حرفی بزند که موجب ناراحتی بیشتر شما بشود.

اگر انتظار احترام دارید خودتان هم باید به آنها احترام بگذارید.

• یادآوری خاطرات: بیان داستان ها و خاطراتی که مثلا شما وقتی در سن فرزند خود بودید، چه می کردید بسیار کلیشه ای و بی ارزش هستند. آنها فقط ارزش و قابل اعتماد بودن شما را کاهش  می دهند.

• لقب گذاشتن روی فرزند: هنگامی که کودک خود را با لقب های منفی صدا می کنید (هی تنبل، چطور این کار را انجام می دهی؟) به هیچ عنوان عقلانی و درست نیست. از نظر روانشناسی، شما با این کار وارد منطقه خطرناکی می شود. شنیدن مداوم این کلمات و لقب ها می تواند در روح و ناخودآگاه کودک نفوذ کند و او واقعا به همان آدمی تبدیل شود که شما از روی ناراحتی به وی نسبت داده اید. درست است که شما هم خسته می شوید اما باید به عواقب کارهایی که انجام می دهید، خوب فکر کنید.


منبع:bartarinha.ir