اگر كودك من استفراغ می‌كند، چه كنم؟

استفراغ كردن معمولاً خطرناك نیست. اما در پاره‌ای مواقع می تواند نشانه یك مشكل جدی باشد. در اینجا به شما می‌گوییم چطور تشخیص دهید كه كودك شما به مراقبت فوری پزشكی نیاز دارد و همچنین به شما خواهیم آموخت با استفراغی كه به مراقبت پزشكی نیاز ندارد چگونه رفتار كنید.

فوراً با دكترش تماس بگیرید اگر:
•  كودك پیش دبستانی شما در نفس كشیدن مشكل دارد.

•  نشانه هایی را از خود نشان می‌دهد كه مشخص می كند آب بدنش كم شده است، مثل چشمان گود افتاده، دست‌ها و پاهای سرد و لكه لكه، خواب آلودگی شدید، بهانه گیری یا منگ بودن و گیجی یا هذیان.

كودكتان را به بخش اورژانس ببرید اگر:
•  شكم درد شدیدی دارد. از كودكتان بخواهید مشخص كند كجای شكمش درد می كند. به طور مثال، دردی كه در اطراف ناف متمركز شده و سپس رو به پایین و به سمت راست شكم حركت می‌كند می تواند نشانه آپاندیس باشد.

• در استفراغ او صفرا (ماده ای سبز رنگ) یا خونی كه شبیه دانه‌های سیاه قهوه است، دیده شود. اگر استفراغ كودك حاوی صفرا یا خون باشد، احتمالاً پزشك می‌خواهد نمونه ای از آن را ببیند. بنابر این باید سعی كنید مقداری از استفراغ را در یك كیسه پلاستیكی نگهدارید، هر چند كه این كار ناخوشایند است. صفرای سبز رنگ می‌تواند نشانه این باشد كه روده‌ها مسدود شده‌اند، وضعیتی كه به مراقبت فوری نیازمند است.

• شكم كودك ورم كرده و كشیده شده باشد. این وضعیت می‌تواند نشانه افزایش مایع یا گاز، انسداد روده ها، فتق یا سایر مشكلات گوارشی باشد. انسدادها نادر اما جدی هستند.

• اگر كودك پس از مصدومیت در ناحیه سر بیش از یك بار استفراغ كند، این حالت می‌تواند نشان دهنده ضربه مغزی باشد.

• گردن كودك سفت شده باشد. این وضعیت نشانه عمومی مننژیت است.

با پزشك كودكتان تماس بگیرید اگر:
• كودكتان بیشتر از24 ساعت استفراغ كند. برای بعضی از بیماری ها این مسآله كاملاً طبیعی است. اما جهت اطمینان با پزشك مشورت كنید.

• كودكتان شواهدی از كاهش یافتن آب بدن را از خود نشان دهد، نشانه هایی همچون كاهش ادرار، دهان و لب‌های خشك، گریه‌ی بدون اشك، رخوت و ادرار سیاه زرد رنگ.

• در استفراغ كودك خون وجود داشته باشد. وجود مقدار كمی خون در استفراغ معمولاً جای نگرانی نیست؛ چرا كه فشار ناشی از استفراغ كردن می تواند پارگی های كوچكی را در رگهای موجود در جداره¬ی مری ایجاد كند. اگر كودك شما خون ناشی از بریدگی دهان یا خونریزی بینی را در 6 ساعت گذشته قورت داده باشد، استفراغ او ممكن است تا حدی به رنگ قرمز در بیاید. اما در صورتی كه در استفراغ كودكتان همچنان خون وجود دارد یا میزان آن افزایش یابد، به پزشك مراجعه كنید. همان طور كه در بالا ذكر شد، اگر خون موجود در استفراغ شبیه دانه های سیاه رنگ قهوه باشد، بی درنگ به بخش اورژانس مراجعه كنید.

• كودك در قسمت فوقانی راست شكم خود احساس درد كند و همچنین احساس خستگی كرده و یرقان نیز داشته باشد (زرد شدن پوست یا سفید شدن چشم ها)، این نشانه ها شاید بدین دلیل باشد كه كودكتان به بیماری هپاتیت مبتلا شده است.

• كودك مرتباً در تماس با موقعیت ها و افراد خاص بالا بیاورد. به طور مثال، شاید به خاطر استرس باشد كه كودك شما هر موقع به مهد كودك می‌رسد، استفراغ می‌كند.

با مركز كنترل مسمومیت تماس بگیرید اگر:
مضنون شدید كه كودك پیش دبستانی تان چیزی سمی را قورت داده است. بلافاصله با خط مستقیم اورژانس یا مركز كنترل سم تماس بگیرید. اگر متوجه شدید كه كودكتان چه چیزی را قورت داده است، مثلاً یك بطری خالی دارو را پیدا كردید، آن را به متخصصین پزشكی بگویید و آنها دستورالعمل لازم را برای مراقبت از كودكتان به شما خواهند گفت.

قبلاً متخصصین به والدین توصیه می كردند كه شربت داروی قی آور و یا كربن فعال شده (activated charcoal) را برای مواقع اضطراری دم دست داشته باشند. اما دیگر چنین توصیه‌ای نمی‌كنند. داروی قی آور درمانی مؤثر برای مسمومیت نیست و حتی دیگر در بیشتر بخشهای اورژانس نیز از آن استفاده نمی شود؛ زغال فعال شده نیز به عنوان درمان خانگی سالم یا مؤثر كودكان اثبات نشده است.

اگر در منزل خود داروی قی آور دارید، انجمن بیماریهای كودكان آمریكا (AAP) توصیه می كند كه فوراً آن را به شكلی كه خطر ناك نباشد دور بیندازید (هیچ وقت دارویی را در سطل زباله‌ای كه كودك امكان دسترسی به آن را داشته باشد نیندازید).

چگونه می توانم مانع از كاهش آب بدن كودكم شوم؟
تقلیل آب بدن می تواند مشكلی جدی برای كودكان خردسال باشد و اگر كودك شما استفراغ می كند (یا تب دارد و یا مبتلا به اسهال است) مایعات با ارزشی را از دست می‌دهد.

كودكتان را هنگامی كه هنوز به طور مكرر ( هر 5 یا 10 دقیقه یك بار) استفراغ می‌كند، به نوشیدن چیزی وادار نكنید. اما پس از آن كه شكمش به مدت نیم ساعت یا در همین حدود آرام شد، به او جرعه هایی از مایعی زلال مثل آب یا سوپ آبكی بدهید (تا چند ساعت هر 10 دقیقه یك قاشق چای خوری ،5 سی سی) سپس اگر مشكل خاصی پیش نیامد، مقدار آن را به 2 قاشق چای خوری (10 سی سی) افزایش دهید. به آرامی این میزان را تا زمانی كه استفراغ برطرف شود افزایش دهید.

استفاده از آب میوه گاهی اوقات ممكن است اوضاع را بدتر كند (به ویژه اگر كه كودك به اسهال نیز مبتلا باشد). اما اگر آب میوه تنها مایعی است كه كودكتان می نوشد، میزان آب میوه ای را كه او به طور معمول در روز مصرف می كند افزایش ندهید، بلكه آن را نصف به نصف با آب رقیق كنید (بنابراین اگر كودك 3 یا 4 اونس آب میوه در روز می نوشد می توانید آن را به 6 یا 8 اونس مایع رقیق تبدیل كنید). از دادن مایعات گازدار به كودك بپرهیزید، چرا كه این مایعات نه تنها حال او را بهبود نمی بخشد، بلكه برای دندان‌های او نیز مضر است.

چه وقت باید غذا دادن به كودكم را دوباره شروع كنم؟
هنگامی كه كودكتان دیگر استفراغ نمی‌كند و اشتهایش را باز یافته است، می توانید بار دیگر غذاهای سالم به او بدهید. AAP پیشنهاد می‌كند كودكی كه شكم درد داشته، پس از بهبودی رژیم غذایی طبیعی خود را هر چه سریعتر از سر بگیرد: به او كربوهیدرات های پیچیده (مثل نان، حبوبات و برنج). گوشت بدون چربی، ماست، میوه جات و سبزی جات بدهید. اما فعلاً از غذاهای پرچرب بپرهیزید.

این نوع رژیم غذایی با رژیم BRAT ( موز، برنج، سس سیب و نان برشته) كه قبلاً پزشكان آن را تجویز می‌كردند متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد كه از سر گیری یك رژیم غذایی استاندارد می‌تواند به اندازه یك نصف روز زودتر سلامتی را به كودك بازگرداند. دلیل این امر این است كه رژیم غذایی مناسب مواد مغذی مورد نیاز بدن برای مبارزه با بیماری را تامین می‌كند. اگر كودكتان برای چند روز نمی تواند به خوبی غذا بخورد، نگران نباشید. فقط سعی كنید آب بدن او را در حد مطلوب نگه دارید.

و اما در مورد مصرف شیر پس از استفراغ، پزشكان نظرات متفاوتی دارند. بهتر است كه این موضوع را با پزشك كودكتان در میان بگذارید.

 

 داروهای پزشكی چطور؟
 داروهای ضد استفراغ را بدون نسخه پزشك به كودكتان ندهید، مگر آن كه پزشك آن را تجویز كند.

هیچ وقت داروهای حاوی آسپرین را جهت تسكین درد به كودكتان ندهید. آسپرین می‌تواند كودك را در برابر سندروم ری آسیب پذیر كند.

آیا راه درمان خانگی كه سالم و مطمئن باشد، وجود دارد؟
در صورتی كه كودكتان میل داشته باشد می‌توانید دم كرده بابونه، نعناع یا زنجبیل به او بدهید.

چرا كودك استفراغ می‌كند؟
كودكان به دلایل مختلفی استفراغ می‌كنند. استفراغ كودك نگران كننده هست اما معمولاً جدی نیست (جهت نحوه تشخیص زمان مراجعه به پزشك، بخش اول این مقاله را ببینید). به هر حال، شما می‌خواهید دلیل استفراغ كودك را بفهمید چه برای اطمینان از سلامت حالش و چه برای این كه بیشتر بتوانید به او كمك كنید. اگر كودك فقط یك بار استفراغ كند و دیگر ادامه پیدا نكند، احتمالا دلیل آن این است كه بیشتر از ظرفیت خود غذا خورده است. اگر كودك همچنان به استفراغ كردن ادامه دهد، دلایل زیر را می توان در آن دخیل دانست:

بیماری عفونی ویروسی یا باكتریایی
آنفولانزای شكمی یا دیگر بیماری های روده مسبب استفراغ هستند. اگر ویروس یا باكتری، جداره معده یا روده های كودك را آلوده كنند او ممكن است علاوه بر استفراغ، اسهال، بی اشتهایی، شكم درد و تب نیز داشته باشد. استفراغ معمولاً در ظرف 12 یا 24 ساعت پایان می‌یابد.

سایر بیماری های عفونی
تراكم خلط یا عفونتهای تنفسی می تواند به استفراغ منجر شود، به خصوص اگر كودك سرفه بكند. گلو درد استرپتوكوكی، عفونت مجاری ادراری، و حتی بیماری عفونی گوش نیز گاهی اوقات موجب تهوع و استفراغ می شود. همچنین استفراغ ممكن است نشانه بیماری های خطرناكی همچون سینه پهلو، مننژیت، آپاندیس و در موارد نادر سندروم ری‌‌Reye’s syndrome باشد.

بیماری های حركتی
برخی از كودكان به ضعف حركتی مبتلا می شوند، به ویژه آن دسته از كودكانی كه در صندلی عقب اتومبیل آن قدر فرو میروند كه نمی توانند بیرون را ببینند. متخصصین بر این باور هستند كه ضعف حركتی زمانی رخ می دهد كه بین آنچه كودك میبیند و آنچه كه با اندامهای حساس به حركت (همچون گوش داخلی و برخی از عصب ها) احساس میكند، ارتباطی برقرار نشود.

 مواد سمی
كودك شما ممكن است به این دلیل استفراغ كند كه ماده‌ای سمی مثل مواد مخدر، گیاه، دارو، یا مواد شیمیایی را قورت داده باشد. همچنین او ممكن است در اثر مصرف آب یا غذای آلوده به مسمویت غذایی مبتلا شده باشد. كودك ممكن است به جای استفراغ اسهال داشته یا هر دو را با هم داشته باشد.

آیا برای جلوگیری از استفراغ  می‌توان كاری كرد؟
بله، چند راه هست كه ارزش امتحان كردن دارد:
• اگر كودك در نتیجه بیماری عفونی تنفسی خلط زیادی دارد، می توانید او را به تمیز كردن بینی اش تشویق كنید. صبور باشید چرا كه مدتی طول می كشد تا كودك در این كار خبره شود!

• به منظور به حداقل رساندن ضعف حركتی، در طول سفر چندین بار توقف كنید تا كودكتان بتواند هوای تازه تنفس و معده‌اش را سبك كند. قبل از سفر به كودك ساندویچ كوچكی بدهید تا معده اش خالی نباشد (این كار می تواند در جلوگیری از استفراغ موثر واقع شود). همچنین مقدار زیادی مایعات به او بدهید تا آب بدنش تامین شود؛ در غیر این صورت كودك ممكن است دچار سردرد شده یا سرگیجه و یا ضعف داشته باشد كه این وضعیت حال او را بدتر می كند.

می توانید به كودكتان داروهای خاصی را برای ضعف حركتی بدهید. اما بهتر است قبل از رفتن به سفر ببیند چه تاثیری بر روی او خواهند گذاشت. این داروها ممكن است موجب خواب آلودگی یا خشك شدن دهان و بینی شوند. اما بعضی اوقات نیز تاثیری برعكس گذاشته و كج خلقی و بیش فعالی كودك را در پی خواهد داشت. اگر می‌خواهید یكی از این داروها را امتحان كنید، با پزشك كودك خود مشورت كنید. داروهای مخصوص بیماریهای حركتی برای كودكان زیر 12 سال تجویز نمی شود. بنابراین حتی نصف‌شده‌ی قرص را به تصور این كه دوز كمتری دارد به او ندهید.

منبع:ninisite.com

ویدیو مرتبط :
‫آیا استفراغ نجس است؟‬‎

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

رفتار با كودك 1 تا 3 ساله هنگام غذا خوردن

 

درصورتي كه كودك مايل است با دست غذا بخورد نبايد ممانعت نمود.

 

استفاده از قاشق براي كودك نوپا ضرورت دارد ولي ممكن است نياز به كمك داشته باشد.

كودك نوپا نياز به مكان نسبتا خلوت براي خوردن غذا دارد چون تمركز كوتاه مدت دارد، يعني صداي بلند راديو، تلويزيون يا رفت و آمد خواهر، برادر يا مشاجره مي تواند توجه او را از خوردن غذا منحرف كند.

 

 

 

 

دادن استراحت قبل از خوردن غذا و زمان ثابت مصرف غذا براي اين كودكان اهميت خاصي دارد.

 

اجراي برنامه ي ثابت سبب آرامش كودك مي شود يعني بشقاب و قاشق هميشگي، مكان ثابت و حتي نحوه ي آماده كردن او براي غذا.

 

اشتهاي كودك همانند خلق و خوي او نوسان دارد. بهتراست روزي كه غذاي كم مي خورد اصرار نشود كه حتما غذايش را بطور كامل استفاده كند.

 

قدرت تقليد كودك در اين سن æ سال زياد است و رفتارهاي اعضاي خانواده را تقليد مي كند لذا نبايد رفتار نامناسب در هنگام خوردن غذا صورت گيرد.

 

كودك غذاي گرم را دوست دارد، البته نبايد غذا داغ يا سرد باشد.

كودك غالبا با غذا بازي می کند ريخت و پاش كرده و آداب غذا خوردن را رعايت نمي كند.

 

كودك نوپا فقط 5 تا 10 دقيقه حالت نشستني را تحمل مي كند و قبل از اتمام غذا، سفره را ترك كرده و مجددا برگشته و به مادر خواهد گفت(من گرسنه ام)

رنگ و ظاهر غذا توجه آنها را جلب كرده و لذا غذا را دستكاري خواهند كرد.

 

 

اصول رفتار با كودك خردسال (3 تا 5 سال)

 

بايد با انواع مختلف غذاها آشنا شود. بهتراست غذايي كه كودك اولين بار استفاده مي كند به وسيله ي يك عضو بزرگتر خانواده خورده شود تا الگويي براي كودك باشد.