التهاب مثانه (سیستیت) چیست؟/ علل، علائم و درمان بیماری التهاب مثانه

التهاب مثانه را سیستیت (Cystitis) گویند

 

التهاب مثانه یا سیستیت

التهاب مثانه چیست؟

التهاب مثانه را سیستیت (Cystitis) گویند. گر چه اغلب التهاب مثانه را معادل عفونت مثانه تلقی می کنند ولی این حالت شامل وضعیت تحریک شده غیرعفونی مثانه به وسیله مواد محرک خصوصاً در خانمها نیز می شود. بیماری التهاب مثانه شایع بوده و همه سنین را در برمی گیرد.

 

علل بیماری التهاب مثانه

علت اصلی و شایع التهاب مثانه نوعی خاص از باکتری ها می باشد، ولی علل غیرباکتریایی هم دارد که عبارتند از:

• عفونت های غیرباکتریایی

• قرار گرفتن در معرض اشعه X (رادیوتراپی ناحیه لگن)‌

• روابط زناشویی بیش از حد

 

عوامل تشدید کننده التهاب مثانه

ο سابقه‌ حساسیت‌ یا آلرژی‌ به‌ داروها، غذاها، یا سایر مواد؛ تب‌ یونجه‌ یا آسم‌ از عوامل تشدید کننده بیماری التهاب مثانه است.

ο آرتریت‌ روماتویید یک‌ نوع‌ شایع‌ التهاب‌ مفاصل‌ نیز از عوامل موثر در تشدید التهاب مثانه است.

ο سابقه‌ درآوردن‌ رحم‌ نیز بیماری التهاب مثانه را تشدید می کند.

 

چه کسانی به التهاب مثانه مبتلا می شوند؟

زنان 8 برابر بیشتر از مردان مستعد ابتلا به بیماری التهاب مثانه هستند، به این دلیل که پیشابراه در زنان لوله ای از مثانه که از طریق آن ادرار خارج می شود کوتاهتر بوده و نزدیکتر به مقعد باز می شود. 15% از زنان هر سال به بیماری التهاب مثانه مبتلا می شوند و تقریبا نیمی از آنان، حداقل یک بار ابتلا به سیستیت را در طول زندگیشان دارند.

سایر فاکتورهای خطر برای التهاب مثانه عبارتند از: داشتن دیابت، باردار بودن و فعال بودن از لحاظ جنسی.

 

علائم التهاب مثانه

در التهاب مثانه برخی از علائم غیراختصاصی هستند مانند سردرد و دردهای عضلانی

 

¤ تکرر ادرار

¤ تعجیل در ادرار کردن به محض احساس دفع

¤ سوزش و درد حین ادرار کردن

¤ ادرار بودار

¤ خون در ادرار

¤ در التهاب مثانه بعضی از بیماران علائم غیراختصاصی دیگری مثل سردرد، دردهای عضلانی اسکلتی و علائم گوارشی را نیز، از خود نشان می دهند.

 

عواقب‌ مورد انتظار در درمان التهاب مثانه

برای درمان التهاب مثانه روش‌هایی‌ موجود هستند که‌ به‌ کمک‌ آنها ممکن‌ است‌ بتوان‌ علایم‌ بیماری التهاب مثانه را کنترل‌ کرد یا به‌ حداقل‌ رساند، اما این‌ روش‌های‌ درمانی‌ بیماری‌ سیستیت را معالجه‌ نمی‌کنند. تحقیقات‌ پزشکی‌ در زمینه‌ تعیین‌ علت‌ بیماری التهاب مثانه، درمان‌های‌ سودمندتر و معالجه‌ آن‌ ادامه‌ دارند.

خانم‌هایی‌ که‌ دچار التهاب مثانه هستند ممکن‌ است‌ شعله‌ور شدن‌ و فروکش‌ کردن‌های‌ این‌ بیماری‌ را تجربه‌ کنند؛ ممکن است در بیماران‌ مبتلا به التهاب مثانه درمان‌های‌ مختلف‌ مؤثر واقع‌ می‌شود. حتی‌ در یک‌ خانم‌ هم‌، یک‌ نوع‌ درمان‌ ممکن‌ است‌ اثر کند ولی‌ بعد تأثیر خود را از دست‌ بدهد.

 

عوارض‌ احتمالی‌ التهاب مثانه

علایم‌ برطرف‌ نشده‌ای‌ که‌ می‌آیند و می‌روند و شدت‌ آنها ممکن‌ است‌ از خفیف‌ تا شدید متغیر باشد. 

 

تشخیص بیماری التهاب مثانه

در التهاب مثانه بهترین وسیله برای تشخیص پزشک، شرح حال کامل بیمار است، ولی استفاده از آزمایش کامل ادرار هم در تشخیص بیماری التهاب مثانه کمک کننده است. در صورت آلودگی میکروبی، آزمایشات کشت ادرار و بررسی حساسیت آنتی بیوتیک لازم است.

در صورتی که پزشک به مشکلات دیگر مشکوک باشد، بررسی های بیشتر تشخیصی انجام می شود که شامل عکس های رادیولوژی و یا بررسی های پیشرفته تر می باشد.

 

درمان التهاب مثانه (سیستیت) چییست؟

درمان رایج التهاب مثانه مصرف یک دوره 3 روزه آنتی بیوتیک می باشد

 

شیوه های درمان التهاب مثانه شامل موارد زیر می باشد:

♦ آنتی بیوتیک ها. برای بیشتر زنان، درمان رایج التهاب مثانه مصرف یک دوره 3 روزه آنتی بیوتیک می باشد. علائم بیماری التهاب مثانه معمولا طی یک روز و یا بلافاصله بعد از شروع درمان بهبود می یابند. به طور متوسط، خوردن آنتی بیوتیک طول مدت علائم بیماری سیستیت را تا حدود یک روز کوتاه می کند.

 

♦ در روش دیگر درمان بیماری التهاب مثانه، پزشک به فرد، تاخیر در تجویز آنتی بیوتیک را توصیه می کند. در این روش بهتر است که فرد چند روز قبل از گرفتن آنتی بیوتیک به منظور بهتر شدن علایم صبر کند، در صورتی که بعد از گذشت چند روز علایم التهاب مثانه بدتر شده و یا بهبودی حاصل نشود، مصرف آنتی بیوتیک ضروری می باشد.

 

♦ در بیماری التهاب مثانه معالجه نکردن ممکن است روش دیگری برای درمان باشد (در صورتی که فرد باردار نبوده و یا بیماری دیگری نداشته باشد). سیستم ایمنی فرد اغلب می تواند عفونت را رفع کند. بدون آنتی بیوتیک، التهاب مثانه یا سیستیت، به ویژه انواع خفیف، اغلب طی چند روز به خودی خود برطرف می شود. هرچند گاهی ممکن است در صورت مصرف نکردن آنتی بیوتیک علائم التهاب مثانه برای یک هفته ادامه یابند.

 

♦ یکی از روشهای سنتی در درمان التهاب مثانه نوشیدن آب به مقدار زیاد است.

در واقع شستشو دادن مثانه توصیه ای سنتی است. هرچند دلیلی برای مفید بودن این روش در درمان التهاب مثانه وجود ندارد. برخی از پزشکان گمان می کنند این روش مفید نبوده و نوشیدن زیاد ممکن است باعث ادرار دردناک بیشتر شود. از این رو، دادن اطمینان درمورد این که آیا به مقدار زیاد آب بنوشید یا به طور عادی، دشوار می باشد.

 

♦ مسکن ها مانند استامینوفن و بروفن، این داروها درد و ناراحتی بیماری التهاب مثانه را تسکین داده و همچنین باعث پایین آمدن تب می شوند.

♦ دلیل محکمی وجود ندارد که نوشیدن آبمیوه های گیاهی و مصرف محصولاتی که ادرار را قلیایی می کنند (از قبیل سیترات پتاسیم و یا بیکربنات) علایم التهاب مثانه یا سیستیت را بهبود می بخشند. اما به هرحال این دسته از محصولات گاهی برای معالجه بیماری التهاب مثانه عرضه می شوند.

 

در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

 اگر پس‌ از درمان‌ التهاب مثانه علائم‌ بیماری مجدداً بازگردند باید به پزشک مراجعه کنید

 

1. اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ التهاب مثانه یا سیستیت‌ بینابینی‌ را دارید.

2.  اگر هنگام‌ درمان‌ التهاب مثانه، درد غیرقابل‌ تحمل‌ رخ‌ دهد.

3. اگر در بیماری التهاب مثانه دچار علایم‌ جدید و غیر قابل‌ توجیه‌ شده‌اید. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممکن‌ است‌ عوارض‌ جانبی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.

4.  اگر پس‌ از درمان‌ التهاب مثانه علائم‌ بیماری مجدداً بازگردند.

 

پیشگیری از بیماری التهاب مثانه

یکی از راههای پیشگیری از بیماری التهاب مثانه مصرف زیاد مایعات است

 

◊ از راههای پیشگیری از بیماری التهاب مثانه افزایش مصرف مایعات، حداقل روزی یک و نیم لیتر آب ( ۶ لیوان ) می باشد.

◊ در بعضی از بیماران مبتلا به التهاب مثانه مصرف بعضی از غذاها منجر به ایجاد علائم بیماری  سیستیت می شود مانند گوجه فرنگی،‌ شکلات، کافئین و الکل ... که البته از نظر علمی کاملاً اثبات نشده است.

◊ استعمال دخانیات در بعضی از بیماران مبتلا به التهاب مثانه باعث تشدید علائم بیماری می شود.

◊ در پیشگیری از بروز بیماری التهاب مثانه، ورزش و آموزش نگهداری ادرار ( تمرین مثانه ) از جمله کارهایی هستند که می توانند کمک کننده باشند.

 

گردآوری:بخش سلامت صبح بخیر

منابع:

irna.ir

myhealth.ir

ویدیو مرتبط :
علل بیماری پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده، علایم و راه های درمان آن

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

التهاب زبان (گلوسیت)؛ علل، نشانه ها و درمان بیماری التهاب زبان

التهاب زبان یا گلوسیت‌ شایع ترین بیماری زبان است

 

بیماری التهاب زبان یا گلوسیت

بیماری التهاب زبان چیست؟

شایع ترین بیماری زبان التهاب زبان یا گلوسیت‌ (Glossitis)، عبارت‌ است‌ از التهاب‌ حاد یا مزمن‌ زبان‌ در اثر دلایل گوناگون که گاهی‌ مسری‌ است‌. التهاب زبان یک بیماری سرطانی‌ نمی‌باشد. زبان‌ متورم‌ با رنگ‌ قرمز روشن‌، زخم‌ متورم‌ با رنگ‌ قرمز روشن‌، مویی‌شکل‌ شدن‌ زبان‌، گاهی‌ همراه‌ با سطحی‌ سیاه‌ و قرمز شدن‌ نوک‌ و گوشه‌های‌ زبان‌ از نشانه های بیماری التهاب زبان می باشد.

 

علل التهاب زبان

• از علل التهاب زبان آلرژی به خمیردندان، دهان شویه، خوشبوکننده دهان، رنگ آبنبات، پلاستیک دندان مصنوعی و یا نگهدارنده دندان مصنوعی و یا برخی از داروهای فشار خون می باشد.

• التهاب زبان یا گلوسیت گاهی به علت خشکی دهان، هنگامی که غدد تولید کننده بزاق از بین بروند (سندروم شوگرن) ایجاد می شود.

• عفونت به باکتری و یا ویروس (تبخال دهانی) نیز می تواند سبب بیماری التهاب زبان شود.

• آسیب ناشی از سوختگی، لبه های ناهموار دندان ها و آسیب های دندان پزشکی و یا ضربه های دیگر نیز از علل دیگر التهاب زبان است.

 

• التهاب زبان یا گلوسیت می تواند به دلیل کم شدن میزان آهن و یا برخی ویتامین های گروه B مثل کمبود ویتامین B12، B6 و B9 (فولات) ایجاد شود.

• اضطراب و افسردگی هم از دیگر دلایل عارضه التهاب زبان می باشد.

• بیماری های پوستی از قبیل: لیکن پلان دهانی، اریتما، آفت، پمفیگوس ولگاریس، سیفلیس و غیره نیز می تواند منجر به التهاب زبان شود.

 

 • بیماری التهاب زبان به وسیله محرک هایی نظیر: تنباکو، الکل، غذاهای داغ، ادویه جات و غیره ایجاد می شود.

• عفونت قارچی دهان می تواند سبب التهاب زبان شود.

•  التهاب زبان گاهی به علت پروتز دندان که باعث فشار بر لثه ها می شود - استفاده بیش از حد از مسواک و یا نخ دندان ایجاد می شود.

• مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی از دیگر علل ابتلا به بیماری التهاب زبان است.

 

التهاب زبان و عوامل تشدید کننده آن
ο سیگار كشیدن باعث تشدید بیماری التهاب زبان (گلوسیت) می شود.

ο بیماری التهاب زبان در مواجهه‌ شیمیایی‌ یا محیطی‌ با مواد شیمیایی‌ تحریك‌كننده‌ یا خورنده بدتر خواهد شد.

ο الكلیسم‌ و تغذیه‌ نامناسب‌ به‌ ویژه‌ كمبود ویتامین‌ها سبب تشدید بیماری التهاب زبان می شود.

ο اضطراب‌ یا افسردگی‌ باعث بدتر شدن التهاب زبان می شود.

ο از عوامل موثر در تشدید التهاب زبان بیماری دیابت‌ شیرین‌ است.

 

 علائم التهاب زبان عبارتند از:

از علائم التهاب زبان می توان به گلو درد اشاره کرد

 

♦ سخت جویدن و بلعیدن غذا و حرف زدن از علائم التهاب زبان است.

♦ نشانه دیگر التهاب زبان نرمی سطح زبان، زخم و نازک شدن آن می باشد.

♦ تغییر رنگ زبان نیز از علایم التهاب زبان است، اگر رنگ زبان بی رنگ باشد، به علت کم خونی کشنده رخ داده است. اگر رنگ زبان قرمز پررنگ باشد، به علت کمبود ویتامین های گروه ب رخ داده است.

 

♦ ورم زبان، احساس سوزش در دهان و نوک زبان نیز از علائم بیماری التهاب زبان است.

♦ نشانه ی دیگر التهاب زبان احساس خشکی در دهان، کاهش بزاق و کاهش بهداشت دهان است.

♦علامت دیگر التهاب زبان افزایش تشنگی است.

♦ گلودرد و  از دست دادن حس چشایی نیز از نشانه های التهاب زبان می باشد.

 

عوارض بیماری التهاب زبان

- از عوازض بیماری التهاب زبان، بسته شدن راه های هوایی برای نفس کشیدن است.

- سخت صحبت کردن، جویدن و بلعیدن از عوارض التهاب زبان می باشد.

 

التهاب زبان و راه های تشخیص آن

در تشخیص التهاب زبان گاهی آزمایش خون برای رد بیماریهای دیگر انجام می شود

 

◊ باید فرد توسط دندان پزشک معاینه شود.

◊ در التهاب زبان برجستگی های انگشت مانند در سطح زبان که به نام پاپیل (پرز) معروفند، ممکن است از بین رفته باشد.

◊  زبان متورم یا تکه های متورم در زبان در بیماری التهاب زبان دیده می شود.

◊  پزشک سوالاتی را در زمینه سابقه بیماری و روش زندگی از فرد خواهد پرسید تا علت التهاب زبان مشخص شود.

◊  در تشخیص عارضه التهاب زبان آزمایش خون برای رد بیماری های دیگر، ممکن است انجام شود.

 

درمان التهاب زبان

اگر به بیماری التهاب زبان مبتلا شدید از مصرف شکلات پرهیز کنید

 

¤ غذاهای‌ تحریك‌كننده‌ التهاب زبان می‌توانند شامل‌ شكلات‌، مركبات‌، غذاهای‌ اسیدی‌ (سركه‌ و ترشی‌جات‌)، آجیل‌ شور یا چیپس‌ سیب‌ زمینی‌ باشند که تا حد امکان از آن استفاده  نشود.

 

¤ روزانه‌ 3 بار یا بیشتر دهان‌ خود را با محلول‌ نمك‌ (نصف‌ قاشق‌ چایخوری‌ در 250 سی‌سی‌ آب‌ معادل‌ یك‌ بطری‌ نوشابه‌) بشویید این راه برای درمان التهاب زبان بسیار موثر است.

¤ اگر التهاب‌ زبان‌، ناشی‌ از یك‌ دندان‌ یا دندان‌ مصنوعی‌ خراب‌ باشد، باید به دندانپزشك‌ مراجعه کنید.

 

داروهای موثر در درمان التهاب زبان

- برای‌ درد خفیف‌ بیماری التهاب زبان می‌توانید از داروهای‌ بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ مثل‌ دهان‌ شویه های‌ بی‌حس‌كننده‌ یا استامینوفن‌ استفاده‌ كنید.

 - ممكن‌ است‌ برای‌ عفونت‌ و درد التهاب زبان، آنتی‌بیوتیك‌ها یا بی‌حس‌كننده‌های‌ موضعی‌ تجویز گردند.

 

در صورت ابتلا به بیماری التهاب زبان درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

در بیماری التهاب زبان اگر دچار تب شدید حتما به پزشک مراجعه کنید

 

· عدم‌ بهبودی‌ علایم‌ التهاب زبان ظرف‌ 3 روز علی‌رغم‌ درمان

·  اگر درد بیماری التهاب زبان غیر قابل‌ تحمل‌ شود و با درمان‌ تسکین‌ نیابد.

· اگر دچار تب شدید

· ظهور بثور پوستی‌ در هنگام ابتلا به بیماری التهاب زبان

· اگر در هنگام مبتلا شدن به عارضه التهاب زبان دچار کاهش وزن شدید

· اگر در بیماری التهاب زبان، زبان‌ متورم‌ شود و مانع‌ بلع‌ گردد.

 

پیشگیری از بیماری التهاب زبان

برای پیشگیری از التهاب زبان باید به طور مرتب از نخ دندان استفاده کرد

 

º  رعایت بهداشت دهان عاملی در پیشگیری از التهاب زبان می باشد.

º  شرکت کردن در فعالیت های ورزشی

º تغذیه سالم به پیشگیری از التهاب زبان کمک می کند

º  پیشگیری از ابتلا به التهاب زبان با مرتب مسواک زدن و استفاده از نخ دندان

º نوشیدن زیاد آب برای پیشگیری از بیماری التهاب زبان موثر است زیرا که باعث ترشح کافی بزاق می شود و به کاهش رشد باکتری کمک می کند.

º برای پیشگیری از ابتلا به التهاب زبان از مصرف شکلات، مرکبات، غذاهای اسیدی (سرکه و ترشی)، آجیل های شور و یا چیپس سیب زمینی باید خودداری کنید.

º برای جلوگیری از ابتلا به التهاب زبان، با آب نمک روزانه سه بار و یا بیشتر، دهانتان را بشویید.

 

گردآوری: بخش سلامت صبح بخیر

منابع:

tebyan.net

noonoab.ir