سلامت


2 دقیقه پیش

نشانه ها و عوارض کمبود ویتامین‌ها در بدن

ویتامین‌ها نقش مهمی‌ را در بدن انسان ایفا می‌کنند. به‌نحوی‌که کمبود ویتامین‌ (حتی یکی از آن‌ها) می‌تواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ...
2 دقیقه پیش

چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش می‌زنند؟

فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ...

اصول تغذیه در دوران شیمی درمانی


غلات کامل و سبوس دار که ارزش تغذیه ای بالاتر دارند را جایگزین غلات تصفیه شده و آرد سفید در برنامه غذایی روزانه تان کنید.

هفته نامه زندگی مثبت:  تاکنون، بارها و بارها درباره انواع راه های پیشگیری از ابتلا به سرطان شنیده و خوانده ایم اما شاید کمتر بیمار مبتلا به سرطانی را بتوان پیدا کرد که با نکته های مهمی که باید در طول دوره بیماری و شیمی درمانی خود رعایت کند، آشنا باشد.

•    غلات کامل و سبوس دار که ارزش تغذیه ای بالاتر دارند را جایگزین غلات تصفیه شده و آرد سفید در برنامه غذایی روزانه تان کنید.

•    اگر قرار است آبمیوه آماده بخورید، حتما انواع صددرصد طبیعی و پاستوریزه را انتخاب کنید. از آنجایی که سیستم ایمنی بدن شما نسبت به افراد سالم ضعیف تر است، وجود هرگونه آلودگی میکروبی در آبمیوه های غیرپاستوریزه می تواند سلامتتان را به خطر بیندازد.

بخورنخورهای شیمی درمانی

•    میان انواع میوه ها، سبزی ها و آبمیوه ها، آنهایی که رنگ تیره تری دارند و به قرمز، سبز تیره، نارنجی یا حتی سیاه نزدیک تر هستند (مانند آلو و انگور سیاه) را انتخاب کنید. این میوه ها و سبزی ها، حجم بالاتری از آنتی اکسیدان ها را به بدنتان می رسانند و کمک چشمگیری به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن در طول شیمی درمانی می کنند.

•    حتما حداقل 50 درصد از بشقاب وعده ها و میان وعده های غذایی تاناز انواع میوه ها و سبزی های تازه و سالم پر شده باشد.

•    مصرف سبزی های برگ سبز تیره مانند اسفناج، کاهو و سبزی خوردن را فراموش نکنید.

•    از مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی پرهیز کنید. این غذاها باعث ایجاد استرس اکسیداتیو در بدن و کاهش قدرت سیستم دفاعی بدنتان می شوند.

•    گوشت ماهی یا گوشت پرندگان که هضم ساده تر و پروتئین مرغوب تر و از طرفی، چربی کمتری نسبت به گوشت های قرمز دارند را در برنامه غذایی تان جای دهید.

•    اگر اشتها ندارید، 1 فنجان آّب مرکبات، آب انگور یا آب هویج قبل از وعده های غذایی برای افزایش اشتهایتان تصویه می کنیم.

•    اگر بی اشتهایی به خوردن غذا آزارتان می دهد، غذاهای کم حجم اما پرکالری مانند شیره انگور، مغزها و دانه های خام، حبوبات پوست کنده، آووکادو و غلات بوداده را در طول روز مصرف کنید تا کالری کافی برای تحمل روند درمان به بدن خود برسانید.

•    وعده های غذایی سنگین در طول روز نخورید تا دستگاه گوارش شما تحمل و توان هضم و جذب مواد غذایی را داشته باشد. بهتر است 5 وعده سبک غذایی و 3 میان وعده در طول روز داشته باشید.

•    با اضافه کردن چاشنی ها یا ادویه هایی مانند لیموترش، گلپر، پودر لیموعمانی، رب یا سس گوجه فرنگی، رب انار یا رب آلو به غذاهایتان طعم بهتری به آنها بدهید تا بتوانید بی اشتهایی ناشی از بدطعمی دهان خود را از بین ببرید.

•    برای پیشگیری از ابتلا به یبوست، مصرف آب فراوان، آلو، عدس، میوه ها و سبزی های تازه را در طول روز فراموش نکنید.

•    اگر دچار اسهال ناشی از شیمی درمانی شدید، می توانید برنج و سیب پوست کنده را در برنامه غذایی تان داشته باشید.

•    اگر جویدن غذا برایتان سخت است، غذاها را له یا پوره کنید. به این ترتیب، حجم کافی و مناسبی از غذا، ریزمغذی ها و کالری را دریافت خواهید کرد.

•    حتی اگر حالت تهوع داشتید، باز هم مصرف حجم بالایی از آب ساده و سالم را در طول روز فراموش نکنید.

•    دور غذاهای چرب، شور و شیرین را خط بکشید. این غذاها علاوه بر ایجاد استرس اکسیداتیو، می توانند زمینه ساز ابتلا به فشار خون بالا، دیابت، چاقی و بیماری های قلبی شوند و مشکلاتتان را دوچندان کنند.

بخورنخورهای شیمی درمانی

•    مصرف تخم مرغ خام یا خوراکی های حاوی تخم مرغ خام، شانس ورود سالمونلا به بدنتان را بیشتر و سلامتتان را تهدید می کند.

•    تمام گوشت ها را قبل از مصرف، کاملا بپزید و از مصرف انواع گوشت های کبابی، استیکی یا آبدار که بخش مرکزی آنها خام مانده، خودداری کنید. سیستم ایمنی ضعیف بدن شما، توان مبارزه با میکروب های موجود در گوشت های خام را ندارد.

•    قبل از مصرف هر نوع مکمل غذایی برای تقویت بدن، حتما با پزشک معالجتان مشورت کنید.

•    مصرف خوراکی های سرشار از ویتامین C مانند مرکبات، هلو، انبه، آووکادو، انجیر، گوجه فرنگی، پیاز خام، فلفل دلمه ای و کیوی می تواند به حفظ و افزایش قدرت سیستم دفاعی بدنتان کمک کند.

•    مصرف روزانه حداقل 1 قاشق غذاخوری عسل طبیعی به عنوان ترکیبی ضدباکتری و ضدقارچ به تمام بیماران مبتلا به سرطان توصیه می شود.

•    حتما در طول دوره شیمی درمانی و برای کاهش عوارض ناشی از آن، هفته ای 4 مرتبه تخم مرغ کاملا پخته که سرشار از سلنیوم، ویتامین های گروه B و 7 گرم پروتئین است، بخورید.

•    مصرف دمنوش با چاشنی زنجبیل در تمام دوران شیمی درمانی برای کاهش تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی به تمام افراد مبتلا به سرطان توصیه می شود.

•    مصرف دمنوش یا گیاه خشک و تازه نعناع در طول دوران شیمی درمانی هم می تواند تهوع ناشی از آن را از بین ببرد.

•    مصرف ماست های پروبیوتیک هم به حفظ تعادل باکتری های مفید موجود در دستگاه گوارش و پیشگیری از ابتلا به بیماری های عفونی در طول دوره شیمی درمانی کمک می کند.

•    میلک شیک ها و اسموتی ها می توانند علاوه بر ریزمغذی های فراوان، کالری کافی هم به بدنتان برسانند، البته در صورتی که خانگی باشند.

•    مصرف گوشت های پرچرب و کبابی، شانس ابتلا به انواع سرطان، مخصوصا سرطان های دستگاه گوارش را تا 56 درصد افزایش می دهند و روند درمان بیماران مبتلا به سرطان را هم کندتر می کنند.

•    آلودگی هوا و استعمال سیگار تا 41 درصد شانس ابتلا به سرطان دستگاه تنفس فوقانی را بالا می برند، بنابراین در روزهای آلوده بیرون نروید و سیگار نکشید.

بخورنخورهای شیمی درمانی

•    مصرف چای سبز و سفید را در دوران شیمی درمانی، محدود کنید. برخی از آنتی اسکیدان های موجود در این 2 نوع چای باعث ایجاد تداخل در عملکرد داروهای شیمی درمانی می شوند.

•    در مورد مصرف سویا و محصولات بر پایه سویا در طول دوره شیمی درمانی با پزشک خود مشورت کنید. در برخی از موارد درمانی و برخی سرطان ها، باید مصرف سویا را به دلیل ترکیبات خاص موجود در آن و امکان ایجاد اختلال در روند درمان، محدود کرد.

•    مصرف حداقل 3 وعده سبزی های برگ سبز تیره می تواند مقداری آهن و کلسیم به بدنتان برساند.

•    از مصرف شیر و لبنیات فله ای، سنتی و غیرپاستوریزه، حتی برای یک بار هم خودداری کنید.

•    یادتان باشد مصرف کلم بروکسل برای دفع سموم بدن در دوره شیمی درمانی بسیار مفید خواهد بود.


ویدیو مرتبط :
اصول تغذیه

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

نقش تغذیه در دوران شیمی درمانی



 

پیشگیری از سرطان, تغذیه در دوران شیمی درمانی

امان از بیماری؛ بی‌خبر و آرام می‌آید، اما آرام نمی‌گیرد. وقتی می‌آید زندگی را به هم می‌ریزد. هرقدر هم كه جزئی و ساده باشد، باز هم دردسرساز می‌شود و امان از وقتی كه بیماری‌های شدید و مزمن، پای‌شان به خانه‌ای باز شود. آن وقت عوارضی برجامی‌گذارد كه گاهی از خود بیماری هم سخت‌تر و تحمل آنها دشوارتر است.

سرطان هم یكی از این بیماری‌هاست كه این روزها بیشتر از گذشته خودنمایی می‌كند و افراد زیادی را درگیر كرده است.بیماری‌ای كه نامش هم می‌تواند انسانی را از پادرآورد، چه رسد به عوارض و مشكلات حین درمان كه بیمار و خانواده‌اش را حسابی خسته می‌‌كند، اما خوب است بدانید با تغذیه مناسب می‌توان با این مشكلات هم مقابله كرد.

هم پیشگیری، هم درمان
با توجه به افزایش میزان شیوع سرطان و ترس از این بیماری، خیلی هم عجیب نیست كه در بیشتر جمع‌ها بحث رژیم‌های غذایی ضدسرطان حسابی داغ و پرطرفدار باشد البته متخصصان هم تائید كرده‌اند كه با تغذیه صحیح نه تنها از ایجاد سرطان پیشگیری می‌شود، بلكه در طول درمان هم می‌توان برای كاهش عوارض از آن كمك گرفت و پس از بهبود نیز احتمال عود را كاهش داد.تحقیقات نشان داده است رژیم‌های غذایی سرشار از آنتی‌اكسیدان كه در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود، می‌تواند از بروز سرطان پیشگیری كند و روند درمان را بهبود بخشد.

هنگام بروز زخم‌های دهانی، مصرف تركیبات اسیدی ممنوع!
سرطان بیماری سختی است كه در كنار تمام مشكلاتش، شیوه‌های درمانی مختلف هم عوارض خاصی برای بیمار ایجاد می‌كند. خشكی دهان، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، یبوست و اسهال نمونه‌ای از این مشكلات است، اما نكته مهمی كه باید به آن توجه شود، نقش تغذیه در كاهش این عوارض است.

میترا زراتی، كارشناس ارشد تغذیه، ضمن تاكید بر این كه تغذیه و رژیم درمانی نقش موثری در پیشگیری از عوارض ناشی از روش‌های درمانی سرطان ایفا می‌كند، در این‌باره توضیح می‌دهد: تغذیه نه تنها می‌تواند از ایجاد این مشكلات پیشگیری كند، بلكه تا حدی برای كاهش شدت آنها نیز موثر است.

به‌عنوان نمونه بیمارانی كه در حال شیمی درمانی یا رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن هستند، دائم دچار خشكی دهان می‌شوند. این افراد مستعد بروز زخم‌های دهانی نیز هستند كه در صورت ایجاد چنین زخم‌ها یا التهاب‌هایی باید به رژیم غذایی‌شان توجه ویژه‌ای شود.

به گفته این كارشناس ارشد تغذیه، بهتر است این افراد برای پیشگیری از خشكی دهان زمانی كه خارج از خانه هستند یك بطری آب همراه داشته باشند و حتی وقتی تشنه نیستند، آب بنوشند تا دهان‌شان به كمك آب مرطوب بماند.

وی می‌افزاید: این افراد می‌توانند از تركیباتی كه تحریك‌كننده ترشحات بزاق است، مانند آبنبات‌ ترش كمك بگیرند. مكیدن یخ نیز شیوه‌ای موثر برای این گروه از بیماران است.همان‌طور كه گفته شد، خشكی دهان فرد را مستعد ابتلا به زخم‌های دهان می‌كند. زراتی با اشاره به این موضوع خاطرنشان می‌كند: در صورتی كه فرد به‌دلیل خشكی دهان دچار زخم دهان شده است، به هیچ وجه نباید از آدامس‌ یا آبنبات‌ ترش استفاده كند. این كار نه تنها كمكی به بیمار نمی‌كند، بلكه موجب تشدید زخم دهان هم خواهد شد.

وی تاكید می‌كند: كسانی كه به دلیل درمان‌های‌ سرطان دچار زخم‌های دهان یا آفت دهان شده‌اند، اصلا نباید از تركیبات اسیدی مانند نوشابه‌های گازدار، گوجه‌فرنگی، رب یا سس گوجه‌فرنگی، مركبات و كیوی استفاده كنند چون این تركیبات با تشدید زخم‌های دهانی به بروز عوارض دیگری منجر می‌شود. همچنین بهتر است غذاهای خشك و جامد را نیز مصرف نكنند و بیشتر به شكل پوره یا سوپ غذایشان را میل كنند.

آنتی‌اكسیدان‌ها در روزهای شیمی‌درمانی
زراتی می‌گوید: افرادی كه در حال شیمی‌درمانی هستند یا حتی كسانی كه اشعه درمانی در ناحیه شكم انجام می‌دهند، ممكن است با مشكلی به نام «ناتوانی در تحمل لاكتوز» روبه‌رو شوند. این افراد زمانی كه شیر می‌نوشند، دچار اسهال و نفخ شدید خواهند شد.

به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام شیمی‌درمانی، زمانی كه فرد دچار اسهال می‌شود، مصرف شیر را كنار گذاشته و به جای آن از ماست و بویژه ماست پروبیوتیك استفاده كند.به گفته وی، در طول دوره درمان سرطان و شیمی درمانی بویژه در روزهای اول، ممكن است فرد دچار اسهال یا یبوست شود. برای پیشگیری از یبوست، بیماران حتما باید آب كافی بنوشند و توصیه می‌شود در رژیم غذایی روزانه‌شان از آلو یا انجیر خشكی كه در آب خیس داده شده نیز استفاده كنند.

آنتی‌اكسیدان‌ها كه در میوه‌ها و سبزیجات رنگی به وفور یافت می‌شود، یكی از بهترین منابع غذایی برای كاهش احتمال بروز سرطان به حساب می‌آید، اما این مطلب به این معنی نیست كه فقط برای پیشگیری از سرطان باید از این مواد غذایی كمك گرفت. به گفته زراتی بیماران باید در روزهای شیمی‌درمانی از آنتی‌اكسیدان‌ها مانند لبو، خرمالو، كیوی، پرتقال‌های توسرخ، هویج و آب هویج به مقدار زیاد استفاده كنند؛ البته فراموش نكنید مصرف مركبات در صورتی توصیه می‌شود كه فرد دچار زخم‌های دهانی نشده باشد.

فرنی و شیربرنج؛ غذایی مناسب در دوران بی‌اشتهایی
عوارض و مشكلات ناشی از درمان سرطان به همین موارد ختم نمی‌شود. احساس تهوع و بی‌اشتهایی هم یكی از مشكلات شایعی است كه بیماران را حسابی كلافه می‌كند، اما این مشكل هم راه‌حل دارد.زراتی در این‌باره توضیح می‌دهد: بسیاری از بیماران بویژه در طول چهار تا پنج روز اول پس از شیمی درمانی دچار تهوع و بی‌اشتهایی می‌شوند بنابراین توصیه می‌شود به هیچ عنوان در سه روز اول از گوشت قرمز استفاده نكنند و به جای آن گوشت‌های سفید را مصرف كنند.

این كارشناس ارشد تغذیه می‌گوید: در این مدت بهتر است غذاهایی استفاده شود كه خیلی به جویدن نیاز ندارد به‌عنوان نمونه مصرف ژله‌ای كه در خانه تهیه شده و حاوی تكه‌های میوه است، به دلیل پروتئین مناسبی كه دارد بسیار مفید خواهد بود. علاوه بر این، شیربرنج، فرنی‌ای كه حاوی پودر گردوی آسیاب شده است، ماستی كه داخل آن تكه‌های میوه، هویج رنده شده و كشمش وجود دارد نیز فوق‌العاده مناسب خواهد بود.

خیلی از بیماران علاوه بر كم‌اشتهایی از حالت تهوع نیز رنج می‌برند. زراتی به این گروه از افراد توصیه می‌كند، بهتر است جایی كه بوی غذا در آن حس می‌شود، حضور نداشته باشید چون بوی غذا حالت تهوع را تشدید می‌كند. در مقابل بوییدن پوست لیمو ترش تازه می‌تواند به كاهش این حس كمك كند. مواد غذایی خیلی شیرین یا گرم نیز می‌تواند موجب ایجاد حالت تهوع شود.علاوه بر این موارد توصیه می‌شود بیماران در روند شیمی درمانی حتما از پروتئین‌های گیاهی و حیوانی به مقدار لازم استفاده كنند و مقدار نمك را در رژیم‌غذایی‌شان محدود كنند.

صبحانه را كامل میل كنید
زراتی درباره رژیم غذایی قبل از شیمی درمانی یادآور می‌شود: وعده غذایی كه قبل از شیمی درمانی مصرف می‌شود باید حاوی كربوهیدارت‌ها باشد به‌عنوان مثال نان، برنج یا ماكارونی‌ای كه همراه با سبزیجات مانند قارچ، فلفل دلمه‌ای، هویج و... تهیه می‌شود برای شب قبل از شیمی‌درمانی مناسب خواهد بود.

وی می‌افزاید: معمولا حدود دو روز پس از شیمی‌درمانی بیماران بی‌اشتها هستند و به همین دلیل توصیه می‌شود، صبحانه را قبل از شیمی‌درمانی به‌طور كامل میل كنند. بویژه خوب است از نان‌های سبوس‌دار، مواد غذایی حاوی پروتئین مانند پنیر و گردوی آسیاب شده استفاده شود.
منبع:salamatnews.com