از این بیماری‌ها فاصله بگیرید!

انسان امروزی در برابر انبوهی از عوامل بیماری‌زا که سبب‌ساز مرگ هستند، قرار دارد. شاید اگر بدانید این بیماری‌ها چطور به‌وجود می‌آیند و چطور می‌توان از آنها پیشگیری کرد، به این قاتلان بی‌رحم مجال نداده و شکست‌شان بدهید.

 بیماری‌های قلبی، مقام اول مرگ‌و‌میر ایرانیان

 بررسی‌ها نشان می‌دهد مبتلایان به فشار و چربی خون بالا، مرض‌قند، سیگاری‌ها و افراد کم‌تحرک زودتر از دیگران درمعرض ابتلا به سکته‌های مغزی و قلبی قرار دارند، به‌طوری که دکتر علی‌اکبر سیاری معاون بهداشت وزارت بهداشت با عنوان این مطلب که عمده مرگ‌ها در فاصله سنی 30 تا 70‌سالگی است، به مهر می‌گوید: اکثر این مرگ‌ها قابل پیشگیری است و با رفتارها و سبک زندگی مردم ارتباط مستقیم دارد.

به‌علاوه بر‌اساس گزارش‌های وزارت بهداشت، سالانه 93هزار سکته قلبی و 43هزار سکته مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که می‌توان با تغییر سبک زندگی و اصلاح الگوی غذایی، از تعداد این سکته‌ها کم کرد. طبق آمارها، بیماری‌های قلبی اولین عامل مرگ‌و‌میر ایرانیان است.

علت افزایش بیماری‌های قلبی

دکتر مصطفوی درباره علت بیماری‌های قلبی به مجله «سیب سبز» می‌گوید: بیماری‌های قلبی مهم‌ترین عامل مرگ‌و‌میر در ایران است که مهم‌ترین علت آن گرفتگی عروق کرونری قلب و به‌دنبال آن سکته قلبی است. مهم‌ترین عوامل سبب‌ساز گرفتگی رگ‌ها هم فشار‌خون، دیابت، چربی‌خون، مصرف سیگار و سوابق خانوادگی و ارثی است. مصرف سیگار و قلیان در افراد و برخی از خانم‌ها  بیشتر شده که به‌تبع آن آمار ابتلا به بیماری‌های قلبی در خانم‌ها هم افزایش یافته است.

رواج زندگی نشسته و بدون فعالیت، استرس، مصرف فست‌فودها، چاقی و... باعث بروز مشکلات قلبی و بالا رفتن مرگ‌ومیر بر اثر این بیماری‌ها شده است. در گذشته سنین بالا بیشترین خطر ابتلا به بیماری قلبی را داشتند اما امروزه به‌دلیل عادات نادرست و سبک زندگی غلط سن ابتلا هم پایین آمده است.

 پیشگیری از حمله قاتلی به‌نام بیماری قلبی

مهم‌ترین راه پیشگیری، سبک زندگی سالم است که حتی می‌تواند تاثیر عوامل ژنتیکی ابتلا به بیماری‌های قلبی را هم به حداقل برساند. فعالیت بدنی، دوری از استرس، پرهیز از مصرف سیگار، مصرف غذاهای سالم و سبزیجات، کنترل قند و فشار‌خون و... همگی جزء کارهایی است که می‌توان برای پیشگیری انجام داد. درد قفسه سینه مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین علامت بیماری و سکته قلبی است که با بررسی‌های دقیق‌تر و آنژیوگرافی می‌توان ابتلا به این بیماری‌ها را به‌طور قطع تشخیص داده و برای پیشگیری و درمان اقدام کرد.

سکته مغزی دومین عامل مرگ‌و‌میر در ایران

به گزارش ایرنا، مسعود مهرپرور دبیر انجمن سکته مغزی ایران، از افزایش سکته مغزی در ایران خبر داد و گفت: این سکته به‌عنوان دومین عامل مرگ‌و‌میر در ایران و برخی کشورهای در حال پیشرفته است.

 عوامل ایجاد سکته مغزی

دکتر جامه‌بزرگی متخصص مغز و اعصاب در این باره می‌گوید: سکته مغزی دومین علت مرگ‌و‌میر در ایران و علت اصلی ناتوانی و ازکار افتادگی است. سکته یعنی مسدود شدن قسمتی از رگ و ازبین رفتن بخشی از بافت که اگر این تخریب در مغز باشد، سکته مغزی محسوب می‌شود. دو عامل برای سکته مغزی وجود دارد: یکی عواملی که نمی‌توان آنها را تغییر داد مثل سن (سکته مغزی در افراد مسن بیشتر است)، جنسیت (سکته مغزی در مردها بیشتر است)، عوامل ارثی و نژاد (سیاهپوستان بیش از سفیدپوستان به این بیماری مبتلا می‌شوند).

عوامل دیگر سبب‌ساز سکته مغزی را می‌توان کنترل کرد مثل فشار‌خون، قند‌خون، چربی خون، مصرف سیگار، کم‌تحرکی، کمبود ماده غذایی به‌نام فولات که در سبزیجات وجود دارد، برخی بیماری‌های زمینه‌ای مثل اختلالات ریتم قلب، سکته قلبی، تنگی رگ‌های گردن و... که می‌توان با رعایت برخی مسائل مربوط به سلامت، خطر آنها را کم کرد.

 چطور از سکته مغزی پیشگیری کنیم؟

علائم سکته مغزی شامل فلج یک‌طرف بدن شامل ناتوانی یا بی‌حسی در اندام‌ها، فلج و بی‌حسی در یک طرف صورت که علامت آن کج شدن صورت است. اختلال تکلم (‌ناتوانی در تکلم، حرف‌های نامربوط گفتن یا تپق زدن) که یکباره بروز می‌کند، اختلال در بینایی که فرد یک‌طرف صورت را نمی‌بیند، سرگیجه، دوبینی، عدم تعادل و... جزء علائمی است که باید به‌عنوان هشدار مدنظر قرار داد.

اگر فردی دچار این علائم شود باید سریعا خود را به مرکز درمانی برساند تا به لحاظ ابتلا به سکته مغزی تحت‌بررسی قرار گیرد. در این مواقع به هیچ عنوان قرص زیر‌زبانی و... توصیه نمی‌شود که ممکن است باعث افت ناگهانی فشار‌خون شود. کاهش ناگهانی فشار‌خون برای فرد مشکوک به سکته مغزی بدترین کار است. اگر وقوع سکته مغزی زود یعنی زیر 3 تا 4‌ساعت تشخیص داده شود، می‌توان داروهایی تجویز کرد که از سکته پیشگیری کرده یا حداقل شدت آن را کم کرد. به‌علاوه تمام این مسائل، سبک زندگی سالم، غذاهای تازه و آبپز شده، فعالیت بدنی و... همگی جزء موارد پیشگیری محسوب می‌شوند.

 مقام سوم مرگ‌و‌میر می‌رسد به سرطان

به گزارش تسنیم، رئیس مرکز تحقیقات سرطان ایران می‌گوید:  متاسفانه در حال حاضر، ابتلا به سرطان سومین عامل مرگ‌و‌میر در ایران است. دکتر نحوی‌جو دکترای مدیریت خدمات پزشکی در این باره می‌گوید: سرطان معده بیشترین میزان مرگ‌و‌میر را در ایران دارد که جزء شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان است. شایع‌ترین سرطان بین زنان هم سرطان سینه است که سالانه جان تعداد زیادی از خانم‌ها را می‌گیرد.

سرطان معده: برخی عفونت‌ها، عوامل ارثی، خوردن غذاهای چرب، چاقی، نمک بیش از حد، ماهی دودی و... جزء عوامل زمینه‌ساز برای سرطان معده هستند. سبک زندگی سالم و دوری از عوامل خطرساز می‌تواند به‌عنوان پیشگیری مطرح شود. افرادی که ریسک فاکتورهای زیادی دارند، با آندوسکوپی‌های دوره‌ای می‌توانند احتمال خطر را کمتر کنند. نوعی عفونت به‌نام هلیکوباکتر پیلوری هم ممکن است به‌عنوان مهم‌ترین عامل سرطان معده درنظر گرفته شود. این عفونت متاسفانه در افرادی که از نظر وضعیت اقتصادی و اجتماعی در طبقه پایینی قرار دارند بیشتر دیده می‌شود. این افراد چون بهداشت ضعیفی دارند این عفونت را به یکدیگر منتقل می‌کنند. ریشه‌کن کردن عفونت در زمانی که علائم معدی آشکار شده‌اند کمک می‌کند که خطر ابتلا به سرطان معده کمتر شود.

سرطان سینه: استفاده بیش از حد از قرص‌های ضدبارداری، عدم شیردهی، سن بالای ازدواج، عدم فعالیت و... هم از‌جمله عوامل سبب‌ساز برای سرطان سینه در خانم‌هاست. برای پیشگیری از سرطان سینه باید تمام عوامل سبب‌ساز را در کنترل داشت. با رعایت مسائل مربوط به ازدواج درست و پیشگیری از بارداری، می‌توان تا‌حدی این عوامل را کنترل کرد. ورزش و رژیم غذایی مناسب از‌جمله موارد لازم برای پیشگیری از هر نوع بیماری است. انجام معاینات دوره‌ای توسط پزشک و سونوگرافی از 30سالگی و ماموگرافی سینه از 40‌سالگی برای تشخیص به‌موقع و درمان ضروری است.

تلخی مرگ با شیرینی دیابت

براساس گزارش ایرنا، بنیاد بین‌المللی دیابت آماری ارائه کرده که براساس آن، این بیماری خاموش در هر 6ثانیه یک قربانی می‌گیرد و تعداد مرگ‌های ناشی از آن بیش از مجموع ایدز، سل و مالاریاست. به‌علاوه مطالعات نشان داده که بیشترین عامل تاثیرگذار روی این کاهش طول عمر ناشی از تاثیر دیابت روی سلامت سیستم قلبی-عروقی است که در ۳۶درصد مردان و ۳۱درصد زنان مبتلا به دیابت نوع یک وجود دارد.

چرا دیابت سراغ‌مان می‌آید؟

دکتر هاشمی درباره بیماری دیابت این‌طور توضیح می‌دهد: دو عامل اصلی علت بروز دیابت هستند؛ یکی کاهش یا توقف تولید انسولین توسط غده لوزالمعده یا پانکراس که عمدتا در سنین کودکی رخ داده و منجر به بروز دیابت نوع یک می‌شود و دوم، مقاومت به انسولین که غالبا در میانسالی به‌وقوع پیوسته و ابتلا به دیابت نوع دوم را در پی دارد.

در هر دو مورد وراثت نقش تعیین‌کننده‌ای دارد اما در نوع دوم عواملی مانند اضافه‌وزن و چاقی و نیز نحوه تغذیه و میزان فعالیت بدنی دخالت دارند. به‌علاوه مصرف زیاد شیرینی و مواد قندی همچنین چربی‌ها و خوراکی‌های چاق‌کننده در طول زندگی می‌توانند از یک‌سو با انباشت بافت چربی و از‌سوی دیگر با فرسودگی لوزالمعده به پیدایش مقاومت به انسولین و نهایتا بروز دیابت منجر شوند.

چه باید کرد؟

از آنجا که غذاهای پرکالری می‌توانند موجب پیشرفت اضافه‌وزن و چاقی افراد باشند، سبب تشدید مقاومت به انسولین و گسترش دیابت می‌شوند لذا باید از مصرف آنها پرهیز کرد. رعایت یک الگوی غذایی متنوع و متناسب مانند سایر افراد جامعه برای مبتلایان به دیابت نیز مفید است و بر مصرف میوه‌ها و سبزیجات به‌دلیل خواص متعدد آنها تاکید می‌شود. اصلاح شیوه زندگی به مفهوم پیروی از الگوی غذایی صحیح و رعایت فعالیت فیزیکی مناسب در کنار مصرف درست و به‌موقع داروها و پایش‌های دوره‌ای توصیه شده توسط پزشک معالج، می‌تواند از پیشرفت بیماری و عوارض آن جلوگیری کند.

برای حفظ تعادل قند‌خون، رعایت یک رژیم غذایی متنوع، متعادل و متناسب توصیه می‌شود ولی در افراد دیابتی توجه به مصرف فیبرهای غذایی به‌واسطه خاصیت آنها در ثابت نگه‌داشتن قند‌خون در کنار سایر ویژگی‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. قندهای ساده به‌دلیل اثر سریع در بالا بردن سطح قند‌خون باید با احتیاط و به شکل محدودتری استفاده شوند.  

اگر از بیماری آلزایمر می ترسید این نکات را جدی بگیرید!

مهم ترین نکته درباره محافظت از مغزتان در مقابل بیماری فراموشی سالخوردگی این است که از همین امروز شروع کنید.     
خبر خوب: انسان ها بیشتر و بیشتر عمر می کنند؟خبر بد: این به آن معناست که تعداد بیشتری از انسان ها در سال های بعد به دمانس (از دست دادن حافظه) دچار می شوند. اما شما می توانید با استفاده از این راهنما و به کار گرفتن نکته های موجود در این مطلب از ابتلا به فراموشی فرار کنید.

● سالم زندگی کنید، آلزایمر نگیرید
مهم ترین نکته درباره محافظت از مغزتان در مقابل بیماری فراموشی سالخوردگی این است که از همین امروز شروع کنید. درست است که بیماری فراموشی سالخوردگی و سایر مشکلات حافظه ای (مثل آلزایمر) از ۶۰ سالگی به بالا شروع می شود اما شما برای محافظت از مغزتان باید از همین حالا اقدامات لازم را شروع کنید. شیوه زندگی امروز شما نقش مهمی را در وضعیت آینده شما ایفا می کند. استفاده از موادمخدر و برخی داروها، کلسترول بالا و بی تحرکی و نداشتن ورزش کافی مسائلی است که احتمال ابتلا به فراموشی را افزایش داده و سن ابتلا به آن را کاهش می دهند.

● از جوانی باید مراقب مغزتان باشید
شاید فکر کنید برای جلوگیری از دچار شدن به بیماری های حافظه ای هنوز خیلی وقت دارید اما مطالعات پزشکان انجمن ملی بیماری های اعصاب انگلستان نشان داده، اولین نشانه های کاهش عملکرد نوون های عصبی و سرعت و انتقال رشته های عصبی حدود ۳۰ سالگی شروع شده و در ۴۰ سالگی آرام آرام تخریب سلول های مغزی آغاز می شود. البته فراموشی اتفاق عجیبی در انسان نیست و همه انسان ها برخی مسائل را از خاطر می برند و این یک اتفاق طبیعی است. اما بیماری فراموشی حالتی است که در آن فرد تقریبا همه چیز را از یاد می برد و ذهن او مثل تخته سیاهی می شود که هرچه روی آن بنویسد، فوری پاک می شود.

● ورزش های عضلانی مغزی
راه های دیگری هم برای حرکت دادن مغز وجود دارد؛ در مطلب زیر ما راه هایی برای فعالیت مغز و حفظ آن از خطرات آینده را به شما پیشنهاد می دهیم:
برای مدت ۱۵ دقیقه با سرعت نسبتا بالا، یعنی سرعتی که در آن نتوان به راحتی صحبت کرد، پیاده روی کنید. مطالعه ای که در ژاپن انجام گرفته نشان داده افرادی که هر روز پیاده روی می کنند یا می دوند کمتر احتمال دارد به آلزایمر مبتلا شوند. در دقیقه پنجم دویدن از دوستانی که همراه تان هستند، بخواهید این کلمات را با صدای بلند برایتان بخوانند: خسته، عضله، پیروزی، دونده، تناسب اندام، سرعت، ریه ها، تمرین کردن، آسیب دیدن، تردمیل، تعریق، خستگی، رکورد، سریع، لاغرتر، پایان، با سرعت هرچه تمام تر، کربوهیدرات، ضربان قلب، منطقه، استراحت و مسابقه.بعد از آنکه پیاده روی کردید سعی کنید تمام لغاتی را که به شما گفته شده را به خاطر بسپارید.

● ماهیچه های مغزتان را ورزش دهید
قطعا متوجه شدید، هرقدر بدنتان سالم تر باشد احتمال سلامت مغز شما در آینده بیشتر خواهد شد. اما یک راه دیگر هم برای بیمه کردن مغزتان وجوددارد. فکر کنید که مغز هم یک ماهیچه در بدن شماست، چطور سلامت دیگر ماهیچه ها را حفظ می کنید؟ با به کار گرفتن آنها، همین کار را درباره مغزتان هم انجام دهید هرقدر بیشتر از مغزتان کار بکشید احتمال ضعف و بیماری آن کمتر می شود نتایج مطالعه ای که در نشریه «نورولوژی» به چاپ رسیده نشان می دهد، افرادی که حداقل ۹ سال تحصیلات تکمیلی دارند و شغل شان به پژوهش و مطالعه وابسته است، ۸۰درصد از افرادی که کمتر از ۵ سال تحصیلات تکمیلی دارند و شغل آنها به پژوهش و مطالعه وابسته نیست به بیماری های دمانس و آلزایمر مبتلا می شوند. نکته جالب دیگر هم اینکه مطالعات در هلند و بلژیک نشان داده، افرادی که شغل های پیچیده ای دارند، به خصوص آنهایی که کارشان نظارت بر دیگران و مدیریت است و کارشان نیازمند چالش های ذهنی است، کمتر از افراد دیگر به فراموشی دچار می شوند. پس تا می توانید از ذهنتان استفاده کنید، بخوانید و بعد آنچه را که خوانده اید برای خودتان تکرار کنید، از تخیلات خودتان بنویسید، نقاشی کنید و بازی های ذهنی انجام دهید.

● مغز سالم در گرو قلب سالم
خوشبختانه شما می توانید کارهای زیادی برای کمک به مغزتان انجام دهید، برای مثال هر اقدامی که به تقویت قلب شما بینجامد به مغز شما هم کمک می کند. قلب شما خون را به تمام بدن پمپاژ می کند و اکسیژن را به تمام بافت ها می رساند و طبیعی است که مشکل در کار قلب باعث اختلال در رساندن اکسیژن به بافت ها (و مثلا بافت مغز) و مشکلات بعدی می شود. درباره سایر مشکلات حاشیه ای، باید گفت بر اساس مطالعات انجام گرفته بیشتر افراد جوانی که مبتلا به دمانس، فراموشی و مشکلات ذهنی، اضافه وزن، بیماری دیابت، یا افرادی که دچار سکته مغزی می شوند سه برابر دیگران دچار دمانس یا آلزایمر می شوند. این نکته ها نشان می دهد، شما با رعایت کردن بهداشت، می توانید مانع ابتلای خود به فراموشی در سال های بعد شوید. اگر فشارخون خودتان را پایین نگه دارید و میزان چربی خونتان همیشه در حد مطلوب باشد، همیشه انسانی فعال باشید و به اندازه کافی ورزش کنید و وزنتان را هم در حد طبیعی نگه دارید، احتمال ابتلای خودتان به فراموشی را بسیار پایین خواهید آورد.

● مواظب لثه هایتان باشید
لثه های خونریزی دهنده به معنای افزایش احتمال ابتلا به آلزایمر در آینده است. مطالعات نشان داده، افرادی که دچار مشکلات لثه هستند و بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند به احتمال بیشتری در آینده دچار مشکل از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی می شوند. رابطه قوی هم میان سلامت لثه ها و سلامت قلب وجود دارد و شاید همین عدم سلامت قلب در افرادی که دچار مشکلات لثه هستند، علت مشکلات حافظه ای در آینده باشد.

● برای مدت یک دقیقه به این لغات نگاه کنید:
جمجمه، حافظه، اولین، تفکر، مغز، مختصر، مسن ترین، آخرین، تعقل، فراموشی، به یاد آوردن، رؤیا، تشخیص، تعلیق، تردید، گم شدن، دلیل، ذهن، کنه، سلول، عجیب، تفکرات، مسن تر. بعد از یادآوری کلمات یک دقیقه سوار دوچرخه شوید و سریع رکاب بزنید، بعد حین رکاب زدن سعی کنید همه لغات را به فاصله بیان کنید. در بار دوم وقتی مشغول رکاب زدن هستید، سعی کنید لغاتی را که با حرف «ت» شروع می شوند را به یاد بیاورید.

● ۵ راه حل که نمی گذارد مغزتان هیچ وقت پیر شود
این ۵ راه حل به شما کمک می کند تا از ماده خاکستری مغزتان علیه پیر شدن محافظت کنید.

قوی دست بدهید:
دست دادن قوی، نشان دهنده قدرت شماست، اما حواستان باشد که این موضوع نشان دهنده احتمال کمتر ابتلای شما به آلزایمر در آینده است. در واقع اگر قدرت دست شما زیاد باشد احتمال کمتری دارد که به آلزایمر دچار شوید. برای آنکه قدرت خود را بسنجید می توانید دمبل هایی به وزن یک دهم وزن خودتان را در هر دست بگیرید و با آنها حرکت کنید. اگر نتوانید ۲۵متر را با این وزنه ها در دست طی کنید، یعنی احتیاج به تمرینات قدرتی دارید.

به مغزتان شوک دهید
بعضی انسان ها سورپرایز شدن را دوست دارند و بعضی نه، اما مطمئن باشید که مغز همه انسان ها سورپرایز را دوست دارد. درواقع مطالعات پژوهشگران دانشکده «برکلی» نشان داده که قرار گرفتن در مقابل یک معما و حل یک مسئله می تواند مانع از تخریب پروتئین های خاص در مغز شود. حل جدول کلمات متقاطع و سودوکو ذهن شما را به چالش می کشد. سپس سعی کنید در کارتان هم تنوع ایجاد کنید و به حل مسائل کاری بپردازید.

سبزیجات بخورید
بهترین کمک تغذیه ای که می تواند به مغزتان بکنید؛ خوردن سبزیجات غنی از فولات و در کل خانواده ویتامین های B است. افزایش فولات در رژیم غذایی باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری های آلزایمر و دمانس می شود. برای همین بهترین کار این است که سبزیجات، ماهی، قهوه و زردچوبه را به رژیم غذایی تان اضافه کنید.

مواظب سرتان باشید
هرگونه ضربه وارد شده به سر می تواند احتمال ابتلا به دمانس در آینده را بالا ببرد. حتی زدن ضربه با سر به توپ (هد زدن) هم ممکن است در آینده باعث افزایش احتمال ابتلا به فراموشی شود. برای همین سعی کنید تا می توانید از سرتان در مقابل هر ضربه یا اتفاقی محافظت کنید.

چندمورد بـرای جلوگیری از بیماری فراموشی
با مصرف ماهی به طور منظم می توانید احتمال ابتلای خودتان به فراموشی در آینده را ۲۰درصد کاهش دهید.
تغییر در شیوه زندگی و انتخاب یک شیوه زندگی مناسب می تواند احتمال ابتلا به فراموشی در آینده را ۵۰درصد کاهش دهد. در سال ۲۰۵۰ بر اساس تخمین سازمان بهداشت جهانی،
۱۱۵ میلیون نفر در جهان از بیماری فراموش رنج خواهند برد.   
منبع:مجله سیب سبز