آنچه باید راجع به ورزش در دوران بارداری بدانید!

حرکت ورزشی که باعث ایجاد درد در بدن می‌شود باید قطع یا شدت آن را تعدیل کرد

 

 معمولا بسیاری از خانم‌ها قبل از بارداری  برنامه‌ریزی مشخصی ندارند و فقط به اصل موضوع که خود بارداری است فکر  می‌کنند. وقتی فرد تصمیم به بارداری می‌گیرد باید از هر لحاظ آمادگی انجام  این کار را داشته باشد، آمادگی برای بارداری شامل آمادگی روحی و  جسمی می‌شود. خانمی که قصد بارداری دارد باید از لحاظ جسمی مورد  بررسی قرار بگیرد که معمولا بسیاری از خانم‌ها این کار را انجام می‌دهند.

 

بیشتر خانم‌هایی که می‌خواهند باردار شوند یا باردار هستند، تمایلی به  ورزش ندارند یا حتی گاهی آن را برای فرزندشان مضر می‌دانند در حالی که  انجام تمرینات ورزشی خاص زیر نظر متخصص فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین  کارهایی است که باید انجام بدهند. انجام ندادن این تمرینات ورزشی  می‌تواند مشکلاتی را برای بدن در زمان بارداری و پس از زایمان به وجود  بیاورد. «علیرضا پاک قلب» کارشناس ارشد فیزیوتراپی  شما را با آمادگی جسمانی قبل و حین بارداری آشنا می‌کند.

چرا باید قبل از بارداری ورزش کنیم؟
شاید این سئوال به ذهن خیلی از خانم‌ها برسد که چرا باید پیش از بارداری و هنگام آن ورزش کنند، دلایل زیادی برای این مسئله وجود دارد ولی به طور کلی اگر بدن آمادگی کافی برای این مسئله را نداشته باشد می‌تواند با مشکلاتی مواجه شود. برای مثال وزن جنین داخل شکم می‌تواند روی دهانه لگن فشار وارد کند و باعث کشش بیش از حد عضلات کف لگن شود در نتیجه اگر خانم قبل از بارداری آمادگی جسمی کافی نداشته باشد، حین بارداری، ماه‌های آخر و بعد از بارداری دچار مشکلاتی چون بی‌اختیاری مدفوع، ادرار و بی‌اختیاری در خروج گاز از بدن می‌شود.

 

یکی دیگر از مشکلات ناشی از ورزش نکردن آسیب به زانوها و ساق پا است چون عضلات زانو و ساق پا آمادگی کافی برای تحمل فشار را ندارند، وزن جنین باعث ایجاد فشار به زانوها می‌شود و این مسئله التهاب مفصل زانو را به وجود می‌آورد و با درد همراه است. خستگی در زمان راه رفتن و احساس درد در زانوها در زمان بارداری و بعد از آن، ازعوارض نداشتن آمادگی بدنی می‌تواند باشد.

اضافه وزن و مشکلات عضلانی – اسکلتی پنهان در کنار نداشتن تغذیه مناسب می‌تواند مشکلات زیادی را در زمان بارداری و بعد از آن به وجود بیاورد به همین دلیل انجام حرکات ورزشی پیش از بارداری و در زمان بارداری زیر نظر متخصص فیزیوتراپی ضروری به نظر می‌رسد.

 

یکی از آسیب‌های بارداری افزایش قوس ناحیه کمر است که باعث درد کمر حین بارداری و بعد از بارداری می‌شود. چاقی بیش از حد حین بارداری، نامنظم شدن فشار خون و ضربان قلب بالا، کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن، ایجاد قوز در ستون فقرات سینه‌ای و... از عوارض ورزش نکردن قبل از بارداری و زمان بارداری است.

حرکت‌های ورزشی نباید فشار بیش از اندازه به مفاصل وارد کنند

 
پیش از ورزش در بارداری به این نکات توجه کنید!
خانمی که می‌خواهد باردار شود و قصد انجام حرکات ورزشی را دارد، باید پیش از هر چیز از نظر فیزیکی مورد بررسی قرار بگیرد، اگر فرد به مشکلات اسکلتی – عضلانی مثل انحراف لگن، ستون فقرات و... مبتلا باشد باید آن را پیش از بارداری توسط جراح ستون فقرات، متخصص ارتوپد یا فیزیوتراپیست برطرف کند و بعد باردار شود. بعد از اینکه مشکلات فرد برطرف شد ورزش‌های خاصی برای او در نظر گرفته می‌شود.

 

حرکات ورزشی قبل از بارداری و حین بارداری تقریبا در یک سطح هستند و تنها تفاوت آنها در شدت حرکات ورزشی است به گونه‌ای که در زمان بارداری ورزش‌ها باید با شدت کمتری انجام شوند. حرکات ورزشی قبل از بارداری نباید خیلی با ورزش‌های زمان بارداری متفاوت باشند، تمرینات تقویتی و کششی هستند که در حرکت‌های کششی تقویت یک عضله یا یک گروه عضله مد نظر است و نباید چند گروه عضله به صورت همزمان تحت کشش قرار بگیرند. کشش نامتقارن نباید انجام شود چون می‌تواند باعث بی‌ثباتی مفصل بین استخوان لگن و استخوان خاجی شود؛ این مسئله را باید در قبل و حین بارداری رعایت کرد.

در انجام حرکات ورزش احتیاط کنید
حرکت‌های ورزشی پرتابی به خانم‌ها قبل از بارداری و به ویژه در هنگام بارداری توصیه نمی‌شود. حرکت ورزشی در هیچ مفصلی نباید بیشتر از دامنه فیزیولوژیک باشد در واقع حرکت‌های ورزشی نباید فشار بیش از اندازه به مفاصل وارد کنند. انجام تمرینات کششی در ناحیه عضلات چهار سر رانی، همسترینگ و داخل ران (عضلات نزدیک کننده ران ) باید با احتیاط باشد و اگر فردی بیش از حد یا به صورت نامتقارن این کشش‌ها را انجام بدهد دچار بی‌ثباتی لگن می‌شود.انجام حرکت‌های تعادلی که خانم وزن خود را روی یک سمت بدن می‌اندازد (مثل حرکت لک لک) ممنوع است چون باعث اختلال در مفصل بین استخوان خاجی و لگن و اختلال در قسمت جلوی لگن می‌شود. انجام فعالیت‌های ورزشی باید به گونه‌ای باشد که ضربان قلب پیش از بارداری و در زمان باداری به بیش از 140 بار دقیقه نرسد و کل زمان ورزش به ویژه در زمان بارداری نباید از 15 دقیقه بیشتر باشد.

آنهایی که نباید ورزش کنند
انجام حرکات ورزشی برای برخی خانم‌ها ممنوع است برای مثال خانم‌هایی که باز شدن زودرس سرویکس رحم دارند و قبل از کامل شدن دوران بارداری دچار گشادشدن زودرس سرویس رحم می‌شوند نباید ورزش کنند. خانم‌هایی که در زمان بارداری دچار خونریزی واژینال می‌شوند، نباید ورزش کنند. همچنین اگر پزشک تشخیص داد خانمی دچار عدم تکامل جفت است نباید ورزش کند.افرادی که دچار پارگی غشاء، دیابت و بیماری قلبی درحین بارداری، درد زودرس و مشکلات فشار خون هستند نباید در زمان بارداری حرکات ورزشی انجام بدهند.

 

ورزش به شرط احتیاط
برخی از خانم‌هایی که زیر نظر فیزیوتراپیست حرکات ورزشی انجام می‌دهند باید این کار را با احتیاط بیشتری انجام بدهند. افرادی که چند قلو باردار هستند باید با احتیاط حرکات ورزشی را انجام بدهند چون ممکن است باعث تسریع انقباض رحم شوند. همچنین خانم‌هایی که به کم خونی بارداری مبتلا هستند باید دقت بیشتری در انجام حرکات ورزشی داشته باشند تا با مشکل کمبود اکسیژن مواجه نشوند. خانم‌هایی که به هر یک از مشکلات احساس خستگی زیاد، عفونت در بدن، مشکلات اسکلتی در بارداری، احساس گر گرفتگی، التهاب ورید اندام تحتانی (باعث ورم پا می‌شود) و انقباض دائمی شکم دچار شده‌اند باید با احتیاط ورزش کنند. همچنین خانم‌هایی که در عضله مستقیم شکمی آنها شکاف ایجاد شده است، باید حرکات ورزشی را با احتیاط انجام بدهند.  

    فعالیت ورزشی که باعث حبس تنفس شود، در دوران بارداری ممنوع است

 

به این نکته‌ها دقت کنید
* خانم‌ها پیش از بارداری و در زمان بارداری باید به نکات دیگری هم توجه کنند برای مثال هر فعالیت ورزشی که باعث حبس تنفس شود، ممنوع است چون با حبس کردن نفس، شکم تحت فشار قرار می‌گیرد و احشاء رحم را به سمت پایین می‌برد، در زمان بارداری هیچ نیرویی نباید به رحم و کف لگن وارد شود.

 

* پس از انجام حرکات ورزشی نباید بلافاصله آب نوشید و باید بین ورزش و نوشیدن آب فاصله وجود داشته باشد.

 

* تخلیه مثانه از ادرار در زمان انجام حرکات ورزشی در زمان بارداری ضروری است و نباید با مثانه پر ورزش کرد.

 

* استفاده از توالت فرنگی پیش از بارداری و حین آن توصیه می‌شود.

 

*انجام حرکت ورزشی باید همراه با آمادگی پیش از ورزش (گرم کردن) و بازگشت به حالت اولیه (سرد کردن) باشد به همین دلیل خانم‌ها بعد از ورزش باید به آرامی راه بروند.

 

* انجام هر ورزشی را که باعث ایجاد درد در بدن می‌شود باید قطع یا شدت آن را تعدیل کرد.

 

*خانم‌ها قبل از بارداری و در زمان بارداری زمانی که به پهلو می‌خوابند نباید زانوها را خیلی داخل شکم خود جمع کنند.

ترتیب ورزش‌ها
اول از همه باید حرکات ورزشی را انجام داد که باعث گرم شدن بدن می‌شود سپس فعالیت‌های کششی را که فیزیوتراپیست برای هر فرد در نظر می‌گیرد، باید انجام داد. بعد از این مرحله باید حرکات مخصوص اندام فوقانی (دست و شانه) را انجام داد. سپس فعالیت‌های هوازی، پیاده‌روی و دوچرخه ثابت انجام می‌شود. بعد از آن باید ورزش‌های تقویتی عضلات اندام فوقانی و تحتانی را انجام داد و سپس ورزش‌های شکم انجام می‌شود. مراحل آخر شامل ورزش‌های مخصوص کف لگن، فعالیت‌های آرام‌سازی بدن و سرد کردن بدن می‌شود.

کلام آخر
قسمت‌های مختلف بدن به وسیله حرکات ورزشی که متخصص فیزیوتراپی متناسب با وضعیت هر فرد در نظر می‌گیرد؛ تقویت می‌شوند و به این شکل خانم‌ها پیش از بارداری آمادگی کامل برای بارداری را خواهند داشت و احتمال به وجود آمدن مشکل و آسیب را به حداقل می‌رسانند. خانم‌ها باید حتما ورزش‌ها را زیر نظر متخصص فیزوتراپی انجام بدهند و از انجام حرکات ورزشی به ویژه در هنگام بارداری به شکل خودسرانه بپرهیزند.

 

منبع:ninisite.com

ویدیو مرتبط :
ورزش بارداری - ورزش دوران بارداری - سی دی ورزش دوران بارداری

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

ورزش های دوران بارداری

نوع ورزشی که به شما توصیه می شود، بستگی به تناسب اندام شما قبل از بارداری دارد. شک نکنید که ورزش در زمان بارداری، نه تنها خوب است؛ بلکه برای حفظ سلامت شما و میهمان تان لازم نیز هست.

 

شاید شما هم جزو آن دسته خانم های بارداری باشید که در زمان بارداری فکر می کنند واقعا این هیکل عجیب و غریب مال آنهاست یا نه؟ برخی نیز در اینکه بتوانند در چنین شرایطی از پس بدنشان بر بیایند ابراز تردید می کنند. اگر چنین احساسی دارید، دوای شما ورزش است؛ چون با ورزش متوجه می شوید که هنوز صاحب بی قید و شرط بدنتان هستید.

 

از سوی دیگر، ورزش با افزایش ترشح اندورفین در مغز، شما را سرحال و قبراق می کند. از دیگر مزایای ورزش در دوران بارداری می توان به رفع گرفتگی عضلات و کمردردهای ناشی از تحمل وزن نوزاد اشاره کرد که معمولا به علت محدودیت مصرف دارو در زمان بارداری چاره ای جز ورزش برای خلاصی از دست آنها وجود ندارد. یبوست نیز در دوران بارداری واقعا عذاب آور است؛ خصوصا وقتی با زخم مقعد و بواسیر همراه می شود. ولی آیا می دانید باز هم ورزش در این زمینه راهگشاست؟ تغییرات هورمونی دوران بارداری نیز اجتناب ناپذیر است و به همین دلیل برخی خانم ها دچار تغییرات مفصلی می شوند. این خود به پیچ خوردگی های مکرر و در مواردی دررفتن مفاصل به خصوص در مچ پا منجر می شود. شما چه فکر می کنید؟ آیا راه حلی بهتر از ورزش سراغ دارید؟

 

نکند شما هم از آن دسته خانم هایی هستید که موقع بارداری، زشت می شوند؟ این جمله ای است که اغلب روان شناسان از بیماران باردار خود می پرسند. واقعیت این است که پوست خانم ها در دوران بارداری ممکن است دچار لک و پیس شود اما در مجموع، افزایش هورمون های بارداری چندان برای پوست مضر نیست؛ بلکه شرایط روانی خاص این دوران است که خانم ها را حساس و زودرنج می کند. آنها فکر می کنند که بیش از پیش باید مورد توجه اطرافیان شان باشند. آنها گاهی این توقع را از همسرشان دارند که باید به خاطر خودشان، نه به خاطر نوزادشان، مورد توجه و محبت قرار گیرند که البته آقایان در این زمینه معمولا کمتر دقت می کنند. اولین تاثیر این کمبود محبت به صورت احساس زشت شدن، خود را نشان می دهد؛ بنابراین ورزش با افزایش روحیه و شادابی می تواند درمان خوبی برای این افراد باشد.

 

● ورزش های ایمن

 

در صورتی که به طور منظم قبل از شروع بارداری ورزش می کرده اید، کافی است به همان ترتیب به ورزش خودتان ادامه دهید؛ البته نه ورزش های سخت. در ضمن، بهتر است پزشک تان را نیز در جریان امور بگذارید. اگر قبل از بارداری اصلا ورزش نمی کرده اید، غصه نخورید. ورزش را آرام آرام شروع کنید. طبق توصیه دپارتمان سلامت و خدمات انسانی آمریکا یک ورزش هوازی متوسط تا شدید به مدت ۲ ساعت و نیم در هفته برای شما مفید است. این میزان ورزش در صورتی که شما سالم بوده و مشکل خاصی در دوران بارداری نداشته باشید، برای شما کاملا مفید و بی ضرر است و با خطرهایی چون زایمان زود هنگام، زایمان نوزاد کم وزن یا سقط همراه نیست. اما در مواردی مانند فشارخون بارداری، خطر دردهای زودرس زایمان، خون ریزی واژن وپاره شدن زودهنگام کیسه آب باید هر نوع فعالیت ورزشی متوقف شود.

 

همیشه یکی از سوال های رایج در دوران بارداری این است که: «آقای دکتر! چه ورزشی برای من بهتر است؟» پاسخ کلاسیک این سوال همان ورزش مورد علاقه شماست. البته اگر هنوز هیچ تجربه ای در این زمینه ندارید، بهتر است یوگا کنید، پیاده روی کنید، به شنا بروید و ترکیبی از ورزش های کششی، قدرتی و هوازی را تجربه کنید تا با آماده شدن بدنتان به سمت یکی از ورزش ها متمایل شوید. اغلب متخصصان، پیاده روی را توصیه می کنند؛ چرا که این ورزش کم هزینه، قابل کنترل، در دسترس و بسیار مفید است؛ البته به شرطی که ساکن کلاردشت یا سوادکوه باشید و با هر نفس عمیق مجبور نباشید مقادیر عظیمی دودگازوییل، سیگار و روغن سوخته را یک جا روانه ریه هایتان کنید.

 

برای شروع، یک مایل پیاده روی معادل ۱۵۰۰ متر با گام های تند، عالی است. این پیاده روی بهتر است ۳ روز در هفته انجام شود و هر روز چند دقیقه به آن اضافه شود. بد نیست با افزایش آمادگی بدنی تان به سراغ تپه ها نیز بروید. راستی یادم رفت اضافه کنم که در شروع این پیاده روی حتما باید ۵ دقیقه خودتان را گرم کنید.

 

 

● علایم هشداردهنده

 

حین انجام برنامه ورزشی بهتر است به حرف بدنتان هم گوش کنید و سعی کنید زبانش را بفهمید؛ مثلا برخی خانم های باردار به مرور زمان احساس می کنند دچار سرگیجه و عدم تعادل شده اند. این امر به آن دلیل رخ می دهد که نقطه گرانیگاه بدن آنها به مرور زمان کمی جلوتر از بدنشان قرار می گیرد و باعث می شود آنها هر لحظه احساس کنند که دارند تعادل خود را از دست می دهند.

 

سطح انرژی شما نیز هر روز ممکن است با تغییراتی همراه باشد. شاید دلیل این موضوع آن باشد که جنین روز به روز بزرگ تر می شود و پرده دیافراگم شما را به سمت بالا هُل می دهد. آیا می دانید شما نیز با هر روز بزرگ تر شدن عرصه را به مادرتان تنگ تر کرده اید؟ اینجاست که مادر موقع ورزش با فریاد «کافی است! کافی استِ!» بدنش مواجه می شود. حالا فهمیدید بدنتان چگونه با شما صحبت می کند؟ کلمات دیگری که بدن شما معمولا از آنها برای متوقف کردن شما استفاده می کند، عبارت اند از احساس ضعف شدید، سرگیجه، تپش قلب، کوتاه شدن نفس ها و دردکمر و لگن.

 

بنابراین، بهترین کار این است که موقع ورزش صحبت کنید. اگر بتوانید شمرده کلمات را ادا کنید معنایش این است که شما با نیمی از انرژی بدنتان ورزش می کنید و این ایده آل خواهد بود. در ضمن، فراموش نکنید که درجه حرارت بدن شما موقع ورزش نباید از ۳۹ درجه تجاوز کند؛ چون ممکن است به جنین آسیب برسد، خصوصا اگر جنین در ۳ ماه اول بارداری باشد. بنابراین در هوای داغ تهران ورزش نکنید؛ مگر اینکه بخواهید میهمان ناخوانده خود را تنبیه کنید. البته هنگام شنا ممکن است متوجه نشوید بدنتان چقدر گرم شده؛ چون آب بدنتان را خنک می کند. پس بهتر است در شنا نیز حد اعتدال را رعایت کنید.

 

● ورزش های ممنوعه

 

ورزش هایی که مستلزم دراز کشیدن به روی پشت هستند، خصوصا در ۳ ماهه اول بارداری، علاوه بر ورزش هایی که در ادامه نام خواهیم برد، توصیه نمی شوند. ورزش هایی چون پرورش اندام، پرش و هر نوع ورزشی که مستلزم بالا و پایین پریدن زیاد باشد مانند طناب زدن، جست و خیز کردن، تغییر مسیر ناگهانی بدن، ورزش هایی که احتمال ضربه به شکم در آنها وجود دارد مثل کاراته یا فوتبال به هیچ عنوان در این دوران توصیه نمی شوند.

منبع:روزنامه سلامت