معرفی بازی محلی دارچَکُل

 بازی محلی دارچَکُل

بازی های محلی، بخشی از هر فرهنگ محسوب می شوند و مطالعه و معرفی این بازی ها از آن جهت حائز اهمیت است که می تواند هم به ما دانشی درخصوص داشته های فرهنگی مان بدهد و هم مهمتر از آن، فرصتی فراهم کند که با کسب آگاهی بتوانیم در زندگی امروز خود و کودکانمان از انها استفاده کنیم و از شادی و نشاطی که بخش جدایی ناپذیری از این بازی هاست بهره مند شویم.
امروزه دلایلی چون استفاده از وسایل ارتباط جمعی، بازی های رایانه ای و ورزش های جدید امکان پرداختن به بازی‌های محلی را به حداقل ممکن کاهش داده و می‌توان گفت به دست فراموشی سپرده شده است ولی هر چه باشد همین بازی‌های قدیمی در ذهن پدرها و پدربزرگ های عزیز ما تجسم خاطراتی شیرین است و دیدن تصاویر بازیها برای ما خالی از لطف نیست.
نهاد های فرهنگی نقش مهمی را برای معرفی و احیای بازیهای محلی ایفا می کنند و یکی از این نهادها اداره آموزش و پرورش و یکی از بازیهای محلی و سنتی بخش بنارویه بازی “دارچَکُل” می باشد.
بازی های محلی، بخشی از سرمایه های فرهنگی ما هستند که علی رغم تنوع بسیار چشمگیرشان امروزه در بسیاری از مناطق کشورکه جامعه روستایی هم شامل می شود در حال فراموشی و نابودی هستند. این مسئله یکی از عللی است که پرداختن به آنها را به عنوان یک موضوع، ضروری می سازد و اگر خدا بخواهد در آینده در سایت بنار سیتی در مورد بازیهای محلی بیشتر می نویسیم.
وسایل بازی : یک عدد سنگ ؛ دو عدد چوب کوچک و بزرگ
تعداد افراد: به صورت انفرادی دو نفری یا تیمی
اهداف بازی : تربیتی: رقابت سالم .سرگرمی ؛ احترام به قانون ؛ نظم و انضباط ؛ دوستی  ؛ حساب رسی
فنی : نشانه گیری ؛ قدرت ؛ هماهنگی
مکان بازی : در کوچه ها و فضاهای باز
نحوه انتخاب بازیکنان : ابتدا بازیکنان یار انتخاب کرده و به دو دسته تقسیم می شوند دونفر هم به عنوان استاد می باشد . و دو سرگروه مشخص می شود
شروع کننده بازی : با دار ( چوب بزرگ ) و چَکُل (چوب کوچک ) به وسیله دو سرگروه با انداختن چَکُل به هوا و با دار رویش کردن ( شِلُو کَردَن ) تعداد آنها را می شمارند. هر کس تعداد زیادتری رُویش کرد ( شِلُو کرد ) برنده و شروع کننده بازی می باشد.
نحوه بازی : سنگ نسبتا بزرگی به عنوان ایستگاه در یک جا قرار می دهند . نفر اول یا تیم شروع کننده از پشت سنگ  ؛چَکُل را به هوا پرتاب کرده و سعی می کند با دار به آن ضربه بزند بازیکن  شروع کننده بازی مجاز است که دوبار به چَکُل ضربه بزند ( اگر بار اول دار به چَکُل برخورد نکرد یکبار دیکر مجاز به ضربه زدن می باشد ) بعداز ضربه وحرکت چَکُل نفرات تیم مقابل که روبروی سنگ با فاصله های متفاوت ایستاده اند  سعی می کنند با دست چَکُل را به طرف سنگ نشانه گیری کنند . به هنگام پرتاب اگر چَکُل به سنگ برخورد کرد طرف زننده ضربه سوخته ( بازنده ) می شود . اگر چَکُل به سنگ برخورد نکرد طرف شروع کننده با دارش فاصله چَکُل تا سنگ اندازه می گیرد و اگر فاصله به اندازه یک دار بود با دار به نوک چَکُل زده و همین که چَکُل به هوا بلند شد با دار به چَکُل ضربه می زند تا همچنان چَکُل از سنگ ایستگاه دور شود . همانطور تمام بازیکنان به نوبت به چَکُل ضربه می زنند و در آخر سر نیز روند بازی به همین صورت ادامه دارد.
چه موقع تیم بازنده وجای بازیکنان عوض می شود :۱- اگر همه بازیکنان ضربه زدند و تیم مقابل بتوانند چگل به سنگ بزنند ( همه بازیکنان سوخته شوند ) ۲- زمانی که فاصله قرار دادی بین خودشان به حد نصاب رسد .

 

 شروع بازی با ضربه دار به چَکُل

 شروع بازی و ضربه دار به چَکُل

 

 

 ضربه به چَکُل از طرف تیم برنده

 

 منبع:banarcity.ir

ویدیو مرتبط :
کلیپ معرفی کمیته محلی دانشگاه علوم پزشکی ایران

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

معرفی بازی محلی قایم باشک

 

 

● صندلی بازی

 

▪ اهداف بازی: سرگرمی و نشاط، افزایش سرعت، چابکی، عکس العمل و هماهنگی عصبی عضلانی

 

▪ تعداد بازیکنان: ۴ نفر به بالا

 

▪ ابزار بازی: تعدادی صندلی (یکی کمتر از تعداد شرکت کنندگان)

 

▪ محوطه بازی: فضای باز

 

▪ شرح بازی: در این بازی تمام بازیکنان در یک گروه قرار می گیرند. قبل از آغاز بازی یک داور از بین خودشان انتخاب می کنند و داور تعداد بازیکنان را می شمارد و به طور مثال اگر ۷ نفر باشند، تعداد ۶ صندلی را به گونه ای منظم و در یک ردیف می چیند و بازیکنان جلوی صندلی ها به صف می ایستند.

 

با سوت داور، دانش آموزان دویدن و چرخیدن به دور صندلی ها را آغاز می کنند. این چرخش هم چنان ادامه می یابد تا این که داور در یک زمان مناسب به سوت خود می دمد. با شنیدن صدای سوت، بازیکنان باید به سرعت روی صندلی ها بنشینند.

 

با نشستن بازیکنان و با توجه به تعداد صندلی ها، یک نفر، صندلی برای نشستن پیدا نمی کند و باید از بازی خارج شود و در ضمن برای دور بعد یک صندلی را نیز کم می کنند.

 

این بازی با ۶ نفر باقی مانده و با سوت داور ادامه می یابد و دوباره به دور صندلی ها می چرخند. این چرخیدن و نشستن ادامه دارد تا جایی که دو بازیکن با یک صندلی باقی می ماند.

 

در دور آخر با صدای سوت داور، هر کدام از بازیکنان، موفق شود روی صندلی بنشیند، به عنوان برنده بازی معرفی می شود و مورد تشویق دوستان قرار می گیرد.

 

 

● طناب بازی

▪ اهداف بازی: افزایش هماهنگی عصبی عضلانی، دقت، سرعت عمل و تقویت قدرت پرش و عضلات چهار سر ران

 

▪ تعداد بازیکنان: ۵ نفر به بالا

 

▪ ابزار بازی: یک ریسه طناب به طول تقریبی ۲ متر (با افزایش تعداد بازیکنان طول طناب افزایش می یابد) که به سر آن چیزی نظیر یک توپ می بندند.

 

▪ محوطه بازی: فضای باز

 

▪ شرح بازی: در این بازی، همه بازیکنان در وسط میدان می ایستند و از بین خودشان، یکی را انتخاب می کنند. نفر برگزیده در وسط میدان می ایستد و طنابی به طول ۲ متر را در دست می گیرد و برای سنگین شدن طناب به سر رها شده طناب چیزی را می بندند که به راحتی بتوان آن را به دور سر چرخاند.

 

فرد برگزیده، طناب را به شکل دورانی روی زمین می چرخاند و بازیکنان در فاصله یک تا یک و نیم متری بازیکن می ایستند و هر گاه طناب به بازیکنان نزدیک شود، بازیکنان باید از روی طناب بپرند تا طناب به پایشان برخورد نکند. چرخش طناب و پریدن بازیکنان هم چنان ادامه پیدا می کند تا زمانی که طناب به پای یکی از بازیکنان برخورد کند.

 

در این صورت بازیکن می سوزد و باید جایش را با بازیکن طناب به دست عوض کند و طناب را به دستش بگیرد و کار چرخاندن را آغاز کند. بازی تا زمان دلخواه ادامه پیدا می کند.

 

 

● قایم باشک (جاو گردونگ)

▪ اهداف بازی: افزایش سرعت، چابکی، عکس العمل، تیزبینی و دقت به اطراف

 

▪ تعداد بازیکنان: ۴ نفر به بالا

 

▪ ابزار بازی: به ابزاری نیاز ندارد

 

▪ محوطه بازی: فضای باز

 

▪ شرح بازی: این بازی در محیطی باز در حالی که مکان هایی برای مخفی شدن وجود دارد (به دو روش گرفتن و دیدن) انجام می گیرد. ما در این جا به نوع گرفتن یا لمس کردن می پردازیم.

 

در آغاز بازی یک نفر از بچه ها با روش قرعه کشی به عنوان گرگ انتخاب می شود. او کنار دیوار چشمش را می بندد، بقیه بازیکنان هر کدام در جایی پنهان می شوند و شخصی که چشمش را بسته است تا شماره ۲۰ می شمارد و بعد چشمانش را باز می کند و دنبال افرادی که مخفی شده اند، می رود و اگر بتواند یکی از بچه ها را پیدا کند و دستش را به بازیکن بزند، برنده می شود.

 

آن شخص باید جای گرگ را بگیرد و چشم ببندد، ولی اگر نتواند بچه ها را پیدا کند و بچه ها خودشان را به جایگاه نشانه برسانند، شخص گرگ شده دوباره باید چشم ببندد و بازی دوباره آغاز شود. این بازی تا خسته شدن گروه ادامه دارد.

 

▪ یادآوری: شخصی که چشمش را بسته است به جای شمارش از یک تا بیست می تواند از این شعر زیر نیز استفاده کند:

 

«ده، بیست، سی، چهل، پنجاه، شصت، هفتاد، هشتاد، نود، صد، حالا که رسید به صدتا، ما می گوییم سیصدتا، هاجر خانم حاضر باش من آمدم به کنکاش، دستمال آبی بردار، پر از گلابی آبدار.»

 

 

● قره گر دم

▪اهداف بازی: افزایش سرعت، دقت (دریافتن افراد پنهان و پنهان کردن آن ها در محل مناسب)، عکس العمل و استقامت قلبی تنفس

 

▪ تعداد بازیکنان: ۸ نفر به بالا

 

▪ ابزار بازی: به ابزاری نیاز ندارد

 

▪ محوطه بازی: فضای باز

 

▪ شرح بازی: این بازی با گروه بندی آغاز می شود. تعداد نفرات هر گروه باید مساوی باشد، افراد هر دو گروه برابر هم قرار می گیرند و هر کسی یاری از دسته مقابل را برای خودش مشخص می کند و از میان خود ۲ نفر را به عنوان «اوستا» انتخاب می کنند و بازیکنان به روش گل یا پوچ، برنده می شوند و به همراه اوستا حرکت می کنند تا در جاهای مختلف مخفی شوند. پس از این که اوستا، تمامی افراد دسته خود را مخفی کرد به نزد گروه دوم بر می گردد و جای اوستاها عوض می شود و به عبارتی اوستای گروه مخفی شده در رأس گروه جوینده قرار می گیرد.

 

گروه برای جستن یاران دسته اول حرکت می کنند، در حالی که اوستا در جلوی آن ها حرکت می کند و با صدای بلند می گوید: «یرنگزه محکم ساخلنگ هوی» (جایتان را محکم نگهدارید) و این گفته را مرتبا تکرار می کند.

 

اگر گروه جست وجوگر یکی از مخفی شدگان را ببیند به اوستای آن ها نشان می دهد و زمانی که اوستا تأیید کرد که او درست تشخیص داده است با صدای بلند می گوید: «قره گردم» (سیاهی دیدم)؛ با گفتن این کلمه تمامی افراد جوینده با سرعت به طرف محل اولیه «ملته» حرکت و مخفی شدگان هم آن ها را تعقیب می کنند و اگر افرادی که پنهان شده بودند یار مشخص شده اش را قبل از این که به ملته برسد، بگیرد از همان محل تا ملته از او سواری می گیرد.

 

بازی در دور بعد با پنهان شدن گروه اول اجرا می شود، ضمن این که یک امتیاز نیز کسب می کنند ولی اگر گروه اول موفق به گرفتن افراد گروه دوم نشوند جای دو گروه عوض می شود و گروه دوم باید مخفی شوند. این بازی با توافق گروه و زمان خسته شدن آنان ادامه می یابد.

منبع: کتاب بازی های بومی، محلی و سنتی

روزنامه خراسان