آیا این کویر برمودای ایران است؟!

هیچ کس تا به حال نتوانسته از قلب این بیابان عبور کند. در ریگ‌جن حتی بی‌سیم‌های قوی کاوشگران هم از کار می‌افتد. محلی‌های این منطقه ،چوپان‌ها و ساربان‌ها معتقدند که اگر کسی پایش به ریگ‌جن برسد، بلافاصله ناپدید می‌شود!!

فرو رفتن در گل و لجن در ریگ جن شاید یکی از خطرناک‌ترین اتفاقاتی باشد که ممکن است گریبانگیر مسافران، البته مسافران ناوارد شود و آنها را به کام مرگ بکشاند.

سال‌های متمادی هیچ کس جرات آنکه به ریگ‌جن سفر کند و راز این کویر اسرارآمیز را کشف کند، نداشت، یا اگر حتی جراتش را هم داشت به دلیل ناآشنایی با منطقه در راه می‌ماند. از آن جمله می‌توان به سون هدین، نویسنده کتاب کویرهای ایران اشاره کرد که سال‌های زیادی از عمرش را در گوشه و کنار کویرهای ایران گذراند و کتاب کویرهای ایران را به رشته تحریر درآورد، اما با تمام تلاش‌هایش هیچ‌گاه موفق به دیدن ریگ‌جن یا بهتر بگویم فتح ریگ‌جن نشد.

سون هدین در سال 1900 ریگ‌جن را کشف کرد و بعد از آن هم آلفونز گابریل در سال 1930 از نزدیکی آن گذر کرد، اما عبور از آن همچنان برای کویرنوردان به صورت یک رویا باقی ماند تا اینکه بالاخره در سال 1997 طلسم ریگ‌جن توسط علی پارسا، کویرشناس مقیم آمریکا شکسته شد.

او به همراه آقای میرانزاده، رئیس پارک ملی کویر وقت با هواپیما بر فراز ریگ‌جن رفتند تا ثابت کنند که هیچ چیز شگفتی در ریگ‌جن وجود ندارد. اما علی پارسا برای اولین بار در نوامبر 1997 با ماشین وارد ریگ‌جن شد و بعد از آن بسیاری از کویرنوردان از ریگ‌جن گذشتند. البته با تجهیزات کامل؛ و نه گرفتار روح شدند و نه جن‌زده!

مهمترین مسئله اینکه اگر تا به حال کویر نوردی نکرده‌اید و به اصطلاح حرفه‌ای نیستید، برای اولین تجربه به هیچ عنوان ریگ‌جن را برنگزینید که در این صورت رفتنتان با خودتان است و برگشتنتان با خدا، حتی اگر هم حرفه‌ای هستید حتما گروهی به این منطقه سفر کنید.

از آنجایی که سفر به ریگ‌جن حرکتی نوین و بسیار مشکل است و در نتیجه نقشه دقیقی از آن در دسترس نیست، برای سفر به ریگ‌جن حداقل باید به اندازه دو هفته آب ، بنزین، غذا و وسایل فنی ماشین را به همراه داشته باشید.

در ضمن بلد محلی را فراموش نکنید، محلی‌ها معمولا آدم‌های کار کشته‌ای هستند و علاوه بر تعیین مسیر، حتی در شرایط سخت، خیلی خوب می‌توانند راهنمایی‌تان کنند. اگر از مسیر جندق به طرف ریگ‌جن می‌روید پس از طی مسیری پر پیچ وخم، وارد یک رودخانه خشک و عریض می‌شوید، بعد از عبور از رودخانه تا چشم کار می‌کند کوه‌ها و تپه‌های ماسه‌ای است.

بخشی از منطقه نسبتا مسطح‌تر است و تپه‌ها کوچکتر، بنابراین عبور از آن نسبتا آسان به نظر می‌رسد ولی با کمی پیشروی با کم شدن ارتفاع به اراضی باتلاقی می‌رسید که اینجا تقریبا جنوب منطقه است. اصرار برای عبور از این اراضی باتلاقی بی‌فایده است. آخرین کوه‌هایی که 2300 متر ارتفاع دارند به بخش شمالی ریگ‌جن می‌رسید از اینجا کوه دماوند را هم می‌توانید ببینید.

اما تمام این سختی‌ها و بالا و پایین‌ها یک طرف و آسمان پرستاره شب‌های ریگ‌جن هم یک‌ طرف. خوابیدن روی شن‌های روان روی تپه‌ای بلند و چشم دوختن به آسمانی که حتی یک نقطه سیاه ندارد و شهاب سنگ‌هایی که هر از گاهی به زمین باز می‌دارند، تمام خستگی روزانه و در شن و باتلاق فرورفتن را از تن می‌زداید.

طبق گفته کاوشگران هیچ کس تا به حال نتوانسته از قلب این بیابان عبور کند. در ریگ‌جن حتی بی‌سیم‌های قوی کاوشگران هم از کار می‌افتد. محلی‌های این منطقه ،چوپان‌ها و ساربان‌ها معتقدند که اگر کسی پایش به ریگ‌جن برسد، بلافاصله ناپدید می‌شود!! یکی از کاوشگران می‌گوید که حتی شترهای اهالی کویر هم وقتی به این منطقه می‌رسند می‌ایستند و به هیچ عنوان حرکت نمی‌کنند .

آیا واقعا این منطقه برمودای ایران است؟! "آلفونز گابریل" اتریشی و یک کاوشگر سوئدی قصد داشته‌اند این منطقه را کشف کنند، اما هیچ کدام نتوانسته‌اند از این بخش از کویر عبور کنند و ناچار به سمت یزد رفته و از آنجا عبور کرده‌اند. صداهای عجیب و غریب و ترس‌آوری ازاین بیابان برهوت شنیده می‌شود.

ریگ‌جن شگفت‌انگیزترین، اسرارآمیزترین و ترسناکترین منطقه ایران است با باتلاق‌های سهمگین که مرگ را برای هر موجود زنده‌ای به ارمغان می‌آورند. اتفاقات بی‌پاسخ و توجیه نشده بسیاری در این منطقه روی داده است و نمکزاراهای این منطقه محل دفن موجودات زنده بسیاری بوده است!

فراموش نکنید که سفر به «ریگ جن» بسیار خطرناک است.

سفر به کویر مصر ایران و جاذبه های دیدنی روستای مصر

کویر مصر یکی از جذابترین مناطق گردشگری ایران

روستای مصر یا کویر مصر در قلب کویر های ایران در ۴۵ کیلومتری شرق شهرستان جندق و در ۳۰ کیلومتری شمال شهرستان خور از توابع استان اصفهان قرار دارد. موقعیت جغرافیایی روستا ۰۴/۳۴ شمالی و ۴۷/۵۴ شرقی می باشد.

روستای مصر با حدود 120 نفر جمعیت در میان شن‌های روان کویر مرکزی ایران قرار دارد. این روستا این روزها از مهمترین و جذابترین مناطق گردشگری ایران به حساب می‌آید و نام دریای شنی کویر مصر برای بسیاری از طبیعت‌گردان آشناست .مصر به همراه دو روستای بسیارکوچک دیگر به نامهای امیرآباد و فرحزاد دریک خط شمالی– جنوبی به طول حدود ۶ کیلومتر واقع شده‌اند.

کویر مصر ایران، توسط رشته کوه هایی از جانب غرب، جنوب غرب و جنوب شرق محاصره شده است که بخشی از سلسله جبال کوه های فلات مرکزی ایران به حساب می آید. این کویر در گودال هایی طبیعی در کوهپایه های این کوه، تپه های ماسه ای زیبایی را تشکیل داده است که هدف گردشگری و کویر نوردی می باشد. روستای مصر به دلیل قرار گرفتن در جنوب کویر بزرگ دارای آب و هوای گرم و خشک است. مردم مصر در سال های اخیر و به خصوص در ایام گردشگری بیشتر به مشاغل مربوط به اسکان و خدمات به مسافران مصر می پردازند. شهرت کویر مصر زندگی آنان را نیز تغییر داده است. اما پیش از این بیشتر به کشاورزی و دامداری مشغول بودند و در کنار کاشت زعفران و گندم به پرورش شترنیز اشتغال داشتند.

دکتر آلفونس گابریل جغرافیدان و جهانگرد اتریشی (متولد 1982) می‌گوید: «کویر کسی را که یک‌بار اسیر افسونش شده باشد هرگز رها نخواهد کرد.» این جمله‌ای است که پس از سفر به کویر مصر ایران به آن ایمان پیدا خواهید کرد. افسون آسمان کویر مصر تا پایان عمرتان بارها و بارها شما را به آنجا خواهد کشید.

وجه تسمیه کویر مصر

چندین سال پیش بنیانگذار روستای مصر فرد سرمایه‌داری به نام یوسف بود که به شبانی و چراندن گوسفندان می‌پرداخت. عمر این روستا شاید بیشتر از ۱۰۰ سال نباشد، اما همه آن را به نام مزرعه یوسف می‌شناختند تا آنکه قناتهای روستا خشک و کم آب شد و یوسف را مجبور به حفر چاه با موتورهای دیزلی انگلیسی کرد. چند سال بعد از بهره‌برداری از این چاه، دوباره سفره‌های زیرزمینی آب پائین‌تر رفت تا اینکه یوسف چاه عمیق‌تری را در کویر مصر حفر کرد به همین دلیل اهالی روستاهای همجوار، این روستا را «چاه دراز» نامیدند.

اما از آنجایی که یوسف این نام را دوست نداشت از اهالی خواست چون نام وی یوسف و داستان یوسف پیامبر نیز در سرزمین مصر اتفاق افتاده بود از آن به بعد نام این روستا را مصر بنامند. اهالی روستا نیز از آنجا که برای یوسف احترام زیادی قائل بودند، این روستا را "مصر" نامیدند. 

 شترسواری در روستای مصر

دیدنی های کویر مصر 

وجود چاه آب عمیق، سرسبزی منطقه بیابانی و کشت درخت گز و ... جهت جلوگیری از جابجایی شن‌های روان، بلوار به عرض حدود ۵۰ متر داخل روستا ، وجود خانه‌های کویری و بازسازی آنها جهت اسکان توریست ، موتور سواری، شترسواری در کویر مصر و از همه مهمتر وجود نیزارهایی وسیع و سرسبز در فاصله ۵ کیلومتری روستای مصر و وجود تپه‌های شنی در اطراف آن از جمله عواملی هستند که باعث جذب تورهای کویر گشته است.

آسمان کویر چنان به شما نزدیک است که حس می‌کنید اگر دستتان را دراز کنید می‌توانید ستاره‌ای از آن بچینید. این آسمان خیره کننده تنها مورد علاقه چشمان غیر مسلح نیست چرا که ستاره شناسان هم می‌توانند در تمام فصول سال بدون هیچ مانعی در روستای مصر به تماشای ستارگان بنشینند.

از دیگر نقاط دیدنی این منطقه می توان به دریاچه نمک خور و کویر طبقه واقع در ۵۰ کیلومتری جاده خور ـ طبس، روستای گرمه، روستای محمدآباد کوره گز، روستای عروسان، روستای فرحزاد، جاده کاروان گذر عروسان ـ بیدستان، جاده آف رود ابراهیم زهرا، ریگ کله و کویر مرکزی اشاره کرد.

اما از دیدنی های اطراف روستای مصر می توان به چال سلکنون، نیزار مصر، دریاچه نمک سلکنون، تخت عباسی، تخت عروس و رمل های ماسه ای اطراف روستا اشاره کرد.

رمل‌ها اصلی‌ترین جاذبه کویر مصر هستند. پشته‌های شنی از ماسه روان که تا پشت دیوار خانه‌های روستایی سرک کشیده‌اند. تجربه تماشای وسعت زرد رنگ رمل‌ها در کویر مصر تجربه‌ای از به یادماندنی‌ترین چیزهایی خواهد بود که چشم هر انسانی با سفر به کویر مصر ایران می‌تواند ببیند.

دریاچه نمک سلکنون و چال سلکنون کویر مصر

چال سلکنون در موقعیت N۳۴۰۷۱۵ و E۵۴۴۶۶۶ در استان اصفهان، در جنوب کویر بزرگ مرکزی ایران و در شمال روستای مصر واقع شده است. چال ها به مناطقی اطلاق می گردد که نسبت به مناطق اطراف دارای ارتفاع کمتری هستند و حالت فرورفتگی در زمین دارند.

چال سلکنون فرورفتگی زیبایی است که توسط تپه های شنی محصور گردیده و مناظر زیبایی را پدید آورده است. در قسمت درونی چال سلکنون باتلاق کوچکی وجود دارد، زمین های دیواره چال پوشیده از سنگریزه و دارای شیبی مایل در حدود ۳۰ درجه است. در کف فرورفتگی جنس خاک تیپیک مناطق کویری و از جنس خاک های قلیایی است. کف گودال فاقد هرگونه پوشش گیاهی است و تپه های ماسه ای پراکنده ای در آن به چشم می خورد.

علت نامگذاری این منطقه به سلکنون، سیل ویرانگر سال ۱۳۵۵ روستای مصر بوده که در این منطقه دریاچه عظیمی ایجاد کرده است. لغت سلکنون ساده شده لغت سیل کنون است که به این منطقه اتلاق می گردد.

نیزار روستای مصر

نیزار مصر در ۶ کیلومتری شمال شرقی روستای مصر و ۲ کیلومتری شرق روستای فرحزاد در شمال شرقی استان اصفهان واقع شده است. موقعیت جغرافیایی نیزار E۵۴۴۸ و N۳۴۰۵ است. محصور شدن نیزار توسط شن های روان، جلوه منحصر به فردی به آن داده است. این نیزار آبشخور اصلی حیات وحش کویر منطقه است، ارتفاع نی ها در پاره ای از موارد به ۴ متر هم می رسد. این نیزار مکان مناسبی برای عکاسی از حیات وحش کویر مصر است.

علت پیدایش این نیزار و چشمه آن سیل ویرانگر روستای مصر در سال ۱۳۵۵ بوده که باعث ایجاد دریاچه بزرگی در مکان نیزار فعلی شده است. دریاچه مذکور به مرور زمان خشک شده است ولی مسیر آب ایجاد شده در زیر ماسه ها و زمین های این منطقه موجب شده است که پساب کشاورزی روستای امیر آباد پس از نفوذ به لایه های زمین، در منطقه نیزار مجددا به سطح زمین بیاید و باعث ایجاد این نیزار گردد.

آب نیزار پس از آمدن به سطح و طی مسافتی در حدود ۲ کیلومتر مجددا در زیر لایه های ماسه فرو می رود و بار دگر در منطقه دریاچه نمک سلکنون به سطح می آید. با این تفاوت که به علت شور بودن زمین های دریاچه، آب بسیار شور می شود به نحوی که در پایین دست دریاچه مسیر نهر ایجاد شده کاملا پوشیده از نمک است.

 دریاچه نمک خور بزرگترین دریاچه نمک فصلی ایران

کویر طبقه یا دریاچه نمک خور

کویر طبقه یا دریاچه نمک خور بزرگترین دریاچه نمک فصلی ایران است. زمین نمکی این منطقه باعث شده است که از هرگونه پوشش گیاهی و زندگی جانوری خالی باشد. اما شکل شگفت انگیز کویر طبقه آن را به جاذبه ای شگفت انگیز بدل کرده است. زمین کویر طبقه پوشیده از اشکال پنج ضلعی نمک است که در زمستان و با مخلوط شدن با خاک رس به رنگ سیاه و در تابستان به رنگ سراسر سفید در می آید. نمک این دریاچه قدیمی ترین نمک سراسر ایران است.

 گردآوری: بخش گردشگری صبح بخیر

منابع:

makanbin.com

wikipedia.org