گفت و گو با امیر دیوا تنظیم کننده آثار «امیر تتلو»

هفته نامه صدا - بهمن بابازاده: تنظیم کننده آثار خواننده ای که این روزها یکی از مهم ترین پدیده های موسیقی ایران است، فارغ التحصیل کنسرواتور تهران است و دوره های آکادمیک آهنگسازی و موسیقی الکترونیک و نوازندگی بسیاری از سازها را گذرانده است. شاید تعجب آور باشد؛ اما او سواد موسیقی بالایی دارد و خیلی ها نقش ویژه وتاثیرگذار او در تولید و ارائه آثار تتلو را به خوبی درک کرده اند.

«امیر دیوا» (که در آستانه اخذ مجور انتشار نخستین آلبوم رسمی بی کلام خود نیز هست)، در این گفت و گو با تحسین بسیار از رفیق و البته هم خانه اش صحبت کرده و او را دارای استعدادهای خارق العاده ای می داند. او کارش را با موسیقی راک آغاز کرده و بعد از آن فعالیت هایی در موسیقی «رپ» انجام داده است و حالا یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین موزیسین های این حوزه به شمار می رود. این را می توان از تاثیرگذاری «تتلو» به خوبی مشاهده کرد.


چرا زیرزمین؟

زمانی که ما فعالیت های موسیقایی خودمان را شروع کردیم، نگاهی جدی به این مقوله نداشتیم، یعنی صرفا به خاطر علاقه و عشق مان در این حوزه فعالیت می کردیم؛ اما با گذشت زمان بیشتر درگیرش شدیم. پس از مدتی فراگیرشدن اینترنت و رشد سایت های موسیقی و فضاهایی که امکان دانلود را فراهم می کردند، باعث شد به این فکر بیفتیم که می توانیم آثاری که ساخته ایم را به گوش دیگران برسانیم.

در این میان، تمام تجربه هایی که انجام می دادیم، نوعی «آزمون و خطا» بود. تجربه های مختلفی انجام دادیم تا همین آزمون و خطاها سرانجام باعث شد تا ما و تمام آن «نسل موسیقی زیرزمینی» پخته شده و راه ارتباط بیشتر با مخاطب را یاد بگیرند. برای مثال استودیویی در سعادت آباد به نام «کرگدن» وجود داشت، من آن اوایل با چند نفر از دوستانم یک گروه راک تشکیل دادیم و آنجا تمرین می کردیم. در آن زمان بسیاری از خوانندگان رپ برای ضبط آثارشان به این استودیو می آمدند و آثارشان را ضبط می کردند.

البته من آن زمان اصلا نمی توانستم با این آثار ارتباط برقرار کنم؛ با خودم فکر می کردم حرف اینها چیست و دنبال چه چیزی می گردند؛ اما پس از مدتی متوجه این ماجرا شدم که موسیقی «راک» مخاطب چندانی ندارد. همان روزها موج جدیدی از موسیقی «رپ» در جامعه ایران شکل گرفته بود. ما آن زمان اسم این موج را «رپ بازی» گذاشته بودیم؛ ولی همین بازی به شدت در جامعه همه گیر شده بود و مخاطبان بسیار زیادی داشت، مخاطبانی که اتفاق هر روز بر تعدادشان افزوده می شود. شاید هیچ کس چون ما که تا این اندازه در بطن ماجرا بودیم و اتفاقات را با دقت می دیدم، این همه گیر شدن را در آن زمان در اول شکل گیری این موج گسترده که هم اکنون شاهدش هستیم، نمی دید. ما این مساله را از سال ها قبل حدس زده بودیم.

آشنایی با امیر تتلو

«نادر کوهستانی» یک استودیوی خانگی داشت و من هم از آنجایی که با او دوست نزدیک بودم، معمولا با هم کارها را در استودیو انجام می دادیم. «امیرحسین مقصودلو»- امیر تتلو- را در همان استودیو دیدم و با او آشنا شدم. بعد از مدتی او از کشور خارج شد و در همین زمان به مرور کارهایش نیز منتشر می شد.


بعد از یک سال به ایران برگشت و چند پروژه مشترک را با همدیگر انجام دادیم. در همان زمان استودیوی شخصی خودم هم تاسیس شد و دیگر همکاریمان با یکدیگر جدی شد. به مرور همخانه شدیم و دیگر بیشتر و بیشتر صمیمی. اولین کاری که برای «امیر» تنظیم کردم، قطعه «بدتر شد» بود که در سال 89 منتشر شد. بعد به مرور توانستیم به درک متقابلی از یکدیگر برسیم و در این بین او هم پیشرفت زیادی در ملودی سازی و نوشتن پیدا کرد که باعث شد، کارهایش بیشتر و بیشتر شنیده شوند.

ترانه نویسی

«امیر تتلو» تبحر خاصی در نوشتن دارد. موضوعاتی را که به ذهنش می آید، خیلی خوب و با نبوغ خاصی روی کاغذ می آورد. او در انتخاب قافیه ها دقت زیادی دارد و می توانم بگویم استعداد خدادادی زیادی دارد. شما نمی توانید با شرکت در هیچ کلاس ترانه سرایی به این حد از نبوغ برسید و بتوانید تا این حد خوب و تاثیرگذار ظاهر شوید. من در تمام سال های فعالیتم، هیچ کس را شبیه او ندیده ام.

در مدت زمان بسیار کوتاهی، به یک باره یک شعر خیلی بلند را می نویسد و در آن زمان کوتاه، به هیچ عنوان جواب کسی را نمی دهد. در چنین شرایطی انگار اصلا در این دنیا نیست، تمام فکر و ذکر و تفکرش روی کارش متمرکز است. بارها هم صدایش بکنید، اصلا نمی شنود و جوابتان را نمی دهد. واقعا انگار در یک دنیای دیگر است.

فرآیند تولید یک قطعه با تتلو

تولید یک قطعه جدید همراه با او معمولا با یک جمله خاص شروع می شود: «امیر دیوا یه دقیقه اون گیتارتو بردار و بیا.» بعد از این مرحله است که معمولا به یک ساعت هم کشیده نمی شود و کار ملودی و شعر تمام می شود. البته در مراحل بعدی حتما تصحیحاتی انجام می شود و در طول فرآیند تولید چندین بار ویرایش هایی روی کار انجام می دهیم؛ اما کلیت اثر در همان یک ساعت اول شکل می گیرد.

من چند باری فضای آکوردها را عوض می کنم و در این میان مثلا امیر می گوید: «نه این فضا در ذهن من نیست.» بارها بالا و پایینش می کنیم تا سرانجام به نتیجه دلخواه می رسیم. بعد از آن اتود اولیه را می زنیم و امیر ضبطش می کند و می گذارد روی تکرار و کار را جلو می برد. لا به لای کار بارها ملودی ها را عوض می کنیم. یک بار من آکوردم را به خاطر او عوض می کنم و یک جا هم او ملودی را به نفع من تغییر می دهد. در نهایت تفاهمی به دست می آید و کار متولد می شود. آن اثر در مدت زمانی زیر یک هفته جمع می شود و می رود برای انتشار.


فرق تتلو با گروه های دیگر

من از همان دوره های اول که موسیقی رپ در ایران به شکل جدی فعالیت هایش را در ایران آغاز کرده بود، چند نفر و گروه را شاخص تر از بقیه می دیدم و به نظرم جلوتر از دیگران بودند. گروه «زد بازی»، «سروش هیچکس» و «امیر تتلو» فرق امیر با دو گروه قبلی این بود که امیر «نت» هم می خواند. آن دوستان تنها لحن داشتند؛ ولی امیر علاوه بر لحن، نت هم می خواند و این شاخصه خیلی مهمی بود. آن موقع ها ما نمی دانستیم که R&B چیست و شناخت زیادی از این سبک نداشتیم؛ ولی از همان اول امیر مسیرش را جدا کرده بود. بعدها دیدیم که فقط همین یک نفر ماند.

حالا هم می بینید که با گذشت این همه سال، تنها او مانده است و فعالیت هایش را ادامه می دهد و مخاطبانش هر روز گسترده تر می شود. این موضوع نکته مهمی است و باید به آن دقت زیادی شود. در فضایی که هر روز یک رپر جدید متولد می شود و به شدت این سبک همه گیر شده بود، با آنکه خیلی ها استعداد موسیقایی داشتند، فقط یک نفر باقی ماند و هنوز هست و مخاطب میلیونی دارد. «امیر» در آن آزمون و خطا خودش به این سبک و سیاق رسید و حالا این سبک مهر و امضای خودش شده است. اگر کسی بخواهد از «امیر» در آن آزمون و خطا خودش به این سبک و سیاق رسید و حالا این سبک مهر و امضای خودش شده است. اگر کسی بخواهد از «امیر» تقلید هم بکند، نمی تواند به آن کیفیت و لحن برسد.

پیش بینی آینده برای پدیده

ما درباره اینکه چطور این موفقیت ها حفظ شوند و پدیده «تتلو» بتواند سال ها به کارش ادامه دهد، بارها فکر کرده ایم. یکی از مهم ترین شاخصه ها به نظرم حفظ روح موسیقی در آثار است. استفاده از سازهای زنده در موسیقی و حفظ لهجه نوازنده هایی که در قطعات او اجرا می کنند.

این موضوع در عین سادگی تاثیرات فراوانی در گوش شنونده دارد و می تواند حس خوبی را منتقل کند. در تاریخ موسیقی ثابت شده است آثاری که در آنها ساز به شکل زنده نواخته شده و صدای ساز در آن شنیده می شود، ماندگاری زیادی داشته اند.

صدای ساز همواره اصالت بسیاری دارد و این باعث می شود، آن حس خوب منتقل شود. درباره امیر هم باید بگویم که به قدری پتانسیل تصمیم گیری در لحظه را دارد که به طور قطع می تواند برای مدت های طولانی در اوج بماند و کارش را ادامه دهند. او هر روز با یک ایده بزرگ بیدار می شود و به قدری انگیزه بالایی دارد که هیچ کس نمی تواند باور کند یک نفر تا این حد انگیزه و انرژی داشته باشد. به نظرم اگر اتفاق یا مشکلی برایش پیش نیاورند، او سال ها در راس موسیقی این کشور حضور دارد و موفقیت هایش هر روز بیشتر می شود.