فرهنگ و هنر
2 دقیقه پیش | تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالستشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس | برگزاری مراسم عروسی | باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ... |
2 دقیقه پیش | خواندنی ها با برترین ها (81)در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ... |
ویژگی های یک فرش دستباف
از ویژگی های یک فرش دستباف این است که در بافت آن از الیاف طبیعی استفاده شده است
فرش دستباف
فرش دستباف نماد ملت ایران
هر ملتی یک کالای نمادین دارد که دنیا آن ملت را با ذکر آن کالا بیاد می آورد؛ فرش دستباف نماد ملت ایران در بین اقوام است و جهان ایران را با فرش دستباف آن و فرش دست باف را با ایران میشناسد.
کارشناسان فرش سراسر دنیا می گویند فرش دستباف ایرانی بهترین و زیباترین نوع فرش در دنیاست. باستان شناسان و متخصصان اعتقاد دارند تاریخچه بافت و تولید فرش در ایران به دوران صفویه (۱۷۳۶ ۱۵۰۱ میلادی) برمی گردد. پژوهشگران معتقدند که قرن ۱۶ و ۱۷، آغاز شکوفایی هنر فرشبافی در ایران بوده است.
حدود یک سوم فرش دستباف کل دنیا در ایران بافته می شود و ۳۰ درصد از بازار صادرات فرش دستباف در دنیا، در دست کشور ماست. اگر می خواهید فرش دستباف بخرید یا تصمیم دارید فرش دستباف تان را عوض کنید، بهتر است قبل از این کار نکته هایی را که برای خرید یک فرش دستباف خوب لازم است، بدانید.
ویژگی های یک فرش دستباف خوب
1. یک فرش دستباف ایرانی در سه قالب اصلی ترنج، خشتی و افشان بافته میشود که لچک ترنج بیش از همه طرفدار دارد و اکثر فرشهایی که در خانههای ایرانیان میبینید طرح ترنج است که حاشیههایی پهن در اطراف و طرحهای بیضی و دایرهای در میانه دارد و این طرح در فرش های دستباف، از معماری دوره اشکانیان الهامگیری شده است.
2. فرش دستباف علاوه بر ارزش هنری والاتری که نسبت به فرش ماشینی دارد ویژگیهای برتر دیگری هم دارا است. به طور کلی یک فرش دستباف، از دور و نزدیک جلوه خوبی دارد و درخشنده است.
3. از ویژگی های یک فرش دستباف این است که در فرش دستباف، چند سانتی متر اختلاف در ابعاد فرش در قسمت های بالا و پایین وجود دارد که در واقع این یکی از مشخصات فرش دستباف است و عیب به شمار نمی رود، اما در صورتی که در قالیچه های کوچک به چشم می آید. با تا کردن فرش دستباف از قسمت میانی می توانید از تقارن آن اطمینان پیدا کنید.
4. تقارن رنگ از دیگر ویژگی های یک فرش دستباف است که باید به آن توجه کرد. هنگام خرید فرش دستباف به تقارن رنگ در قسمت های متقارن توجه کنید و حتما در نور طبیعی آن را بررسی کنید، این نکته را در نظر بگیرید که رنگ فرش دستباف در جهت خواب آن تیره تر به نظر می رسد. حواستان باشد که اشکال و هندسه طرح جایی ناتمام نمانده باشد.
یکی از ویژگیهای یک فرش دستباف این است که در تابستان سرد است و در زمستان گرم.
5. از دیگر ویژگی های یک فرش دستباف که می توان به آن اشاره کرد این است که پرز فرش دستباف باید درخشان و انعطاف پذیر باشد. اگر قسمت انتهایی پرز با رنگ سطح فرش دستباف اختلاف داشته باشد، نشانه این است که با رنگ های جوهری فرش را رنگ کرده اند و ممکن است رنگ بدهد. یک فرش دستباف با پرز خشن سخت تر تمیز می شود.
6. فرش دستباف تنها کف پوشی است که بر اثر پا خوردن، نور و شست و شو زیبایی های آن مضاعف گردیده و هیچ گاه چشم نوازی خود را از دست نمیدهد که این یکی از ویژگی های فرش دستباف است. بالاخص اگر که فرش دستباف با استفاده از مواد رنگزای طبیعی رنگ شده باشد. فرش دستباف هر چه بیشتر پا بخورد و هرچه بیشتر بماند ارزش مالی و هنریاش بیشتر میشود.
7. یکی از ویژگیهای یک فرش دستباف این است که در تابستان سرد است و در زمستان گرم، اما فرش ماشینی به خاطر مواد پلاستیکیاش این ویژگی را ندارد.
8. مساله دیگر در مورد رنگ فرش دستباف است. برای اینکه خیالتان راحت شود که یک فرش دستباف مرغوبی خواهید خرید قبل از پرداخت وجه به فروشنده با یک دستمال نمدار روی قسمتی از فرش دستباف بکشید، اگر رنگ فرش دستباف مصنوعی باشد فرش به دستمال رنگ میدهد.
9. از ویژگی های یک فرش دستباف این است که در بافت آن از الیاف طبیعی استفاده شده است. یقین داشته باشید که چون مواد تشکیل دهنده فرش دستباف از طبیعت گرفته شده و به هیچ وجه از الیاف مصنوعی استفاده نمی شود به تامین سلامت جسمانی شما کمک خواهد کرد. باید گفت برخی الیاف مصنوعی برای بیماریهایی مانند آسم خطرناک اند، حساسیت بر انگیز بوده و برای کودکان نیز زیان آورند. اما الیاف طبیعی در فرش دستباف هیچگونه حساسیتی بوجود نمیآورند.
10. طرحها و رنگهای متنوع فرش دستباف آرامش روحی و روانی شما را تامین و موجبات لذت بردن در زندگی را برای شما فراهم می نماید که این خود از ویژگی های یک فرش دستباف است. شما میتوانید از میان هزاران طرح و نقشه رایج در فرش دستباف ایرانی و با رنگبندیهای بسیار متنوع آنچه را که باب طبع شماست و از دیدن آن لذت میبرید انتخاب نمایید.
11. با توجه به استفاده از پشم و ابریشم و پنبه به عنوان مواد اولیه در قالی دستباف هیچگاه شاهد تولید الکتریسیتهی ساکن از فرش دستباف نخواهید بود، که این از ویژگی های یک فرش دستباف است و مزیتی است که نسبت به بسیاری از کف پوش های دیگر ملموس و قابل توجه است.
12. از دیگر ویژگی های یک فرش دستباف عمر و ماندگاری آن است. فرش دست باف نسبت به همه ی کف پوشهای دیگر از عمر چند برابری برخوردار بوده و قابلیت بسیار بالایی برای پاکیزگی و تنظیف دارد.
با خرید فرشهای دستباف نفیس کمک قابل توجهی به حفظ میراث فرهنگی کشورمان نموده و باعث ترویج فرهنگ خود، آرزوها، آرمانها و علایق بافندگان و طراحان فرش خواهید گردید. همواره به یاد داشته باشید که بافندگان بسیاری از این راه امرار معاش میکنند.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر صبح بخیر
منابع:
eqtesad.com
mfarsh.ir
ویدیو مرتبط :
فرش چینی معضل فرش دستباف ایرانی است
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
فرش دستباف ؛ هنر600 ساله مردم خراسان
فرشهای بافت خراسان جنوبی مشهورترین فرشهای ایران در گذشته بوده که تاریخچه آن به دوران حکومت شاهرخ میرزا در هرات بر می گردد و حدود 600 سال پیش در این منطقه بافته می شد.
ایرانیان از صدها سال پیش تاکنون در محصولات ابریشمی، پشم، سنگهای گران قیمت و فرش شهره بوده اند و بازرگانان اروپایی از طریق جاده ابریشم به داد و ستد با آنها پرداخته اند. اقتصاد کشور ما به دلیل اتکا به نفت خام، اقتصادی تک محصولی است و برای رهایی از این تنگنا، عوامل بنیادی جامعه باید برای تنوع بخشیدن به صادرات غیر نفتی و توسعه آن قدمهای موثری بردارند.
از آنجا که نفت سرمایه ای تمام شدنی است، تولیدات صنایع دستی به عنوان فراورده های صادراتی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
صنایع دستی یکی از مساعد ترین زمینه های اشتغال زایی است و در به کارگیری نیروهای خلاق نقشی موثر دارد و باید به عنوان راه حلی برای مشکلات جوانان مورد بررسی قرار گیرد که در این راستا شرایط اقلیمی و محدودیت های منطقه ای سهم عمده ای در ناشناخته ماندن این هنرها در هر منطقه داشته است.
استان خراسان جنوبی با وسعتی بیش از 95 هزار کیلومتر مربع از شمال به خراسان رضوی و از شرق حدود 330 کیلومتر دارای مرز مشترک با کشور افغانستان بوده و از غرب به استان یزد و از جنوب به استانهای سیستان و بلوچستان و کرمان محدود است.
بر پایه آخرین تقسیمات کشوری در سال 1386 استان خراسان جنوبی دارای هفت شهرستان (بیرجند، قاینات، سربیشه، نهبندان، سرایان، درمیان و فردوس) 18 بخش و 21 شهر و 48 دهستان است.
از این میان 250 رشته شناسایی شده و کددار صنایع دستی و هنرهای سنتی در کشور بیش از 40 رشته در استان خراسان جنوبی زمینه فعالیت دارند که قالی و قالیچه بافی از مهمترین آنهاست.
شرکت شرق بیرجند از بزرگترین تولید کنندگان فرش در منطقه بیرجند بوده است. این شرکت را می توان قدیمی ترین شرکت خصوصی ایرانی در تهیه قالی دستباف معرفی کرد.
تاریخ تأسیس این شرکت به سال 1308 بازمی گردد که کلیه قالیهای این شرکت مارک دار بوده و عبارت (شرکت شرق بیرجند) در میان نمادی از خورشید قرار گرفته است.
به طور کلی وضعیت قالیبافی منطقه را طی یک صد سال اخیر می توان به سه دوره تقسیم کرد:
سالهای قبل از 1200 هـ .ش تا 1300 که دوران بافت قالی خوب و ممتاز منطقه است.
سالهای 1300 تا 1322 هـ .ش که در این دوره به دلیل وقوع جنگهای جهانی اول و دوم و به ویژه عواقب حاصل از آنها علیرغم تولیدات نسبتا خوب در مناطقی همچون مود و شهر بیرجند رکود و آشفتگی خاصی در وضع صادرات و فروش فرش به وجود آمد که خود زمینه مناسبی برای تحولات آتی بود.
از سال 1330 هـ .ش دوران شکوفایی و تجدید حیات فرش منطقه آغاز شد و به تدریج با آغاز فعالیت تولید کنندگان و بافندگان زبده ای از جمله عزیزمحمد زهرایی، دکتر عبدالعلی احمدی، عبدالمجید جمشیدی و غلامحسین کامیابی، این هنر شهرت گذشته خود را در این منطقه بازیافت.
نحوه بافت قالی در خراسان جنوبی
پس از نصب دار و چله کشی و نصب چوب هاف و کوجی، چند رج به صورت گلیم باف بافته می شود و همزمان کناره پیچ (شیرازه) به صورت یک خامه سه لایی از میان سه تار کناری قالی عبور داده شده که در حین بافت کناره های قالی و قالیچه را سفت و محکم نگه می دارد.
پس از ساده بافی ابتدای قالی، بافت قالی آغاز می شود با بالا و پایین آوردن کوجی پس از هر رج تارهای زیر و رو تعویض می شوند و پس از بافت هر رج، پود نازک از دو ردیف تار زیر و روی قالی رد می شود. ابتدا با ضربات آهسته و ریز و سپس با ضربات محکم شانه بر پود می کوبند تا محکم شود پس از تعویض دوباره تارها پود ضخیم استفاده شده و کوبیده می شود.
پس از بافت دو تا سه رج با دست و به ندرت با سرکش و شانه، قسمت بافته شده صاف و با قیچی پرداخت می شود.
دو نوع بافت فارسی و ترکی در این استان رایج است. بافت تایی (یکی) نیز در این استان رواج دارد که به لحاظ ظرافت و دقت بافت، مدت زمان انجام کار را زیاد کرده و به این دلیل کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
مراکز مهم بافت قالی و قالیچه
بافت قالی در اکثر روستاها و شهرستان های این استان رواج دارد به طوری که حدود بیش از 80 درصد ساکنان روستاها به این حرفه اشتغال دارند. از مناطق مهم بافت قالی می توان به مود، درخش، گسک، چاج، آسیابان، تقاب، نوکند، سربیشه، القار، خوسف، باغستان، کوشکک، خسروآباد، نهارجان، شاخنات، فورخاص، دره عباس، رجنوک، سرچاه، فضل آباد و ... اشاره کرد.
بافت قالیچه در اکثر روستاهای خراسان جنوبی معمول است که عمده تولید آن مربوط به بخش زیرکوه قاین (روستاهای بمرود، اسفاد، آبیز، شاهرخت و ...) است.
از دیگر مناطق مهم تولید قالیچه های پشمی می توان به روستاهای خلف، فیض آباد، سراب، تک خان، سیدآباد، خور، خوسف، شیرگ آقا، درویش آباد، عربخانه، حاجی آباد، فندخت، شمس آباد، بهمن آباد، گرماب، تیغاب، اسفدن، شاخنات، گازار، درح، چاه دراز، سرزه، گورید، کم چاه مزار ساقی و بیچند اشاره کرد.
منبع :پورتال مرکز ملی فرش ایران