«ونوس خزپوش»؛ امانوئل سینیه و پولانسکی

روزنامه اعتماد: رومن پولانسكی از نخستین دیدارش با امانوئل سینیه، زنی كه اكنون همسر او است و 25 سال است با هم زندگی می‌كنند پرده برمی‌دارد. پولانسكی در حال پیش‌تولید فیلم «دزدان دریایی» بود. فیلمی سخت و دشوار با بودجه‌یی عظیم كه به بزرگ‌ترین شكست تجاری/ هنری پولانسكی بدل شد. قرار بود با بازیگرانش، دومینیك بیزهارد، به جایی بروند تا چند هنرپیشه جوان را ملاقات كنند.

بیزهارد از پولانسكی می‌پرسد می‌تواند یكی از دوستانش كه هیچ علاقه‌یی به بازیگری ندارد را هم همراه بیاورد و پولانسكی پاسخ داده بود حتما. این مدل جوان برحسب اتفاق امانوئل سینیه بود. پولانسكی با خنده می‌گوید: درست است كه به بازیگری علاقه نداشت اما در همان دیدار توانست بهترین نقش زندگی خود را به دست بیاورد. جالب است كه من همسرم را هنگام انتخاب بازیگران پیدا كردم، چون در آن فیلم هیچ نقشی برای او نداشتم. حالا 30 سال از آن تاریخ می‌گذرد و پولانسكی در فیلم «ونوس در پوست خز» دوباره نقش یك علاقه‌مند به بازیگری در تئاتر را به سینیه سپرده است. نقشی كه جانی تازه به دوران شغلی او بخشیده. آنها دیگر در پاریس زندگی نمی‌كنند. خانه‌یی روستایی در ارتفاعات سوییس دارند. به دور از همه جار و جنجال‌هایی كه در گذشته زندگی پولانسكی را تحت تاثیر خود قرار داده بود.


پولانسكی بعد از مرگ شارون تیت، گمان می‌كرد دیگر نمی‌تواند زندگی عادی داشته باشد اما سینیه هم خود تغییر كرد و هم رومن پولانسكی را تغییر داد. ابتدا در تریلر پركش و قوس پولانسكی با نام «دیوانه‌وار» در كنار هریسون فورد ظاهر شد، بعد شاه نقش فیلم كمدی سیاه «ماه تلخ» را بازی كرد در «دروازه نهم» هم ظاهر شد و حالا در فیلم «ونوس در پوست خز» در فیلمی بازی می‌كند كه تماما درباره بازیگری است و تلفیق زندگی و هنر. صحنه فیلم یك سالن تئاتر متروكه و غارمانند در محله شامپ الیزه پاریس است. جایی كه یك كارگردان تئاتر- با بازی ستاره سینمای فرانسه متیو آمالریك- از علاقه‌مندان بازیگری امتحان می‌گیرد تا برای نقش اول زن نمایشنامه‌اش بازیگر انتخاب كند، نمایشنامه‌یی كه اقتباسی است از داستان «ونوس در پوست خز» نوشته لئوپولد زاخر مازوخ به سال 1870.

بیرون از سالن تئاتر باد و باران غوغا می‌كند كه ناگهان كارگردان با غریبه‌یی عجیب روبه‌رو می‌شود، زنی كه انگار با باران‌های سیل‌آسا از آسمان فرود آمده، درست مثل مری پاپینز می‌ماند كه حالا می‌خواهد روش بازیگری متداكتینگ را به كار بگیرد. با آنكه به نظر می‌رسد اصلا به درد بازیگری نمی‌خورد و حتی اسمش هم در لیست متقاضیان نیست اما حسابی آمده سر صحنه ظاهر شده است. متن را كاملا حفظ كرده و اینكه اسمش هم درست با اسم قهرمان داستان و نمایشنامه یكی است هم به نظر تصادفی می‌رسد اما بعدتر كه قضایا جلو می‌رود می‌فهمیم هیچ چیز اتفاقی نیست. كل فیلم در همین صحنه تئاتر و باد و بازیگر پیش می‌رود و به پایان می‌رسد. پولانسكی فیلمش را بر اساس اقتباسی از نمایشنامه‌یی با همین نام نوشته دیوید ای ویز ساخته است. نمایشنامه‌یی كه درسال 2010 در نیویورك برای اولین بار روی صحنه رفت و با اقبال فراوانی مواجه شد. پولانسكی می‌گوید: «وقتی برای اولین بار نمایشنامه را خواندم با خودم فكر كردم چه متن فوق‌العاده‌یی است، پیش از هر چیز طنز آن نظرم را جلب كرد و بعدتر به روحیه ضدمردانه آن و غنایی كه در پر و بال دادن به توهمات و تصورات دارد، توجه كردم. پولانسكی نمایشنامه ای ویز را نخستین بار زمانی خواند كه در دوران جشنواره كن سا ل2012 در هتل اقامت كرده بود. پولانسكی به خاطر می‌آورد كه درباره نمایشنامه با مدیر برنامه‌هایش جف برگ حرف زد و در جواب شنید: «رومن فكر می‌كنم راست كار خودت است.» پولانسكی «ونوس در پوست خز» را خیلی سریع ساخت. یك سال پس از اینكه برای اولین بار نمایشنامه را خواند، فیلم در جشنواره كن آماده نمایش بود. نقدهای شورانگیز و مثبت فراوانی بر فیلم نوشته شد. به خصوص بازی امانوئل سینیه مورد توجه همه قرار گرفت. او وقتی در فیلم بازی می‌كرد، شب‌ها هم برای بازی در نمایشنامه «بازگشت به خانه» نوشته هرولد پینتر روی صحنه تئاتر می‌رفت.

فیلم پاییز گذشته در فرانسه اكران شد و جایزه بهترین كارگردانی را در مراسم سینمایی سزار برای پولانسكی به ارمغان آورد. پولانسكی پیش از این برای فیلم «پیانیست» نخل طلای كن و اسكار را نیز تصاحب كرده بود.

«ونوس در پوست خز» در بسیاری از جهات ادامه منطقی دنیای آشنای پولانسكی است. زن و مرد در فضایی بسته و خفه‌كننده با یكدیگر روبه‌رو می‌شوند و بازی موذیانه برتری‌طلبی و گرفتن قدرت را پی می‌گیرند. به هرحال این فیلم كارگردانی است كه كارش را با فیلم «چاقو در آب» در سال 1962 آغاز كرده است. فیلمی كه در آن هم یك بازی سه نفره حسادت و بدبینی آغاز می‌شود، آن هم زمانی كه زوجی از مرد مسافری دعوت می‌كنند كه در یك سفر دریایی همراهی‌شان كند. پس از آن هم فیلم «انزجار» در سال 65 ساخته شد و كاترین دوندو در آپارتمانی كه با خواهرش در آن زندگی می‌كند تنها می‌ماند تا وضعیت روانی نامتعادلش كار را به خشونت و جنون بكشاند. از پنج دهه پیش تاكنون پولانسكی بارها و بارها شخصیت‌هایش را به جاهایی كشانده است كه درست مثل زندان آنها را احاطه می‌كنند (بچه روزماری، مستاجر، خدای كشتار). در فیلم فوق‌العاده «دوشیزه و مرگ»- بهترین فیلم پولانسكی در دهه 90- سیگورنی ویور یكی از نجات‌یافتگان شكنجه‌یی سیستماتیك در كشوری فرضی در امریكای جنوبی است و با مردی (بن كینگزلی) روبه‌رو می‌شود كه گمان می‌كند همان شكنجه‌گر سابق او است. این بازی‌های روانی در دیگر فیلم‌های پولانسكی مثل «پیانیست»، «بن بست»، «نویسنده در سایه‌« هم تكرار شده‌اند. پولانسكی قسمتی از تدوین فیلم «نویسنده در سایه» را زمانی انجام داد كه بنا به دادخواست دولت امریكا در كشور سوییس زندانی شده بود.

روزنامه‌نگاران و منتقدان دوست دارند برخی ریشه‌های چنین علاقه‌یی را به زندگی خود پولانسكی مرتبط كنند. زندگی و فرار از اردوگاه كار اجباری در كراكوف لهستان، قتل همسر اولش شارون تیت، فرار دائمی از دست قوه قضایی امریكا وخبرنگارانی كه هیچگاه او را راحت نمی‌گذاشتند. پولانسكی می‌گوید درباره پرونده‌یی كه در امریكا همچنان مفتوح است حرف تازه‌یی ندارد. در یك ایمیل شخصی در سال 2009 از خانم سامانتا گمی یر عذرخواهی كرده ودر مستندی به نام خاطرات سینمایی در سال 2011 این معذرت‌خواهی را عمومی كرده است. وقتی همه سعی دارند در گذشته پولانسكی كنكاش كنند خود او تمام تمركزش را متوجه آینده كرده است.


او می‌گوید كه 80 تنها یك عدد است، پس 80سالگی هم نمی‌تواند هیچ معنای به‌خصوصی داشته باشد. باید همچنان از گهواره تا گور كار كرد. همچنان كه كارهای پیش‌تولید آخرین فیلمش «دی» را شروع كرده و با نویسنده مورد علاقه‌اش رابرت هریس همكاری می‌كند. همان نویسنده‌یی كه رمان «نویسنده در سایه» را هم نوشته بود. «دی» مخفف نام دریفوس است و داستان زندگی آلبرت دریفوس را تعریف می‌كند. افسری كه در سال 1894 به اشتباه به خیانت محكوم شد و برای مجازات تا پایان عمر به جزیره شیطان تعبید شد. حتی قرار بود این پروژه پیش از فیلم «ونوس در پوست خز» كلید بخورد اما نشد وحالا هریس با گسترش تحقیقاتی كه انجام داده بود حاصل آن را در قالب یك كتاب تاریخی حجیم با نام «افسر و جاسوس» به دست انتشار سپرده است.

با آنكه بیش از یك قرن از ماجرای دریفوس می‌گذرد اما پولانسكی معتقد است این داستان هنوز به دوران ما كاملا مربوط است. او می‌گوید رابطه موازی میان حكومت و ارتش هنوز هم وجود دارد و البته نقشی كه رسانه‌ها و روزنامه‌ها در این بین بازی می‌كنند هم به همان منوال است. اما خود پولانسكی درباره اینكه مضمونی دائما در فیلم‌ها تكرار می‌شوند، می‌گوید: خودم از فیلم‌هایی كه در فضای بسته‌یی می‌گذرند بیشتر خوشم می‌آید تا فضای گسترده و باز. عاشق فیلم‌هایی مثل هملت ساخته لارنس اولویر هستم و تاثیر زیادی هم روی من گذاشته است.

دلم می‌خواهد همیشه حس كنم دیواری پشت سرم وجود دارد و درباره بازنشستگی. پولانسكی می‌گوید اصلا نمی‌توانم تصور كنم بازنشستگی چگونه خواهد بود. مثلا چه كار خواهم كرد وقتی بازنشسته شوم؟ باغبانی. اصلا حرفش را هم نزنید. وقتی كار می‌كنم حالم خیلی خوب است. فكر می‌كنم بهترین لحظات زندگی‌ام، لحظاتی است كه مشغول كار هستم. فیلمسازی علاقه اصلی دوران جوانی‌ام بود وهنوز این علاقه با شدت تمام در من باقی مانده است. می‌توانم حس نجاری را درك كنم وقتی یك صندلی زیبا و راحت می‌سازد. نفس كار برای من رضایت‌بخش است. مسیری كه به موفقیت ختم می‌شود برایم مهم‌تر از خود موفقیت است.

 

 

همسران چگونه باید با هم صحبت کنند؟مهارت های ضروری برای زندگی زناشویی، آموختنی هستند وقتی فهمیدید زندگی زناشویی چگونه است و نیازمند دریافت چه مهارت هایی است، می توانید مهارت های ایجاد رابطه مثبت و دلنشین را در خود ایجاد کنید.