مروری بر شاخص ترین آثار سینمای «كودك و نوجوان» +تصاویر

 

اخبار فرهنگی - مروری بر شاخص ترین آثار سینمای «كودك و نوجوان» +تصاویر

در نظرسنجی‌هایی که در مقاطع مختلف از منتقدان و صاحب‌نظران صورت می‌گیرد این واقعیت خودنمایی می‌کند که همچنان فیلم‌های بزرگان سینمای ایران در رأس فهرست‌ بهترین‌های سینمای کودک و نوجوان قرار دارند که در این گزارش به ایجاز اشاره‌ای به فیلم‌های کودک کارگردانانی خواهیم داشت که شاید کمتر مخاطب هنر هفتم، آنان را در دایره فیلمسازان حوزه کودک و نوجوان قرار دهد اما کارهای موفقی در این زمینه ساخته‌اند.

«به دوران کودکی خود برای کودکی نکردن چیزی بدهکارم» این جمله‌ای‌ است که بهرام بیضایی در مورد ساخت «باشو غریبه کوچک» و این که مخاطبان اصلی آن چه کسانی هستند، می‌گوید.

«باشو غریبه کوچک» از جمله آثار بیضایی به شمار می‌رود که در آن به مساله روز جامعه خود یعنی هشت سال جنگ تحمیلی پرداخته است، اما با این همه و نگاهی بر تیتراژ فیلم یاد شده که نام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان تهیه کننده به چشم می خورد و همچنین نظر منتقدان، در می‌یابیم که مخاطب این فیلم هم می تواند گروه سنی کودک و نوجوان و هم گروه سنی بزر‎‌گسال باشد.

 
پیش از ساخت «باشو غریبه کوچک»، «عمو سیبلو» و «سفر» نیز از دیگر آثار بهرام بیضایی به شمار می‌رود که با همکاری کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در سال‌های 51 و 49 ساخته شده‌اند. در این دو فیلم نیز جذب مخاطب بزرگسال بیش از کودک و نوجوان بوده است.

«عمو سیبیلو» نیز روایتگر بخشی از زندگی مرد میانسال و کم حوصله ای‌ است که برای کسب آرامش و فرار از شلوغی شهر به تازگی به خانه‌ای جدید در حاشیه‌ شهر نقل مکان کرده است که با سر و صدای بازی فوتبال پسربچه ها در زمین خالی مقابل خانه اش مواجه می‌شود. در نتیجه میان آنها کشمکشی طنزگونه درمی گیرد و حاصل این جدال به نفع تثبیت شیطنت‌های کودکانه تمام می‌شود.

«رهایی» اثر ناصر تقوایی از دیگر فیلم‌های شاخص کودک به شمار می‌رود. جوایز متعدد این فیلم که مهمترین آن دریافت جایزه تندیس طلایی در جشنواره فیلم «سان‌فرانسیسکو» به سال 1972 است، می‌تواند گواهی بر این ادعا باشد. داستان «رهایی» از این قرار است که پسری به نام «دادا» ماهی قرمزی را از دریا صید می کند و در پی حواس‌پرتی، یکی از دوستانش ماهی او را می دزدد. دادا به همراه دیگر بچه‌ها به دنبال او می‌روند و او را در کوچه‌ای گیر می‌اندازند. دادا با سنگی که در دست دارد سر او را می‌شکند و ماهی را از او پس می گیرد، در این بین پدر دادا از این ماجرا خبردار می‌شود و با او برخورد فیزیکی می‌کند. در ادامه او نیز در انباری اسیر می‌شود. از این جاست که دادا شروع به درک کردن ماهی می‌کند و می فهمد ماهی هم مانند خود او از حبس شدن در رنج است و لذا با همکاری همان دوستی که سرش را شکسته از انباری فرار کرده و ماهی را در دریا آزاد می‌کند.

علاقه‌مندان به عباس کیارستمی نیز به حتم «خانه دوست کجاست» او را به یاد دارند. فیلمی که این فیلمساز شناخته شده کشورمان در سال 65 آماده اکرانش کرد. در مورد داستان این فیلم هم حتما بسیاری وقت اندک و به تنگ آمده بچه مدرسه ای که دفتر مشق دوست خود را به اشتباه برداشته است به یاد دارند. پسر بچه‌ای که بعد از این اشتباه از خانه بیرون می‌رود تا هم کلاسی خود را پیدا کرده و دفتر را به او پس دهد. البته بی خبر از راه دشواری که پیش رو دارد.

«خانه دوست کجاست» ایفاگر نقش مهمی در معرفی سینمای ایران به دنیا نیز بود. نکته جالب این که بیشتر آثار کوتاه و نیمه بلند عباس کیارستمی قبل از «خانه دوست کجاست؟» و البته کمی بعد از آن با محوریت کودک و نوجوان ساخته شده‌اند که از آن جمله می‌توان به فیلم‌هایی چون «سفر»، «دو راه حل برای یک مسئله»، «بهداشت دندان»، «قضیه شکل اول، شکل دوم» و ... اشاره کرد. او «مشق شب» (1367) را هم درباره تکالیف شب بچه‌ها و از زبان خود بچه‌ها ساخت که در زمان خود مورد توجه واقع شد. کیارستمی را همچنین در مقام فیلمنامه‌نویس فیلم‌های کودک با آثاری چون «کلید» و «بادکنک سفید» به یاد می‌آورند.

 
اما داریوش مهرجویی نیز در زمره فیلمسازان به‌نامی‌ است که گرچه او را بیشتر با فیلم‌هایی چون «گاو»، «اجاره نشین‌ها»، «هامون»، «سارا»، «درخت گلابی» و البته این سالیان اخیر با «مهمان مامان»، «نارنجی پوش» و ... می‌شناسیم اما رد پای او نیز با فیلم‌هایی چون «مدرسه‌ای که می رفتیم» و «شیرک» در عرصه کودک به چشم می خورد.

در فیلم «شیرک» که سال 66 ساخته و سال 67 اکران شد، نام کامبوزیا پرتوی به عنوان نویسنده و مسعود کیمیایی نیز در مقام تهیه کننده در کنار داریوش مهرجویی به چشم می خورد. داستان این فیلم را این چنین می‌توان روایت کرد: روستای محل سکونت شیرک مورد هجوم گرازها است. پدر شیرک را گرازها کشته‌اند. حاج خالو، دشتبان روستا نیز بخاطر پیری و کم سو بودن چشم نمی‌تواند به خوبی انجام وظیفه کند. شیرک به قصد کمک به حاج خالو، سگی را با مقداری خرما از کولی‌ها تاخت می‌زند و به اتفاق دوستش، کرمک، سگ را رام می‌کند، شبی که شیرک و سگ شکاری اش به کمک حاج خالو، رفته‌اند گرازها به جالیز هجوم می‌آورند. حاج خالو، شیرک و سگ به جان گرازها می‌افتند و آن‌ها را تار و مار می‌کنند.

«مدرسه ای که می‌رفتیم» نیز از دیگر آثار مهرجویی در حوزه کودک به شمار می‌رود که این کارگردان پیش از «شیرک» و به سال 1359 اقدام به ساخت آن با بازی علی نصیریان و عزت الله انتظامی کرده بود.

«دونده» یکی دیگر از فیلم های ایرانی در ژانر کودک به شمار می‌رود که به سال 63 ساخته شده است. این اثر امیر نادری، نخستین فیلم ساخته شده پس از انقلاب است که موفق شده توجه جهانیان به سینمای ایران را به خود جلب کند. در خلاصه داستان «دونده» آمده است: امیرو نوجوان تنهایی است که رویایش سفر به آن سوی خلیج فارس است. او بطری‌های خالی، قوطی و چیزهایی از این دست را از میان زباله‌ها جمع می‌کند و می‌فروشد و با واکس زدن کفش خارجیان مقیم آبادان، زندگی می‌گذراند. امیرو کم‌کم به کلاس درس شبانه می‌رود و الفبا را یاد می‌گیرد...

 

 
«آب باد خاک» نیز از دیگر آثار نادری است که آن فیلم نیز مورد توجه دنیا قرار گرفت. البته «ساز دهنی» نیز از دیگر فیلم‌های امیر نادری در ژانر کودک به شمار می‌آید. فیلمی که این کارگردان به سال 52 ساخت آن را کلید زد و تا مدت‌ها، از جمله فیلم‌های محبوب منتقدان و مردم به شمار می‌رفت.

 
کیانوش عیاری نیز از دیگر فیلمسازان کشورمان است که در ژانر کودک نیز اثری از خود به یادگار گذاشته است. «شاخ گاو» یکی از کارهای او در حوزه کودک و نوجوان به شمار می‌رود. داستان این فیلم نیز از این قرار است که امیر پسر نوجوان شهرستانی به قصد دیدار با مادربزرگ خود برای اولین بار با قطار راهی تهران می شود، اما در داخل کوپه قطار مردی از خواب آلوده بودن امیر استفاده می کند و پول های او را به سرقت می برد....

مسعود کیمیایی نیز از سینماگرانی است که دو فیلم برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته و برخی منتقدان آن دو فیلم را جزو بهترین کارهایش می‌دانند.

گرچه سینماگرانی چون مرحوم شاپور قریب، محمدرضا هنرمند، ابوالحسن داودی و داریوش فرهنگ در کارنامه فیلمسازی خود ژانرهای مختلفی را آزموده‌اند اما آثاری چون «هفت‌تیرهای چوبی»، «دزد عروسک‌ها»، «سفر جادویی» و «بهترین بابای دنیا» از جمله فیلم‌های مهم سینمای کودک و نوجوان به شمار می‌روند که توسط این فیلمسازان ساخته شده‌اند.

همچنین باید از کامبوزیا پرتوی یاد کرد که در دهه 60 و نیمه دهه 70 با فیلم‌های مهم سینمای کودک و نوجوان (از گلنار و ماهی تا ننه لالا و...) به عنوان سینماگر این ژانر شناخته شد و البته باید در این بین حساب دیگر سینماگران مهمی را که همچنان فیلم کودک و نوجوان می‌سازند از این فهرست جدا کرد.

اخبار فرهنگی - مهر

 

ویدیو مرتبط :
جشنواره فیلم نوجوان همدان / داوران نوجوان سینمای ملی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

مروری بر زندگی زوج های خوشبخت سینمای ایران+تصاویر

اخبار فرهنگی - مروری بر زندگی زوج های خوشبخت سینمای ایران+تصاویر

 

 در بین هنرمندان ایرانی، کم نیستند کسانی که شریک زندگی خود را از دنیای هنر انتخاب کرده و زندگی مشترک خود را اینگونه رقم زده‌اند.

ازدواج هنرمندان گرچه خبرهای بسیار با خود به همراه دارد، اما همواره یکی از جذاب‌ترین بخش زندگی هنرمندان است. نکته جالب توجه در این گونه ازدواج‌ها، پرورش فرزندان هنرمند است تا جایی که لیلی رشیدی و باران کوثری از جمله بازیگران مطرح سینمایی هستند. در ادامه این مطلب می‌توانید با برخی از زوج‌های هنری آشنا شوید.

علی مصفا و لیلا حاتمی 

 علی مصفا و لیلا حاتمی، شناخته‌شده‌ترین زوج هنری‌اند که هر دو در خانواده هنری پرورش یافته‌اند. علی مصفا فرزند مظاهر مصفا و دکتر امیربانو کریمی است و لیلا حاتمی نیز تنها فرزند علی حاتمی و زری خوشگام است. حاصل ازدواج این دو زوج هنری، مانی و عسل است. آخرین کار هنری علی مصفا بازی در فیلم «گذشته» به کارگردانی اصغر فرهادی است و فیلم «پله آخر» نیز به کارگردانی وی اکران شده است. لیلا حاتمی نیز علاوه بر حضور در فیلم «پله آخر» در فیلم «سر به مهر» به کارگردانی هادی مقدم‌دوست نیز بازی کرده است.

نیما فلاح و سحر ولدبیگی  

بدن نرم و نوع بازی نیما فلاح او را از سایر بازیگران متمایز می‌کند و همین موضوع باعث شد تا در مجموعه‌های طنزی چون ساعت خوش، جنگ 77 و ببخشید شما به خوبی بدرخشد و مدیری را از خود راضی نگه دارد. هرچند که سحر ولدبیگی نیز تا مدت‌ها در مجموعه‌های مدیری حضور داشت و به طنزهای پاورچین و نقطه‌چین جذابیت بسیار می‌بخشید.

محمود پاک‌نیت و مهوش صبرکن  

 پاک‌نیت با فیلم «گشتی‌ها» به عرصه بازیگری وارد و با «روزی روزگاری» شناخته شد. او که نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد، همسر مهوش صبرکن، بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر است.

حمید سمندریان و هما روستا 

 مرحوم حمید سمندریان را به حق پدر تئاتر می‌دانند چرا که هنرمندان بزرگی چون عزت‌الله انتظامی، رضا کیانیان، مهدی هاشمی، شهاب حسینی، قطب‌الدین صادقی و حمید فرخ‌نژاد زیر نظر او شاگردی کرده و درس آموخته‌اند. سمندریان بین سال‌ها 51 تا 57 به دعوت پروفسور رگن‌برگ استاد دانشگاه مونیخ و کارگردان تئاتر به انستیتو گوته دعوت شد و نمایش‌نامه‌های بسیاری را با بازیگران آلمانی روی صحنه برد. این هنرمند ارجمند، امسال از بین ما رفت و فعالیت‌های او را همسرش پی گرفته است. روستا علاوه بر فعالیت در رشته تئاتر، در فیلم‌هایی چون پرنده کوچک خوشبختی، از کرخه تا راین و تمام وسوسه‌های زمین نیز بازی کرده است. حاصل ازدواج این دو هنرمند، کاوه سمندریان است.

داوود رشیدی و احترام برومند 

  داوود رشیدی فارغ‌التحصیل کنسرواترا ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر و لیسانس حقوق سیاسی از همین دانشگاه است. رشیدی که کار خود را با بازی تئاتر آغاز کرده است، با فیلم فرار از تله به عرصه سینما وارد شد. او در آثاری چون کمال‌الملک و گل‌های داوودی حاضر شده و همواره به عنوان یکی از بزرگان سینمایی شناخته می‌شود. احترام برومند که بیش از بازیگری در اجرای برنامه‌های کودک دهه 50 شناخته می‌شود، خواهر مرضیه و راضیه برومند است. برومند همواره در کنار داوود رشیدی است و این زوج موفق توانسته‌اند فرزند هنرمندی چون لیلی را به جامعه هنری تحویل دهند. فرهاد دیگر فرزند آن‌هاست.

امیر جعفری و ریما رامین‌فر 

 جعفری در کنار بازیگری، طرفداری از تیم محبوبش را فراموش نکرده و همواره و در موقعیت‌های مختلف استقلالی بودنش را به همه یادآوری می‌کند. او که در کنار ریما رامین‎فر زوج محبوبی را تشکیل داده است، در فیلم‌هایی چون قاعده تصادف، نفوذی، بی‌پولی و مکس نیز بازی کرده است. رامین‌فر نیز با بازی در مجموعه پایتخت طرفداران بسیاری به دست آورده است. رامین‌فر که مادر یک پسر 8 ساله است، برای حضور در مجموعه پایتخت فرزندش را برای مدتی تنها گذاشته و تلاش می‌کند تا بار دیگر اثری درخور از خود ارائه دهد.

پژمان بازغی و مستانه مهاجر  

 پژمان بازغی بیش از مستانه مهاجر شناخته شده است. هر چه باشد بازغی بازیگر است و مهاجر در پشت صحنه و مسئول تدوین است. کار مهاجر در فیلم‌های زندگی خصوصی، دختر شاه‌پریون، سوت پایان، آتش بس و سوپراستار ستودنی است. بازغی نیز با اینکه فارغ‌التحصیل رشته مهندسی صنایع از دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر است اما در نقش‌های خود به خوبی درخشیده تا جایی که آثاری چون ندارها، دولت مخفی، دوئل و سربازهای جمعه را در پرونده کاری خود ثبت کرده است.

امین زندگانی و الیکا عبدالرزاقی 

 

 الیکا عبدالرزاقی گرچه لیسانس ادبیات نمایشی دارد و در پرونده کاری‌اش آثار بسیاری ثبت کرد است، اما حضورش در مجموعه قهوه تلخ چنان زیبا بود که بسیاری او را برای بازی در همین نقش می‌شناسند. او که همچون بسیاری از بازیگران فارغ‌التحصیل آموزشگاه هنری استاد سمندریان است، در فیلم‌های فرزند صبح، ویلای من، میوه ممنوعه و مرد هزار چهره بازی کرده است. امین زندگانی هم که بازیگر سینما و تلویزیون است در آثاری چون ملک سلیمان، مختارنامه، معصومیت از دست رفته و روزگار جوانی بازی کرده است.

امین حیایی و نیلوفر خوش‌خلق  

 حیایی سال 70 با فیلم دو همسفر به دنیای بازیگری آمد و خوش‌خلق در سال 79 با فیلم مونس. حیایی که در پرونده کاری خود آثار بسیاری به ثبت رسانده است، جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۶ از آن خود کرد. البته حیایی به بازیگری اکتفا نکرده و وارد عرصه موسیقی نیز شده و تاکنون 2 آلبوم روانه بازار کرده است.

محسن قاضی‌مرادی و مهوش وقاری  

 قاضی مرادی، فارغ‌التحصیل مدرسه عالی مدیریت تهران است و بازی در سینما را از سال ۱۳۵۱ با فیلم «حسن سیاه» کارش را آغاز کرده است. مهوش وقاری، همسر او نیز در فیلم‌های بسیاری بازی کرده و یکی از چهره‌های هنری شناخته می‌شود.

مهدی پاکدل و بهنوش طباطبایی  

 این زوج هر دو از دیار اصفهان وارد عرصه هنر شده‌اند و در نهایت با یکدیگر ازدواج کردند. پاکدل دانشجوی انصرافی رشته گرافیک دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکز است و در مجموعه محمد(ص) به کارگردانی مجید مجیدی بازی می‌کند. بهنوش طباطبایی نیز لیسانس مهندسی کامپیوتر دارد و دوره بازیگری را در دانشگاه تهران گذرانده‌ است.

فرهاد آئیش و مائده طهماسبی 

 

آئیش از جمله بازیگرانی است که تحصیلات هنری خود را در آمریکا و انگلیس گذرانده و پس از 27 سال و در سال 76 به همراه همسر خود به تهران آمده است. بازی در فیلم‌های مکس، پوپک و مش‌ماشالله، زندگی با چشمان بسته و سریال قصه‌های در شهر از جمله کارهای اوست. طهماسبی نیز فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته خبرنگاری با گرایش تئاتر و علوم سیاسی است. طهماسبی که علاوه بر بازیگری، کارگردانی تئاتر نیز انجام می‌دهد آثاری چون پارک‌وی، سنتوری و ماهی‌ها عاشق می‌شوند را در پرونده کاری خود دارد.

فلورا سام و مجید اوجی 

 

 مجید اوجی، تهیه‌کننده است و فلورا سام بازیگر. سام در مجموعه‌های شیخ مفید، روزهای زندگی، همسایه‌ها، شبی از شب‌ها، نشانی و ماه عسل ایفای نقش کرده‌ و سریال توطئه فامیلی، آخرین کار اوست؛ اثری که نگارش آن را نیز خودش بر عهده گرفت. فلورا سام در فیلم راز پنهان کارگردانی را نیز تجربه کرده است. مجید اوجی نیز تهیه‌کننده فیلم‌هایی چون توطئه فامیلی، ماه عسل و نشانی بوده است.

 

اخبار فرهنگی - سینماخبر