فرهنگ و هنر
2 دقیقه پیش | تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالستشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس | برگزاری مراسم عروسی | باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ... |
2 دقیقه پیش | خواندنی ها با برترین ها (81)در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ... |
مجموعه گنج علیخان - کرمان
گنجعلیخان که از حکام مشهور زمان شاه عباس است از سال 1005 تا 1034 هجری قمری بر کرمان فرمان روایی کرد و در زمان فرمانروایی بر کرمان آثار و ابنیه زیادی بنا کرد و در عمران آبادی این منطقه کوششهای فراوانی نموده است
از جمله آثارعام المنفعه ای که از این حکمران مشهور بجا مانده مجموعه گنجعلیخان در داخل شهر و ربا ط زین الدین (کاروانسرای گنجعلیخان) بر سر راه یزد و کرمان حوض خان بر سر راه کرمان به مشهد وتعدادی قنات در شهر کرمان بوده است. سهمی از درآمد مجموعه و قنوات اختصاص به آستان قدس رضوی داشته است بناهای مذکور در لشکرکشی های آقا محمدخان صدمات جبران ناپذیری دیده است.
حمام گنجعلیخان
ورودی حمام در بازار جنوبی واقع شده است این حمام مجموعه ای است از تلفیق هنر معماری و کاربرد مصالح گوناگون با فضایی مناسب .معمار حمام و مجموعه استاد محمد معمار یزدی است . معماری که بحق اوضاع اقلیمی و اقتصادی فرهنگی زمان و محیط خود را می شناخته و در خلق آثار فوق از هنر مندانی چون علیرضا عباسی یاوری جسته است.حمام گنجعلیخان اثریست بدیع با کاشیکاری ها نقاشی ها گچبری ها مقرنس کاری ها و کاربندی ها ی زیبا با به کار گرفتن سنگها و تزئینات سنگی بسیار ظریف با مساحتی حدود 1000 متر مربع .
حمام از دو بخش کلی رختکن و گرمخانه تشکیل شده است . در قسمت رختکن با ایجاد قرینه سازی در ایوانها و ایوانچه ها و ستون های سنگی تزئینی فضای مناسبی به وجود آمده است .در بخش گرم خانه قسمت خصوصی از عمومی جدا شده و شبکه آبرسانی منظمی آب را به خزینه و حوضچه های اطراف منتقل می نموده است .
یک چال حوض آب سرد با سقفی شبیه خیمه و هشت ستون حمال بر زیبایی حمام افزوده است همچنین دو سنگ مرمر بزرگ در نورگیری گرمخانه دخالت مهمی داشته اند حمام تا 55 سال پیش دایر بوده و از آن زمان تا سال 1328 محل انبار کسبه و اجناس اسقاط در آمده بود و در حالحاظر از جمله جاذبه های توریستی شهر کرمان به حساب می آید .تعمیرات حمام از سال 1328 شروع شده و حمام به صورت موزه مردم شناسی در آمده است .
در حال حاظر موزه حمام دارای تعدادی مجسمه و اشیائ با ارزش می باشد .
مدرسه گنجعلیخان
مدرسه گنجعلیخان در ضلع شرقی میدان قرار گرفته است . تاریخ بنای آن مطابق کتیبه سر در 1007 هجری قمری است . کتیبه مذکور که بیشتر آن ریخته به خط علیرضا عبا سی خطاط مشهور زمان صفوی است. این سر در دارای مقرنس کاری های بسیار نفیس بوده که در حال حاظر قسمت کمی از آن بر جای مانده است . کاشیکاری نمای داخلی مدرسه که شامل کاشی معلقی و معرق می باشد نمونه های زیبایی از کاشیکاری دوره صفویه به شمهر می رود
ضراب خانه
ضراب خانه در ضلع شمالی میدان گنج علیخان و مقابل حمام قرار دارد . نقشه آن هشت ضلعی و عبارت استاز یک طاق چهار ایوان و چهار غرفه در چهار زاویه . مصالح اصلی بنا آجر و گچ و تزئینات آن گچبری (شامل طرحهای خشتی) است . این بنا از سال 1325 به کمک بانک مرکزی مرمت و بازسازی ش
آب انبار
از بناهای دیگر مجموعه گنجعلیخان آب انبار است بنای مذکور در تاریخ 1029 هجری قمری اتمام یافته و گنجعلیخان این آ ب انباررا به اسم پسر خود علیمردان خان نامیده است.
ویدیو مرتبط :
حموم گنج علی خان کرمان
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
مجموعه گنجعلی خان از جاذبههای تاریخی و دیدنی شهر کرمان
مجموعه گنجعلیخان از جاذبههای تاریخی و دیدنی شهر کرمان
بعید است، کسی به کرمان سفر کند و سری به تاریخی ترین مجموعه فرهنگی این شهر نزند؛ مجموعه گنجعلیخان که در هر گوشه آن می توان ردی از فرهنگ و تاریخ صفویه را دید.
گنجعلی خان، یکی از سرداران سلحشور دربار صفویه بود که در سال 1005 قمری به فرمان شاه عباس صفوی حاکم کرمان شد؛ مردی لایق و حاکمی دلیر و مدیر که در دوران حکومتش کرمان روشنترین دوران تاریخی خود را پشت سر گذاشت.
مجموعه گنجعلیخان در مرکز شهر کرمان و در حاشیه بازار واقع شده است
ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هدیه ای بود که گنجعلی خان به کرمان داد و البته به جز آن، آبادانی و رونق فرهنگی این شهر در سال های 1005 نت 1034 قمری که نتیجه ای جز تبدیل شدن شهر ضعفا به دهکده اغنیا نداشت.
از جمله بناهای عام المنفعه ای که به دستور این حاکم در شهر کرمان ساخته شد، مجموعه گنجعلیخان است که در دوران حکومت او احداث و امروزه از جاذبههای تاریخی و دیدنی شهر کرمان محسوب میشوند.
مجموعه گنجعلیخان شامل میدان، مسجد، حمام، بازار، سرا و سایر ابنیه دیگری است که در مرکز شهر کرمان و در حاشیه بازار واقع شده و در ساخت، شکل گیری و تکامل بازار کرمان تأثیر گذار بوده است.
این مجموعه که در مرکز شهر کرمان و در حاشیه بازار واقع شده، در ساخت، شکل گیری و تکامل بازار کرمان تأثیر گذار بوده است.
مساحت مجموعه قریب به 11000 متر مربع و دارای یک میدان است و سایر آثار و ابنیه در محورهای شرقی – غربی و شمالی – جنوبی آن شکل گرفتهاند.
به منظور تکامل مجموعه و با توجه به کاربریهای متفاوت، بازارها و مساجد کوچکی در چهار جناح میدان بنا کردهاند و یک مسجد اختصاصی در ضلع شرقی میدان وجود دارد که با توجه به تزیینات منحصر به فرد، میتوان آن را موزهای از هنرهای بدیع معماری برشمرد.
حمام گنجعلیخان
یکی از مهمترین بناهای مجموعه، حمامی است که در ضلع جنوب میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان واقع است و در سال 1020 قمری ساخته شده و معمار آن سلطان محمد، معمار یزدی بوده است.
یکی از مهمترین بناهای مجموعه گنجعلیخان،حمام گنجعلیخان است
حمام گنجعلیخان اثری بدیع از نقاشیها، مقرنس کاریها، کاشیکاریها و گچ برهای زیبا همراه با استفاده از تزیینات سنگی بسیار ظریف است.
این حمام 26 متر طول 30 متر عرض و حدود 1300 متر مربع زیربنا دارد، که شامل سردر، دالان ورودی، رختکن، هشتی حدفاصل گرمخانه، خزینه، چال حوض، بخش خصوصی و تون است.
حمام گنجعلیخان تا حدود 60 سال پیش دایر بوده اما در حال حاضر کاربری گردشگری پیدا کرده و همه روزه به ویژه در ایام تعطیل، پذیرای بازدیدکنندگان بسیاری است.
حمام گنجعلیخان در ضلع جنوب میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان واقع شده است
در این حمام مجسمههای مومی ملبس به لباسهای سنتی مردم کرمان، صحنههایی از استحمام به شیوه سنتی را به نمایش گذاشتهاند.
در کنار این مجسمهها وسایل مختلف حمام نیز نمایش داده میشود. این مجسمهها در سال 1352 در دانشکده هنرهای زیبای تهران، طراحی و به این محل منتقل شدند.
میدان گنجعلیخان:
از دیگر آثاری که از مجموعه گنجعلیخان بر جای مانده، میدانی در بخش مرکزی شهر کرمان است که در حاشیه بازار بزرگ واقع شده و همانند میدانهای نقش جهان در اصفهان و یا میرچخماق در یزد، در اطراف خود بعضی از عناصر شهری را گردآورده است.
در سه ضلع میدان گنجعلیخان بازار واقع شده و در ضلع دیگرش سرای گنجعلیخان قرار دارد.
یکی از آثار بر جای مانده از مجموعه گنجعلیخان، میدان گنجعلیخان است
وجود حمام، آب انبار، ضرابخانه و همجواری با بازارها و چهار سوق، این مجموعه به هم تنیده را کامل کرده است. طاقنماهای آجری، کاشیکاری، فضای سبز، حوض آب و دیگر آثار دیدنی، بر زیبایی این میدان افزوده اند.
مسجد گنجعلیخان
مسجد در ضلع شرقی و در جوار سرای گنجعلیخان واقع شده است. ورودی آن از طریق طاقنماهای میدان است که ساده اجرا شدهاند. در بدنه داخلی طاقنما تزیینات گچبری با طرح گره دیده میشود که تماشاگر را به خود جلب میکند.
مسجد گنجعلیخان در ضلع شرقی و در جوار سرای گنجعلیخان واقع شده است
تاریخ احداث مسجد سال 1700 قمری است. نقشه گنبدخانه مربع است که در پاکار تبدیل به 8 و در مرکز گنبد تبدیل به نورگیر 12 ضلعی شده است. تمامی سطح داخلی گنبد با مقرنسکاری و تزیینات مرسوم دوره صفویه تزیین شده است.
ضرابخانه (موزه سکه)
این بنا در اواسط بازار غربی و در شمال میدان واقع است. نقشه آن چهار طاقی و به شکل 8 ضلعی و دارای گنبد مرکزی و ایوان های جانبی است. طاقها و ایوانهای ضرابخانه با گچبریهای زیبایی تزیین گردیده است.
موزه سکه مجموعه گنجعلی جان، یکی از معتبرترین موزههای سکه ایران است
این بنا از آثار اواخر دوره گنجعلیخان است و محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و و نقره دولتی بوده و در حال حاضر انواع سکههای قدیمی در غرفههای آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزههای سکه ایران است.
طاقها و ایوانهای ضرابخانه با گچبریهای زیبایی تزیین گردیده است
آب انبار:
این بنا در حد میانی بازار غربی قرارگرفته و دارای سردری زیبا با تزیینات مربوط به دوره صفویه است. تاریخ احداث آن 1029 قمری است. آب انبار به دستور علیمردان خان، پسر گنجعلیخان بنا شده و معمار آن استاد عبدالله بوده است.
آب انبار به دستور علیمردان خان، پسر گنجعلیخان بنا شده ساخته شده است
این آب انبار با دهلیزی طولانی و راه پله به پا آب راه دارد و مخزن آن در این قسمت واقع شده است. این محل یکی از معتبرترین آب انبارهای شهر در عصر خود تلقی میشده است.
سرای گنجعلیخان
در ضلع شرقی میدان و در محور آن سردر بلند و زیبایی وجود دارد که تاریخ احداث آن سال 1007 قمری است. ساختمان این سرا در دو طبقه احداث شده است.
در طبقه زیرین دکاکین و در طبقه بالا حجرههای تجار ساخته شدهاند. نمای این سرا دارای کاشیکاری معرق بوده است. طرحهای مورد استفاده نقوش مرسوم عصر صفویه است که تحت تأثیر هنر نقاشی چین و مغول هستند.
تاریخ احداث سرای گنجعلیخان، سال 1007 قمری است
نقشه سرا چهار ایوانی است که در ایوانهای شرقی و شمالی و جنوبی تزییناتی از نوع گچبری و نقاشی وجود دارد و در دورههای بعدی ورودیهایی از طرفین شمال و جنوب به داخل آن گشودهاند که سرا را به بازارهای اختیاری و نمد مالی متصل می نماید.
ساختمان سرای گنجعلی خان در دو طبقه احداث شده است
بازار گنجعلیخان
این بازار خط مستقیمی است که در دو سوی آن دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد (وکیل) قرار دارد.
طول آن حدود 3 کلیومتر است و متشکل از کاروانسراها، سراها و تیمچههایی است که همگی در دو راستای عمود بر هم جای گرفتهاند.
بازار مسگری در امتداد بازار کلاه مالی در ضلع شمالی و شرقی میدان گنجعلیخان قرار دارد
بخشی از بازار بزرگ کرمان در مجاورت مجموعه گنجعلیخان قرار دارد که بازار مسگری و بازار گنجعلیخان از آن جملهاند. بازار مسگری در امتداد بازار کلاه مالی در ضلع شمالی و شرقی میدان گنجعلیخان هستند که عناصری مثل ضرابخانه و آب انبار در آن قرار گرفتهاند.
همچنین بازار جنوبی گنجعلیخان که حمام در اواسط آن قرار دارد و بخشی از بازار بزرگ (راسته بازار) را تشکیل میدهد و در امتداد بازار سراجهاست.
در تلاقی بازار غربی و جنوبی در گوشه جنوب غربی، چهار سوق بزرگ شکل گرفته که معماری این فضا در نوع خود کم نظیر است.
منبع:tabnakbato.ir