سریالی که توریسم و سینمای ایرلند را دگرگون کرد

روزنامه بانی فیلم: ایرلند شمالی لوکیشن ساخته شدن سریال پرطرفدار «بازی تاج و تخت» برنده بزرگ این بازی است؛ چرا که سیل توریست‌ها را به طرفش جلب کرده است.


در یک صبح سرد و بادزده بر فراز تپه‌های یخ‌زده‌ای که بالای دریا قرار دارند، گروهی کوچک از مردم دور یک سنگ بزرگ گرد هم آمده‌اند. در حالی که یکی از توریست‌های چینی که یک ردای بلند مشکی با پوست خز پوشیده زانو می‌زند و گردنش را به سمت این سنگ دراز می‌کند، یک نفر شمشیر بزرگی را بالای سرش نگه می‌دارد.

خوشبختانه برای خانم کاوی هوآ؛ زنی ۲۴ ساله که از شهر شانگهای برای بازدید از این مکان آمده، این شمشیر پلاستیکی است، ردایش را از کسی قرض گرفته و اسم تپه هم کِرن‌کَسِل است که در شمال ایرلند واقع شده؛ یکی از توقف‌گاه‌های همیشگی در یکی از چند تور گردشگری که به مناسبت تجلیل از مجموعه کتاب‌های جورج آر‌آر مارتین که در نهایت به سریال فانتزی محبوب «بازی تاج و تخت» شبکه اچ‌بی‌او تبدیل شد، برگزار می‌شود. این سنگ کرن‌کسل، جایی است که در آن ند استارک، شخصیتی که «شان بین» نقشش را بازی کرد، یکی از فراری‌های ارتش خود را در فصل اول این سریال گردن زد. در تقریبا شش سالی که از فیلمبرداری این صحنه می‌گذرد، این سریال به یک پدیده جهانی تبدیل شده (قسمت اول از فصل ششم آن روز بیست و ششم آوریل پخش شد) و ایرلند شمالی – جایی که بیشتر صحنه‌های سریال در آن فیلمبرداری می‌شود – هم سودش را برده است.

یکی از لوکیشن‌های محبوب این تورهای گردشگری، غارهای کوشِندون واقع در جزیره ساحلی کوشندون است که طی ۴۰۰ میلیون سال توسط آب‌و‌هوای نه چندان ملایم ایرلند شمالی شکل گرفته است. اینجا، ملیساندر ساحره سرخ که نقشش را کریس ون هوتن بازی می‌کند، با استفاده از جادو «نوزاد سایه‌‌ای» سریال را به دنیا آورد. این غار همچنین تنها ورودی یک خانقاه محلی است که در آن احتمالا راهبه‌ها از دیدن این صحنه که توریست‌ها می‌آیند و دوباره این صحنه را خودشان بازی می‌کنند تا بتوانند عکس بگیرند، متعجب می‌شوند. برای توریست‌هایی چون کاوی هوآ، این تورها شانسی برای بازدید از بخش‌هایی نادیده گرفته شده از بریتانیای کبیر و در عین حال لذت بردن از لوکیشن‌هایی است که او و میلیون‌ها نفر دیگر در چین آن‌ها را در سریال تماشا کرده‌اند.

اکنون هر روز دسته‌هایی بزرگ از توریست‌ها به ایرلند می‌آیند تا لوکیشن‌هایی را ببینند که به خاطر «بازی تاج و تخت» شناخته و محبوب شده‌اند. آن‌ها عازم سفرهای توریستی هشت ساعته با اتوبوس می‌شوند که در مکان‌هایی مانند قلعه‌ها، تپه‌ها، غارها و ساحل‌ها توقف می‌کند تا آن‌ها بتوانند با شمشیر و سپر، سلفی بگیرند. اما این درجه از هواداری باعث شده تیم تهیه سریال با چالش‌هایی روبه‌رو شوند. با وجود اینکه مجموعه کتاب‌های مارتین که «نغمه یخ و آتش» نام دارند تا اینجای کار مسیر حرکت سریال را در پرده کوچک دیکته کرده‌اند، از فصل ششم به بعد این سریال از رمان‌ها جلو می‌زند و کسی نمی‌داند دقیقا چه اتفاقی خواهد افتاد. موازی نگه داشتن این دو داستان مشکلی ندارد (مارتین خودش در نوشتن فیلمنامه اقتباسی تلویزیونی آثارش مستقیما دست داشته تا وقتی کار نوشتن کتاب‌ها را به پایان می‌برد، این دو عملا با هم یکی باشند)، اما حالا که سریال از کتاب‌ها جلو زده است، فرضیه‌های جدیدی در میان طرفداران وسواسی آن به وجود آمده که دیوانه‌وار دنبال هرگونه نشانه یا اسپویلر از آینده داستان می‌گردند.

رابرت بوک، مدیر لوکیشن‌های «بازی تاج و تخت» در ایرلند می‌گوید در اوج تابستان و وقتی که سریال فیلمبرداری می‌شود، دست اندرکاران ساخت سریال تعداد بالایی از اتوبوس‌ها که ممکن است به هفت اتوبوس در روز هم برسد و همه‌شان می‌خواهند لحظه‌ای به رخدادهای آینده وستروس نگاه کنند را دور می‌کنند. بوک می‌گوید: «حالا پاپاراتزی‌ها خیلی ما را تعقیب می‌کنند. هواپیماهای بی‌سرنشین دارند به مشکلی بزرگ تبدیل می‌شوند. حالا ما باید این را هم در نظر داشته باشیم که در حین فیلمبرداری، مردم ممکن است علاقه بسیار شدیدی نسبت به این داشته باشند که خط داستانی‌ جدیدمان چیست. مطمئنا حالا خیلی خیلی بیشتر ما را همه جا دنبال می‌کنند.»

ممکن است برای تهیه یک سریال تلویزیونی که تا این حد هم محبوب است، ایرلند شمالی لوکیشن خیلی خاصی به نظر نرسد، اما برای خالقان «بازی تاج و تخت» که نیازمند سازه‌های قرون وسطایی و پس‌زمینه‌های طبیعی گسترده هستند، این کشور بسیار خوب و قابل دسترس است. البته این هم به نفعشان تمام شد که مارتین بسیاری از توصیف‌های جغرافیایی رمان‌هایش را بر پایه مکان‌هایی واقع در بریتاینا نوشت.

برای کشور یا استانی کوچک، جذب موقعیت فیلمبرداری یک سریال به شدت محبوب می‌تواند بسیار سودمند باشد. مشهورترین مثال جادوی فیلم‌های سینمایی و تاثیر آن‌ها روی تولید ناخالص ملی یک کشور سه‌گانه شدیدا موفق «ارباب حلقه‌ها»ی پیتر جکسون (و سه‌گانه «هابیت» پس از آن) است که باعث شد نیوزیلند به مقصدی محبوب برای توریست‌ها تبدیل شود. در سال‌های پیش از یازدهم سپتامبر و سه ماه پیش از اکران «یاران حلقه» (فیلم نخست سه‌گانه اول)، نیوزیلند ۵٫۳ میلیارد دلار (۳٫۷ میلیارد یورو) از بازدیدکنندگان بین‌المللی درآمد داشت. در سال پیش از ماه مارس ۲۰۱۴ هم این کشور ۱۰٫۳ میلیارد دلار از توریست‌ها درآمد کسب کرد. با وجود اینکه تعیین کردن اینکه آیا این مسئله مستقیما به «ارباب حلقه‌ها» مرتبط است یا خیر آسان نیست، اما با استناد به آمار فوربز، حداقل ۸۰ درصد از توریست‌ها می‌دانستند که این دو مجموعه سه‌گانه در این کشور فیلمبرداری شده‌اند. تمام این‌ها بدون اشاره به مقدار سرمایه‌ای است که تیم تهیه این فیلم‌ها – هم «ارباب حلقه‌ها» و هم فیلم‌هایی که پس از آن ساخته شدند، در بازار کوچک تجاری نیوزیلند خرج کردند.

هشت سال پیش، ایرلند شمالی هم شرطی ریسکی بر «بازی تاج و تخت» و اینکه این سریال هم می‌تواند روی تولید ناخالص داخلی‌اش تاثیر داشته باشد بست. «اسکرین ایرلند شمالی»، سازمان مورد حمایت دولتی که هدفش افزایش محتوای تهیه شده سینمایی، تلویزیونی و دیجیتال در کشور است، نخستین بار با شبکه اچ‌بی‌او ملاقات کرد تا درباره «بازی تاج و تخت‌» مذاکره کند. برای تشویق این شبکه به منظور پایه‌گذاری مراحل فیلمبرداری و ساخت سریال در شش استان از ایرلند، اسکرین ایرلند شمالی در نهایت بودجه ۴٫۶ میلیون دلاری ساخت قسمت اول و فصل اول سریال را تصویب کرد. همین سرمایه‌گذاری به تنهایی باعث شد دست اندرکاران این سریال حدود ۳۰ میلیون دلار خرج خرید کالاها و خدمات کنند که مستقیما دوباره وارد اقتصاد محلی شد. تا فصل پنجم سال گذشته، اسکرین ایرلند شمالی در مجموع ۱۷٫۶ میلیون دلار در این سریال سرمایه‌گذاری کرده بود که با خرج دست اندرکاران اچ‌بی‌او در هتل‌ها، حمل و نقل و دیگر بخش‌ها، ۱۶۲ میلیون دلار سرمایه به اقتصاد ایرلند بازگشت.

این ارقام شامل پولی که توسط توریسم به جریان افتاده نمی‌شود. با وجود اینکه سازمان‌های توریستی ایرلند شمالی تاثیر اقتصادی «بازی تاج و تخت» را رسما به ثبت نمی‌رسانند، تعداد بالای کمپانی‌های برگزارکننده تورها (که هیچ یک از آن‌ها هم ارتباطی با اچ‌بی‌او ندارند) که از زمان پیش‌نمایش سریال تا به حال به راه افتاده‌اند، نشان از تاثیر مثبت این سریال بر صنعت گردشگری ایرلند شمالی دارد. بسیاری از بازدیدکنندگان به بالینتوری، یک شهر ماهی‌گیری کوچک در ساحل شمالی ایرلند می‌روند که صحنه‌های «Iron Islands» در آن‌ها فیلمبرداری شده‌اند، یا بندر کارنولو که میسی ویلیامز (بازیگر آریا استارک در سریال) اخیرا در حین فیلمبرداری یکی از صحنه‌های فصل ششم در آن دیده شد. بعضی از تورها هم بعضی از جاذبه‌های توریستی کشور را که هنوز در سریال نشان داده نشده‌اند، به بازدیدکنندگان نشان می‌دهند که از جمله آن‌ها می‌توان به گذرگاه ساحلی جاینت که ستون‌های بازالت در اعماق صخره‌هایی خارق‌العاده از دریا بیرون زده‌اند و پل «Carrick-a-Rede Rope» که صدها متر بالای دریا معلق است، اشاره کرد.


ورای سوددهی برای صنعت گردشگری، این سریال موقعیت‌هایی هم برای بازیگران با استعداد کشور ایجاد کرده و باعث شده فیلمسازان و نویسندگان جدیدی سر برآورند. بازار فیلم ایرلند شمالی می‌گوید «بازی تاج و تخت» به حدی در سرمایه‌گذاران بالقوه اطمینان به وجود آورده که آن‌ها دو استیج ضبط صدای جدید سینما و تلویزیون ساخته‌اند. و به خاطر موفقیت این سریال، پروژه‌های بیشتری از جمله فیلم ترسناک «ناگفته دراکولا» یونیورسال پیکچرز و درام قاتل زنجیره‌ای «سقوط» شبکه بی‌بی‌سی به ایرلند شمالی می‌‌آیند.

اما اوضاع همیشه اینطور نبود. ریچارد ویلیامز از اسکرین ایرلند شمالی زمانی پیش از «بازی تاج و تخت» را به یاد می‌آورد که سازمانش به لس‌آنجلس و لندن می‌رفت تا توجه دست اندرکاران فیلمبرداری را به این منطقه جلب کند. او می‌گوید: «در لس‌آنجلس، هیچ چیز گیر نیاوردیم. در لندن، شاید کاملا هیچ نبود اما خیلی هم استقبال گرمی از ما نشد. اگر افرادی که حالا با آن‌ها صحبت می‌کنیم هیچ چیز دیگر را ندانند، این را می‌دانند که «بازی تاج و تخت» در ایرلند شمالی لنگر انداخته است. این به ما سکوی پرتاب و اعتباری می‌دهد که پیش از آن نداشتیم.»

بوک می‌گوید: «حالا موتور محرک «بازی تاج و تخت» بسیار بزرگتر از وقتی که کارش را آغاز کرد است. اندازه این پروژه و گستره کاری که ما داریم انجام می‌دهیم مسلما هر سال از نظر جاه‌طلبی بالاتر رفته است.» تیم لوکیشن‌های بوک از پنج نفر در هشت سال قبل به ۲۰ نفر در حال حاضر افزایش پیدا کرده است. «حالا بیشتر از همیشه جرثقیل، تریلر، کامیون، مردم، اسب و خیمه خواهید دید.»

برایان کاگمن، نویسنده و تهیه‌کننده سریال اخیرا به انترتینمنت ویکلی گفته بود فصل ششم سریال قرار است شامل بزرگترین و گسترده‌ترین صحنه‌های نبرد باشد. هنوز اطلاعات دقیقی از این صحنه‌ها منتشر نشده، اما شایعه شده که این صحنه‌ها شامل صدها سیاهی لشکر خواهد شد و بدون شک یکی از توقف‌های توریستی گروه‌های آینده و تمام شمشیرهای پلاستیکی‌شان خواهد بود.

هنوز دو کتاب دیگر از مجموعه «نغمه یخ و آتش» باقی مانده که باید منتشر شوند. معلوم نیست چند فصل دیگر از سریال ساخته خواهد شد. اچ‌بی‌او تضمین کرده که «بازی تاج و تخت» حداقل دو فصل دیگر خواهد داشت. سازندگان این سریال اعلام کرده‌اند که نمی‌خواهند آن را فراتر از دو فصل دیگر ادامه دهند، اما گفته می‌شود یکی از معادن ایرلند شمالی که سریال از آن استفاده می‌کند، به مدت ۱۵ سال کرایه شده است. به نظر می‌رسد حالا حالاها می‌توان از این معدن استخراج کرد.