خواندنی ها با برترین ها (23)

صبح بخیر - محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها معرفی رمانی از نویسنده ی آلمانی، روزنوشت های یک پزشک زنان، بچه های ژیواگو (کتابی درباره ی آخرین نسل روشنفکران روسیه) و... خواهید خواند.

وسوسه های غربت

• ایلیا ترویانف
• ترجمه ی مریم مؤیدپور
• نشر افق
• چاپ اول: 93

وسوسه های غربت یکی از مهم ترین رمان هایی ست که در چند سال گذشته در آلمان نوشته شده است. رمان درباره ی گرایش های چند فرهنگی و هویت های چند بعدی  و میان فرهنگی و بقای آن ها در دنیای متناقض ریچارد فرانسیس برتون، جستجوگر ناشناخته ها و سایه روشن هاست و یک مدل تاریخی ایده آل برای ترویانف.

برای برتون به عنوان یک افسر انگلیسی، نزدیک شدن به فرهنگ های بومی هندوستان و هندی ها دو راه بیشتر ندارد: تظاهر و تقلید یا یادگیری و دگردیسی معنوی. برتون سعی می کند وارد فرهنگی غریبه بشود و تفاوت ها را با فرهنگ  کشور خودش پیدا کند و با تقلید و دگردیسی، این تفاوت ها را از میان بردارد. در شرایطی که رابطه ی استعمارگران و استعمارشدگان و عدم توازن قدرت و پیش داوری ها مانع نزدیک شدن آن ها به یکدیگر می شود.

چند فرهنگی و چند هویتی بودن برتون در قرن 19 میلادی، سرنوشت بسیاری از انسان های قرن 20 میلادی هم هست. جهانی شدن، مهاجرت و رفت و آمد انسان ها بین کشورهای مختلف آن ها ما را با پدیده چند فرهنگی و چند هویتی بودن وغربت روبرو می کند.

ایلیا ترویانف از سرشناس ترین نویسندگان معاصر آلمان است که در حقوق و مردم شناسی تحصیل کرده و از 1988 به عنوان نویسنده، مترجم و ناشر فعالیت می کند. او تاکنون جوایز ادبی بسیاری دریافت کرده است.

---

آئینه دار رابطه (گفت و گو با نصرت رحمانی)

• گردآورنده: آرش رحمانی
• انتشارات نگاه
• چاپ اول: 93

این کتاب مجموعه گفتگوهایی است با نصرت رحمانی  در طی سالیان حیات شاعر که در این کتاب گرد آوری شده است. در میان این گفتگو ها با نظرات شاعر درباره ی موضوعات متفاوت آشنا خواهید شد.

برشی از یک گفتگو با نصرت رحمانی

تعریف شما از شعر چیست؟

درباره ی شعر تعاریف بسیار وجود دارد از جمله:

شعر را زمانی تعالی یافته ی کلام می پنداشتند، این تعالی در شیوه و شگردی نمایان می شود که در نحوه  ی ساخت و پرداخت صوری و فرم شعر به کار می رود، در این میان اوزان، بحور تساوی، هجاها، و هم آهنگی و بالاخره بازی با واژگان تدابیری است که شعر را از نثر متمایز می کند و بدایع مسحور کننده و جادویی به آن می بخشد.

شاید چنین تعریفی برای شعر گذشته بسنده باشد اما دیری نمی گذرد که این ضوابط در هم می ریزد بی آن که شکل شعر دستخوش تغییر می گردد و شعر تعریف و معیارهای دیگری می پذیرد که چنین است «شعر کلامی است موزون، مقفی، متساوی از لحاظ مصراع ها و ابیات مختصر و لطیف و خیال انگیز»

---

بچه های ژیواگو (آخرین نسل روشنفکران  روسیه)

• ولادیسلاو زوبوک
• ترجمه ی غلامحسین میرزا صالح
• انتشارات معین
• چاپ اول: 91

ولادیسلاو زوبوک در بچه های ژیواگو به حوادث مربوط به ظهور و سقوط روشنفکران روسی هم نسل خویش می پردازد، گروهی که آنان را «وارثان روحی دکتر ژیواگو» می خواند. او می گوید ماجرا از آنجا شروع شد که الکساندر تواردوفسکی از طرف خروشچف به سردبیری مجله ی ادبی نووی میر یا دنیای جدید منصوب گردید. سردبیر جدید، به گفته ی زوبوک با پس زدن بی وقفه ی موانع نقد اجتماعی جان به ادبیات اتحاد شوروی بخشید.

تواردوفسکی در سال 1962 خروشچف را راضی کرد که با چاپ رمان سولژنیتسن به نام «یک روز از زندگی ایوان دنیسوویچ» به صورت پاورقی مخالفت نورزد. افشاگری درباره ی اسیران دربند در یکی از گولاگ ها حادثه ای بود خوفناک که یکصد و بیست سال قبل از آن، وقتی گریبایدف در دارالسلطنه ی تبریز نمایش نامه ی «مصیبت عقل» را می نوشت در رویا هم نمی دید و برای پوشکین که شاهد جنایات روس ها در چچن بود قابل تصور نبود.

---

گربه و ماه

• ویلیام باتلر ییتس
• ترجمه ی فرید قدمی
• انتشارات افراز
• چاپ اول: 93

نمایش کنتس کاتلین که ییتس سال ها پیش تر آن را نوشته بود، در لندن با بازیگران انگلیسی تمرین شد و قرار شد در ما می 1899 روی صحنه بیاید. در دوبلین کاتولیک خشکه مقدس شایعاتی درباره ی این نمایش در گرفت: نمایش نامه ای خلاف منش کاتولیسم! مگر می شود زنی روحش را به شیطان بفروشد و راهی بهشت هم بشود؟! ادوارد مارتین خشکه مقدس تحت تأثیر شایعات متن نمایش نامه را به کشیشی سپرد و کشیش هم آن را کفرآمیز خواند.

جرج مور از دستش کفری شد و مارتین از مدیریت تئاتر استعفا داد، اما ییتس منصرف اش کرد. بزرگان کاتولیک فتوا به منع دیدن نمایش دادند و دانشجویان متعصب کالج یونیورسیتی نیز بیانیه ای علیه ییتس و کنتس کاتلین اش امضاء کردند! دانشجویی هم بود که به حمایت از کار ییتس پرداخت؛ همان دانشجویی که سال ها بعد با انتشار اولیس اش جنجال بزرگتری میان متعصبان دوبلینی برانگیخت: جیمز جویس!

---

مورتالیته و جیغ سیاه (روزنوشت های یک رزیدنت زنان)

• زویا طاوسیان
• نشر میراث اهل قلم
• چاپ دوم: 93
• برشی از مورتالیته و جیغ سیاه

همه ی نگاه ها عجیب است. این جا یک بیمارستان تخصصی بزرگ است؛ مرکز تولدهای شبانه روزی شهر. ما این جاییم؛ ما ترسیده ایم.

از دیشب یک جمله را در مغزم نشخوار می کنم: «می ترسم برای یک شروع!» و امروز شروع یک دوره ی چهار ساله است؛ دوره ی رزیدنتی با دستیاری تخصصی جراحی زنان و زایمان، در بیمارستان مخوف مرکز شهر که قرار است چهار سال خانه ی من باشد.

اوضاع گشتاپویی است. رزیدنت های سال بالاتر، جور خاصی نگاهمان می کنند؛ انگار از روزهای سخت آینده خبر دارند. سال دویی ها از آمدن ما خوشحالند میان جملات کوتاهی که با هم زمزمه می کنند، ترکیب «حمال های جدید» گوشم را می نوازد. یکه می خورم، اما چیزی نمی گویم....