بهترین و بدترین مادرهای ادبیات جهان

فرادید: امروز دومین یکشنبه ماه مه است، یعنی «روز جهانی مادر.» البته روز مادر در کشورهای مختلف متفاوت است. اما اگر تک تک این روزها را به پاس گرامیداشت مقام مادر جشن بگیریم، باز هم کافی نخواهد بود.
 
به نقل از بی‌بی‌سی، مقام مادر آن‌قدر بالا است که بهشت را زیر پایش پهن کرده‌اند. در ایران روز 20 جمادی‌الثانی (مصادف با زادروز حضرت فاطمه زهرا (س)) را به عنوان روز زن و روز مادر جشن می‌گیریم. در ایران باستان نیز روز «اسفندگان» به‌عنوان روز بزرگداشت زن گرامی داشته می‌شد. به‌طور رسمی، این روز در تقویم رسمی امروز ایران، برابر با ۵ اسفند است.
 
البته شاید عنوان روز جهانی مادر صحیح نباشد، چرا که روز مادر در کشورهای مختلف در تاریخ‌های دیگر گرامی داشته می‌شود. در برخی از کشورها مانند آلبانی، ارمنستان، بلغارستان، اوکراین و رومانی روز 8 مارس روز مادر است. در بیشتر کشورهای عربی مانند بحرین، مصر، اردن، عربستان، قطر و امارات در 21 مارس جشن می‌گیرند. در خیلی از کشورهای دیگر نیز روزهای دیگر سال را جشن می‌گیرند.
 
اما در بسیاری از کشورها، یک یکشنبه در ماه مه را جشن می‌گیرند. در مجارستان، لیتوانی، پرتغال و اسپانیا «اولین یکشنبه ماه مه میلادی» جشن گرفته می‌شود. اما به نظر می‌رسد که دومین یکشنبه ماه مه در بسیاری از کشورها جشن گرفته می‌شود. استرالیا، بلژیک، برزیل، کانادا، چک، دانمارک، فنلاند، آلمان، ایسلند، هلند، هند، ایتالیا، مالزی، آفریقای جنوبی، سوئیس، ایالات‌متحده و بیش از 60 کشور دیگر این روز را به عنوان روز مادر جشن می‌گیرند. البته آخرین یکشنبه ماه مه نیز در برخی کشورها نظیر سوئد و مراکش جشن گرفته می‌شود.
 
در این بین، دنیای کتاب‌ها نیز در این روزها به علت برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بسیار پر رفت و آمد است. از این رو، قصد داریم به بهترین و بدترین مادرهای ادبیات جهان نگاهی بیندازیم.
 
فضول‌ترین مادر

خانم بِنت، رمان غرور و تعصب – جین آستن


راوی داستان غرور و تعصب در مورد او می‌گوید: «زنی با درک معمولی، اطلاعات کم و بی اعصاب.» شاید خانم بنت در فهرست مادران دنیای ادبیات خیلی محبوب نباشد! او زنی یک‌دنده بود که فقط می‌خواست دخترانش را شوهر دهد. می‌توان گفت که او یکی از فضول‌ترین مادران ادبیات باشد. برخی در مورد او می‌گویند که شاید یکی از بداخلاق‌ترین‌ها باشد، اما برخی دیگر می‌گویند در قرن نوزدهم و در آن منطقه، ازدواج یک تجارت اجتماعی بوده است. بارات تاندون در مورد خانم بنت نوشته است: «حداقل او به دخترانش اهمیت می‌دهد. هر اتفاق خوبی را او برای دخترانش می‌خواهد. شاید شما دوست نداشته باشید نزدیک شخصی مانند خانم بنت شوید، اما مطمئن باشد آدم‌های بد زیادند.»
 
بی‌خیال‌ترین مادر

اِما بوواری، رمان خانم بوواری – گوستاو فلوبرت


شاید تعداد والدین بی‌خیال در دنیای ادبیات زیاد نباشد. اما یکی از شخصیت‌هایی که نسبت به فرزندش خیلی بی‌اهمیت بود اِما بوواری است. البته در این فهرست، شخصیت «آنا کارِنینا» تولستوی و «اوندین اسپراگِ» اِدیث وارتون نیز به دلیل مشکلات تربیتی بچه‌هایشان جای دارند. اما اِما بوواری در صدر این فهرست است. به دلیل ویژگی‌های شخصیتی‌اش، برخی می‌گویند او یک بورژوازی خودشیفته است.
 
ظالم‌ترین مادر

مِدِآ، رمان کری - استیفن کینگ


مدآ دخترش را چند ساعت در کمد می‌گذاشت و در را بر روی او قفل می‌کرد. آیا می‌توان گفت که دلیل این کارش، عشق زیاد به دخترش بود؟ او به دخترش می‌گفت که جوش‌های روی صورتش مجازاتی از سوی خداست. البته شاید بتوان یک مادر ظالم دیگر را بالاتر از مدآ دانست. قهرمان زن تراژدی یونانی «اوریپید» دو فرزند خود را برای انتقام از شوهرش کشت. دلیلش نیز این بود که شوهرش یک شاهزاده را به او ترجیح داده بود.
 
قوی‌ترین مادر

هلن گراهام، رمان مستاجر عمارت وایلدفل – آن برونته


برخی می‌گویند که مدآ یک شخصیت فمینیست است و به همین دلیل شخصیت او اینگونه بوده است. اما به نظر می‌رسد که می‌توان فمینیست بود ولی فرزند خود را اذیت نکرد. آن مادر دقیقا شخصیت مادر در رمان مستاجر عمارت وایلدفل است. دومین و البته آخرین رمان آن برونته که با نام «آکتون بِل» آثار خود را به چاپ می‌رساند. این رمان آن‌قدر تکان‌دهنده بود که پس از مرگ آن برونته، خواهرش «شارلوت برونته» از چاپ مجدد آن جلوگیری کرد. رمان مستاجر عمارت وایلدفل در ابتدا در سال 1848 منتشر شد و داستان زنی را روایت می‌کرد که از زنانگی خود و شوهر الکلی‌اش فرار می‌کند و خطرات اجتماعی را به جان خرید تا بتواند از پسرش محافظت کند. هلن با فرار از دست شوهرش، نه تنها ساختار اجتماعی آن زمان را به چالش می‌کشید، بلکه قانون را نیز نقض می‌کرد. زیرا یک زن متاهل هیچ حق قانونی مستقلی نداشت و همین‌که پسرش را با خود برده بود متهم به آدم‌ربایی شده بود.
 
دوست‌داشتنی‌ترین مادر

ماریلا کاتبرت، رمان آن شرلی در گرین گیبلز - لوسی ماد مونتگمری


ماریلا و متیو کاتبرت صاحب گرین گِیبلز هستند.  آن‌ها تصمیم می‌گیرند سرپرستی پسربچه‌ای را به عهده بگیرند، اما فرد مسئولیت به اشتباه دختربچه‌ای به نام آن شرلی را به گرین گیبلز می‌آورد. آن شرلی نیز در آنجا ماندگار می‌شود و به ماریلا در خانه‌داری کمک می‌کند. مادرخوانده آن شرلی شخصتی فوق‌العاده مهربان دارد و عشقش به آن شرلی مثال‌زدنی است.
 
بهترین مادری که هر طور شده خانواده را در کنار هم نگه داشت

خانم واتربوری، بچه‌های راه‌آهن - ادیت نِسبیت


شخصیت مادر در رمان زنان کوچک هم می‌توانست در این فهرست باشد. اما شخصیتی که در نبود پدر خانواده از جان مایه گذاشت تا فرزندانش را سروسامان دهد واقعا مورد ستایش است. شخصیت مادر در بچه‌های راه‌آهن یک مادر واقعی است؛ درست از همان جنسی که همه ما دوستش داریم.