فرهنگ و هنر


2 دقیقه پیش

تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس

تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس | برگزاری مراسم عروسی | باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ...
2 دقیقه پیش

خواندنی ها با برترین ها (81)

در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ...

آداب و رسوم استان فارس



رسوم مردم فارس, مراسم عروسی, آداب و رسوم ازدواج

آداب و رسوم ازدواج :
مراسم ازدواج: دلالگی، مادر و خواهر داماد و چند نفر از نزدیکانش به خانه ای که دختر داشته باشد ، می روند . خانواده دختر در صورتی که موافق باشند ، علاوه بر چای ، شربت هم برای آنها می آورند . در صورتی که خانواده دختر تنها به چای اکتفا کنند ، نشانه آن است که به این وصلت رضایت ندارند . پس موضوع منتفی شده و خانواده داماد به خانه ی دیگری می روند.

 

مراسم درخت نارنج: در شیراز رسم بر این است كه اگر درخت نارنجی كه در خانه است نارنج كم دهد یا اصلا ندهد آن را عروس كنند و برایش مراسم عروسی بگیرند برای این كار ابتدا زن صاحب خانه زنان همسایه را دعوت به عروسی  درخت نارنج می كند همه در یك زمان مشخص در خانه جمع می شوند و زن صاحب خانه اره ای را می آورد تا شاخه ی درخت را ببرد .  یكی از زنان  همسایه می آید و ضامن درخت می شود سپس تور نازكی روی در خت می كشند و روی آن شكر پنیر می پاشند كر می كشند و اسولك می خوانند و شادی می كنند و بر این باورند كه آن درخت  در فصل بهار بعدی بار نارنج خواهد داد.

 

رسوم مردم فارس, مراسم عروسی, آداب و رسوم ازدواج

 

موسیقی :

در ایل قشقایی سه گروه موسیقی دان وجود دارد : عاشق ها ، چنگیان و ساربانان .
عاشقان قشقایی : عاشقان قشقایی از مناطقی مانند قفقاز و شیروان به استان فارس مهاجرت کرده اند و از این رو ترک زبانند . ساز اصلی آنها «چگور» است اما از سه دهه پیش «تار» جای آن را گرفت و اکنون کمانچه ساز اصلی آنها است . عاشق ها به دلیل شرایط سخت زندگی ، بیشتر در شهرها زندگی می کنند و ارتباط چندانی با ایل ندارند .

 

بسیاری دیگر نیز به دلیل تنگدستی در روستاهای دوردست و آبادی های اطراف شیراز زندگی می کنند و بدین ترتیب بسیاری از آهنگ های آنها فراموش شده است . عاشق ها معمولاً داستان های طولانی را توأم با ساز و آواز ارائه می کنند . از آهنگ های قدیمی عاشق ها می توان از «سحرآوازی» ، «جنگ نامه» و از آهنگ های متداول امروزی از «کوراوغلی» ، «محمود و صنم» ، «هلیله و خسرو» و «بیستون» نام برد.

 

چنگیان : موسیقی قوم قشقایی در میان «چنگیان» رایج است . آنها نوازندگان «کـُرنا» ، «ساز» و «نقاره» هستند . این هنرمندان معمولاً در عروسی ها و سایر جشن ها می نوازند . چنگی ها نیز مانند عاشق ها از مردم محروم و زحمتکش ایل هستند . چنگیان نمایانگر موسیقی متداول طایفه خویش هستند و نواهای آنها ، پیچیدگی و دشواری نواهای عاشقی را ندارد و آینه تمام نمای موسیقی عامیانه به شمار می رود.

 

ساربانان : ساربانان آهنگ های قومی ایل را با «نی» می نوازند. «نی» در میان مردم ایل ، سازی قدیمی و شناخته شده است . ترانه های عاشق ها و چنگیان به زبان ترکی قشقایی است ولی ساربانان با زبانی غیر از آن یعنی «کوروشی» می خوانند که شبیه زبان پهلوی است . در میان آهنگ های مخصوص ساربانان می توان از «گدادارنما» که در وصف شترهای در حال حرکت است ، نام برد . بخش قابل توجهی از موسیقی ایل قشقایی را «لالایی» تشکیل می دهد که در میان مادران ایل معمول است . در ایل قشقایی آهنگ هایی وجود دارد که آنها را در هنگام کار اجرا می کنند و معروف ترین آنها عبارت اند از : سحرآوازی ، جنگ نامه و موسیقی هایی که برای برنج کوبی، راندن گله و دوشیدن احشام نواخته و خوانده می شود.
 

پوشاك مردمان فارس

پوشاك مردمان فارس به دلیل گوناگون فرهنگی،بسیار متنوع است از این رو به پوشاك سنتی عشایر كوهمره سرخی اشاره می شود:
پوشاك مردان: لباس مردانه سنتی عشایر فارس از اجزای زیر تشكیل شده است :
قبا(ارخالق) : پوشش اصلی بدن است ك درازای آن تا روی كفش (ملكی) می رسد و مچ پا را می پوشاند . قبا لباسی گشاد است و تحرك در راه های كوهستانی را ممكن می سازد. پارچه ی آن ضخیم و به رنگ های الوان گاه با نقش ستاره و ماه همراه است . رنگ های سبز و قرمز جلف محسوب می شود .


شال: روی قبا و دور كمر بسته می شود. شال حدود 7 تا 25 متر پارچه دبیت مشكی یا قهوه ای رنگ است كه چند ردیف به طرز مخصوصی دور كمر پیچیده می شود .


چقه : روی قبا می پوشند و به عبا شباهت دارد . پارچه آن نازك و سوراخ دار و از جنس پشم است . آستین های آن كوتاه است.زیباترین و گران ترین چقه،چقه سفید بود كه كلانتر به عنوان عیدی به جوانان برجسته میداد.

 

رسوم مردم فارس, مراسم عروسی, آداب و رسوم ازدواج

 

غذاها و خواركی ها مخصوص استان فارس

از غذاها و خواركی ها مخصوص استان فارس می توان آش كارده، آش سبزی صبحانه،كلم پلوی شیرازی، كوفته هلو، آلو دو پیازه، كوفته سبزی، فالوده، دم پخت عدس عدس و كلم چنگال نام برد.

 

ادبیات قومی
زبان و گویش : زبان بیشتر مردم فارس فارسی است و به گویش های مختلف از جمله شیرازی گویش لاری و لری و شمال فارس صحبت می کنند.
منبع:ichto.ir


ویدیو مرتبط :
آداب و رسوم ترکمن های استان گلستان

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

آداب و رسوم ماه رمضان در استان گیلان



 

آداب و رسوم ماه رمضان, رسوم شهرها در ماه رمضان

چهره‌ شهرها و روستاهای گیلان از نیمه‌ ماه مبارک شعبان دگرون می ‌شود و ‌ مردم به جنب و جوش و تکاپو افتاده و خود را برای استقبال از ماه مبارک رمضان؛ ماه عبادت، ماه پرهیز از گناه، ماه پالوده شدن از دوگانگی و ماه نزدیک شدن به پروردگار آماده می کنند.

 

چند روز قبل از آغاز ماه رمضان، مردم به نظافت و پاکسازی خانه‌ ها، محله ‌ها، تیمچه ‌ها، بازارها، دکانها، تکیه ‌ها، مساجد و حسینیه ‌ها می ‌پردازند، خانه ‌تکانی، تمیز کردن و تهیه مایحتاج ماه رمضان از دل‌ مشغولیهای این روزهای مردم است.


در برخی شهرهای گیلان از جمله رشت، رودسر  ،بندرانزلی و سایر مناطق به پیشواز رفتن ماه رمضان را " پیشاشو" گویند و اکثر مردم پیشواز ماه رمضان را مستحب می ‌دانند و بر انجام این امر مصر هستند.


مردم گیلان با رویت هلال ماه مبارک رمضان روزه گرفتن را آغاز می‌ کنند، در برخی از مناطق گیلان معتقدان چند روز قبل از ماه رمضان علاوه بر تمیز کردن مساجد،‌ منازل و شستشوی لباسها و طهارت خود یک شب مانده به ماه رمضان به پیشواز می ‌روند و آخرین روز ماه شعبان‌ المعظم را روزه می‌ گیرند که در اصطلاح محلی "پیشاشو" می ‌گویند.

 

در ماه مبارک رمضان رسم پسندیده و شایسته ای در بخشهای کوهستانی استان گیلان رواج دارد بدین شکل که بچه های نوجوان خانواده که برای نخستین بار روزه می گیرند از سوی پدر بزرگ یا پدر خانواده مورد تشویق قرار می گیرند.

 

در مناطق کوهستانی که مردم بیشتر دامدار هستند و زندگی آنها وابسته به پرورش دام است نوجوان بعد از خوردن سحری و خواندن نماز صبح اولین روزه زندگی خود را می گیرد.
پدر بزرگ یا پدر خانواده در نزدیکیهای اذان مغرب از مادر خانواده می پرسد که آیا روزه را کامل گرفته است یا نه؟ اگر جواب مثبت شد پدر بزرگ یا پدر خانواده نصف سهم گاو و گوساله را به نام نوجوان روزه دار می کند و قبل از افطار دست او را می گیرد و به طرف طویله می برد گاوی که با او شریک شده را به نوجوان نشان می دهد، پاداش نوجوان روزه دار قبل از افطار به او داده می شود.

 

با شنیدن بانگ "سحر شده خواب نمانید" می توان تشخیص داد که اینجا گیلان است. به وقت سحر هنوز هم این بانگ از گلدسته‌ مساجد و بام برخی خانه ‌ها، هنگام سحر و بیداری را اعلام می ‌شود تا کسی خواب نماند.
مردم گیلان در سالیان گذشته هنگام سحر " گوش به بانگ خروس سفید " می ‌دادند
در برخی نقاط گیلان هم مردم در سالیان گذشته هنگام سحر گوش به بانگ خروس سفید می ‌دادند و با نخستین آواز خروس از جا برمی‌ خاستند و با آواز دوم خروس غذایشان را روی آتش می‌ گذاشتند و با آواز سوم غذا می‌ خوردند. در گذشته‌ های دور آواز خروس سفید را در گیلان خوش یمن می ‌دانستند و در مرغدانیهای اغلب خانه‌ های روستایی حداقل یک خروس سفید پیدا می ‌شد.

 

از دیگر رسوم منسوخ شده گیلان در ماه رمضان تنظیم وقت سحر با ستاره میزان است. برخی از کوه نشینان گیلان چشم بر ستاره میزان یا ششه داشتند که مجموعه شش ستاره است که وقتی از شرق آسمان طلوع می‌ کند زمان بیداری است و چون یک سوم آسمان را طی کند غذا بر آتش می ‌نهند و وقتی در افق مغرب غروب کرد دیگر باید دست از طعام خوردن بکشند که در هر دو مورد تقسیم سه گانه زمان قابل توجه است.


از آنجا که در گذشته وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون و حتی ساعت وجود نداشت مردم گیلان با استفاده از روشهای مختلف از جمله "ستاره شب " که به ستاره شام معروف است صدای شلیک تیر، صدای زنگ، آواز خروس که در اصطلاح محلی به آن سوکله‌ سوم (خروس ‌خوان)‌ می ‌گویند‌ از خواب بیدار می ‌شدند. اما امروز با استفاده از وسایل ارتباط جمعی زمان سحر را تشخیص می‌ دهند و در زمانی که از خواب برمی‌ خیزند،‌ صدای مناجات از مساجد به گوش می ‌رسد.

 

طنز گیلانی ها در سحر ماه مبارک رمضان: " پلا دکون تی خیکه "
تا چند سال پیش، قبل از اذان صبح از بالای مناره‌ها و ایوان خانه ‌ها فریاد می ‌زدند: ‌" سحر نزدیکه یعنی ای مومنان بخورید و بیاشامید که وقت سحر نزدیک و فرصتی باقی نمانده است و بعضی ‌ها به طنز ادامه می ‌دادند:‌ " پلا دکون تی خیکه " یعنی پلو در خیک (معده) ات بکن!

در همه جا امروزه گردش عقربه‌ های ساعت جای بانگ خروس و حساب گردش ستاره را گرفته و جعبه جادویی رادیو و تلویزیون نیز آوای مناجات را هنگام سحر به در خانه ‌ها می ‌برد‌.

به هر حال غذاهایی که معمولا در هنگام سحر گیلانیها می ‌خورند بیشتر کته و انواع خورش‌های محلی مثل باقالی ‌قاتوق،‌ ترش ‌تره و فسنجان است.

آداب و رسوم ماه رمضان, رسوم شهرها در ماه رمضان

" عشرخوانی "‌ در روزهای ماه رمضان گیلان مرسوم است
بعد از مناجات دعای سحر می ‌خوانند و اذان می ‌گویند و اغلب برای نماز صبح به مساجد می ‌روند. بعد از نماز صبح به خانه برمی ‌گردند و تا ساعت 10 صبح می‌ خوابند. سپس مردها به دنبال کار روزانه می ‌روند و زنهای محله در خانه‌ ای جمع می‌ شوند و "عشرخوانی"‌ (قرآن خوانی)‌ می ‌کنند. مردم بعد از انجام فرایض نماز ظهر و عصر را بدون وقفه می ‌خوانند و به خانه برمی ‌گردند و می ‌خوابند. یکی دو ساعت مانده به افطار بیدار می‌ شوند و به مسجد می‌ روند و بعد از نماز مغرب و عشا افطار می ‌کنند.

در گذشته روزه ‌داران با تاریک شدن هوا یا به قول محلی ها با گرگ و میش شدن هوا یعنی زمانی که تشخیص گرگ از میش مشکل می‌ شد یا اولین بانگ خروس (سوکله اول)‌ افطار می ‌کردند و در شهر رشت و توابع آن با صدای توپی که هر روز موقع افطار شلیک می‌ شد افطار می ‌کردند.

امروز مردم گیلان نخست با نمک یا چای یا آب داغ روزه خود را باز می‌ کنند و غذاهای مرسوم افطار آنها نان، پنیر و سبزی خوردن، لوبیا پخته،‌ کباب، آش کشک، شامی، فرنی و حلوا است.

برای افطار نیز در گیلان رسمهای وجود دارد. افطاری دادن به عنوان نذری و دعوت از خویشاوندان عروس یا داماد به ویژه در دوران نامزدی تقریبا در تمام نقاط استان گیلان در ماه مبارک رمضان معمول است. در برخی مناطق و روستاهای استان گیلان مانند نومندان برای خیرات به اصطلاح "احسان آش" می ‌پزند و "افطار آشی" می ‌دهند.

بعد از افطار بچه‌ های کوچک و عده ای از زنان و مردان می ‌خوابند،‌ گروهی به حمام می ‌روند ولی در حدود 50 درصد مردم شهر اعم از مردان، نوجوانان و پیران به خیابان می ‌آیند یا در چایخانه ‌ها، مغازه دوستان و آشنایان می ‌نشینند.

 

جنب و جوش و گردش مردم در شب‌های ماه رمضان گیلان بیش از روزهاست
شاید گیلان تنها منطقه ایران باشد که جنب و جوش و گردش مردم در شبهای ماه رمضان بیش از روزهای آن است. آلبالو، اخته، آلو و انجیر خیس‌ کرده به مقدار زیاد عرضه و خورده می ‌شود، تقریبا کمتر کسی است که بعد از افطار به خیابان و بازار بیاید و انجیر و آلبالوی خیس کرده نخورد.


نیم ساعت بعد از افطار بچه ‌های بزرگتر زولبیا، بامیه و رشته خشکار را در سینی می ‌چینند و برای فروش در کوچه‌ ها به راه می ‌افتند و عده ‌ای نیز پس از صرف افطاری به مسجد می ‌روند و به سخنان واعظ یا امام جماعت گوش می ‌دهند.


یکی از مراسم رمضان دعوت از آشنایان و فامیل به هنگام افطاری است که در برخی از مناطق اهالی از یکدیگر در مسجد برای افطار پذیرایی می ‌کنند و در روز میلاد امام حسن (ع) در پانزدهم ماه رمضان کسانی که نذری دارند، ‌آش و رشته ‌خشکار بین مردم پخش می‌ کنند.


همچنین آش نذری حضرت فاطمه زهرا (س) کوکو، خرما،‌ رشته ‌خشکار، شیر،‌ فرنی و آبگوشت نیز از غذاهای افطاری گیلانی هاست.

یکی از آداب ماه رمضان دعوت از یک روحانی از سوی هیئت امنای مساجد روستاها از شهرهای بزرگ است، اهالی از قبل برای روحانی خانه‌ ای در روستا یا شهر اجاره می ‌کنند و اجاره خانه و غذای او را هیئت امنا تهیه می‌ کند، بین دو نماز ظهر و عصر یک نفر از زنان و مردان از تمام نمازگزاران پولی به عنوان " مال امام " برای ساخت و تعمیرات مساجد و تامین مخارج روحانی جمع می‌ کنند

منبع:mehrnews.com