شهید بهشتی؛ یک انقلاب یک دهه، چند چهره ...

سیدمحمد بهشتی در 2 آبان 1307 در خانواده ای مذهبی و روحانی زاده شد، پدر او از روحانیون خوش نام اصفهان بود ،محمد بهشتی تا 14 سالگی در مکتب تحصیل کرد و تا دبیرستان به تحصیل ادامه داد.

صبح بخیر - ایمان عبدلی: انقلاب اسلامی ایران در حالی حادث شد که کمتر تحلیلگری چنین موج خروشانی را پیش بینی میکرد، امواج انقلاب تا خارج از مرزها هم رفت و زمینه ساز حرکات اعتراضی در نقاط مختلف دنیا شد، اما در انقلاب ایران به جز رهبری امام خمینی(ره) ،چهره های تاثیر گذار دیگری هم بودند که بعد از امام(ره) نقش پررنگی را در به ثمررساندن این حرکت داشتند به مناسبت دهه ی مبارک فجر5 چهره ی تاثیر گذار انقلاب 1357 را زیر ذربین برده ایم: شهید بهشتی

بیوگرافی: سیدمحمد بهشتی در 2 آبان 1307 در خانواده ای مذهبی و روحانی زاده شد ،پدر او از روحانیون خوش نام اصفهان بود ،محمد بهشتی تا 14 سالگی در مکتب تحصیل کرد و تا دبیرستان به تحصیل ادامه داد او که به فقه علاقه مند شده بود پس از تحصیل ادبیات عرب ،منطق و کلام در مدرسه ی صدر به قم رفت در مدرسه ی حجتیه سطوح فقه را کسب کرد، از اساتید او می توان به آیت الله بروجردی و سید محمد محقق داماد و آیت الله خمینی اشاره داشت، اما تفاوت بهشتی با روحانیون هم طرازش در اینجا آشکار می شود که او همزمان دیپلم ادبی را هم کسب کرد.

 مذهب و علم در کنار هم و در یک راستا،بهشتی جوان اما فکرهای بزرگتری داشت ایجاد ساختار برای تکوین علوم دینی در راستای غالبی هدفمند و بابرنامه اورا به تاسیس و ساماندهی نهادهای مذهبی واداشت ،در اوج مبارزات دغدغه اش را رها نکرد ،اما ترور مجال زیادی به او نداد و بهشتی هم همانند بسیاری از انقلابیون طراز اول دیگر حیات کوتاهی پس از انقلاب داشت و نگهداری از انقلاب با رفتن او و افرادی مانند او سخت تر شد.

کاراکتر: شاخصه ی بارز کاراکتر شهید بهشتی (مظلومیت) او بود در روزهای پر التهاب انقلاب ،تندروی و احساسات گرایی بسیاری از گروه ها و افراد را احاطه کرده بود و جو رادیکال آن دوران مردم را هم در چنبره ی خود داشت ،آیت الله بهشتی شاید بزرگترین قربانی رادیکال گرایان بود، او قبل از آنکه جانش را از دست بدهد آبرویش را هم در خطر دید.

اتهامات سنگینی از سمت مجاهدین (منافقین)روانه میشد و بعضا مردم  خصوصا جوانان همراهی میکردند، روزی از زن آلمانی اش می گفتند ،بهشتی به اجار همسرش را با خود همراه کرد که در معرض مردم باشد ،روزدیگر از خانه ی اعیانی اش وسنگین ترین اتهام در مورد مرگ آیت الله طالقانی بود ،وقتی که مجاهدین(منافقین)عامدانه و با نیات سو و با راه انداختن فضای منفی و شعار سازی در بین تشییع کنندگان موفق شدند عده ای از مردم را بر علیه بهشتی همراه کنند ،بهشتی مومنانه سکوت کرد ،آن ها بهشتی را قدرت طلب می دانستند و طالقانی را سدی در برابر بهشتی نشان می دادند و افسوس که احساسات در آن روزها سایه ی سنگینی داشت و سنگینی اش برای آیت الله بهشتی بیشتر بود.

قبل از انقلاب: اقدامات آیت الله بهشتی در بازه زمانی قبل از انقلاب را می توان  عموما اقداماتی استراتژیک نامید، تشکیل کانون دانش آموزان قم با همراهی محمد مفتح ،حضور در مکتب قرآن و جلسات تفسیر و قبلتر همراهی با نهضت مصدق در ملی شدن صنعت نفت،همچنین حضور تاثیر گذار ایشان در هامبورگ و در مرکزی که به پشتوانه ی آیت الله بروجردی تاسیس شده بود.

از عمده ترین فعالیت های ایشان بود ، حضور 5 ساله در آلمان از دو جهت قابل توجه است : تاثیر گذاری در روش و منش آیت الله بهشتی و اثرات تبلیغی فراوان برای دین اسلام در قلب مسیحیت ،اما دکتربهشتی در یک حوزه دیگر هم ماندگار شد، ایشان در تهیه ی کتاب های درسی هم از مشاورین آموزش و پرورش بود که البته سیاسی کاری های رژیم شاهنشاهی فرصت همکاری با ایشان را سوزاند،فشار ساواک باعث خروج شهید بهشتی از آموزش و پرورش شد.ساماندهی حوزه ی علمیه ی قم و ایجاد طرح و برنامه در این حوزه ،ساماندهی تظاهرات و بیانیه که اوج آن عاشورای 1357 بود ،از دیگر فعالیت هایشان بود ایشان هم به مانند دیگر بزرگان انقلاب چند باری طعم حبس و شکنجه راچشید.

در انقلاب: با وقوع انقلاب اسلامی ،شهید بهشتی موفق شد دو پروژه ای را که مدت ها منتظر اجرایش بود را عینی کند ،روحانی حزب گرا  در جهت ایجاد جامعه روحانیت مبارز برای آنچه که ساماندهی روحانیون در تهران و شهرستان ها می نامید فعالیت های زیادی کرد ،همچنین مصرانه حزب جمهوری اسلامی را در کنار کسانی چون موسوی اردبیلی و هاشمی رفسنجانی تاسیس کرد و البته در این راه مخالفینی چون آیت الله مطهری هم بودند که خیلی قائل به ورود روحانیون به حزب نبودند ،ریاست قوه ی قضائیه و حضور در مجلس خبرگان با رای مردم ،از مسئولیت های مهم ایشان بود ،سفرهای زنجیره ای ایشان در دوران مبارزه به عراق و لبنان و فرانسه و دیدار با امام (ره) سبب شده بود که شهید بهشتی در بسیاری از امور در روزهای انقلاب سکاندار و امین امام (ره) باشد.

پس از انقلاب: (روحانی مترقی) پس از انقلاب فرصت کوتاهی برای بیان نظریاتش داشت گوشه ای از جملات ایشان را مرور کرده ایم: ((حجاب منحصر به چادر نیست و بلکه روسری و مانتو برای پوشیدگی و فعال بودن زن مناسب تر است،کسی نباید معترض پوشش غیر چادر زنان در اماکن و نهادهای حکومتی و اسلامی شود ،حجاب برای احترام به زن . بالا بردن شخصیت زن وضع شده است)) ((درجامعه ی استبدادزده نیازهای واقعی آدمی به فراموشی سپرده می شود و انسان ها از شرایط استبدادی تاثیر می پذیرند در نتیجه خلق و خوی آنان نیز حالتی استبدادزده به خود می گیرد ))

((آزادی بیرونی اهمیت بیشتری داردزیرا آزادی باید به عنوان یک واقعیت عینی و خارجی وجود داشته باشدتا انسان ها بتوانند آسان تر و آزادانه تر به سمت آزادی درونی حرکت کنند،یعنی آزادی به عنوان یک واقعیت اجتماعی در روابط اجتماعی وجود داشته باشد)) اما واقعیت تلخ آن روزها ترور بود ،هفت تیر 1360 پایان مظلومیت شهید بهشتی شد.

روحانی: شهید بهشتی چهره‌ای مظلوم بود‎/ تهمت های ناروا به او می‌زدند اما صبر، حوصله و سکوت میکرد

 رییس جمهوری گفت: انتظار ویژه از جمهوری اسلامی ایران دستگاه قضایی قوی، کارآمد و در دسترس همگان است.

به گزارش  انتخاب ، حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز یکشنبه در همایش سراسری هفته قوه قضاییه که در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی در حال برگزاری است، با تبریک این هفته به همه مقامات قضایی، قضات، دادستان ها، رییس قوه قضاییه و ملت ایران افزود: شرط اول توسعه کشور دستگاه قضایی کارآمد است.

وی تاکید کرد: در برخی از کشورها اساسا قضا برمبنای رویه های قضایی است و گرنه یک قانون مدون آنچنانی وجود ندارد.

وی یادآور شد: رویه های قضایی باید تدوین و منتشر شود تا همه مردم حتی بخش های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی به خوبی حس کنند که قانون از دید قاضی چیست. گاهی قانون در مجلس تدوین و تصویب می کردیم اما فهم قاضی از آن قانون با فهم قانونگذار یکی نبود.

رییس قوه مجریه ادامه داد: پس مهم است که رویه های قضایی را در اختیار جامعه بگذاریم تا اعتماد مردم به دستگاه قضایی و آینده زندگی آنها بیشتر و بیشتر شود.

روحانی همچنین گفت: ای کاش امکان پذیر باشد در دولت یازدهم لایحه جرایم سیاسی را تقدیم و تصویب کنیم تا روشن شود جرم سیاسی و امنیتی چیست.

مبارزه با فساد با هماهنگی قوا امکان پذیر است
رییس جمهوری با یادآوری این که همه دنیا و نسل جوان به ما چشم دوخته اند و در حوزه قضا انتظارات بسیار بالایی از ما وجود دارد، اظهارداشت: قضایی که همه ملت، متظلمین و شاکیان را برابر ببیند؛ قضایی که بین شیعه و سنی، مسلمان و مسیحی، این قوم و آن قوم، این جناح و آن جناح، این حزب و آن حزب کوچک ترین تفاوتی قایل نباشد.

روحانی تصریح کرد: هرکس و در هر مرام و در هر سمت سیاسی که گرایش داشته باشد وقتی به خانه قضا مراجعه می کند، آنجا را خانه برابری و اجرای عدل ببیند؛ این را هم مردم باید ببینند و لمس کنند و هم افکار عمومی جامعه ما و جهان آن را پذیرا باشد.

وی همچنین گفت: امروز بار بسیار سنگینی بر دوش دستگاه قضایی ما است، ما امروز نیاز به حرکت و توسعه و پیشرفت داریم و در شرایطی هستیم که باید زمینه را برای فعالیت بخش خصوصی آماده کنیم و سرمایه و فناوری را برای سرعت بیشتر پیشرفت کشور جذب کنیم؛ مگر اینها بدون حمایت دستگاه قضا امکان پذیر است؟

رییس دولت تدبیر و امید، شرط اول توسعه در کشور را دستگاه قضایی کارآمد دانست و گفت: روزگاری جوامع بسیار کوچک بود و مردم همدیگر را از نزدیک می شناختند و معاملات به صورت ساده انجام می شد و اگر دعوایی رخ می داد ریش سفید آن محل، مساله را حل می کرد، اما امروز شرایطی است که فرد پولی می دهد و می خواهد ماه ها بعد جنس خاصی تولید و در اختیار او قرار گیرد.

روحانی ادامه داد: فرد، پولی در شعبه بانکی به ودیعه می سپارد بدون این که کارمند بانک را بشناسد و بداند آن پول در اختیار چه کسی قرار می گیرد؛ اعتمادش به آن قرار داد است.

وی با طرح این سوال که پشتوانه این قراردادها در نهایت کیست، گفت: پشتوانه این قراردادها دستگاه قضا است و به خاطر انصاف دستگاه قضا است که پول می دهد و به آینده دل می بندد.

رییس جمهوری یادآور شد: امروز شرایط ما با دیروز متفاوت است و مردم با دستگاه قضا است که حقوق، آبرو، حیثیت و حتی حق آزادی بیان و آزادی اندیشه را برای خود می بینند و با پشتوانه دستگاه قضا است که این اطمینان در جامعه به وجود می آید.

روحانی تصریح کرد: دیروز هر کس قدرت داشت حاکم بود؛ احکم الحاکمین در جامعه دیروز قدرت بود؛ آن کس که می توانست با قدرت دهان طرف را ببندد حق مالکیت طرف را زیر سوال قرار دهد و با پول و امکانات و نفوذ آبروی مردم را زیر پا بگذارد و حتی با قلدران اطرافش جان افراد را بستاند؛ در آن زمان حاکمیت، زور و قدرت بود.

وی ادامه داد: اما در حکومت اسلامی به جای قدرت، عدل و انصاف دستگاه قضا می نشیند؛ در جامعه اسلامی قدرت سیاسی و نظامی حاکم نیست، بلکه حاکم در مسیر حکم خدا عدل، داد و قانون است و این قاضی است که قانون و خدا را می بیند و تنها بر مبنای آن حکم را صادر می کند.

روحانی همچنین اظهارکرد: حتی سرمایه اجتماعی در سایه دستگاه قضا شکل می گیرد و حتی وحدت و انسجام بین اقوام و مذاهب بر مبنای عدالت دستگاه قضا خواهد بود؛ حتی اگر امروز بخواهیم شرایط را برای محیطی بهتر به وجود بیاوریم، این امر بدون فعالیت دستگاه قضا امکان پذیر نخواهد بود.

وی تصریح کرد: امروز باید با فساد مبارزه کنیم اما مبارزه با فساد به غیر از هماهنگی قوا در کنار یکدیگر امکان پذیر نیست البته در زمینه فساد نخستین قدم پیشگیری است و همه باید تلاش کنیم از فساد پیشگیری شود و با قانون گرایی، از بین بردن امضاهای طلایی، ایجاد شفافیت در اطلاعات و از بین بردن استثنائات و مدرن کردن دولت الکترونیک این کار امکان پذیر است.

رییس جمهوری گفت: قانون بهتر، شفافیت بیشتر و دستگاه اداری چابک تر همه می تواند مانع از فساد باشد اما در عین حال اگر فسادی رخ داد، اینجا هم با همکاری سه قوه برای مبارزه با آن لازم است؛ در این زمینه ها باید مسیر معتدلی انتخاب کرد.

روحانی ادامه داد: سازمان بازرسی کل کشور می تواند یاری گر خوبی برای سلامت جامعه باشد اما اگر مقداری سخت گیری ها بیشتر از حد شد باعث می شود مدیریت متوقف شد.

وی تصریح کرد: باید به گونه ای عمل کنیم که جرات را از مدیران جامعه نگیریم؛ در دستگاه های اجرایی گاهی قدرت از مدیران سلب می شود و باید عادلانه و حساب شده با این مساله برخورد کنیم.

شهید بهشتی نقش بسزایی در تهیه، تدوین و تصویب قانون اساسی داشت
رییس قوه مجریه در ابتدای سخنان خود نیز با بیان این که امسال هفته قوه قضاییه با ماه عبادت و قیام و صیام و ماه نزول قرآن و ماه ولایت توام است، گفت: ماه مبارک رمضان فرصت پربرکتی است تا هم از این ماه بهره جوییم و استفاده کنیم و هم در مسیر اجرای عدالت دقیق تر و سریع تر در حرکت باشیم.

روحانی ادامه داد: ماه رمضان که خداوند به ما اجازه دعا و ثنا و ذکر و تماس بیشتر و قرب بیشتر با خود را داد، ماه، ماه اتصال به حق و معنویت و صفای دل و پای بیشتر روح برادری محبت و نزدیکی به یکدیگر است.

وی با گرامیداشت هفته قوه قضاییه اظهارداشت: آغاز این هفته یادآور یک فاجعه بزرگ تاریخی است و آن شهادت یاران عزیز انقلاب، شهید آیت الله بهشتی و 72 تن از نزدیک ترین افراد سخت کوش نظام جمهوری اسلامی ایران است.

رییس دولت یازدهم با بیان این که شهید بهشتی حق بزرگی نه تنها بر گردن دستگاه قضایی، بلکه برگردن کشور و ملت ایران دارد،گفت: آن شهید خود یک ملت بود و یک امت به تعبیر امام راحل، خاری در چشم دشمنان انقلاب و اسلام بود.

روحانی خاطرنشان کرد اضافه کرد: شهید بهشتی پایه گذار توسعه انسانی اسلامی در این کشور بود، هم در بخش علوم جدید با تاسیس مدارس و آموزشگاه ها و به ویژه دبیرستان دین و دانش در قم و تربیت فرهنگیان و اساتید و هم تحول در حوزه علمیه قم و آشنایی طلاب با روش جدید و با علوم جدید.

وی همچنین گفت: آن شهید در نهضت اسلامی و در حرکت سیاسی امت اسلام و مردم ایران به راهبری امام راحل نقش بسیار تاثیرگذاری داشت، همچنین در تشکیل جامعه روحانیت مبارز و نقشی که برای پیروزی انقلاب بر عهده داشت.

وی ادامه داد: همه آنهایی که در جلساتی که شهید بهشتی در قبل یا بعد از انقلاب حضور داشت ویژگی آن بزرگوار را به خوبی حس می کردند، درجلسات قبل از انقلاب وقتی او می آمد، سخن می گفت، جمع بندی می کرد و تصمیم می گرفت برای همه دل نشین و اطمینان آور بود.

رییس جمهوری تصریح کرد: بعد از انقلاب هم در همه جلسات خصوصی و عمومی وقتی شهید بهشتی اداره می کرد و سخن می گفت به خوبی احساس می شد که به همه جوانب مساله به خوبی توجه و بهترین جمع بندی را ارایه کرده است، یک نمونه آن اداره مجلس خبرگان قانون اساسی و در نهایت تدوین این مدرسن با افتخار برای نظام جمهوری اسلامی ایران بود که او نقشی بسزا در تهیه، تدوین و تصویب قانون اساسی بر دوش داشت.

شاید کمتر بتوان چهره ای را به مظلومیت شهید بهشتی پیدا کرد
روحانی در بخش دیگر از سخنانش یادآور شد: شاید کمتر بتوانید چهره ای را به مظلومیت شهید بهشتی در تاریخ انقلاب اسلامی پیدا کنید، هنوز هم، همه مظلوم ها را کنار هم ببینیم که سرآمد مظلومین بعد از تاریخ انقلاب، شهید بهشتی بود، چه ها که به او نگفتند و چه نسبت های ناروایی که به او نزدند، چقدر صبر، حوصله و سکوت کرد.

وی افزود: او از لحاظ مدیریت، تلاش و برنامه ریزی و ابعاد مظلومیت یک شخصیت کم نظیر و بی نظیر بود و شهید بهشتی به ما می آموزد که در مسیر انقلاب اسلامی، استقرار نظام اسلامی و احقاق حقوق مردم و منافع ملی باید از همه چیز گذشت حتی از آبرو شخصیت و حیثیت و همه چیز.

رییس قوه مجریه ادامه داد: خدا او را رحمت کند که معمار قضای نوین اسلامی در جمهوری اسلامی ایران نیز بود و امروز هم از برنامه و فکر او بهره می جوییم و استفاده می کنیم

روحانی خاطرنشان کرد: دستگاه قضا برای همه کشورها و هه نظام ها اهمیت ویژه ای دارد اما برای نظام جمهوری اسلامی ایران ویژگی خاصی دارد، شاید در دنیا وقتی به نظام جمهوری اسلامی نگاه می کنند، خیلی توقع نداشته باشند نظام صنعتی ما خیلی با نظام صنعتی دنیا متفاوت باشد و خیلی توقع نداشته باشند مدرنیزه کردن کشاورزی ما با تحولات کشاورزی دنیا تفاوت داشته باشد، حتی نظام بهداشت و درمان ما با نظام بهداشت و درمان جهان خیلی متفاوت باشد، حتی نظام فناوری علم و دانش اما آنچه که مورد توقع ویژه و انتظار ویژه از جمهوری اسلامی ایران است یک دستگاه قضایی قوی کارآمد و در دسترس همگان است.

وی ادامه داد: ما همواره گفتیم و افتخار کردیم به قضای مولای ما امیرالمومنین(ع) به قضای اسلام و همواره قبل و بعد از انقلاب بر اصل عدالت و به ویژه عدالت علوی تاکید کرده ایم.

 اخبار  سیاسی  -  انتخاب