جواهرات خانوادگی فوتبال ایران؛ مجتبی محرمی

روزنامه هفت صبح: در شاهین رویایی نیمه دهه 60 یک بک چپ جوان و جنگنده رو شد که ناصر ابراهیمی از تیم جوانان شاهین آورده بودش. مجتبی محرمی. 19 سال بیشتر نداشت. شکورزاده دفاع راست بود و محرمی دفاع چپ و از همان اول چشم ها را خیره کرد. پرنفس، بی نهایت جنگنده و با تکنیک. در آن تیم، امیر قلعه نویی محور شاهین بود و در خط حمله هم کریم باوی و محمود پازوکی و مرتضی یکه بازی می کردند.


ضیایی، معمار، اردستانی و ... از دیگر بازیکن های آن شاهین پرقدرت بودند که دو فصل نایب قهرمان تهران شد. محرمی برای سربازی عازم نیروی زمینی شدو در کنار نادر محمدخانی این تیم نظامی جوان را به یکی از دوست داشتنی ترین تیم های تهران بدل کرد. او در سال 67 به پرسپولیس آمد.

در همان سال نیز پیراهن تیم ملی را پوشید. جانشین نام هایی مثل اصغر حاجیلو، مهدی دینورزاده و شاهزیدی در سمت چپ دفاع تیم ملی شد. هر دو پیراهن را تا سال ها از تنش خارج نکرد. در سال های 1988 تا 1993 او بهترین بک چپ ایران و شاید آسیا بود. در سال 88 با تیم مرحوم دهداری سوم آسیا شد و در سال 90 با تیم پروین قهرمان بازی های آسیایی. حضور او در سمت چپ دفاع تیم ملی هم به لحاظ دفاعی و هم هجومی نقطه قوت و اطمینان محسوب می شد.

توانایی های تکنیکی او باعث شد که او در دوره های مختلف بازی در پرسپولیس در پست هایی مثل گوش چپ، هافبک چپ، هافبک میانی و دفاع وسط نیز ظاهر شود. او در 9 فصل حضورش در پرسپولیس محبوب ترین بازیکن قرمزها بود چرا که طرفداران پرسپولیس در وجود او نزدیکترین شمایل را به علی پروین می یافتند اما او در خیلی از موارد شبیه پروین نبود. کافی است وضع مالی این دو مقایسه شود.

از همان دهه 60 خصلت جنگندگی محرمی با خلق و خوی ویژه او در رو کم کردن با حریف مقابل و گردگیری شخصی در میانه زمین ترکیب شد و از او نمونه ای از یک بازیکن پردردسر به تمام معنا خلق کرد. او در اردوی تیم ملی قبل از بازی سرنوشت با چین در مقدماتی جام جهانی 90 همراه با قایقران و نادر محمدخانی به خاطر برخی مسائل اخلاقی از فهرست خط خورد. جانشین او محمد تقوی سمت چپ تیم ملی را به یک اتوبان یکطرفه بدل کرد که در نهایت دو گل از همان سمت خوردیم. در سال 73 در بازی جنجالی با استقلال مشاجره لفظی و فیزیکی (خیلی فیزیکی!) با قلعه نویی و عابدزاده انجام داد که موجب محرومیت طولانی او شد.

در همان دوره در بازی های جام ملت های آسیا در هیروشیما او با راموس بازیکن برزیلی ژاپن و داور سوری درگیر شدو در جنجال آخر بازی، همراه با دو هم باشگاهی دیگرش یعنی کرمانی مقام و فرشاد پیوس اخراج و یک سال هم از بازی های بین المللی محروم شد. در غیاب او در انتخابی جام جهانی 94 پست دفاع چپ به کریم باقری و جواد منافی رسید اما مصدومیت شدید جواد منافی موجب شد تا سمت چپ تیم در نهایت به زوج پرتناوب میناوند و شاهرودی برسد.

محرمی در جام ملت های آسیا در سال 96 به عنوان کاپیتان به تیم مایلی کهن پیوست و به عنوان دفاع آخر عصای دست حاجی شد و با این تیم به مقام سوم آسیا رسید. او در این زمان، 30 ساله بود. او اما به جام جهانی 98 نرسید و در 31 سالگی عطای بازی در تیم ملی را به لقایش بخشید.

جنجال های اخلاقی محرمی فقط منحصر به داخل زمین نبود. یکی، دو بار گرفتاری های او با نیروی انتظامی با پادرمیانی علی پروین و بقیه رفع و رجوع شد اما مجموعه این اتفاقات راه پیشرفت او را به طور کامل سد کرد. اجازه حضور در دوره های پیشرفته مربیگری را از او گرفتند تا یکی از بهترین دفاع چپ های تاریخ فوتبال ما حالا در 47 سالگی شاهد موفقیت های همدوره ای اش امیر قلعه نویی باشد و خودش تیتر یک مطبوعات باشد که پیگیر احیای او از شر گرفتاری های مختلفش هستند. از اعتیاد تا ...

بخش هایی از مصاحبه این ستاره سوخته و بامعرفت و جنگجوی تیم ملی را برایتان نقل می کنیم. مربوط به سال 1389

پس این مجتبی محرمی که می گویند این همه پروین برایش ریش گرو گذاشته کلا چهارتا مورد داشته است؟!

- یک کارت قرمز بوده. یک جریان احمدرضا بوده، یک دونه هم همین جریان بیرون از زمین بود، توی خیابان و ... شما الان زن بگیرید، این جرم است؟ خب ما گرفتیم، جرم بود!

- وقتی موقع زن گرفتن من، شب عقدکنان فلان آقا نشسته و دارد خطبه می خواند، ریختند توی خانه، ریختند بین خانواده های عروس و داماد ... آقا به ما گفتند پارتی است! خب این دیگر مغرضانه می شود. شما بگویید.

- آقا اصلا به خاطر موی بلند، من را فرستادند زندان! جدی می گویم. این همه آدم الان موی بلند دارند. ورزشکارها اکثرا موهایشان بلند است. تازه من بعد از دوران بازیگری ام موهایم را بلندکردم ولی باز یک جور دیگر نگاهم می کردند.

- شما نمی توانید دفاع بازی کنید و راحت بازی کنید. خوب است شما خودتان بازیکن بوده اید. خیلی از خبرنگارها هستند که پایشان هم تا به حال به توپ نخورده. مگر می شود من دفاع بازی کنم و ... نمی شد که همه توپ ها را بزنی. هزاری هم که خوب باشی بالاخره یک جا یکی جوانتر است، تکنیکش بیشتر است یا حتی خسته شده ای، آسیب دیده ای...

- شهرک اکباتان یکی از دوستان ما شیطنت کرد، از این ترقه ها... کبریت ها... انداخت توی شهرک اکباتان بعد پسره که رد می شد به ما یک چیزی گفت. اتین رفیق ما هم چیزی نگفت.

به من برخورد! گفتم حالا انداخته که انداخته! یکدانه هم من خودم انداختم! بعد آمد جلو درگیر که شدیم من دیدم بالاخره اینها هم هستند، 10 تا که بیشتر نیستند. دو دقیقه بعد داور و برم کسی نبود و آنها 100 نفری من را می زدند! این بود که فقط افتادیم زمین، کتک را که خوردیم بلند شدیم آمدیم خانه. بدنم گرم بود. می گویند آدم متوجه نمی شود. بعدا دیدم پشتم درد می کند. گفتم حتما لگدی، چیزی خورده. لباسم را درآوردم دوش بگیرم، دیدم صورتی شده! با چاقو زده بودند! این است که می گویم کتک هم خورده ایم.

روزنامه هفت صبح: سال ها معنای دفاع راست در فوتبال ایران ابراهیم آشتیانی بود. دفاع راست پرسپولیس که 10 سال بر این پست در تیم ملی خیمه زد. تنها در سال 1354 و پس از ناکامی تیم ملی برای حضور در جام جهانی آلمان بود که حشمت مهاجرانی دست به انقلاب زد و آشتیانی را همراه با بهزادی و جباری و قلیچ خانی و اصلی و کلانی و حتی غلامحسین مظلومی و دیگر بزرگان کلاسیک فوتبال ایران از کادر ملی بیرون گذاشت و به تدریج فضا را در اختیار حجازی، پروین، صادقی، قاسمپور و حسن روشن قرار داد.

در دفاع راست نیز بک راست جوان تاج یعنی حسن نظری فیکس تیم ملی شد. پس از انقلاب این پست در سال های اول پس از دوره کوتاه حبیب خبیری، نصیب شاهین بیانی دفاع راست استقلال شد اما او به رغم خصوصیات هاجمی اش نمایش کاملا راضی کننده ای نداشت. تا اینکه در نیمه اول دهه 60 یک جوان 18 ساله خوش آتیه در ژاندارمری تهران ظاهر شد: جواد زرینچه. با بدنی آماده و دوندگی خیره کننده او از همان ژاندارمری نظر مربیان تیم ملی را به خود جلب کحرد و در 21 سالگی با پیراهن تیم ملی ظاهر شد. او پس از درخشش در تیم گمنامی که با هدایت دهداتری و پس از استعفای 14 ستاره تیم ملی در جلوی کویت ایستاد، دیگر سمت راست تیم ملی را رها نکرد.

او جذب کشاورز تهران شد و سه فصل در کشاورز توپ زد. در جام ملت های آسیا با مجید نامجومطلق یک سمت راست مرگبار و ویرانگر برای تیم ملی تدارک دید. حس همکاری این دو مانند تله پاتی بود. هر دو چشم بسته همدیگر را می دیدند و نامجومطلق بارها با اورلب های حرفه ای اش زرینچه را در موقعیت سانتر قرار می داد.

 این دو نفر که همسن و سال هم بودند در استقلال نیز در کنار هم به بازی گرفته شدند. دست سرنوشت در سال 68 او را راهی استقلال تهران کرد تا جانشین شاهین بیانی شود و در کنار مجید نامجومطلق همان زوج تیم ملی را در سمت راست استقلال نیز تشکیل دهند.

او با استقلال به مقام قهرمانی لیگ ایران و همینطور به افتخار بزرگ قهرمانی آسیا دست یافت. زرینچه در تیم علی پروین که فاتح بازی های آسیایی پکن شد نیز حضور داشت. پس از قهرمانی در پکن و ناکامی های پیاپی در جام ملت های 92 و همین طور شکست در رسیدن به جام جهانی 94 آمریکا زرینچه در آستانه 30 سالگی از کادر تیم ملی خط خورد! مایلی کهن با دلایلی عجیب نعیم سعداوی را بر او ترجیح داد. مایلی کهن پس از جام ملت های 96 و نمایش نه چندان متقاعد کننده سعداوی باز هم به زرینچه روی خوش نشان نداد و ترجیح داد در سیستم 2-5-3 از مهدوی کیای 20 ساله در نقش پیستون راست استفاده کند.

پس از گره خوردن صعود ایران و کنار رفتن مایلی کهن، زرینچه به همراه نامجومطلق و پاشازاده در فهرست بازیکنان گروه نجات وارد کادر تیم ملی شدند. زرینچه در بازی با ژاپن و سپس دو بازی سرنوشت ساز با استرالیا در تهران و ملبورن در دفاع راست ظاهر شد و مهدوی کیا در یک پست جلوتر. دست تقدیر موجب شد تا پس از صعود به جام جهانی زرینچه به عنوان دفاع راست تیم ملی و در 32 سالگی افتخار بازی در جام جهانی فرانسه را پیدا کند، هر چند یار قدیمی اش نامجومطلق نتوانست وارد کادر 22 نفره تیم ملی شود.

اوج درخشش زرینچه در بازی با آمریکا بود در سیستم 2-5-3 استفاده شده توسط جلال طالبی او پیستون راست بود و میناوند پیستون چپ. در خط میانی نیز مثلث باقری و استیلی و مهدوی کیا حضور داشتند و منصوریان روی نیمکت بود. او در بازی با آمریکا مهمترین نفوذ و بهترین سانتر خودش را نه برای علی دایی، که برای حمید استیلی انجام داد تا گل خاطره انگیز ما شکل بگیرد.

زرینچه 12 فصل برای استقلال بازی کرد. پس از بازگشت از جام جهانی 98 و در سال هایی که دیگر سرعت و قدرت جوانی اش را نداشت، ترجیح داد در نقش لیبرو یا سوئیپر در سیستم 2-5-3 محبوب فوتبال ایران ظاهر شود (همانطور که همتای سرخ پوشش یعنی مجتبی محرمی نیز در پرسپولیس در همین پست ظاهر شد).

 هوشمندی و درک او از روند بازی، او را در این پست نیز نسبتا موفق نشان داد. زرینچه در 36 سالگی از فوتبال کناره گرفت. هم سنش بالا رفته بود و هم با منسوخ شدن سیستم 2-5-3 دیگر جایی برای یک مدافع نه چندان بلند قد و نه چندان سریع و بی اعتنا به درگیری های فیزیکی در دفاع وسط نبود. زرینچه اما به یمن 17 سال بازی در سطح اول فوتبال ایران و نمایش تقریبا بدون فراز نشیبش یکی از نامزدهای عنوان بهترین دفاع راست تاریخ فوتبال ایران است. مگر اینکه در سال های آینده خسرو حیدری فرم خارق العاده ای را به نمایش بگذارد.