20 توصیه کلاسیک برای کنترل بیش فعال‌ها

اختلال بیش فعالی به ندرت به صورت خالص دیده می شود و معمولا همراه با مشکلات دیگری مانند اختلالات یادگیری یا مسائل خلقی است.

هفته نامه سلامت - دکتر میترا حکیم شوشتری^*: اختلال بیش فعالی به ندرت به صورت خالص دیده می شود و معمولا همراه با مشکلات دیگری مانند اختلالات یادگیری یا مسائل خلقی است. درمان این اختلال کاری سخت و نوعی فداکاری است. برای مدیریت این کودکان در مدرسه یا خانه راه حل ساده ای وجود ندارد. تاثیر درمان در مدرسه به دانش و استمرار در محیط مدرسه و معلم بستگی دارد.

 در ادامه نکاتی در مورد مدیریت این کودکان در مدرسه ارائه می شود که کلیات آن برای کودکان تمام سنین قابل استفاده است. ابتدا مطمئن باشید بینایی و شنوایی کودک بررسی شده و وجود سایر بیماری های طبی در اطفال مورد ارزیابی قرار گرفته است. البته مسوولیت اصلی در این خصوص با والدین کودک است اما آموزگار می تواند از این فرآیند حمایت کند.

1- برای خود منبع حمایتی بسازید. کارکردن با این کودکان می تواند بسیار خسته کننده باشد. مطمئن باشید مدرسه و والدین از شما حمایت می کنند. از همکاری والدین و سایر همکاران اطمینان داشته باشید.

2- محدودیت های خود را بشناسید. از کمک خواستن نترسید. شما نباید از خود انتظار متخصص بودن در این زمینه داشته باشید. شما باید هنگام نیاز برای کمک خواستن احساس راحتی داشته باشید.

3- از کودکان آنچه را که به آنها کمک می کند، بپرسید. آنها می توانند بهترین روش یادگیری خود را بگویند. اینکه خودشان داوطلب دادن اطلاعات شوند برای آنها بسیار ناراحت کننده است. پس سعی کنید ترجیحا به صورت انفرادی با کودک صحبت کنید و بهترین روش یادگیری را از خودش بپرسید. کودک بهترین کسی است که می تواند در مورد روش یادگیری خود نظر بدهد. به خصوص در بچه های بزرگ تر باید از درک معنی بیش فعال به وسیله کودک مطمئن شد. این کار به هر دوی شما کمک زیادی می کند.

4- به یاد داشته باشید این کودکان به ساختار نیاز دارند زیرا قادر به ایجاد ساختار درونی نیستند. نیاز به ایجاد ساختار خارجی در محیط دارند. برای آنها فهرست هایی تهیه کنید. این کودکان از داشتن جدول یا فهرست یادآوری آنجه که باید انجام دهند، سود می برند. آنها به یادآوری، پیش نویس، تکرار دستورالعمل، حد و مرز و ساختار نیاز دارند.

5- بخش هیجانی یادگیری را مدنظر داشته باشید. این کودکان برای یافتن لذت در کلاس، داشتن تسلط به جای ناکامی و ناتوانی و هیجان به جای خستگی یا ترس به کمک ویژه ای نیاز دارند. پرداختن به هیجاناتی که در فرآیند یادگیری سهیم هستند، ضروری است.

6- قوانین را برای آنها بنویسید و مطمئن شوید آنها می دانند چه انتظاری از آنها می رود.

7- دستورالعمل ها را تکرار کنید. دستورالعمل ها را بنویسید، بگویید و تکرار کنید. این کودکان نیاز دارند مطالب را بیشتر از یک بار بشنوند.

8- تماس چشمی مکرر با آنها برقرار کنید. این کار را تکرار کنید. یک نگاه می تواند کودک را از رویای روزانه خارج کند یا اجازه سوال دادن به او بدهد.

9- کودک را نزدیک میز معلم یا جایی که اکثر معلم آنجاست، بنشانید.

10- مرز و محدودیت قائل شوید. این روش آرامش بخش است نه تنبیه کننده، این کار را به طور مستمر، قابل پیش بینی، فوری و ساده انجام دهید. وارد بخش های پیچیده ای مانند قضاوت در مورد عدالت نشوید. این بحث های طولانی فقط باعث انحراف از محور اصلی می شوند.

11-برنامه تان را تا آنجا که ممکن است قابل پیش بینی کنید. آن را روی تخته سیاه یا میز تحریر کودک بچسبانید. مرتب کودک را به آن ارجاع دهید. اگر قصد تغیراتش را دارید، هشدار و آمادگی قبلی بدهید. تغییرات ناگهانی برای این کودکان دشوار است. هنگام ایجاد آمادگی برای تغییر، مراقبت خاصی داشته باشید.

12- سعی کنید به آنها در برنامه ریزی برای ساعات بعد از مدرسه کمک کنید تا از یکی از نشانگان اصلی این اختلال یعنی مسامحه پیشگیری کنید.

13- تعداد امتحان های زمان دار را کم کنید. این آزمون ها اجازه نمی دهند این کودکان آنچه را که می دانند، نشان دهند.

14- برای کودک دریچه خروج (راه فرار) بگذارید، مثلا ترک کلاس برای یک لحظه. اگر این کار به عنوان قانون کلاس باشد، مانع می شود کودک کلاس را از دست بدهد. انجام این کار، باعث آموزش، روش های مشاهده و تنظیم خود می شود.

15- به دنبال کیفیت تکالیف باشید، نه کمیت آن. این کودکان غالبا نیاز به حجم کم تکالیف دارند. به محض آموختن مفاهیم، باید اجازه پایان تکالیف به آنها داده شود. زمان مطالعه باید به میزانی باشد که آنها را خسته نکند و بیشتر از تحمل شان نباشد.

16- پیشرفت را ارزیابی کنید. کودکان بیش فعال از فیدبک مکرر سود می برند. این کار به آنها کمک می کند از مسیر خود خارج نشوند و به آنها اجازه می دهد که بدانند چه انتظاری از آنها وجود دارد و آیا به اهداف خود می رسند و می تواند بسیار تشویق کننده باشد.

17- وظایف بزرگ را به کوچک تقسیم کنید. این کار یکی از مهم ترین روش های آموزشی برای این کودکان است. کارهای بزرگ به سرعت کودک را خسته می کند و او را با این هیجان روبرو خواهدکرد که من هرگز قادر به انجام این نوع پاسخ نخواهم بود. با شکستن کار به بخش های کوچک تر، هر جزء به میزانی از حجم خواهدرسید که قابل انجام باشد و می تواند مانع سردرگم شدن و خستگی کودک شود.

به طور کلی، این کودکان بیشتر از میزان تصور خود توان انجام کار دارند. با شکستن کار به قطعات کوچک تر، به کودک اجازه می دهید به این حقیقت دسترسی پیدا کند. از طرفی، در خردسالان می تواند از قشقرق حاصل از ناکامی پیشگیری کند و در کودکان بزرگ تر مانع نگرش شکست خورده بودن می شود. شما باید این کار را به طور مستمر انجام دهید.

18- به خود اجازه دهید بامزه، غیررسمی، پرجاذبه و سرگرم کننده باشید. هر روز سعی در ایجاد تنوع داشته باشید. کودکان بیش فعال، تنوع را دوست دارند. آنها به تنوع پاسخ خوب می دهند. این کار به تداوم توجه کمک می کند. این بچه ها سرشار از زندگی هستند. آنها بازی را دوست دارند و بیشتر از بقیه از خستگی متنفرند، بنابراین درمان بیشتر شامل کاهش ساختارهای خشک و برنامه ها و قوانین خسته کننده است. اگر به خود اجازه دهید که کمتر عاقل باشید، کمک زیادی به خود کرده اید.

19- در جستجوی ایجاد محرک زیاد باشید. بیش فعال مثل قوری روی آتش می تواند به جوش بیاید. لازم است شما دما را به سرعت کاهش دهید. بهترین راه مواجهه با آشفتگی در کلاس درس، پیشگیری از آن، در اولین قدم است.

20- تا جای ممکن در جستجوی موفقیت باشید. این کودکان با طعم شکست بالایی زندگی می کنند و نیاز دارند همه موارد مثبتی که به دست می آورند، شناخته شود. ناراحت کننده ترین بخش بیش فعالی، آثار مخرب آن بر اعتماد به نفس است، بنابراین اغراق نیست اگر بگوییم حتی نوشیدن یک لیوان آب در این بچه ها باید با تشویق و تحسین، همراه باشد.

*فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوانان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

20 توصیه برای سفرهای کاری

برداشتن مسواک و حوله و مدارک شناسایی در هر سفری لازم است اما تنها با این سه قلم وسیله نمی شود به یک سفر کاری رفت. همان طور که پوشیدن لباس رسمی و به همراه بردن یک چمدان بزرگ برای یک سفر ماجراجویانه مثل غار نوردی کار عاقلانه ای نیست، رفتن به سفر کاری هم برای خودش لوازمی دارد. رعایت این نکته ها به شما یاد می دهد که چطور قبل از رفتن به سفر آماده بشوید تا هم در انجام ماموریتتان موفق باشید و هم در نبود شما خانواده و همکارانتان با مشکلی مواجه نشوند:

قبل از این‌که عازم شوید

1- کارهایتان را در مبدأ سر و سامان دهید؛ قرارهایتان را نهایی کنید، مدارکی را که احتیاج دارید مرتب کنید، از رزرو قطعی محل اقامت‌تان مطمئن باشید؛ اگر لازم است کاری را به کسی بسپارید این کار را بکنید که هم وقفه‌ای در انجام کارها رخ ندهد و هم وقتی به دفتر خودتان برمی‌گردید با کوهی از کارهای انجام‌نشده مواجه نشوید. حتماً یکی از همکاران و یا اعضای فامیل را (که می بایست صد در صد مورد اطمینان شما باشند) در جریان حساب‌های مالی خود قرار دهید.

2- با این‌که خانواده شما از موفقیت‌تان خوشحال خواهند شد ولی یادتان باشد آن‌ها دوست دارند شما را در کنارشان داشته باشند. اگر سفرهای کاری شما زیاد است، مطمئن باشید که وقت کافی برای بودن کنار آن‌ها دارید؛ اگر فرزند دارید باید بیشتر به او توجه کنید.

3- مدارک مهم کاری را که باید همراه داشته باشید، لازم نیست حتماً چند تا کپی کاغذی بگیرید و کیف دستی‌تان را سنگین کنید؛ می‌توانید همه را روی یکFlash Memory کوچک ذخیره کنید؛ اگر به پرینت کاغذی نیازی بود به هر حال همه‌جا یک دستگاه کپی هست.

4- نسبت به تعطیلات کاری مقصد آگاهی داشته باشید. این اطلاعات را می‌توانید از افرادی که با آن‌ها در کشور مقصد کار می‌کنید، بگیرید.

5- یک ابزارهایی را خوب است که همراه داشته باشید، مثل Hard Disk برای ذخیره‌ی اسناد و مدارکی که قرار است جابه‌جا کنید؛ Flash Memory هم در حجم کوچک‌تر همان کار هارددیسک‌ها را برایتان انجام می‌دهد؛ شارژر وسایل الکترونیکی؛ باتری اضافه برای موبایل یا وسایل الکترونیکی دیگری که همراه دارید.

وقت بسیار زیادی در فرودگاه‌ها صرف منتظر شدن جهت دریافت چمدان از قسمت بار می‌شود. بنابراین اگر سفر کاری زیاد می‌روید در صورت امکان از ساک‌های چرخ‌دار (TROLLEY) با سایز مناسب جهت بردن با خود به داخل هواپیما استفاده کنید. استاندارد سایز این ساک‌ها معمولاً در وبسایت‌ها و دفاتر شرکت هواپیمائی شرح داده شده است.

6- به غیر از ابزار الکترونیکی، توی کیف‌تان دستمال کاغذی و چسب زخم حتماً بگذارید. اگر چه وقتی سفر کاری می‌روید، زیاد جنب و جوش ندارید و احتمال این‌که آسیب ببینید تقریباً صفر در صد است ولی به هر حال گاهی کاغذ هم دست را می‌خراشد!

7- خوب است یک لیست از برنامه‌هایی که قرار است در کشور مقصد داشته باشید، تهیه کنید. اصطلاحاً به آن چک‌لیست می‌گویند. چک‌لیست به شما کمک می‌کند کارهایتان را به ترتیب دنبال کنید و چیزی هم از قلم نیفتد؛ این باعث می‌شود ذهن آرام‌تری داشته باشید.

8- وقتی به قصد کار سفر می‌کنید، استرس بیشتری دارید. قرار نیست بروید چند روزی را خوش بگذرانید و برگردید، ممکن است تمام حرفه و شغل‌تان به این سفر وابسته باشد. سعی کنید با تمرکز ذهنی و مرتب نگه‌داشتن همه چیز، مراقب اعصاب‌تان باشید. هر چه استرس‌تان کم‌تر باشد، راحت‌تر می‌توانید اوضاع را کنترل کنید و اتفاقات را آن‌طور که می‌خواهید پیش ببرید.

9- از اختلاف زمانی خودتان با کشور مقصد آگاهی داشته باشید. سعی کنید یکی دو روز قبل از سفر، خواب‌تان را با ساعت مقصد مرتب کنید که خیلی با مشکل کم‌خوابی و خستگی مواجه نشوید. از توی هواپیما ساعت‌تان را به وقت محلی مقصد تنظیم کنید، هر چه زودتر به شرایط محلی مقصد عادت کنید، سفر راحت‌تری خواهید داشت.

10- سعی کنید پروازهای مستقیم را انتخاب کنید؛ چون معطل‌شدن توی فرودگاه بعضی وقت‌ها سخت‌تر و خسته‌کننده‌تر از پرواز طولانی‌مدت است. به هر حال که باید این راه را بروید، این‌طوری با پرواز مستقیم پول کم‌تری هم می‌پردازید.

پس از رسیدن به مقصد

11- بهتر است ساعت پروازی را انتخاب کنید که مطمئن باشید شب به مقصد نمی‌رسید. در روشنی روز، امکان بیشتری برای دیدن خیابان‌ها و پیداکردن آدرس دارید. گاهی وقت‌ها تاکسی هم در شب سخت‌تر پیدا می‌کنید. به هیچ‌وجه سوار ماشین‌هایی که آرم Taxi ندارند، نشوید. شاید هزینه‌ی کم‌تری پرداخت کنید ولی احتمال این‌که مورد سرقت قرار بگیرید یا هر اتفاق ناگوار دیگری، کم نیست.

12- اگر از وضع خیابان‌ها و ترافیک آن شهر اطلاع زیادی ندارید، سعی کنید نزدیک به جاهایی که کار دارید و قرار است بیشتر رفت و آمد کنید، هتل بگیرید. علاوه بر این‌که در هزینه‌ی حمل و نقل‌تان صرفه‌جویی کرده‌اید، استرس دیر رسیدن به قرارهایتان را هم نخواهید داشت.

13- اگر سفر کاری زیاد می‌روید، بهتر است عادت بیدار شدن با ساعت زنگ‌دار اتاق خوابتان را فراموش کنید. خودتان را با زنگ ساعت موبایلتان برای بیدارشدن یا هشدار زمان‌های خاص وفق دهید.

14- شما قرار است با مردم این کشور کار کنید و داد و ستد داشته باشید، پس باید بیشتر مواظب رعایت قوانین و احترام به شخصیت‌های مهم سرزمین میزبان‌تان باشید.

15- ممکن است به خاطر اختلاف زمان و یا فشار زیاد کارهایتان، نتوانید در وقت معینی غذا بخورید؛ بد نیست یکی دو تا شکلات همراهتان باشد. شکلات هم استرس شما را کاهش می‌دهد و هم می‌تواند کمی بیشتر جلوی گرسنه شدنتان را بگیرد.

16- اگر رژیم غذایی خاصی دارید، حتماً به انتخاب غذاهایی که می‌خورید دقت کنید. میوه و سبزیجات را فراموش نکنید. ورزش‌کردن کمک می‌کند بدن شما خیلی راحت با شرایط آب‌وهوایی و زمان‌های استراحت متفاوت کنار بیاید؛ با ورزش و غذای مناسب مراقب سلامتی خود باشید. این همه راه را برای انجام کارهای مهم آمده‌اید و بدترین چیز این است که توی این موقعیت مریض شوید.

17- وقتی سفر کاری می‌روید، تمام روز را به احتمال زیاد گرفتارید و برای این که کمی هم خوش بگذرانید ممکن است تفریحات شبانه را انتخاب کنید. بهتر است مراقب خواب و سلامت‌تان باشید؛

18- با افرادی که کار می‌کنید، رابطه‌ی جدی و حرفه‌ای برقرار کنید؛ برای اعتبار شغلی شما مناسب نیست که از آن‌ها سوال کنید کجا بهتر است غذا بخورید یا کجاها بیشتر بهتان خوش می‌گذرد؛ برای جواب این‌طور سوالات قسمت اطلاعات هتل هم می‌تواند جواب‌های خوبی به شما بدهد.

19- احتمالاً زمان زیادی نداشتید که توی بازارها بچرخید و سوغاتی بخرید. این‌جور مواقع بد نیست سری به فروشگاه‌های دور و بر هتل یا داخل فرودگاه بزنید. شاید گزینه‌های زیادی برای انتخاب نداشته باشید ولی بهتر از این است که با دست خالی برگردید؛ سعی کنید نبودنتان را یک‌جوری جبران کنید.

20- وقتی برمی‌گردید احتمالاً باز هم با مشکل اختلاف زمان و خستگی راه مواجه هستید، کمی به خودتان زمان بدهید و بعد با انرژی بیشتر و ذهن منظم‌تر به حساب کارها برسید.

برگرفته از: زورق، همشهری