چگونه کودکانی نمازخوان داشته باشیم؟

 اگر والدین که الگوهای عملی برای کودکان و نوجوانان هستند، برای نماز اهمیت ویژه‌ای قائل شوند و در این اندیشه پایدار و ثابت‌قدم بمانند، فرزندان ایشان نیز به سوی نماز گرایش پیدا می‌کنند

شروع نماز در سنین کودکی سبب می‌شود که کودک این صفت حسنه را به‌صورت عادتی معمول و سازنده در جسم و روان خود، ملکه کند و جزو برنامه‌های همیشگی زندگی خود، قرار دهد و درنتیجه از همۀ فواید نماز، در بعد سلامت روانی در آینده برخوردار شود. به‌علاوه، با شروع نماز در دوران کودکی، مفاهیمی مثل خدا و مذهب و دستوراتی مثل تعالیم اسلامی، چنان در ذهن پذیرنده و شفاف کودک که هنوز سنگینی و تیرگی گناهان ظرفیت‌های فکری و مغزی او را آلوده نکرده است، جای می‌گیرد که امکان شک و تردید در این زمینه برای او در آینده بسیار کاهش می‌یابد.

جدای از فراگیری اعمال ظاهری نماز، کودک باید بداند که در ورای این اعمال چه اعتقاد و احساسی نهفته است و چه چیزی موجب می‌شود که مسلمانان هر روز 5 بار به سوی کعبه حرکاتی را انجام دهند که ممکن است در نظر او بی‌معنی جلوه کند. این مقصود را باید با آموزش‌های ساده و توضیح مفهوم تشکر و سپاس‌گزاری و کاربرد آن برای کودکان مشخص کرد (باهنر، 1388: 263).

برخی از افراد نماز کودکان را نوعی سرگرمی می‌دانند و آن را فاقد ثواب و اجر الهی می‌شمارند. حال آنکه چنین نیست و قطعاً عبادت در کودکی نیز حسناتی به همراه دارد. خوب است بدانیم که واجبات بزرگ‌سالان و اعمال مستحبی آنان برای کودکان مستحب است و گناهان آن‌ها برای کودکان مکروه است و مباحات برای هر دو مباح به حساب می‌آید (ایمانی، 1382: 10تا 17).

اگر والدین که الگوهای عملی برای کودکان و نوجوانان هستند، برای نماز اهمیت ویژه‌ای قائل شوند و در این اندیشه پایدار و ثابت‌قدم بمانند، فرزندان ایشان نیز به سوی نماز گرایش پیدا می‌کنند و به آن رو می‌آورند. وقتی کودک از همان آغاز کودکی خویش، بارها و بارها مشاهده کند که پدر و مادر مهربان و دلسوز و محبوب او در خانه، سفر، گردش، میهمانی، کار و در هر وضعیتی به ندای اذان و اقامۀ نماز بیش از هر چیز دیگر اهمیت می‌دهند و بزرگترین رسالت خود را به هنگام اذان، تحت هر شرایطی نمازخواندن و سخن‌گفتن با خدا می‌دانند، بدون تردید، نگرش و روش برداشت آن‌ها از نماز نیز چنین خواهد بود (بافکار، 1386: 56). برای نماز‌خوان‌کردن کودکان می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

1. انگیزش
این روش در مراحل ابتدایی نمازگزاری فرزندان بسیار کارساز است. تشویق، تأیید، پاداش و هدیه‌دادن، از ابزارهای این روش است که والدین می‌توانند در تربیت دینی و جذب فرزندانشان به نماز از آن بهره بگیرند. در مراحل اولیۀ نمازگزاری، وقتی کودک روی زمین دراز می‌کشد و صورت خود را به سجاده و مُهر می‌مالد، به جای آنکه پای او را گرفته، حالت او را به صورت سجدۀ بزرگ‌سالان درآوریم، بهتر است همان رفتار کودکانۀ او را تشویق و تأیید کنیم. تشویق، سبب می‌شود که این رفتار مطلوب بارها و بارها تکرار شود.

2. عبادت جمعی و تأثیر آن در نمازخوانی فرزندان
برای آنکه پدر و مادر از پس نقش الگویی و آموزشی خود به‌خوبی برآیند، بهتر است به همراه فرزندان و دیگر اعضای خانواده، فریضۀ نماز را به‌صورت دسته‌جمعی به جا آورند. بدین‌ترتیب، هم امکان سهل‌انگاری در نماز به کمترین اندازه می‌رسد و هم فریضۀ دینی به شکل گروهی و منظم انجام می‌گیرد. همچنین این کار سبب افزایش ارتباط عاطفی و روحیۀ هم‌دلی و هم‌بستگی میان اعضای خانواده می‌شود.

3. پرهیز از رفتارهای ناخوشایند
والدین برای واداشتن کودکان به نماز نباید رفتارهای ناخوشایند از خود نشان دهند تا کودک از انجام فرایض دینی زده نشود. مانند:

ـ اعمال قدرت و مجبورکردن کودک به نماز؛

ـ گرفتن وقت تفریح کودک مانند: وقت بازی و تماشای فیلم، به‌انگیزۀ نمازخواندن آن‌ها؛

ـ مقایسۀ فرزندان خود با سایر کودکان نمازخوان؛

ـ دعوت کودک به نماز در زمانی که به تازگی تنبیه شده است؛

ـ خسته‌کردن کودک یا نوجوان با برنامه‌های اضافی و تعقیبات نماز.

4. گفت‌وگو با فرزندان
اگرچه در تربیت الگویی، والدین باید بیشتر بکوشند به‌طورغیرمستقیم با رفتار خویش، فرزندان خود را به نماز و یادگیری آن علاقه‌مند کنند، گاهی آن‌ها به‌سادگی و آسانی حاضر به اصلاح رفتار خویش دربارۀ نماز نیستند. ازاین‌رو، والدین باید با دلیل و استدلال قوی بتوانند از راه گفت‌وگو و بحث‌کردن به شکلی محرمانه، رفتار او را اصلاح کنند (بافکار، 1386: 56).

5. تبشیر و انذار
یکی از روش‌های تربیتی پیامبران الهی برای هدایت مردم به سوی ارزش‌های الهی، بشارت‌دادن بوده است؛ یعنی به مردم بشارت می‌داده‌اند که بعد از انجام این تکالیف چه عطایایی نصیب شما می‌شود. با استفاده از این روش و بشارت‌دادن فرزندان به عواقب نیکوی اقامۀ نماز، می‌توان گامی مهم برای نمازخوان‌کردن کودکان برداشت.

انذار را به خبردادنی که همراه با ترساندن باشد، معنا کرده‌اند. مقتضای عدل الهی این است که پیش از وقوع مجازات، آگاهی کافی دربارۀ آن ایجاد شود؛ زیرا کسی حقیقتاً بایدمجازات شود که از روی آگاهی و عمد به کار خلاف دست زند. بر حسب طبیعت انسانی و اقتضای سن، والدین می‌توانند فرزند را از عاقبت ترک نماز و سبک‌شمردن آن انذار کنند و به سوی نماز سوق دهند. به نظر می‌رسد روش تبشیر و انذار برای کودکانی که معنای آن را درک می‌کنند، مناسب است و برای کودکان در سنین پایین کارایی ندارد (خلجی، 1384: 48).

6. هماهنگی خانه و مدرسه و جامعه در آموزش مسائل دینی
یكی از عوامل مؤثر در تكوین شخصیت علمی و معنوی و جسمی كودك، ایجاد هماهنگی و همكاری مثبت و سازنده بین خانه و مدرسه و جامعه است. برای رسیدن به اهداف تربیت دینی و ترویج فرهنگ نماز، همكاری همۀ ارگان‌ها و نهادها، به‌ویژه نهادهای فرهنگی و تربیتی ضرورت دارد. خانه و مدرسه و جامعه در انجام‌دادن وظایف تربیتی و پرورش مسائل دینی، مكمل یكدیگرند.

لازم است، تلاش دست‌اندركاران تعلیم و تربیت بر این باشد كه پیوندی واقعی (نه ظاهری و صوری) بین خانه و مدرسه و جامعه ایجاد كنند. با این‌گونه پیوند، هم خانه به فضایی اسلامی و آكنده از ارزش‌های معنوی تبدیل می‌شود و هم مدرسه، نقش سازنده و هدایتگری درزمینۀ ارزش‌های دینی می‌یابد. ازاین‌رو، با هماهنگی و یكسانی فضای حاكم و ارزش‌های معنوی و دینی در خانه و مدرسه، بسیاری از تعارضات و مشكلاتی كه ممكن است برای كودكان درنتیجۀ ناهماهنگی بین خانه و مدرسه و جامعه ایجاد شود، برطرف می‌شود (مطهری، 1379: 21).

منبع: farhangnews.ir

ویدیو مرتبط :
طوطی نمازخوان

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

20 نکته برای کودکانی که کم غذا می خورند

 

آیا کودک شما عادت دارد کم غذا بخورد؟در این مقاله راه کارهایی را به شما توصیه می کنیم تا عادات تغذیه ای فرزندتان را بهبود ببخشید.

این نکات را برای پیشگیری از دعواهایی که هنگام صرف غذا اتفاق می افتند،بکار بگیرید.
کودک پیش دبستانی شما طی دو روز گذشته به خوردن هر چیزی به جز ساندویچ کره بادام زمینی دست رد گذاشته است،و کودک نو پای شما به جای خوردن هر چیزی بازی می کند.با این موارد آشنایید،درسته ؟ اگر تغذیه ی کودکان معضل بزرگی در خانه ی شماست،شما تنها نیستید . بسیاری از پدر و مادرها نگران خوردن یا نخوردن بچه هایشان هستند.به هرحال،بیشتر بچه ها در طول هفته،مقدار زیادی غذا و چیزهای جور و واجور در رژیم غذایی خود دریافت می کنند.

 

 

 

 

1- به گرسنگه بودن یا نبودن کودک خود احترام بگذارید:

بچه های کوچک تنها زمانیکه گرسنه هستند دوست دارند غذا بخورند.اگر کودک شما گرسنه نیست، او را مجبور به خوردن غذا یا تنقلات نکنید.

 

 

2- خونسرد باشید:

 

اگر کودک شما احساس کند که شما از عادت غذا خوردن او ناراضی هستید،ممکن است این موضوع منجر به یک معضل شود.تهدید و تنبیه فقط به مشکل می افزاید .

 

 

3- نگاهتان به ساعت باشد:

 

آب میوه و تنقلات حداقل یک ساعت قبل از غذا.اگر کودک شما گرسنه به سر میز بیاید،اشتهای بیشتری برای خوردن خواهد داشت.

 

 

4- زیاد انتظار نداشته باشید:

 

بعد از دو سالگی،رشد کمتر،اغلب اشتهای کودک را کاهش می دهد.ممکن است فقط با خوردن چند لقمه احساس سیری بکند.

 

 

5- کالری های مایع را محدود کنید:

 

محصولات لبنی کم چربی یا بدون چربی و آب میوه ی 100% می تواند بخش مهم یک رژیم سالم باشداما اگر کودک شما با شیر یا آب میوه سیر شود ممکن است دیگر جایی برای خوردن غذا یا خوراکی نداشته باشد.

 

 

6- از کم شروع کنید:

 

چندین غذا را به اندازه کم به او بدهید.بگذارید کودک شما انتخاب کند که چه غذایی می خواهد بخورد.

 

 

7- از مجبور کردن او برای تمیز کردن ظرف غذای خود بپرهیزید:

 

کودک خود را مجبور به تمیز کردن ظرف غذایش نکنید.این تنها به مشکل دامن می زند یا آن را بیشتر می کند و تبدیل به یک دعوا ،آن هم بر سر غذا می شود.به جای آن،بگذارید کودک هر زمان که احساس سیری کرد،کنار برود.

 

 

8- طعم غذا را رها کنید:

 

فقط درباره ی رنگ،شکل،بو و ترکیبات غذا صحبت کنید نه اینکه آیا طعم آن خوب است یا نه .

 

 

9- وقتی یک غذای جدید را به او می دهید صبور باشید:

 

بچه های کوچک اغلب غذاهای جدید را لمس یا بو می کنند و حتی ممکن است یک کمی از آن را در دهان خود نیز بگذارند و دوباره آن را دربیاورند.شاید کودک شما نیاز به این داشته باشد که قبل از خوردن اولین لقمه از غذای جدید،چندین بار آن را جلویش بگذارید .

 

 

 

 

10- غذای صبحانه را به جای شام بخورید:

چه کسی گفته است که برشتوک و کیک فقط برای صبحانه است ؟تفاوت صبحانه،ناهار و شام ممکن است برای کودک شما ضرر داشته باشد.

 

 

11- آن را با شوخی و تفریح همراه کنید:

 

کلم بروکلی و دیگر سبزیجات را با یک برش یا سس خوش طعم سرو کنید.غذا را مثل کلوچه به اشکال مختلف برش بزنید.

 

 

 

12- از خود کودک کمک بگیرید:

 

در فروشگاه از کودک بخواهید که در مورد انتخاب میوه ها،سبزیجات و دیگر غذاهای سالم به شما کمک کند .هرگز چیزی راکه نمی خواهید کودک شما بخورد،نخرید.در خانه کودک را به شستن و خردکردن سبزیجات یا چیدن میز تشویق کنید.

 

 

13- یک نمونه از غذاهای خوب را درست کنید:

 

اگر انواع غذاهای سالم را می خورید،کودک شما بیشتر تمایل دارد طبق خواسته او عمل کنید.

 

 

14- آب زیرکاه باشید:

 

مقداری کلم بروکلی یا فلفل سبز خرد شده به سس ماکارونی اضافه کنید،ارزش غذایی برشتوک را با تکه های میوه بالا ببرید یا کمی کدوی رنده شده را با خوراک گوشت یا سوپ مخلوط کنید.

 

 

15- آن را جداگانه درست کنید :

 

اگر کودک شما علاقه ای ندارد که مواد اولیه گوناگون را با هم داخل یک غذا بکار ببرید،غذای مخلوط درست نکنید.مخلفات ساندویچ را بیرون نان قرار بدهید یا مواد اولیه سالاد یا خوراک گوشت را جداگانه سرو کنید.

 

 

16- طبق روال هر روز عمل کنید:

 

غذا و خوراکی ها را هر روز حدود همان ساعت سرو کنید.اگر در دیگر وقتها آشپزخانه بسته است، کودک شما ممکن است تمایل پیدا کند که غذا یا خوراکی که به او می دهید را بخورد .

 

 

17 - چیزهایی که حواس او را پرت می کند را کم کنید:

 

هنگام غذا خوردن،تلویزیون را خاموش کنید و کتاب یا اسباب بازی روی میز نگذارید.

 

 

18- دسر را به عنوان جایزه به آنها ندهید:

 

ندادن دسر،این پیام را به کودک منتقل می کند که دسر بهترین غذا است که فقط اشتهای او برای شیرینی را افزایش می دهد.شما شاید یکی دو شب در هفته را برای خوردن دسر انتخاب کنید و بقیه ی روزهای هفته آن را رها کنید یا اینکه میوه،ماست یا دیگر غذاهای سالم را به عنوان دسر بدانید.

 

 

19- انتظار این را داشته باشید که برخی از غذاها را ترجیح بدهد:

 

هنگامی که بچه ها بزرگ می شوند دیگر کمتر دوست دارند به غذا ناخنک بزنند.اما هر کسی یک غذای خاصی را ترجیح می دهد.انتظار نداشته باشید که کودک شما همه ی غذاها را دوست داشته باشد.

 

20- بدانید که چه موقع به کمک شما نیاز دارد :

 

اگر کودک شما پرانرژی بوده و رشد سریعی دارد احتمالاً درست غذا می خورد.اگر نگران این هستید که کم غذا خوردن کودکتان با رشد او موافق باشد یا غذاهای خاصی او را مریض می کند،با پزشک کودک خود مشورت کنید.