چطور کودکانتان را خوش اشتها کنید

 

 

 قبل از پرداختن به دلایل عمده بی‌اشتهایی كودكان بر این موضوع تاكید می‌شود كه رشد سریع نوزادان در سال دوم و سوم نسبت به سال اول زندگی كه وزن تولدشان به 3برابر افزایش می‌یابد (یعنی حدود 9تا 11 كیلوگرم) و همچنین افزایش قدی بین 25 تا 30 سانتی‌متر نسبت به قد زمان تولد خود دارند، بسیار كاهش می‌یابد و این تفاوت سرعت وزن‌گیری و افزایش قد طبعا در میزان نیاز آنها به مقدار انرژی و مواد مغذی و حجم غذای خورده شده آنها نیز تاثیر گذاشته و كم‌غذایی آنها را موجب می‌شود كه نباید با بی‌اشتهایی یا كم‌اشتهایی اشتباه گرفته شود؛ اگر شما عزیزان به ریشه‌یابی علل به وجودآورنده بی‌اشتهایی پی برده و این عوامل را از پیش پای خود بردارید، خواهید دید كه چه ساده، روند رشد و بالندگی بچه در چارچوب ظرفیت‌های ژنتیك بهتر از سابق خواهد شد و علاقه او به غذاهای مختلف نمود خواهد یافت.

 از غذاهای مناسب هرسن استفاده کنید
در پایان ششمین ماه زندگی نوزادان یعنی نیمه دوم سال اول زندگی، باید به صورت سیستماتیك و برنامه‌ریزی شده تغییراتی در نوع و قوام غذای روزانه كودكان به عمل آورده شود یعنی نه‌تنها به‌طور تدریجی به تنوع مواد غذایی دریافتی كودك اقدام شود، بلكه قوام آنها نیز از حالت مایعات صرف به سوی غذاهای سفت‌تر تغییر یابد. در آغاز با دادن فرنی رقیق یا حریره بادام به صورت تدریجی اولین قدم در تغییر یكنواختی و قوام غذاها برداشته می‌شود. حال اگر در سال دوم زندگی نیز به جای تغذیه بچه با غذاهای مناسب این سن و سال فقط حریره بادام ، فرنی و سوپ داده ‌شود، به‌طور حتم مورد استقبال و علاقه كودك قرار نخواهد گرفت.
در دادن شیرمادر  افراط نکنید
 گاهی عده‌ای از شما عزیزان تصور می‌كنید هرچه بچه شیر بیشتری بخورد، برای رشد و نمو او مفیدتر خواهد بود. گرچه شیر مادر یا فرمولا در سال دوم نیز از ارزش بالایی برخوردار است ولی در سال دوم زندگی وعده‌های اصلی روزانه باید به‌طور مرتب از غذاهای مناسب این سن و سال تامین شود ولی در میان وعده‌ها و شب‌ها بچه را باید از شیر مادر بهره‌مند کرد. توجه كنید كه دادن شیر مادر به تنهایی به جای غذاهای مغذی قادر به تامین نیاز رشدی بچه نخواهد بود؛ چه رسد به پر كردن معده كوچك كودك با انواع جوشانده‌ها یا شیرخشك یا شیرگاو كه علاوه بر زمینه‌سازی كم‌خونی ناشی از كمبود آهن، عامل بی‌اشتهایی كودك و چه بسا ابتلای او به عفونت‌های گوارشی خواهد شد.
بگذارید با غذا بازی کند
*درقبال وقت‌گذرانی كودك هنگام غذا خوردن كه در حد معقول، طبیعی تلقی می‌شود، نباید بچه را وادار به خوردن سریع كرد زیرا با ایجاد واكنش منفی، او را به وقت‌گذرانی بیشتر هدایت خواهید كرد. كودكان در سنین 9ماهگی تا پایان 5/2سالگی با غذا بازی می‌كنند و می‌خواهند كه با انگشتان خود غذا را لمس كنند. در این سنین دادن مواد غذایی انگشتی مثل كتلت، شامی و كوكو سیب‌زمینی یا بر‌ش‌های كوچك از ساندویچ‌های تهیه شده در منزل تحت نظارت مادر هیچ اشكالی نخواهد داشت. ضمنا شكایت همیشگی شما از نحوه غذا خوردن و عدم رغبت بچه به غذاهای داده شده، كودك را متوجه خواهد كرد كه قادر است از این حربه استفاده كرده و خواسته‌‌های خود را به پدرومادر تحمیل كند.
*مطمئن باشید كودكان به عكس‌العمل‌های شما در قبال خوردن یا نخوردن ماده‌ای یا انجام یا عدم انجام عملی كاملا واقفند و آگاهی دارند و از این طریق انتقام زورگویی‌ها و مجبور ساختن به انجام عملی كه برخلاف میل و خواسته‌شان باشد را می‌گیرند و از حرص خوردن و عصبانیت درونی شما كاملا اطلاع دارند و از اینكه توانسته‌اند چنین موفقیتی را با نخوردن غذایی یا عدم انجام عملكردی به دست آورند، غرق لذت می‌شوند. خونسردی و عدم نشان دادن عكس‌العمل مثبت یا منفی‌شما در برابر چنین عملكردی، نتایج شگفت‌انگیزی را موجب خواهد شد.
*با مشاركت كودك خود در خوردن غذا به هر نحوی كه دلخواهش باشد و هر زمانی كه میل دارد، حس استقلال‌طلبی و اتكا به نفس او را تقویت كنید؛ باور كنید در مدت زمان كوتاهی بچه شما قادر خواهد بود به طور دقیق لیوان و قاشق خود را مورد استفاده قرار دهد، ریخت‌و‌پاش‌های فعلی او را تحمل كنید و اجازه دهید به‌تدریج رفتارهای تغذیه‌ای و منش‌های رفتاری او تكامل و پختگی لازم را به دست آورد.
*كودك خود را با بچه‌های هم‌سن و هم‌جنس او مقایسه نكنید؛ برخی كودكان كم‌حركت‌تر یا فعال‌تر، كم‌وزن‌تر یا سنگین‌تر، قد بلندتر یا كوتاه‌تر از دیگران هستند. علت واقعی این تفاوت‌ها به زمینه‌های ژنتیك شاخه پدری و مادری، محیط زندگی و تفاوت سرعت در رشد برنامه‌ریزی شده آنها برمی‌گردد؛ بنابراین بهتر است برای كنترل روند رشد بچه خود به جداول پایش رشد او توجه فرمایید و كودك را با خودش مقایسه كنید. تا زمانی كه روند صعودی در حد مربوط به خودش ملاحظه شود، جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد.
قلق کودکتان را کشف کنید
گاهی رفتارهای مهرآمیز مادر یا بستگان دیگر در قالب دادن هدیه یا خوراندن شكلات، شیرینی،‌ بستنی و انواع نوشیدنی‌های مختلف در میان‌وعده‌ها نمود پیدا می‌كند كه باعث سوق دادن ذائقه كودك به سمت مصرف چنین تنقلاتی می‌شود. دریافت چنین موادغذایی اشتهای كودك را نیز برای میل كردن موادغذایی مفید و مغذی، كمتر کرده و عاملی جهت سر باز زدن كودك از خوردن غذاهای اصلی و اساسی می‌شود و زمینه گرایش او را به مواد شیرین و پرچرب فراهم می‌سازد.
گاهی بچه‌ها از خوردن غذای خاصی خودداری كرده یا علاقه و رغبتی به آن ماده غذایی كه ممكن است خیلی هم ارزشمند باشد، نشان نمی‌دهند؛ وادار کردن اجباری كودك با هر ترفندی به تناول غذایی موجب خواهد شد كه در سنین بعدی نیز از خوردن چنین غذایی خودداری كند. بهتر است بدون هیچ‌گونه عكس‌العملی از دادن آن خودداری كنید ولی در آینده با مخلوط ساختن آن با سایر غذاهای موردعلاقه كودك،‌ او را به‌تدریج به قبول چنین غذایی راغب كنید؛ عدم پافشاری و اجبار کردن كودك به بیشتر خوردن یا تمام كردن به موقع غذا موجب خواهد شد كه او به نیازهای واقعی خود به غذا پاسخ گوید.
گاهی بچه‌ها به علت دیر خوابیدن شبانه، خستگی یا خواب‌آلودگی، اشتهایی به خوردن وعده‌های غذایی از خود نشان نمی‌دهند، بهتر است به جای اصرار و پافشاری، چند دقیقه‌ای قبل از دادن غذا، بچه را به غذا خوردن فراخوانده و پس از شستن دست و روی او برای برطرف كردن هیجان و خستگی‌اش، اقدام به غذا دادن كنید.
آغاز حس استقلال‌طلبی در سال‌های دوم و سوم زندگی موجب بروز واكنش‌های منفی می‌شود؛ مثلا كودك در قبال اصرار بی‌حد و وادار کردن اجباری به خوردن ماده غذایی خاص یا انجام عمل معین و مشخص، از خود عناد و سرپیچی نشان خواهد داد. برعكس منع كردن شما از خوردن ماده‌ای یا انجام كار و عمل معینی او را حریص‌تر به خوردن آن غذا یا انجام عمل منع شده می‌كند.
با تغذیه مناسب کودک شما رشد خواهد کرد
گاهی در مسیر رشد و افزایش ماه‌ها و سال‌های زندگی كودك، عوامل و عوارضی مثل دندان درآوردن، ابتلا به بیماری‌های عفونی،‌ اسهال و استفراغ وجود دارد؛ بنابراین نوساناتی در افزایش صعودی وزن به صورت خط‌ مستقیم یا حتی به صورت نزولی در مسیر رشد به چشم خواهد خورد كه كاملا موقتی است و به‌زودی با تغذیه مناسب و متعادل، واماندگی رشد قدی و وزنی جبران خواهد شد ولی اگر این روند كماكان ادامه داشته باشد باید با مشورت پزشك معالج یا متخصص تغذیه كودكان علت‌یابی و چار‌ه‌جویی شود.
كمبود بعضی از ریزمغذی‌ها مثل كم‌خونی ناشی از فقرآهن یا كم‌كاری تیروئید، كمبود روی یا بیماری‌های روماتیسمی، نارسایی‌های قلبی، اختلالات غدد درون‌ریز، عدم دریافت تمامی مواد مغذی و املاح یا افزایش مصرف ویتامین‌های a و d و مسمومیت‌های ناشی از آنها یا سایر مسمومیت‌ها با فلزات سمی از جمله جیوه یا سرب، عوامل ایجادكننده بی‌اشتهایی‌های مرضی بوده و باید سریعا تحت نظر متخصص كودكان نسبت به تشخیص و درمان آنها اقدامات لازم به عمل آید.
چرا کودکتان کم اشتهاست؟
علاوه‌بر بیماری‌های جسمی، محروم شدن بچه از مهر و عاطفه پدری و مادری یا هر دوی آنها یا دوری از یكی یا هر دو تاثیر مستقیم و بسیار چشمگیری در خورد و خوراك و اشتهای بچه داشته و آثار آن به صورت احتمالی در روند رشد نمایان می‌شود.  توجه داشته باشید علاوه بر علل رفتاری در قبال بی‌اشتهایی كودكان، نباید سایر عوامل تاثیر‌گذار را نیز دست‌كم گرفت و به آنها بی‌اعتنایی نشان داد؛ گرچه این اختلالات نادر است و شیوع كمتری دارد ولی به هرصورت آگاهی شما بزرگواران از علل زیر و چاره‌اندیشی به موقع و اقدام سریع، خالی از لطف نخواهد بود.  اولین عامل غیر رفتاری در ایجاد بی‌اشتهایی، ابتلای حاد كودك به عفونت‌های مختلف در اندام‌های گوارشی، ریوی یا گوش میانی است كه سریعا با مشورت متخصص كودكان باید چاره‌اندیشی شود. علاوه‌بر‌ عفونت‌های حاد، عفونت‌های مزمن یا مصرف دائمی بعضی از داروها مثل ضدتشنج‌ها و ضدافسردگی و ضدحساسیت‌ها یا سایر داروهای تجویزی متخصص كودكان نیز در قبال اشتها تاثیرگذار بوده و باید چاره‌اندیشی شود.

منبع:مجله ایده آل

 

ویدیو مرتبط :
خوش اشتها

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

چگونه کودکتان را خوش اشتها کنید؟

کودکان باید هر سه تا چهار ساعت یک بار مواد غذایی مصرف کنند

 

 کودکتان خوب غذا نمی‌خورد؟ تمایلی به خوردن میوه، سبزیجات یا مکمل‌های غذایی از خود نشان نمی‌دهد؟ در این صورت ممکن است دچار استرس شوید. با خود فکر می‌کنید که کودکتان ممکن است دچار سطحی از سوء تغذیه شده و بدین ترتیب نتواند منحنی رشد خوبی داشته باشد. در این مقاله راهکارهای ساده‌ای به شما ارایه می‌کنیم که استفاده از آنها می‌توانید کودک را برای بهتر خوردن ترغیب کنید.

برای تغذیه کودک برنامه داشته باشید
یادتان باشد کودکان باید هر سه تا چهار ساعت یک بار مواد غذایی مصرف کنند. در واقع می‌توان اینگونه تصور کرد که به جز سه وعده غذایی اصلی که برای همه شناخته شده و قابل قبول است، کودک به دو وعده میان غذا یا همان اسنک‌ها و مقادیر زیادی میوه نیاز دارند که باید آنها را در حد فاصل وعده‌های اصلی مصرف کند. این شما هستید که باید برای غذاخوردن کودکتان برنامه‌ریزی ساده‌ای داشته باشید. تنها در این صورت است که بدن او به گونه‌ای متوازن تمام گروه‌های غذایی مورد نیاز را دریافت می‌کند.

 

 از غذاهای مناسب هرسن استفاده کنید
در پایان ششمین ماه زندگی نوزادان یعنی نیمه دوم سال اول زندگی، باید به صورت سیستماتیک و برنامه ریزی شده تغییراتی در نوع و قوام غذای روزانه کودکان به عمل آورده شود یعنی نه تنها به طور تدریجی به تنوع مواد غذایی دریافتی کودک اقدام شود، بلکه قوام آنها نیز از حالت مایعات صرف به سوی غذاهای سفت تر تغییر یابد. در آغاز با دادن فرنی رقیق یا حریره بادام به صورت تدریجی اولین قدم در تغییر یکنواختی و قوام غذاها برداشته می شود. حال اگر در سال دوم زندگی نیز به جای تغذیه بچه با غذاهای مناسب این سن و سال فقط حریره بادام ، فرنی و سوپ داده شود، به طور حتم مورد استقبال و علاقه کودک قرار نخواهد گرفت.
 

در دادن شیرمادر افراط نکنید
گاهی عده ای از شما عزیزان تصور می کنید هرچه بچه شیر بیشتری بخورد، برای رشد و نمو او مفیدتر خواهد بود. گرچه شیر مادر یا فرمولا در سال دوم نیز از ارزش بالایی برخوردار است ولی در سال دوم زندگی وعده های اصلی روزانه باید به طور مرتب از غذاهای مناسب این سن و سال تامین شود ولی در میان وعده ها و شب ها بچه را باید از شیر مادر بهره مند کرد. توجه کنید که دادن شیر مادر به تنهایی به جای غذاهای مغذی قادر به تامین نیاز رشدی بچه نخواهد بود؛ چه رسد به پر کردن معده کوچک کودک با انواع جوشانده ها یا شیرخشک یا شیرگاو که علاوه بر زمینه سازی کم خونی ناشی از کمبود آهن، عامل بی اشتهایی کودک و چه بسا ابتلای او به عفونت های گوارشی خواهد شد.

غذاهای جدید را به تدریج وارد رژیم غذایی کنید

 

کودک را مجبور به خوردن نکنید‌‌‌
شما به عنوان والدینی که خود را در برابر کودک مسؤول می‌دانید موظف هستید مواد غذایی مورد نیاز بدنش را همچون سایر نیازهایش فراهم کنید. اما اینکه او نمی‌خورد یا فعلا تمایلی به خوردن ندارد بحثی دیگر است که شما نمی‌توانید کار زیادی در این زمینه انجام دهید.  به خاطر داشته باشید اگر اجباری در کار باشد، کودک به جای تمایل پیدا کردن به خوردن غذاها، مقاومت می‌کند. شما وظیفه خود را انجام دهید و شرایط خوردن یک وعده غذایی کامل را برای کودک فراهم کنید. پس از گذشت مدتی آرام آرام به سمت غذا می‌رود.

 

قلق کودک​تان را کشف کنید
 گاهی رفتارهای مهرآمیز مادر یا بستگان دیگر در قالب دادن هدیه یا خوراندن شکلات، شیرینی، بستنی و انواع نوشیدنی های مختلف در میان وعده ها نمود پیدا می کند که باعث سوق دادن ذائقه کودک به سمت مصرف چنین تنقلاتی می شود. دریافت چنین موادغذایی اشتهای کودک را نیز برای میل کردن موادغذایی مفید و مغذی، کمتر کرده و عاملی جهت سر باز زدن کودک از خوردن غذاهای اصلی و اساسی می شود و زمینه گرایش او را به مواد شیرین و پرچرب فراهم می سازد.

گاهی بچه ها از خوردن غذای خاصی خودداری کرده یا علاقه و رغبتی به آن ماده غذایی که ممکن است خیلی هم ارزشمند باشد، نشان نمی دهند؛ وادار کردن اجباری کودک با هر ترفندی به تناول غذایی موجب خواهد شد که در سنین بعدی نیز از خوردن چنین غذایی خودداری کند. بهتر است بدون هیچ گونه عکس العملی از دادن آن خودداری کنید ولی در آینده با مخلوط ساختن آن با سایر غذاهای موردعلاقه کودک، او را به تدریج به قبول چنین غذایی راغب کنید؛ عدم پافشاری و اجبار کردن کودک به بیشتر خوردن یا تمام کردن به موقع غذا موجب خواهد شد که او به نیازهای واقعی خود به غذا پاسخ گوید.
 
گاهی بچه ها به علت دیر خوابیدن شبانه، خستگی یا خواب آلودگی، اشتهایی به خوردن وعده های غذایی از خود نشان نمی دهند، بهتر است به جای اصرار و پافشاری، چند دقیقه ای قبل از دادن غذا، بچه را به غذا خوردن فراخوانده و پس از شستن دست و روی او برای برطرف کردن هیجان و خستگی اش، اقدام به غذا دادن کنید. 

 گاهی بچه ها به علت خستگی یا خواب آلودگی اشتهایشان را از دست میدهند

 
غذاهای جدید را به تدریج وارد رژیم غذایی کنید
به طور طبیعی کودکان نسبت به غذاهای جدید واکنش سردی از خود نشان می‌دهند. آنها نوعی ترس درونی از غذاهای جدید دارند و می‌ترسند که باب میلشان نباشد. پس توصیه می‌کنیم غذاهای جدیدی را که فکر می‌کنید جوانه‌های چشایی کودک را تحریک می‌کند به تدریج وارد رژیم غذایی خانواده کنید تا کودک موضع انفعالی نسبت به آن نگیرد.

همراه کودک آشپزی کنید
یکی از بهترین و هیجان انگیزترین راه‌های ترغیب کردن کودک به خوردن انواع غذاها این است که در صورت امکان او را نیز وارد فرآیند آشپزی کنید. هر از گاهی در طول هفته کودک را صدا زده و از او بخواهید که به عنوان یار کمکی شما را در آشپزی کمک  کند.

بدین ترتیب کودک علاقه زیادی به خوردن غذا و به خصوص غذایی که خود در تهیه کردن آن نقش دارد ایفا می‌کند. حتی می‌توانید بخشی از آماده کردن سالاد (به جز قسمتی که قرار است از چاقو استفاده شود) را که کاری بی خطر است به او محول کنید، البته همواره او را زیر نظر داشته باشید.

 

گردآوری:بخش کودکان صبح بخیر

منبع:

مجله زندگی ایده آل

نی نی بان