کودکان
2 دقیقه پیش | با بطری نوشابه برای پسر کوچولو هواپیما بسازیدبه جای خریدن اسباب بازی های گران قیمت ، می توانید با استفاده از ابزاری که در خانه در اختیار دارید اسباب بازی هایی با کمک فرزندان خود بسازید که هم در هزینه ها صرفه جویی می ... |
2 دقیقه پیش | از رایحه درمانی نوزادان بیشتر بدانیدآیا شما می خواهید برای مراقبت از نوزاد خود، یک رویکرد جامع تری را انتخاب کنید؟ آیا شما به عنوان یک پدر و مادر به دنبال درمان های طبیعی برای بچه های کوچک خود هستید؟ آیا می ... |
چطور از دروغ گفتن کودکان جلوگیری گنیم
مادر: دختر 4 ساله من، سارا مدام دروغ می گوید. هر کار اشتباهی که انجام می دهد قبول نمی کند و آنرا مخفی می کند و می گوید من آنرا انجام نداده ام. چه طور می توانیم با او رفتار کنیم؟
کارشناس: معمولا بچه ها در سنین 5-2 سالگی مرز بین واقعیت و خیال را نمی دانند و بعضی حرف هایی را که می زنند به خاطر این نیست که می خواهند دروغ بگویند بلکه چون مرز واقعیت و خیال را نمی دانند آنرا بیان می کنند.
کارشناس: فرزند شما آخرین باری که دروغ گفت چه اتفاقی افتاده بود؟
مادر: چند روز پیش بدون اجازه شکلات خورده بود و من درحالیکه می دیدم که دور دهنش شکلاتی است می گفت من شکلات نخورده ام. دیروز هم در حالیکه آچار پدرش در دستش بود می گفت که من آچار را برنداشته ام.
کارشناس: خیلی وقت ها بچه ها می خواهند حقایق را به گونه ای دیگر عنوان کنند و دروغ می گویند چون می ترسند تنبیه شوند. والدینی که بچه را زیاد تنبیه می کنند احتمال اینکه دروغ گفتن های بچه افزایش یابد بیشتر است. بعضی وقت ها هم والدین به گونه ای از او سوال می کنند یا توضیح می خواهند که واقعا چاره ای به جز دروغ گفتن برایش نمی ماند.
وقتی که شما متوجه شدید که شکلات خورده به او چه گفتید؟
مادر: از او پرسیدم که شکلات خوردی؟ گفت: نه. گفتم چرا، تو شکلات خوردی. هم دور دهنت کثیف است و هم دستانت ولی می گفت: نه. من به او گفتم: تو دروغ می گویی و او مدام انکار می کرد.
کارشناس: وقتی می بینید که شواهدی هست دال بر شکلات خوردن بچه به جای اینکه از او سوال بپرسید در حالیکه جوابش را می دانید، بهتر است به ص.رت جمله خبری آنرا عنوان کنید. یعنی بگویید از اینکه بدون اجازه شکلات خوردی ناراحت شدم. خیلی وقت ها طرز سوال کردن والدین بچه را مجبور به گفتن دروغ می کند. پس بهتر است که نوع واکنش خود را تغییر دهید.
مادر: بچه ها چرا دروغ می گویند؟
کارشناس: گاهی اوقات به خاطر ترس از تنبیه شدن و گاهی وقت ها به خاطر اینکه دوست ندارند پدر و مادرشان ناراحت شوند. چون در این سن خیلی برایشان مهم است که کارهای خوب انجام دهند.
مادر: ریشه این دروغ گفتن از کجا شروع می شود؟ حتی اگر والدین نسبت به اشتباه فرزندشان منعطف باشند باز هم احتمال دروغ گفتن در دفعات بعد وجود دارد؟
کارشناس: همانطور که اشاره شد بچه ها در این سن فرق بین واقعیت و خیال را درست متوجه نمی شوند و با بالا رفتا سن بهتر عمل می کنند. یکی از راهکارها این است که از طریق کتاب خواندن، برنامه های تلویزیون و بازی های مرتبط فرق بین تخیل و واقعیت را به او نشان دهیم. باری مثال وقتی برنامه تام و جری را نگاه می کند و می بیند که گربه زیر قلتک آسفالت می رود و صاف می شود و دوباره زنده می شود و راه می رود باید برایش توضیح دهیم که اصلا امکان ندارد در واقعیت چنین اتفاقی رخ دهد. یکی دیگر از دلایل تقلید از بزرگتر هاست. اگر می خواهید فرزندتان دروغ نگوید پس باید والیدنی دروغ گو نباشید. حتی دروغ هایی که اصطلاحا مصلحتی و ساده است.
مادر: چگونه باید رفتار کنیم که فرزندمان دروغگو تربیت نشود؟
کارشناس: باید در ابتدا مفاهیم حقیقت را به او یاد بدهیم. از طریق آموزه هایی که از بالا به آن اشاره شد. هرجایی که فرزندمان راست گفت باید این ویژگی را تقویت کنیم و او را مورد تشویق قرار دهیم. هیچگاه نباید تشویق ها به گونه باشد که مثلا از یک کار اشتباه او راحت بگزرید. بلکه باید بچه بداند مسئولیت کار اشتباهی که مرتکب شده را بپذیرد. حتی می توانید در ازای رفتارهای خوبی که دارد مثلا وقتی خودش کار اشتباهی را که انجام داده قبل از اینکه ما متوجه شویم بازگو کند او را تشویق کرده و یک ستاره به او بدهیم. سعی کنید اشتباهاتش را با جملات خبری بیان کنید نه جملات سوالی و از همه مهمتر اینکه جریمه دروغ گویی باید از جریمه رفتار اشتباهی که مرتکب شده جدا باشد. یعنی برای خوردن شکلات بدون اجازه یک جریمه و باری دروغ گفتن یک جریمه دیگر در نظر گرفته شود. جریمه های خیلی شدید برای بچه نگذارید. بلکه متناسب با سن و خطایی که از او سر زده باشد. نکته ی دیگر اینکه مدام به او نگویید که تو دروغ می گویی و به او برچسب نزنید. چراکه باعث تثبیت این ویژگی در او می شود و او به مرور باور می کند که دروغگوست. یکی از لذت های بزرگ باری بچه ها تماشای کارتن های خیالی است. اینکه به بچه اجازه بدهیم که با آن فضای خیالی ارتباط برقرار کند با اینکه مفاهیم واقعی و خیالی را برایش تفکیک کنیم با هم فرق می کند. بچه ها باید در کنار تماشای برنامه ها بداند که بسیاری از آنها واقعیت ندارد در غیر اینصورت در یک دنیای خیالی زندگی خواهند کرد که خیلی مناسب نیست. باید بچه را از طریق بازی ها با دنیای واقعی آشنا کنیم. مثلا وقتی پدر با او بازی می کند ادای یک هیولا را در می آورد که می خواهد او را بخورد. شاید بچه در ابتدا بترسد. اما به مرور متوجه می شود که این بازی است و پدرش نمی تواند یک هیولا باشد.
نکته قابل توجه والدین اینکه اگر فرزندتان در جمع دوستان و اطرافیان شما دروغ گفت به هیچ عنوان در جمع نسبت به دروغش واکنش نشان ندهید. چون باعث می شود به مرور احساس بی ارزشی کند. در مقابل بقیه او را سرزنش نکنید و وقتی که با او تنها شدید پیامد رفتارش را به او گوشزد کنید. لزومی ندارد که به خاطر دروغ گقتن احساس منفی به او القا کنید.
یکی از کتاب های مناسب برای والدین مجموعه کتاب های کلیدهای رفتار با کودک و نوجوان است؛ تحت عنوان " راهنمای کامل والدین " که می تواند راهکارهای مناسب در مواجه با رفتارهای نادرست فرزندان را بیانوزد.
منبع:radiosalamat.ir
ویدیو مرتبط :
دروغ گفتن
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
چرا کودکان دروغ میگویند؟
پرسش:
علت دروغگويي كودكان چيست و شيوهي حل اين مشكل از سوي مادر و پدر كدام است؟
پاسخ:
دروغ گفتن كودكان، دلیلهای بسيار متفاوتي دارد. در ميان كودكان كمسنوسالتر، دروغگويي معنايي مشابه آنچه بزرگترها ميشناسند، ندارد بلكه بيشتر جنبهي خيالبافي دارد. بنابراين، قصد آنان هرگز فريب دادن ديگران نيست.
اما عمدهترين دليل دروغ گفتن از سوي كودكان در سنين بالاتر، فشار بزرگترها به آنان براي گفتن جزئيات دقيق يك ماجراست. اين تحت فشار قراردادن، كودكان را وادار به گفتن دروغ ميكند و از اينجا كودكان، دروغگويي را ياد ميگيرند چراكه دروغ گفتن، آنان را از تنبيهشدن بازميدارد و آنان، اين نكته را به تجربه و بر اثر رفتار اشتباه بزرگترها آموختهاند. پس کودک براي گريز از تنبيه شدن و مجازات، دروغ تحويل ميدهد.
درحقيقت، ريشهي بيشتر دروغها بهدليل احساس ناامني و وحشت از مجازات و تنبيه است، بنابراين، چنانچه كودك بهخاطر راستگويي، دربارهي اتفاقي ناخوشايند يا ناشايست، از سوي مادر و پدر و يا بزرگترها تنبيه نشود، به دروغگفتن پناه نميآورد.
هرچه كودك، بزرگتر ميشود، از مسؤوليت اخلاقي بيشتري برخوردار شده و چون دروغگويي، وجدانش را ميآزارد، بنابراين از دروغگفتن، بيشتر پرهيز ميكند.
پرسش:
آيا دروغ گفتن، يك شكل كلي است يا از نظر روانشناسي ميتوان انواعي براي آن درنظر گرفت؟
پاسخ:
خير، يك شكل كلي براي آن نميتوان درنظر گرفت بلكه بايد گفت آنچه كه ما به آن، دروغگويي كودكان اطلاق ميكنيم، بسته به سن، موقعيت و شرايطي كه او در آن قراردارد، متغير است. بنابراين، نميتوان هرنوع گفتهی خلاف واقع از سوي كودك را بهعنوان دروغگويي به معنايي كه بزرگترها از آن استنباط ميكنند، قلمداد كرد.
انواع مهم دروغگويي در كودكان را به صورت زير ميتوان دستهبندي كرد:
1-دروغ براي جلب توجه
زماني كه كودك، توجه مثبت دیگر افراد مانند همسنوسالان و بهخصوص مادر و پدر خود را دريافت نميكند، با دروغگويي و بزرگ جلوهدادن خود، سعي در جلب اين توجه خواهد كرد. فراموش نكنيد كه براي کودکان، گرفتن و جلب توجه مادر و پدر و بزرگترها حتي از نوع منفي آن، بهتر از فقدان هرگونه توجهي است.
2ـ دروغهاي خيالبافانه
اين نوع دروغگويي، مخصوص كودكان كمسنوسالتر و خيالپرداز است. اين نوع خيالبافيها و غيرواقعي بودن آنها را هرگز نبايد به روي آنان آورد و بهعبارتي، بهجاي هرگونه توجه و تمركز، بايد از كنار آنان گذشت.
3ـ دروغبازي
اين نوع دروغ، شبيه نوع قبلي يعني دروغهاي خيالبافانه است كه با آن، كودكان سعي دارند ديگران حوادث تخيلي يا بازيهاي آنان را باور كنند.
4ـ دروغ مبهم
كودك وقتي ناتوان از ابراز احساسها و فکرهای خويش است، با سرهمبندي و بههم چسباندن جملههايي، سعي در بيان آن احساسها دارد اما بزرگترها تصور ميكنند كه او در حال دروغگويي است.
5ـ دروغ انتقامجويانه
اين نوع دروغ، از نفرت و خشم كودك ناشي ميشود.
6ـ دروغ محدود و ساختگي
اين نوع دروغ، بيشتر وقتها از ترس تنبيه، تهديد و توهين مادر و پدر و يا مربيان و بزرگترها صورتميگيرد.
7ـ دروغ خودخواهانه
اين دروغ، حساب شده است و جهت فريب دادن ديگران صورتميگيرد و بهطور معمول براي بهدست آوردن يكچيز يا وضعيت مطلوب از سوي كودك، ابراز ميشود.
8ـ دروغ مصلحتي
كودكان، اين نوع دروغگويي را به حساب خودشان براي مراقبت از دوستي كه در يك وضعيت مشكل قراردارد و تحت فشار است، بيان ميكنند.
9ـ دروغِ عادتي يا عادتشده
اين نوع دروغها به دليل نتيجه گرفتنهاي قبلي از دروغهايي است كه پيش از اين، ابراز شده و بهعنوان يك الگوي رفتاري در دسترس اوست و برايش كاركرد داشته است.
پرسش:
بهترين روش براي پرهيزدادن كودكان از دروغگفتن، به غير از شناسايي دليلها و ريشههاي اين رفتار و تصحيح آنها، چه نوع عملكردي است؟
پاسخ:
مادر و پدر بايد از همان سنين اوليه با ظرافت و هوشياري، متوجه اين رفتار از سوي كودك خود باشند. اگر از همان دوران اوليه، كودك را بهخاطر دروغگويياش مورد طعن، مخالفت و يا استهزا و تنبيه قرارندهيد بلكه با آرامش، مهرباني و صبوري با او در اينباره صحبت كنيد، او نيز بهتدريج از اين نوع رفتار دست برميدارد، ضمن آنكه بايد برخورد مادر و پدر بهگونهاي باشد كه به كودك، احساس شرم و يا گناه تلقين نكنند بلكه زمينههاي بروز رفتار را از ميان بردارند.
مادر و پدر باهوش، بايد كودك خود را نه با دعوا و مشاجره و تنبيه بلكه با بيان مثالهاي خندهدار و شاد، از عواقب نامطبوع دروغگويي آگاه كنند. کودک با هدايت و رهبري صحيح از سوي پدر و مادر، خود را از دروغگويي بينياز ديده، بنابراين، اين عمل را بهعنوان يك الگوي رفتاري، بهكلي از دست خواهد داد چراكه راههاي بهتري براي جلب توجه خويش و يا بيان و ابراز احساسها و عواطف خود پيدا ميكند. به بيان ديگر، او كمكم ميآموزد و در خود، آن را تثبيت ميكند كه نه از ترس تنبيه و قانون و يا مجازات بلكه بهدليل كنترل از درون و وجدان فردياش، از دروغگفتن پرهيز كند.