کودکان
2 دقیقه پیش | با بطری نوشابه برای پسر کوچولو هواپیما بسازیدبه جای خریدن اسباب بازی های گران قیمت ، می توانید با استفاده از ابزاری که در خانه در اختیار دارید اسباب بازی هایی با کمک فرزندان خود بسازید که هم در هزینه ها صرفه جویی می ... |
2 دقیقه پیش | از رایحه درمانی نوزادان بیشتر بدانیدآیا شما می خواهید برای مراقبت از نوزاد خود، یک رویکرد جامع تری را انتخاب کنید؟ آیا شما به عنوان یک پدر و مادر به دنبال درمان های طبیعی برای بچه های کوچک خود هستید؟ آیا می ... |
چالش های رحم جایگزین
براساس آخرین بررسی های انجام شده توسط پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن سینا، 20درصد زوج ها در کشور نابارور هستند و این آمار بیانگر افزایش میزان ناباروری نسبت به گذشته است.
هفته نامه سلامت - مهدیه آقازمانی: براساس آخرین بررسی های انجام شده توسط پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن سینا، 20درصد زوج ها در کشور نابارور هستند و این آمار بیانگر افزایش میزان ناباروری نسبت به گذشته است. در حال حاضر با وجود درمان های پیشرفته ناباروری، بسیاری از زوج های نابارور با یکی از این درمان ها صاحب فرزند می شوند ولی در مقابل، زوج هایی نیز هستند که هنوز درمان های کمک باروری نتوانسته آنها را پدر و مادر کند. یکی از روش هایی که در کشور ما همواره صحبت کردن در مورد آن با حواشی زیادی همراه بوده، استفاده از رحم جایگزین است.
البته این روش سال هاست که در دنیا مطرح شده ولی در کشور ما چندسالی است که سر زبان ها افتاده و همیشه نیز انتقادهای زیادی بر آن وارد بوده است؛ از مسائل شرعی قانونی گرفته تا مسائل مادی و اخلاقی ای که هنوز راه حل قانونی مشخصی ندارند.
این در حالی است که بسیاری از زوج های نابارور به کمک این روش صاحب فرزند می شوند. برای اینکه از چند و چون روش رحم جایگزین اطلاعات کاملی به دست بیاوریم، سراغ دکتر علیرضا میلانی فر، عضو هیات علمی گروه حقوق و اخلاق زیستی پژوهشگاه ابن سینا رفتیم که در طول این گفت و گو مرتب تاکید می کرد به جای واژه رحم اجاره ای بگویید رحم جایگزین و به فردی که رحمش را برای نگهداری جنین اجاره می دهد، بگویید زن صاحب رحم و هرگز کلمه نازا را به جای نابارور به کار نبرید.
قبل از هر موضوع، برایمان بگویید یک زوج نابارور در چه صورتی می توانند از رحم جایگزین استفاده کنند؟
ببینید، من باید قبل از آنکه وارد بحث شوم، بگویم که این قضیه دستورالعمل مشخصی ندارد. روجی که تقاضای استفاده از رحم جایگزین برای فرزندآوری را دارند، در ابتدا باید برای ما مشخص شود که نابارور هستند. براساس تعریف سازمان جهان بهداشت اگر زوجی از نظر کلی سلامت باشند و در سنین باروری قرار داشته و یک سال قصد بچه دار شدن دارند به روش های معمول اقدام به بارداری کرده اند. ولی بارداری اتفاق نیفتاده نابارور محسوب می شوند که این ناباروری به زن و مرد بر می گردد، نه تنها به یکی از آنها، یعنی می گویند زوج نابارورند.
حال اگر زن و شوهری قبلا صاحب فرزند شده اند ولی در حال حاضر نابارور هستند به این مشکل ناباروری ثانویه گفته می شود و در صورتی که از ابتدا بارداری رخ ندهد، ناباروری اولیه خواهید بود. از طرفی برای اینکه واقعه تولد رخ دهد ما نیازمند 4 عامل هستیم؛ اول سلول مردانه یا اسپرم، دوم سلول زنانه یا تخمک، سوم سلول تخم که از ترکیب این 2 سلول به وجود آمده و چهارم محیطی که سلول تخم در آن پرورش پیدا کند.
وقتی بارداری اتفاق نمی افتد، یکی از این 4 عامل دچار اشکال شده یا ممکن است هر 4 تا یا 2 عامل از این عوامل عملکرد اصلی خود را نداشته باشد. درمان به روش رحم جایگزین زمانی اتفاق می افتد که ما به 3 عامل اول یعنی سلول زنانه، سلول مردانه و سلول تخم دسترسی داریم ولی محیطی که باید جنین در آن رشد کند یعنی رحم با اشکال مواجه است. این اشکال ممکن است به گونه ای ظهور پیدا کند که اصلا بارداری اتفاق نیفتد یا اینکه جنین در رحم جایگزین می شود ولی زود از بین می رود.
آیا زمانی که ناباروری زوجین برای شما محرز شد و علت آن نیز اشکال در نگهداری جنین در رحم مادر تشخیص داده شد، شما به زوجی روش رحم جایگزین را پیشنهاد می دهد یا آنها را ابتدا به سمت سایر درمان های ناباروری مانند IVF و IUI سوق می دهید؟
ما در بررسی های اولیه علت ناباروری را مشخص می کنیم و بعد در مورد روش درمان تصمیم می گیریم که این تصمیم گیری در مورد هر زوجین با توجه به شرایط و مشکلشان متفاوت است. مثلا خانمی را در نظر بگیرید که به دلیل تصادف یا به علت تومور مجبور شده رحمش را بردارد، در این صورت نمی تواند به کمک روش های دیگر درمان ناباروری، باردار شود و باید از روش رحم جایگزین استفاده کند.
آیا شما در مرکز درمان ناباروری ابن سینا، افرادی را که کاندیدای رحم جایگزین هستند به زوجین نابارور معرفی می کنید؟
نه! به دلایل مختلف ما این کار را نمی کنیم، زوجین خودشان باید فردی را که تمایل دارد تا فرزند آنها را در رحمش نگهداری کند، پیدا کنند. البته شاید مراکز دیگر این کار را انجام دهند یا مراکزی باشند که این افراد را به زوج ها معرفی کنند. در حال حاضر 70 مرکز درمان ناباروری در کشور وجود دارد. در هر صورت ما خانمی را که زوج ها به ما معرفی کردند از نظر سلامت بررسی می کنیم تا ببینیم کاندیدای مناسبی برای این روش هست یا نه!
قطعا فردی که می خواهد با روش های آزمایشگاهی، جنین تشکیل شده یک زوج را در رحمش نگهداری کند، باید از جهات مختلف بررسی شود. لطفا در مورد ویژگی هایی که یک زن را کاندید برای نگهداری جنین در رحمش می کند؟ توضیح دهید.
زنی که برای نگهداری جنین در رحمش انتخاب می شود، باید سنش کمتر از 35 سال باشد و ترجیح ما در مرکز ناباروری ابن سنیا زیر 30 است. علاوه بر آن باید سابقه یک بارداری موفق را نیز داشته باشد. البته یک دوشیزه می تواند این کار را بکند ولی کار برای ما مشکل تر خواهد شد، چون در آن صورت باید بررسی های بیشتری انجام شود. به همین دلیل ما دوشیزه قبول نمی کنیم؛ چون نمی دانیم می تواند جنین را نگه دارد یا نه. هم چنین زنی که صاحب فرزند است باید سین فرزندش از 10 سال بیشتر و از 3 سال کمتر نباشد.
اگر دارای همسر است، حتما باید همسرش رضایت بدهد و نه خودش و نه همسرش نباید اعتیاد داشته باشند. همچنین زن صاحب رحم باید از سلامت متعارف برخوردار باشد، به گونه ای که ما از نظر بیماری های عفونی مانند ایدز و هپاتیت آنها را بررسی می کنیم، علاوه بر آن بیماری های قلبی و دیابت نیز مورد ارزیابی قرار می گیرند و بعد براساس شرح حال فرد، آزمایش های تکمیلی نیز انجام می شود.
آیا زن صاحب رحم از نظر بیماری های روانی نیز مورد بررسی قرار می گیرد؟
بله، فردی که می خواهد در این فرآیند قرار بگیرد باید از کفایت روانی مناسبی برخوردار باشد یعنی زندگی روزمره و عادی وی به دلیل مشکل های روانی اش مختل نشود. ممکن است فردی دچار استرس باشد ولی بتواند کارهای خودش را انجام دهد ولی اگر مشکل های روانی فرد به حدی باشد که نیاز به دارو و درمانی دارد، ممکن است 2 مشکل به وجود آید؛ اول آنکه دارهای روان پزشکی با هورمون هایی که ما تجویز می کنیم، تداخل دارد و دوم آنکه مصرف این داروها به جنین آسیب می زند، بنابراین سلامت روانی زن صاحب رحم اهمیت زیادی دارد.
آیا زمانی که یک زن واجد شرایط برای رحم جایگزین شناخته شد، فقط یک بار می تواند این مسئولیت را تقبل کند؟
ببینید، بارداری یک ریسک است و این خطر برای هر فردی با توجه به شرایط جسمی و روانی اش وجود دارد، ما بیش از یک بار اجازه این کار را در مرکزمان نمی دهیم، چون سلامت خود فرد هم به مخاطره می افتد. شاید یک زنی بگوید من با تمام خطرها آشنا هستم و دوست دارم این کار را بکنم ولی باز هم ما به دلیل مشکل های زیادی که هم متوجه سلامت آن فرد می شود و هم مشکل های قانونی و اخلاقی که به وجود می آید، بیش از یک بار موافقت نمی کنیم.
یکی از مسایل مهم در مورد استفاده از رحم جایگزین مسایل شرعی و اخلاقی آن است که مشکل های زیادی را ممکن است هم برای زوج ها و هم برای فرد صاحب رحم ایجاد کند. شما در مرکزتان چطور این مشکل ها را مدیریت می کنید؟
بعد از بررسی های انجام شده از زوجین و فرد صاحب رحم یک قرارداد بین طرفین تنظیم می شود و این قرارداد به این منظور تهیه می شود که طرفین نتوانند ادعا کنند که ما اطلاعاتمان در این زمینه کم بود یا در اواسط کار منصرف شوند. البته باید تاکید کنم که هر جور قراردادی که تنظیم شود، هرچقدر هم که طرفین آن را مهر و امضا کنند باز هم باید حسن سلوک داشته باشند و پشتوانه اخلاقی طرفین است که ضامن آن قرارداد است. درست است که استفاده از این روش با مسائل شرعی و اخلاقی مواجه است ولی مهم این است که طرفین بعد از اینکه در این زمینه تحقیق و بررسی کردند و قرارداد را پذیرفتند تحت تاثیر حرف های اطرافیان و دوست و آشنا قرار نگیرند.
شاید بهتر باشد برای روشن شدن موضوع تا حدودی وارد جزییات بشویم. اگر امکان دارد چند نمونه مثال برایمان ذکر کنید تا افرادی که می خواهند از این روش استفاده کنند، علاوه بر آنکه به محاسن آن فکر می کنند، در جریان مشکل های آن نیز باشند.
البته هر روشی مشکل های خاص خودش را دارد و بیان مشکل ها به این معنا نیست که ما روشی را در اینجا رد یا تاکید کنیم ولی ویژگی ای که درمان ناباروری نسبت به درمان سایر بیماری ها دارد، این است که ما برای به نتیجه رسیدن به جای یک نفر با چند نفر در ارتباط هستیم و این کار را مشکل می کند؛ مثلا جزو مفاد اصلی که باید در قرارداد ذکر شود، این است که نباید زنی که صاحب رحم است، در طول مدت بارداری در معرض ضرب و شتم یا دعوا و مرافعه قرار بگیرد ولی ضمانتی برای این قضیه وجود ندارد. ممکن است طی بارداری، زن صاحب رحم دچار بیماری ای شود که هزینه درمان بالایی دارد، حال سوال اینجاست که این هزینه را باید چه کسی پرداخت کند؟
ممکن است همسر فردی که صاحب رحم است رضایت داده باشد که همسرش این مسئولیت را قبول کند ولی بعد از چند ماه منصرف شود و بگوید به دلیل مشکلاتی که برای همسرش ایجاد شده، نمی تواند به وظایفش همانند سابق ادامه دهد، پس من منصرف شدم. حتی می تواند ادعا کند که چون همسرش نمی تواند نیازهای جنسی وی را برآورده کند از رضایت خود صرف نظر می کند. تصور کنید یک زن مجرد، صاحب رحم است و بعد از یکی دو ماه یک خواستگار مستعد پیدا می شود و قصد دارد ازدواج کند و مصرانه تقاضا دارد که بچه را سقط کند.
تصور کنید همه چیز به خوبی پیش رود ولی زن و مردی که جنینشان در رحم زن دیگری است به مسافرت می روند و در مسافرت فوت می کنند، در آن صورت تکلیف فرزندشان چه می شود؟ آیا اقوام آنها حاضرند حضانت بچه را قبول کنند؟ یا اگر زن صاحب رحم در هنگام زایمان فوت کرد، چه باید کرد؟
مشکل هایی که شما به آن اشاره کردید، نشان می دهد با وجود آنکه استفاده از رحم جایگزین وابسته به قرارداد بین زوج ها و صاحب رحم است اما به همان میزان نیز می تواند دستخوش اتفاق هایی شود که بخش زیادی از آن راه حل قانونی مشخصی ندارد ولی این کار تاکنون انجام شده و خیلی ها با این روش بچه دار شدند. شما چه توصیه ای به زوج ها دارید که مشکل ها به حداقل برسد؟
همان طور که گفتم، ما در این زمینه خلا قانونی داریم و بسیاری از مشکل ها هم از همین جا ناشی می شود. مثلا یک مساله مهم در این زمینه شناسنامه نوزادانی است که با این روش به دنیا می آیند. براساس قوانین کشور ما، مادر نوزاد کسی است که بچه را به دنیا آورده، در صورتی که در این روش زنی که زایمان کرده، مادر بچه نیست. در این صورت والدین باید بروند دادگاه و ثابت کنند که پدر و مادر واقعی نوزاد هستند و بعد از طی مراحل قانونی، شناسنامه نوزاد را به نام خودشان بگیرند. بسیاری از مشکل ها به پایبندی اخلاقی طرفین نیز بر می گردد که هرچقدر سلوک اخلاقی بیشتری داشته باشند، مشکل ها کمتر می شوند.
آیا آماری دارید که در مرکز ناباروری ابن سینا سالانه چقدر از زوج ها به روش رحم جایگزین صاحب فرزند می شوند؟
نه، چون بسیاری از زوج ها بعد از اینکه اقدام های اولیه شان را انجام دادند و جنین تشکیل و منتقل شد، دیگر به مراکز ما مراجعه نمی کنند و خودشان اقدام های درمانی را تحت نظر متخصصان خارج از مرکز ما پیگیری می کنند. گاهی نیز متقاضیان شهرستان هستند و بعد به شهر خود باز می گردند، بنابراین آمار دقیقی در این زمینه ندارم ولی می توانم بگویم تعداد افرادی که از این روش استفاده می کنند زیاد نیست.
متوسط هزینه هایی که همسران باید برای استفاده از این روش بپردازند، چقدر است؟
کلیه هزینه های آزمایش های اولیه تکمیلی که فرد صاحب رحم باید انجام دهد به عهده زوج هاست ولی عدد مشخصی ندارد، چون ممکن است یک فرد با 40 هزار تومان آزمایش هایش انجام شود ولی فرد دیگری یکی دو میلیون باید برای آزمایش هایش و هزینه های دارویی بپردازد، ضمن آنکه درخصوص قرارداد نیز اصلا نمی توان عدد مشخصی را بیان کرد. جالب است که در یک مورد فردی صاحب فرزند نمی شد، همکار وی از روی فداکاری به صورت رایگان تصمیم گرفت که جنین آنها را در رحم خود نگه دارد. گاه نیز فرد صاحب رحم با یکی از زوجین نسبت فامیلی دارد و پولی بابت این 9 ماه رد و بدل نمی شود.
مادربزرگی که نوه اش را به دنیا آورد!
سارا کونل زن 35 ساله ای است که به دلیل مشکل های جسمی خاص قادر به نگاه داشتن جنین در رحمش نبود و به همین سبب، مادر 61 ساله اش، کریستین کیسی، قبول کرد نقش رحم جایگزین را برای دختر و دامادش بازی کند. سارا کونل در این باره می گوید: «ابتدا پذیرش این مساله که کسی از اعضای خانواده بخواهد نقش رحم جایگزین را بازی کند، کمی دشوار بود اما با گذشت زمان این مساله برای همه حل شد.»
نکته جالب این است که کیسی 10 سال پیش یائسه شده بود و پزشکان با تزریقات هورمونی و از طریق روش های آزمایشگاهی توانستند دوباره او را بارور کنند تا بتواند در بیمارستانی در شیکاگو، نوه خود (فینن) را به دنیا آورد. جالب است بدانید کیسی اولین مادربزرگی نیست که نقش رحم جایگزین را برای اعضای خانواده خود بازی کرده است. این اتفاق در سال 1987 در آفریقای جنوبی و در سال 2008 در اوهایو نیز افتاده بود و همه این مادربزرگ ها نوه های خود را صحیح و سالم به دنیا آورده بودند.
به همسرانی که می خواهند با این روش صاحب فرزند شوند، توصیه می کنم...
1- قبل از آنکه بخواهند از روش رحم جایگزین بچه دار شوند، حتما با افراد دارای صلاحیت یعنی متخصصان در این زمینه و مراجع تقلید خود مشورت کنند.
2- مشکل های احتمالی را در نظر بگیرند و با علم به آنها از این روش استفاده کنند.
3- بدانند که این روش هزینه بر است و تا زمانی که نظام حمایتی دقیقی در مورد آن وجود ندارد، بهتر است به عنوان گزینه آخر برای فرزندآوری به آن توجه کنند.
ویدیو مرتبط :
درمان ضخامت رحم ، درمان فیبروم رحم و خونریزی زیاد رحم - استاد عباس تبریزیان
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
مشکل رحم جایگزین در درمان ناباروری چیست؟
ناباروری یکی از بیماریهای شایع در جوامع مختلف است. شیوع آن در زوجهای جوان حدود 15 درصد اعلام شده و در کشوری مثل ایران که سالانه یک میلیون مورد ازدواج صورت میگیرد سالانه چیزی حدود 150 هزار مورد به زوجهای نابارور کشور اضافه میشود. همه اینها یعنی اکنون با وجود امکانات و اقدامات درمانی موجود در کشور، نزدیک به 3 میلیون زوج نابارور داریم. اغلب مشکلات ناباروری با استفاده از روشهای معمول از جمله آموزش و بهرهگیری از درمانهای دارویی تخصصی و سایر روشهای ساده درمانپذیر است و حدود 90درصد زوجهای سالم بهطور طبیعی پس از گذشت یک سال از آغاز زندگی مشترک خود بچهدار میشوند اما اگر با وجود خواست زوجین برای بارداری پس از گذشت یکسال هیچ اتفاقی رخ نداد آنان باید برای درمان ناباروری خود مراحل لازم را آغاز کنند. دکتر نوروزی، اورولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این گفتوگو درباره این مشکل رایج و البته یک روش خاص آن که بیش از همه حاشیه و جنجال به پا کرده، یعنی «رحم اجارهای» صحبت میکند.
اولین اشتباهی که هر پدر و مادری ممکن است مرتکب شود!
اولین اشتباه هر زوجی که میخواهند پدر و مادر شوند این است كه نباید توقع داشته باشند در همان ماه اول «خواستن» صاحب فرزند شوند. باید دانست که بارداری یک نوع شانس محسوب میشود. نطفه مرد و زن باید در لوله رحمی به یکدیگر برسد و در همان زمان حساس و مهم باید نطفه زن در شرایطی باشد که نطفه همسر خود را پذیرش کند. گاهی زوجها فکر میکنند که در همان ماه که تصمیم به بارداری گرفتند میتوانند به خواست خود برسند اما اینطور نیست و گاهی حتی هر دو نفر زوج زن و مرد از نظر فیزیولوژیکی سالم بوده اما باز هم صاحب فرزند نمیشوند و نیازمند گذر زمان و آمادگیهای بیشتر هستند.
نوعی از ناباروری به همین علت است. زوجها مراجعه میکنند و با آزمایشهای انجام شده هیچ دلیلی برای ناتوانی آنان در فرزنددار شدن وجود ندارد اما باز هم میگوییم باید یک سال صبر كرده و تلاش کنند. بعد از یک سال اگر موفق نشدند به آن ناباروری با علت ناشناخته اطلاق میکنیم. گاه نیز یک بیماری باعث ناباروری یکی از زوجین میشود که باز هم علت بروز این بیماری ناشناخته است که در این شرایط هم به آن ناباروری با علت ایدیوپاتیک یا در اصطلاح فاقد علت زمینهای میگوییم.
آموزش در بارداری چه نقشی دارد؟
در درمانهای ناباروری همیشه زوجها با هم ویزیت میشوند که در این صورت به عوامل موثر در ناباروری دقیقتر پی میبریم. اگرچه نیمی از علل مردانه و نیمی دیگر به زن مربوط میشود اما گاهی اوقات با یک آموزش ساده میتوان مسیر صحیح باردار شدن را به آنان آموخت. شاید برخی بپرسند مگر آموزش در بارداری نقشی دارد؟ پاسخ، مثبت است. بسیاری از زوجها پیش ما میآیند که حتی روشهای معمولی ارتباط جنسی و نحوه بارداری را نمیدانند و این افراد با آموزشهای متخصصان ما راهکارهای موثر بارداری و بچهدار شدن را فرا میگیرند. بسیاری از افرادی که دچار شکست در زندگی زناشویی میشوند نیز به همین دلیل از مسیر زندگی مشترک خارج میشوند. بد نیست بدانیم که کم نیستند زوجهایی که به همین علت تن به طلاق میدهند. براساس آمار یکی از 5 علت اول طلاق در کشور ایران ناباروری و ناتوانیهای جنسی است که بسیار اهمیت دارد.
قدم دوم چیست؟
اگر زوجی به صورت طبیعی نتواند بچهدار شود از طریق روشهای کمکباروری به آنان یاری میرسانیم. در اینجا همکاران متخصص زنان و زایمان با بهرهگیری از روشهای دارویی، تخمکگذاری زن را فعالتر کرده از این رو تخمکهای بیشتری آزاد میشود. ما میتوانیم نطفهها را در مکانی نزدیکتر به تخمک قرار دهیم. به وسیله یک لوله مخصوص میتوانیم نطفه مرد را در محلی نزدیک تخمک یعنی در لوله رحمی قرار دهیم که شانس باروری به صورت قابلتوجهی افزایش مییابد (روش IUI). گاهی میتوان نطفه مرد و زن را در بیرون از بدن به یکدیگر رسانده لقاح انجام داد و سپس به داخل رحم زن منتقل کرد. شاید بتوان گفت تقریبا هیچ زوجی با این روشها از فرزنددار شدن محروم نمیشود. دیگر زمان شکست در این روشها گذشته و تقریبا میتوان در تمام موارد نتیجه کاملا مثبت گرفت. تقریبا هر زوجی قابلیت بچهدار شدن را دارد.
آیا درمانهای ناباروری صددرصد است؟
ممکن است این سؤال مطرح شود که پس همه بچهدار میشوند؟ جواب ما این است که اگر با روشهایی که پزشکان پیشنهاد میکنند موافقت صورت گیرد، بله همه میتوانند صاحب فرزند شوند. گاهی از ما میپرسند که شوهر من نطفه ندارد و در نمونهبرداری از بیضه او هیچ اسپرمی یافت نشده، آیا ما میتوانیم صاحب فرزند شویم؟ پاسخ ما در این مورد مثبت است. روشی به نام اهدا در جنین است که طی آن از یک زن و شوهر دیگری سلول جنسی ساخته شده و به این زوج نابارور اهدا میشود که راهکار کمک به این افراد است، گرچه این اقدام از نظر قانونی به نام فرزندخواندگی تلقی میشود. اگر زنی فاقد تخمک باشد، اهدای تخمک میتواند به او کمک فراوانی کند. حتی اگر زنی رحم نداشت یا رحم بسیار کوچکی داشت چه اتفاقی میافتد؟ یا افرادی که با وجود داشتن تخمک و سلامت نطفه مرد به دلیل سقطهای مکرر فاقد فرزند هستند، چطور؟ در قدیم اینها راهی نداشتند و تصور میشد که جنین تشکیل شده جایی به جز رحم مادر خود ندارد اما دانش پزشکی و تحقیقات نشان داد که میتوان با انتقال جنین به رحم جایگزین شرایطی را فراهم کرد که نطفه زن و مردی که قصد فرزنددار شدن دارند در رحم دیگری رشد یابد.
رحم اجارهای عبارت درستی نیست!
برخیها به غلط این را رحم اجارهای عنوان میکنند ولی ما دوست نداریم این اصطلاح را به کار ببریم. در واقع اگر مزدی هم بابت این کار داده میشود هزینههای نگهداری جنین در داخل رحم و حقالزحمه مربوط به آن تلقی میشود. آیا وقتی فرزندی را به دایهای میسپاریم تا شیردهی کند، او را اجارهای تلقی میکنیم؟ خیر، در واقع آن فرد مزد زحمت خود را میگیرد. افرادی که دچار رحمهای ناتوان یا کوچک هستند به بیماریهایی همچون سندرم «راکی تانسکی» مبتلا بوده و رحم بسیار کوچکی دارند که قادر به داشتن فضایی مناسب رشد و نمو جنین نیست یا به سقطهای مکرر دچار میشوند بهترین گزینه برای آنان بهرهگیری از رحم جایگزین به شمار میرود.
سوءاستفاده از یک روش درمانی
ما معتقد هستیم که رحم جایگزین روشی کاربردی مختص زوجینی است که به هر دلیلی امکان باردار شدن و داشتن فرزند را ندارند و هرگونه بهرهبرداری غیرعلمی و غیرمنطقی از آن اخلاقی نیست. متاسفانه برخی اوقات شاهد هستیم که در کشورهای غربی هنرپیشهها و برخی خوانندهها برای اینکه از دغدغههای بارداری و پیامدهای آن که میتواند اندام آنان را دستخوش تغییرات فیزیولوژیکی قرار دهد، در امان بمانند با اختیار کردن یک رحم جایگزین صاحب فرزند میشوند. ما معتقدیم این روش به این صورت مورد سوءاستفاده قرار گرفته و در اصل چنین اقدامی از نظر اخلاقی صحیح نیست، آنان بدون لذت بردن از 9 ماه حمل جنین خود به دلیل مشغلههای فراوان و بهانههای خاص از این موهبت محروم میشوند ضمن اینکه با این روش قادر به شیردهی نوزاد خود نیز نیستند و در اصل لذت داشتن فرزند را نخواهند برد.
رحم جایگزین و چالشهای آن
درصدی از مراحل بهرهگیری از رحم جایگزین جنبه علمی و پزشکی دارد و درصدی نیز جنبه اجتماعی و حقوقی داشته و پرسشهای متعددی پیرامون آن مطرح میشود از جمله اینکه هزینههای پرداختی برای استفاده از رحم جایگزین چه میزان و برعهده چه کسی است؟ در طول مدت بارداری هزینههای تغذیه و نگهداری جنینی شامل چه چیزهایی شده و چگونه باید تامین شود؟ در زمان زایمان این افراد به چه مشکلاتی برمیخورند؟ در قانون مدنی داریم که بچه برای صاحب رحم است و این صاحب رحم است که مادر او شناخته میشود اما در اصل که اینطور نیست!
امروزه و با وجود آزمایشهای مختلف پزشکی حتما اگر کسی ادعایی غیر داشته باشد با بررسیهای انجام شده مادر و پدر اصلی و در نتیجه صاحبان اصلی فرزند شناسایی میشوند. در بیمارستان و هنگام زایمان نیز در گذشته که قوانین مربوط به رحم جایگزین تدوین نشده بود مشکلات فراوانی برای مخاطبان ایجاد میشد. گاهی مجبور میشدند زن باردار را با نام دیگری بستری کنند که اختلالی در شناسنامه و ثبت رسمی آن نداشته باشند اما امروزه با توجیهات علمیای که برای کارشناسان و مسئولان صورت گرفته اینگونه گرفتاریها برطرف شده است و راهکارهای مختلفی به وجود آمده از جمله اینکه قبل از هرگونه اقدام برای بهرهبرداری از رحم جایگزین قراردادی میان طرفین یعنی مادر و پدر جنین و زنی که رحم جایگزینی در اختیار قرار میدهد، منعقد شده و تمامی آنچه باید در طول مدت بارداری و پس از آن رعایت شود بهعنوان مفاد قرارداد ذکر میشود. اظهار و اعتراف میشود که بچه مربوط به زن و شوهری است که نطفه از آنها بوده و او تنها حامل و نگهدارنده جنین است و رحمش در اختیار جنین قرار گرفته است. این موضوع به نوعی تحت نظارت قانون صورت میگیرد و حتی قاضی نیز در موارد لزوم رای صادر میکند در بیمارستان وقتی بچه به دنیا میآید با گواهی پزشکان و قراردادی که ارائه میشود گواهی ولادت به نام والدین اصلی نوزاد صادر شده و اداره ثبت نیز با استناد به این مدارک نسبت به صدور شناسنامه ولادت اقدام میکند.
مادر این بچه کیست؟!
ولی در این میان سوءاستفادههایی نیز صورت میگیرد. به مطبوعات که نگاه میکنیم برخی اوقات شاهد اخباری هستیم که حاکی از عدم همراهی زنی است که پس از به دنیا آوردن بچه رضایتی برای تحویل دادن آن به والدین اصلیاش نداشته و به نوعی وابستگی عاطفی موجب شده او از همراهی با پدر و مادر نابارور سر باز زند. اما قانون چه اقدامی در این خصوص میکند؟ بیشک با پیگیریهای پزشکی قانونی و انجام آزمایشات پیشرفته ژنتیک و خونی میتوان پدر و مادر واقعی نوزاد را مشخص کرد و مسئله از طریق مراجع قضایی پیگیری و حل و فصل شود اما مراکز ناباروری وظیفه دارند تمهیدات لازم را قبل از بارداری و رخداد اینگونه مسائل اتخاذ کنند. اگر قرار است از جنین اهدا استفاده شود یا اگر مقرر شد بر اساس تشخیص پزشک از رحم جایگزین استفاده شود باید مجوزهای قانونی مربوطه گرفته شود. در این موارد والدین با گواهیهای پزشکی که از مرکز ناباروری تهیه میکنند به دادگاهها و مراجع قضایی مراجعه کرده و قضات صلاحیت پدر و مادر برای استفاده از جنین اهدایی یا صلاحیت قرارداد برای بهرهگیری از رحم جایگزین را تایید میكنند.
در این شرایط با اعتراف و اذعان طرفین قرارداد در دفاتر رسمی ثبت و محضرهای ثبت که بهصورت کلیتی خواهد بود، گواهی پزشک و ادعای والدین او و صاحب رحم جایگزین ثبت و ضبط میشود. در اینجا پرسشی مطرح میشود که آیا زنی که قرار است 9 ماه جنین دیگری را حمل کند و از وجود خود موجب رشد، نمو و بالندگی وی شود در معرض خطر نیست؟ پاسخ اینکه این زن میتواند توسط عوامل مختلف و بیماریها در معرض خطر باشد حتی از نظر تغذیه نیز باید با توجهات مختلف مورد رسیدگی کامل و جامع غذایی قرار گیرد. حمایتهای رفاهی، اجتماعی، فیزیکی و تغذیهای از نظر جسمی و روحی ابعاد مختلف حفاظتی را در طول بارداری به خود اختصاص میدهد که باید در این شرایط خاص توسط والدین اصلی جنین برای صاحب رحم جایگزین تامین شود. البته پیش از این هم باید زنی که رحم خود را قرار است برای 9ماه آینده دراختیار جنین دیگران قرار دهد، بررسیهای پزشکی کامل از نظر فیزیولوژیکی و وجود بیماریهای منتقله و قابل انتقال را طی کرده و از نظر روانشناسی و جنبههای روحی و روانپزشکی مورد بررسی قرار گیرد.
این بچه شبیه چه کسی است؟
در رحم جایگزین، چون رحم فقط یک مکان برای رشد سلولهای جنینی است بیشک خصوصیات مادر در تصویر و چهره نوزاد تاثیری ندارد، چون ژنتیک و ساختار ظاهری فرد آینده از والدین او به ارث رسیده و چهره نوزاد آتی به والدین اصلی خود شباهت خواهد داشت اما در موضوعی بهنام اهدای جنین این خیلی مهم است. فرض کنید زوجی بچهدار نشده و مجبور میشوند جنینی را از زوج دیگری بگیرند. کافی است که دهنده اهدا، چهرهای ترکمن و گیرنده نطفه چهرهای جنوبی داشته باشد كه بیشک هم در ظاهر و هم در رنگ چهره اثرگذار خواهد بود. بنابراین سعی میشود با بررسیهای قبلی و مشاورههای لازم هماهنگی مناسب و غیرقابل تشخیص ظاهری صورت بگیرد تا نوزاد آینده در خانواده جدید خود از هرگونه تمایز ظاهری و نابرابریهای خاص به دور باشد. درخصوص رحم جایگزین اگرچه چهره و ظاهر صاحب رحم تاثیری در چهره جنین و نوزاد آینده ندارد اما نباید فراموش کرد که ویژگیهای خلقی، روحی و روانی آن زن در جنین بروز میکند و یکی از بهترین اقدامات اولیه و پیشگیرانه، استفاده از رحم جایگزین یک فرد نزدیک است؛ مثل خاله، عمه که هم محرمیتها رعایت میشود و هم نوعی قرابت و نزدیکی عاطفی وجود دارد و برخی هم این اقدام را با حفظ مسائل شرعی و فتاوی که از مراجع تقلید گرفته میشود، انجام میدهند و از رحم افراد آشنا استفاده میکنند.
احتمال انتقال بیماریها چقدر است؟
چون در رحم جایگزین دهنده و گیرنده ژن خود مادر و پدر است و هیچ تداخلی وجود ندارد، اگر قرار باشد که نوزاد به بیماریای در آینده مبتلا شود همان بیماریهایی است که از پدر و مادر میتواند به ارث ببرد اما یکسری بیماریها از جسم مبتلا میشود. فرض کنید عفونت مزمن دستگاه تناسلی زنانه وجود دارد که میتواند جنین را حین زایمان از رحم جایگزین آلوده کند یا فرض کنید اگر ارتباط خونی برقرار شود اگر صاحب رحم جایگزین بیماری خونی از جمله هپاتیت ویروسی داشته باشد، جنین را نیز آلوده میکند. به همین دلیل قبل از انتقال جنین به رحم جایگزین از سلامت فرد به طور کامل مطمئن میشویم.
هزینههای رحم جایگزین
ما معتقدیم کسی که رحم خود را به صورت جایگزین دراختیار قرار میدهد به دنبال جنبههای مادی نیست و تنها قصد دارد تا کمکی به زوجین نابارور کند اما واقعیت آن است که او از جان و عمر خود برای پرورش جنین در بدنش صرف میکند و باید به طریقی آن را جبران کرد. بیشک هزینههای مختلف و جانبی دوران بارداری اعم از خورد و خوراک، جا و مسکن، پوشاک، امکانات رفاهی و... به طور معمول برعهده صاحب جنین است و بهعنوان دستمزد، حقالزحمه یا اجرتالمثل و... هزینهای که گاهی 10 میلیون، 20میلیون تومان بیشتر یا کمتر است به طور توافقی به این زن پرداخت میشود. باتوجه به رشد کم جمعیت و وجود بیش از 3میلیون زوج نابارور اگر بتوانیم شرایطی برای حمایت و بیمه شدن زوجهای نابارور تامین کنیم بیشک امکان طلاق به دلیل ناباروری ازبین رفته و مسائلی چون رشد جمعیت که در سالهای آینده دستخوش تغییرات کاهشی میشود و دلیل آن نیز وضعیت معیشتی و افزایش سن ازدواج و... است با کمی حمایت بیمهای و درمانی دولت برطرف خواهد شد.
منبع:bartarinha.ir