پرحرفی در دنیای کودکانه

آیا می‌دانید كه روند منطقی و درست رشد كودكان از لحاظ دستیابی به مهارت‌های ارتباطی چگونه طی می‌شود؟ كودكان تا قبل از سه سالگی، فقط از طریق حسی ـ حركتی و لامسه نسبت به جهان اطراف خود آگاهی كسب می‌كنند، اما همین كودك پس از سه سالگی می‌تواند جمله بسازد و مفاهیم را متوجه شود و شروع به صحبت كردن كند.
اما در این میان، بسیاری از والدین، نگران زیاد صحبت كردن كودكانشان هستند، در حالی كه زبان به عنوان یكی از عوامل رشد شناختی كودكان محسوب می‌شود. می‌توان از این واكنش رفتاری، نقطه قوتی برای رشد مهارت‌های ارتباطی كودك به وجود آورد.
صدیقه بزازان، كارشناس ارشد روان‌شناسی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: یكی از اصول تشخیص كودكان باهوش، تسلط سریع‌تر بر تكلم است، یعنی رشد شناختی بچه‌هایی كه دیرتر از سه تا 3.5 سالگی صحبت می‌كنند، با تاخیر صورت می‌گیرد، اما زیاد صحبت كردن كودكان، در بسیاری موارد نیز با هدف جلب توجه والدین قابل بررسی است.
 حرف زدن كودك، نشانه هوشیاری
روان شناسان كودك تاكید می‌كنند پرورش توان حرف زدن در سنین پایین، بر مهارت‌های رفتاری یا توانایی گفتاری و شنیداری و تقویت حس كنجكاوی كودك تاثیر می‌گذارد.
بر این اساس بهتر است كه والدین هنگام حرف زدن كودك، دست بزنند یا به طریق دیگری شادی خود را نسبت به توانایی كه در او در حال شكل‌گیری است، نشان دهند. به بیان دیگر هر چقدر كودكی زودتر به حرف بیفتد در پرورش استعداد‌های شناختی و ارتباطی‌اش سریع‌تر رشد خواهد كرد.
بزازان با اشاره به این كه وقتی كودكتان را به حرف زدن تشویق می‌كنید، او را به استفاده از استعداد طبیعی شنیدن نیز ترغیب می‌كنید، می‌افزاید: یكی از نشانه‌های ارزیابی كودكان باهوش، توانایی آنها در تكلم است، چراكه دیر حرف زدن كودكان یعنی صحبت كردن آنها پس از سه تا 3.5 سالگی، رشد مهارت‌های ارتباطی و شناختی كودك را با تاخیر مواجه می‌كند.
به گفته وی، روان‌شناسان كنجكاوی را نیز یكی از اصلی‌ترین دلایل پرحرفی بچه‌ها تلقی می‌كنند؛ حس كنجكاوی كودكانه‌ای كه از سوی والدین گاه مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد.
به من توجه كن!
شاید تاكنون بارها توجه كرده باشید زمانی كه مادران با تلفن به مدت طولانی صحبت می‌كنند یا در جمعی مشغول صحبت هستند و از كودكشان غافل می‌شوند، كودك با صحبت كردن طولانی یا پرسش‌های مكرر سعی می‌كند كه توجه مادر را به خود جلب كند. روان‌شناسان ریشه این نوع واكنش‌های رفتاری كودك را جلب توجه والدین می‌دانند.
بزازان با تاكید بر این ‌كه گاهی ترس كودكان نیز به زیاد صحبت كردن آنها منجر می‌شود، می‌افزاید: این اتفاق بویژه در سنین پایین و برای كودكانی كه شب‌ها از تنها خوابیدن در اتاق خود می‌ترسند، اتفاق می‌افتد. چنین كودكانی از والدینشان می‌خواهند كه كنار آنها بمانند تا با آنها صحبت كنند. حسادت نیز بخصوص پس از به دنیا آمدن فرزند جدید در خانواده، برای كودكان بالای سه سال، می‌تواند عاملی برای زیاد صحبت كردن و جلب توجه والدین محسوب شود.
این روان‌شناس تاكید می‌كند: در بسیاری موارد، زیاد حرف زدن حتی در بزرگسالان نیز وسیله‌ای برای پوشش پریشان احوالی روحی یا نگرانی‌های درونی است. اگر والدین به فرزندشان به اندازه كافی توجه كنند و برایش به طور اختصاصی وقت بگذارند، اما باز هم فرزندشان به طور غیرعادی صحبت كند، باید به دنبال ریشه‌های روانی قضیه بگردند. نباید فراموش كرد كه گاهی نیز كم حرف زدن كودكان می‌تواند نشانه‌ای از بروز افسردگی در آنها باشد.
برای كودك وقت بگذارید
آنچه والدین یا پرستاران كودك باید توجه داشته باشند این است كه روزانه به مدت یك ساعت، زمانی را به كودك اختصاص بدهند و در آن زمان، كودك را در انتخاب نوع بازی یا سرگرمی دلخواهش آزاد بگذارند، با كودك نقاشی كنند، كتاب بخوانند، بازی كنند، كارتون ببینند یا به پارك بروند.
بزازان با تاكید بر فراهم كردن فرصتی برای بروز خلاقیت كودكان طی بازی‌های روزانه می‌گوید: اختصاص زمانی حدود یك ساعت در روز برای كودك، نه‌تنها باعث می‌شود كه او احساس كند كه مورد توجه است، بلكه نیاز او برای بروز كنجكاوی از طریق بازی، نقاشی و قصه‌گویی مرتفع می‌شود. همچنین از لحاظ عاطفی به والدین‌اش نزدیك‌تر و از نظر شناختی غنی‌تر می‌شود و به رشد خلاقیت و تكامل اجتماعی‌اش كمك می‌شود.
نتیجه بررسی‌های روان‌شناسان و تجربیات شخصی بیشتر والدین نشان داده است كه انگیزه برای صحبت كردن زیاد كودكان با هدف جلب توجه، زمانی كه پدر و مادرها به طور اختصاصی زمانی را برای بازی یا سرگرمی آنها اختصاص داده‌اند، به حداقل رسیده است؛ یعنی اختصاص چنین زمانی، فرصتی را فراهم می‌كند تا به بسیاری از پرسش‌های كودك، پاسخ‌های منطبق با سطح دركش داده شود.
به گفته بزازان، اگر والدین چنین زمانی را هر روز به فرزندشان اختصاص دهند، می‌توانند بدون نگرانی به پرسش ‌های كودكانه آنها پاسخ دهند و فرصتی را برای ایجاد حس عاطفی مطلوب از طریق صحبت كردن با فرزندشان فراهم كنند.
چند توصیه دیگر به والدین کودکان پرحرف
* به او بیاموزید که هرگاه احساس می‏کندمی‏خواهد بیش از حد معمول سخن بگوید، زبان خود را به مدت 30 ثانیه به دندان‏های فک پایین بفشارد.
* ارزش سکوت از دیدگاه اسلام را برایش تبیین کنید. امام صادق علیه‏السلام فرمود:
لقمان به فرزندش گفت: پسرم! اگر گمان کردی سخن گفتن ازنقره است،[بدان که]سکوت از طلا است.
* فرزند خود را با زیان‏های پر حرفی آشناسازید. امام صادق علیه‏السلام فرمود:
بنده‏ی مۆمن تا هنگامی که ساکت باشد، نیکوکار نوشته می‏شود و زمانی که سخن می‏گوید، نیکوکار یا بدکار به شمارمی‏رود.
* زمینه رفتارهای متفکرانه را برایش فراهم سازید. ورزش‏های فکری مانند شطرنج، سرگرمی‏های نیازمند تفکر مانند کیت (مدارهای الکترونیکی ساده) و بازی‏های فکری، از پر حرفی او می‏کاهد.
* در صورت کم شدن رفتار، از تشویق و تحسین اوغفلت نورزید.

منابع: جام جم آنلاین

کتاب نسیم مهر

هانس کریستیان آندرسن، خالق دنیای کودکانه

هانس کریستیان آندرسن (به دانمارکی: Hans Christian Andersen) نویسنده معروف اهل دانمارک است که از معروف‌ترین داستان‌هایش می‌توان از پری دریایی کوچولو، بندانگشتی، جوجه اردک زشت، زندگی من، ملکه برفی، دخترک کبریت فروش و لباس جدید امپراتور نام برد.

صبح بخیر:

نام: هانس کریستیان آندرسن

زادروز: ۲ آوریل ۱۸۰۵ - ادنس، دانمارک

مرگ: ۴ اوت ۱۸۷۵ میلادی (۷۰ سال) - کپنهاگ، دانمارک

ملیت: دانمارک

سبک نوشتاری: رمان نویس و ادبیات کودک و نوجوان

هانس کریستیان آندرسن (به دانمارکی: Hans Christian Andersen) نویسنده معروف اهل دانمارک است که از معروف‌ترین داستان‌هایش می‌توان از پری دریایی کوچولو، بندانگشتی، جوجه اردک زشت، زندگی من، ملکه برفی، دخترک کبریت فروش و لباس جدید امپراتور نام برد.

دوران کودکی

هانس کریستیان آندرسن روز سه شنبه ۲ آوریل سال ۱۸۰۵ در شهر ادنسه (Odense) در دانمارک به دنیا آمد. پدرش معتقد بود که از خانواده‌ای اصیل هستند، و بنابر تحقیقات انجام شده در مرکز هانس کریستیان آندرسن پدربزرگش بر این باور بود که خانواده‌شان جزو طبقات بالای اجتماع بوده‌اند. اما تحقیقات بیشتر صحت این ادعاها را رد کرده است. گرچه خانوادهٔ آندرسن با خانوادهٔ سلطنتی بی ارتباط نبوده‌اند، ولی این ارتباط تنها در زمینهٔ کاری بوده است.

شایعه‌ای مبنی بر این که آندرسن پسر نامشروع پادشاه بوده همچنان در دانمارک بر سر زبان هاست؛ زیرا پادشاه دانمارک علاقهٔ زیادی به آندرسن داشت و مخارج تحصیل وی را شخصاً به عهده گرفت. آندرسن در دوران جوانی از هوش و قوهٔ تخیل بسیار بالایی برخوردار بود و علاقه وافری به ادبیات و تئاتر داشت. در دوران کودکی برای خود صحنهٔ تئاتر درست می‌کرد و آثار ویلیام شکسپیر را بااستفاده از عروسک‌های چوبی به عنوان بازیگران از حفظ بازی می‌کرد.

خانه کودکی های هانس در شهر اودنس

دوران جوانی

آندرسن در سال ۱۸۱۶ پدرش را از دست داد. برای گذران زندگی به عنوان شاگرد نزد یک خیّاط و یک بافنده کار می‌کرد. پس از آن در یک کارخانهٔ تولید سیگار شروع به کار کرد، اما همواره توسط یکی از همکارانش که او را دختر می‌خواند، تحقیر می‌شد. در چهارده سالگی به کپنهاگ رفت و و در تئاتر مشغول کار شد. به خاطر صدای زیبایش در تئاتر سلطنتی دانمارک استخدام شد، اما پس از چندین بار از دست دادن صدایش کار خود را از دست داد. یکی از همکارانش او را دارای قریحهٔ شاعری می‌دانست. اندرسن عقیدهٔ همکارش را بسیار جدی تلقی کرد و وقت خود را برنوشتن متمرکز نمود. جالب این است که بدانید آندرسن در اصل کتاب جوجه اردک زشت را از روی وصف حال خودش نوشته است.

در یک ملاقات تصادفی اندرسن مورد توجه ژوناس کالین قرار گرفت. او آندرسن را به مدرسه گرامر در اسلاگلس فرستاد و تمام مخارج مدرسه را شخصاً به عهده گرفت. قبل از رفتن به مدرسه گرامر (grammar school) آندرسن موفق شد اولین داستان خود را به نام شبح پالناتکوز گریو در سال ۱۸۲۲ منتشر کند. آندرسن تا سال ۱۸۲۷ در دو مدرسه اسلاگلس و السینور درس خواند. آندرسن بعدها اظهار داشت که این چند سال بدترین و تلخ‌ترین سال‌های زندگی اش بوده است. او همواره در «ساختن شخصیت خودش» مورد سوء استفاده قرار گرفت و همکلاسی‌هایش به خاطر سن بیش ترش و همچنین به خاطر عدم جذابیتش با او بدرفتاری می‌کردند. او بعدها زبان انگلیسی، آلمانی و اسکاندیناوی را فراگرفت.

زندگی ادبی

در ۱۸۲۹ اولین کتابش گزارش یک پیاده‌روی (به انگلیسی: An Account of a Walking Trip) منتشر شد. پس از آن به‌طور منظم کتاب‌هایی منتشر کرد. در ابتدا کتاب‌هایی که برای بزرگسالان نوشته بود به نظر خودش مهم‌تر از فانتزی‌هایش بودند، اما به مرور زمان دریافت که همین داستان‌های عامیانه وجوه پایداری از زندگی بشری و شخصیت داستانی را آشکارا و به شکلی مسحورکننده به تصویر می‌کشند. این امر دو پی‌آمد داشت.

    نخست اینکه دیگر داستان‌هایش را به‌عنوان سرگرمی‌هایی که مختص کودکان نگاشته شده در نظر نمی‌گرفت

    دوم اینکه به‌جای بازگویی قصه‌های سنتی، نگاشتن داستان‌های خود را آغاز کرد.

هانس کریستیان آندرسن در سال ۱۸۶۹

او زمانی گفته که ایده‌های داستان‌هایش مانند بذری کاشته‌شده در ذهنش هستند که تنها به بوسهٔ تلألویی از خورشید یا قطرهٔ دارویی نیاز دارند تا بشکفند.

او به‌طرز ظریفی مردمی را که دوست می‌داشت یا از آن‌ها متنفر یود در قالب شخصیت‌های داستان‌هایش ارائه می‌داد: زنی که از پذیرش عشقش امتناع کرده بود در پری دریایی کوچولو (به انگلیسی: Little Mermaid) به شاهزاده‌ای احمق بدل می‌شود، زشتی و خباثتش، یا خیال پردازی‌های پدرش برای میراث‌خواری از یک خانوادهٔ قدرتمند و متمول، در جوجه‌اردک زشت (به انگلیسی: Ugly Duckling) بازتاب می‌یابد.

درگذشت

در بهار سال ۱۸۷۲ آندرسن بر اثر افتادن از تخت به شدت صدمه دید. او در ۴ آگوست سال ۱۸۷۵ با درد فراوان در خانه‌ای به نام رولیگد در نزدیکی کپنهاگ که متعلق به دوست صمیمی اش موریتز ملچوار و همسرش بود درگذشت. قبل از مرگش با یک آهنگ ساز درباره موزیک مراسم تدفینش صحبت کرده بود. آندرسن چنین گفته بود: «بیشتر کسانی که در مراسم تدفین مرا بدرقه خواهند کرد کودکان هستند. ضربات موسیقی را برای قدم‌های کوچکشان هماهنگ کن». جسد آندرسن در کپنهاگ به خاک سپرده شد. قبل از مرگش به شهرت جهانی رسیده بود. از طرف دولت دانمارک به عنوان «گنجینه ملّی» حقوقی به او تعلق می‌گرفت. قبل از مرگش اقدام به ساختن مجسّمه‌ای از او شده بود و بعد از اتمام آن را در شهرداری کپنهاگ قرار دادند.

یکی از منتقدان به نام گئورگ براندس از آندرسن سوال کرد آیا او روزی داستان زندگی خودش را خواهد نوشت؟ آندرسن جواب داد من قبلاً آن را نوشته‌ام؛ نام آن جوجه اردک زشت است.

زادروز آندرسن روز جهانی کتاب کودک نام گذاری شده‌است.

آثار

خانواده او از افراد سرشناس دانمارکی بودند، اما آندرسن شهرت خود را از نوشتن داستان‌های تخیلی اش کسب کرد.

از معروف‌ترین داستان‌های او می‌توان از پری دریایی کوچولو، بندانگشتی، جوجه اردک زشت، زندگی من، ملکه برفی، دخترک کبریت فروش و لباس جدید امپراتور نام برد.

داستان‌هایش به ۱۵۰ زبان ترجمه شده‌است و همچنان میلیون‌ها نسخه از آنها در سراسر جهان چاپ می‌شود. او حدود ۲۲۰ داستان تخیلی نوشته است.

داستان ملکه برفی در سال ۲۰۱۳ به کارگردانی کریس باک و جنیفر لی و با حمایت کمپانی والت دیزنی، به صورت انیمیشن و با نام frozen (منجمد) ساخته شد. منجمد (فیلم ۲۰۱۳)